Ewolucja języka - który Homo wypowiedział pierwsze zdanie? | prof. Bogusław Pawłowski

Ғылым және технология

👉 Zostań Patronem: patronite.pl/radionaukowe
👉 Wesprzyj jednorazowo: suppi.pl/radionaukowe
🎧 Posłuchaj na streamingu: ffm.bio/radionaukowe
🔔 Subskrybuj: / @radionaukowe
🌐 Strona: radionaukowe.pl
👍 Facebook: / radionaukowe
📷 Instagram: / radionaukowe
❌ Twitter: / radionaukowe
🎓 Odwiedź LAMU: / @letniaakademiamlodych...
🎬 Zobacz więcej: • Radio Naukowe poleca
📩 Kontakt: kontakt@radionaukowe.pl
Czy neandertalczycy potrafili mówić? Najprawdopodobniej tak! - Stosunkowo do niedawna uważano, jest zbyt mało dowodów, żeby przesądzić tę kwestię - mówi w Radiu Naukowym prof. Bogusław Pawłowski, jeden z najbardziej uznanych badaczy ewolucji człowieka. - Dzisiaj jest już na tyle dużo dowodów natury anatomicznej, dowodów związanych z artefaktami, które neandertalczyk pozostawił po sobie, co do których trudno sobie wyobrazić, że mogłyby by powstać bez ścisłej komunikacji między osobnikami… że mamy niemal pewność: neandertalczycy musieli porozumieć się w sposób złożony, poprzez język - wyjaśnia naukowiec.
Z prof. Pawłowskim spotykam się w jego pięknym gabinecie w Zakład Biologii Człowieka Uniwersytet Wrocławski Uniwersytet Wrocławski, której to jednostce szefuje.
Skoro neandertalczycy potrafili mówić, to od razu zaczynamy z profesorem rozważać, na ile skomplikowany mógł być ich język, jakie słowa byli w stanie wymawiać. Sęk w tym, że komunikowanie się językiem mówionym wymaga nie tylko zdolności umysłowych, ale również odpowiedniego aparatu mowy. Naukowcy wielokrotnie próbowali nauczyć mówić szympansy, orangutany czy goryle. Z miernym skutkiem. - Udawało się osiągnąć wymowę kilku prostych słów - przyznaje prof. Pawłowski. Natomiast, niektóre radziły sobie z migowym. Nauczyły się tego gorylica Koko czy szympansica Washoe. Potrafiły się porozumiewać nawet kilkuset znakami migowego. To znaczy, że zdolności poznawcze do tego, żeby komunikować się przy pomocy symboli u nich jest - podkreśla badacz. - To zresztą naturalne. Niektórzy zakładają, że tak fascynujące u człowieka cechy pojawiły się nagle. Nie, one powstały na bazie wcześniejszych adaptacji, które nie były doskonałe, ale które drzemią również w naszych najbliższych krewnych - mówi prof. Pawłowski.
To co takie spowodowało, że my ludzie akurat wypowiadać słowa potrafimy, a szympansy nie bardzo? Zdaniem wielu badaczy, jedną z kluczowych preadaptacji, które musiały zaistnieć, abyśmy mogli swobodnie mówić jest dwunożność. Pozwala ona na zupełnie inna koordynację oddechową. Pomyślelibyście?
A dlaczego w ogóle doszło do powstania tak skomplikowanego języka? Koncepcje są różne: m.in. być może po to… żebyśmy mogli plotkować. Jakie jeszcze są pomysły naukowców na wyjaśnienie tego fenomenu? O tym posłuchacie w podcaście! Gorąco polecam!
💛 Ten odcinek jest kolejnym efektem podróży Radia Naukowego, na które mogę sobie pozwolić dzięki wsparciu Patronów i Patronek. Jeśli podobał Wam się ten podcast - możecie mnie wesprzeć w serwisie Patronite. Dzięki! patronite.pl/radionaukowe 💛
POLECAMY INNE MATERIAŁY:
• Radio Naukowe - Wszyst...
• Fizyka
• Biologia
• Astronomia
• Psychologia
• Zwierzęta
• Religia
• Historia
• Historia życia
• Geografia
• Technologia
• Człowiek
• Kultura
• Medycyna
• Archeologia
🧠 Radio Naukowe - włącz wiedzę! 🧠
#RadioNaukowe #KarolinaGłowacka #BogusławPawłowski 🎬

Пікірлер: 381

  • @agaagusia4726
    @agaagusia47262 жыл бұрын

    Chętnie posłuchałabym jeszcze o ewolucji samych języków ludzkich, jak się tworzyły, jak zmieniały. Ciekawa też jest struktura danego języka i jak wpływa na sposób myślenia ludzi posługujących się tym językiem i odwrotnie, jak sposób myślenia wpływa na kształt języka. Są języki w których nie ma np. czasu przeszłego, albo w jednym języku bardzo są rozbudowane określenia jakiejś emocji np. strachu, a w innym języku jest to określane jednym słowem. Spotkałam się z tym tematem w książce Very Birkenbil, dotyczącej sposobów nauki języków obcych.

  • @bs9675

    @bs9675

    2 жыл бұрын

    Ja powiem więcej... Wspaniała jest np. etymologia polskich przekleństw, bo dużo mówi o stopniu pruderyjności w Polsce. I to począwszy od prasłowiańskiego *xujь :-) Tylu rzeczy można się dowiedzieć z języka.

  • @jaremaw2368

    @jaremaw2368

    Жыл бұрын

    Pierwsze zdanie Neandertalczyka: _"Spieprzaj dziadu!"_

  • @simmade4243

    @simmade4243

    Жыл бұрын

    @@jaremaw2368 Myślę, że autorowi tych słów jest bliżej do australopiteka niż do neandertalczyka xD

  • @Kabeba86

    @Kabeba86

    Жыл бұрын

    Trzeba się wybrać na studia! :)

  • @idylla5972

    @idylla5972

    Жыл бұрын

    Jeśli kogoś interesuje, jak dany język wpływa na myślenie i odwrotnie, to polecam poczytać o hipotezie Sapira-Whorfa. W skrócie chodzi o to, że język wpływa na myślenie, ale nie determinuje go. Nawet jeśli w danym języku nie ma określeń na kolor niebieski, to nie oznacza to, że jego użytkownicy nigdy nie zrozumieją konceptu niebieskości. Mimo że nie postrzegają oni niebieskiego jako odrębnego koloru, to mogą się bez problemu tego nauczyć.

  • @marlo1501
    @marlo15014 ай бұрын

    Przebieg ich rozmowy: - Po co ja cię zabrałem na polowanie, jesteś jak piąte koło u wozu. - Piąte co? - Nowa technologia, dopiero nad tym pracujemy. ❤

  • @mon12342
    @mon123425 ай бұрын

    Moj kot jest bardzo rozmowny i musiałam sie nauczyć jego dźwiękow, inaczej informuje kiedy idzie do kuwety,inaczej kiedy widzi owada i chce aby mu pomóc w łowach,inaczej kiedy ma pretensje że późno wróciłam ,inaczej kiedy prosi o smaczka.Moduluje głosem tak że wszyscy domownicy go rozumieją.Najfajniej brzmi kiedy odpowiada na moje zawołanie go po imieniu ,to jest mniej więcej tak: mnhoooo,a kiedy oznajmia że idzie do toalety to: nnhę.

  • @michalorek3055
    @michalorek30552 жыл бұрын

    Wspaniała rozmowa, pan profesor ma niezwykłą umiejętność przystępnego przekazywania swojej ogromnej wiedzy, ogromny szacunek dla jego dorobku naukowego

  • @AlastorWitcher

    @AlastorWitcher

    Жыл бұрын

    Tu nie 8ď6i

  • @januszzdeb7721
    @januszzdeb77212 жыл бұрын

    Bardzo dobrze wybierane są tematy, z mojego punktu widzenia. Świetnie przygotowywane są kolejne podcasty.

  • @pawelradlak
    @pawelradlak2 жыл бұрын

    Dzięki za kanał, bardzo lubię słuchać.

  • @WeglowySzowinista
    @WeglowySzowinista2 жыл бұрын

    Jak zwykle świetna rozmowa. Polecę przy okazji występ Suzany Herculano-Houzel "What is so special about the human brain?" twierdzi w nim, że eksplozja rozmiaru mózgu może być wprost powiązana z gotowaniem i tym jak zmieniły się proporcje czasu pożywiania i ilości dostarczania kalorii, "odblokowując" rozwój mózgu i cywilizacji. Fascynujące bo sprowadziła problem praktycznie do podstawowych kwestii czasu i energii.

  • @RadioNaukowe

    @RadioNaukowe

    2 жыл бұрын

    Dunbar w „Człowiek. Biografia” też dużo pisze o bilansie energetycznym. Jemu wychodziło, że gotowanie to nie wszystko, choć szalenie istotne. Herculano-Houzel nie znam, chętnie przeczytam!

  • @McMimax

    @McMimax

    2 жыл бұрын

    Tak, zgodnie z tym też weganizm to bzdura. uf

  • @RadioNaukowe

    @RadioNaukowe

    2 жыл бұрын

    @@McMimax jeśli Pan mieszka w jaskini, to tak

  • @mariuszpoleszczuk8177
    @mariuszpoleszczuk81772 жыл бұрын

    TAK! Więcej o ewolucji, doskonała myśl

  • @RadioNaukowe

    @RadioNaukowe

    2 жыл бұрын

    Niedługo będzie o Homo erectus :)

  • @swiety_eligiusz

    @swiety_eligiusz

    2 жыл бұрын

    @@RadioNaukowe trzymamy za słowo

  • @bs9675

    @bs9675

    2 жыл бұрын

    @@RadioNaukowe Bosko!!

  • @mysi69

    @mysi69

    Жыл бұрын

    Ewolucja to tylko teoria.

  • @ntcer

    @ntcer

    6 ай бұрын

    ​@@mysi69bóg i reszta hołoty to postacie SF

  • @PiterCP
    @PiterCP2 жыл бұрын

    Czuję się totalnie wyiskany, dzięki. 😀

  • @beddccom
    @beddccom Жыл бұрын

    dlaczego dopiero tak późno tutaj wpadłem? Super się słuchało!

  • @tomaszrozborski7424
    @tomaszrozborski74242 жыл бұрын

    Mamy w Polsce świetnych naukowców, pracowników uczelni i instytutów badawczych a Pan Profesor jest niewątpliwie jednym z nich. Cieszę się że mogłem wysłuchać niezwykle ciekawego wykladu. Dziękuję bardzo. Miło było być przez Państwa "iskanym".

  • @bartek4162
    @bartek41622 жыл бұрын

    Trafiłem tu po raz pierwszy i już słyszę, że będzie czego słuchać wieczorami :) super.

  • @zofiaagnieszkabiernacka826
    @zofiaagnieszkabiernacka8262 жыл бұрын

    Świetny temat. Ciekawe czego jeszcze się dowiemy o neandertalczykach, bo jak na razie wszystko jest fascynujące. Na nazwisko pana profesora zawsze "kliknę"😀 Karolina- podziękowania i brawa .

  • @Zmiana_Pogody
    @Zmiana_Pogody2 жыл бұрын

    naprawdę ultraciekawym tematem jest to, że dzieci z automatu ogarniają gramatykę - podane przykłady były bardzo fascynujące. nawet tak po ludzku mnie ucieszyło, że te dzieciaki tak dobrze sobie poradziły w realu w tych trudnych sytuacjach, w jakich były 👍👍👍

  • @atamtaki9336

    @atamtaki9336

    10 ай бұрын

    Ten pan jest w błędzie. Gramatyka jest nie istotna ani w nauce a już tym bardziej w posługiwaniu sie językiem. Gramatyka to tylko obserwacja i opis tego co już istnieje.

  • @marianmrozinski8123
    @marianmrozinski8123 Жыл бұрын

    Mam dwa dziennikarskie słoneczka to Cezary Łasiczką i Karolina Głowacka. Jesteście wspaniali!

  • @lewsoowiej5963
    @lewsoowiej59632 жыл бұрын

    Super rozmowa, dzięki! :)

  • @malgorzata-7064
    @malgorzata-7064 Жыл бұрын

    Dopiero dziś odkryłam ten kanał. Jest świetny. Dziękuję.

  • @user-lz6xw7gg8m
    @user-lz6xw7gg8m9 сағат бұрын

    Wspaniały odcinek!

  • @cybersim100
    @cybersim1002 жыл бұрын

    bardzo interesująca audycja.

  • @krenconypk
    @krenconypk11 ай бұрын

    Odkryłem przypadkiem zostaję mam dużo zaległości do odsłuchania :)

  • @YohiSzajbke590
    @YohiSzajbke59011 ай бұрын

    Wow! Dziękuję KZread za wyświetlenie mi tego kanału w proponowanych, jestem zachwycona! ❤

  • @agaagusia4726
    @agaagusia47262 жыл бұрын

    Bardzo czekałam na ten odcinek. Zaczynamy!:)

  • @jarosawhenkie1735
    @jarosawhenkie17352 жыл бұрын

    Kolejna bardzo ciekawa rozmowa. Szacun.

  • @tadeuszjedrkowiak3161
    @tadeuszjedrkowiak3161 Жыл бұрын

    Bardzo lubię rozmowy intelektualne.Dziekuje.

  • @KamilWojbor
    @KamilWojbor2 жыл бұрын

    Super interesujący odcinek 👍🏿

  • @adambogusawski9269
    @adambogusawski92692 жыл бұрын

    Bardzo ciekawy materiał :) pozdrawiam

  • @Zavvorov
    @Zavvorov2 жыл бұрын

    Oooo, jestem zajarany tematem, mega mnie to inspiruje i ciekawi. Odroczę sobie przyjemność sluchania na jutro by byc w pelni wladz umyslowych :)

  • @krystian9570
    @krystian95702 жыл бұрын

    Bardzo fajny temat. Proszę, niech pani drąży temat dalej i następne odcinki poświęci konstrukcji języka, systemom pisma, hipotezie Sapiro-Worfa i sztucznym językom. Co pani myśli o koncepcji języka o ,,idealnej gramatyce" Ithkuil i lojbanie? Jak mogą mówić kosmici?

  • @papidrugi
    @papidrugi Жыл бұрын

    Współczesny język Homo Sapiens również bardzo szybko ewoluuje. Wróciłem dzisiaj że starożytnego Krakowa i porównując z poprzednią wizytą, a nawet z wcześniejszymi, zauważyłem dziwne wachanie. Poprzednio więcej słowiańskiego, tubylczego, potem wpływ języków germańskich nordyckich, dużo indoeuropejskich języków ale wiele różnych, od Brytanii poprzez Franków Hiszpanów aż po Bałkany a nawet bliski i daleki Wschód reprezentujący żółtą rasę. A obecnie słyszę wszędzie wpływy bardzo bliskiego wschodu. A nawet przewagę.

  • @jacekwidor3306

    @jacekwidor3306

    Жыл бұрын

    Ale w zdecydowanej większości nie jest to ten język rozmnożony na biboardach, raczej język oficjalnie przynależny strasznym najeźdźcom.Choć alfabet ten sam.

  • @zbyszek511
    @zbyszek511 Жыл бұрын

    Wciąż można spotkać na ulicach neandertalczykòw, z ktòrymi ciężko się dogadać...

  • @arturkoszykowski9592
    @arturkoszykowski95922 жыл бұрын

    Kolejny, genialny odcinek. Jeden z moich ulubionych. Dziękuję Państwu.

  • @dariuszwedkarz5167
    @dariuszwedkarz51672 жыл бұрын

    Doskonała audycja wciągająca w myslenie o zagadnieniu przyjemniejsza tym bardziej że gospodyni programu merytorycznie przygotowana oraz śliczna

  • @kontowielorazowe
    @kontowielorazowe2 жыл бұрын

    Bardzo interesująca rozmowa.

  • @alicjamodrzewska1805
    @alicjamodrzewska1805 Жыл бұрын

    Polecam książkę Williama Goldinga „Spadkobiercy” - fascynujące wyobrażenie o tym, jak mogło wyglądać spotkanie omawianych gatunków 😊

  • @andrzejkawa5491
    @andrzejkawa5491 Жыл бұрын

    Dzięki za waszą świetną pracę!

  • @gonzogorf7019
    @gonzogorf70192 жыл бұрын

    20:00 Problem nie leżał w Kalim! Jestem świeżo po lekturze "W Pustyni i w Puszczy" Kali nie mówił słowa po angielsku, nie znał nawet Suahili, używał jeszcze innego języka z którego to Staś znał jedynie pojedyncze słowa...

  • @beatazapotoczna520
    @beatazapotoczna520 Жыл бұрын

    Fantastycznie sie was słucha 👏

  • @pawetomczyk2289
    @pawetomczyk22896 ай бұрын

    Dziękuję za podcast 👍

  • @majapelc
    @majapelc Жыл бұрын

    Zawsze coś ciekawego w tym podkaście :)

  • @Termidryna
    @Termidryna2 жыл бұрын

    Dzięki. Co do języka kreolskiego to chyba chodziło o Karaiby, a nie Hawaje.

  • @zochens
    @zochens2 жыл бұрын

    No przecież jak jest standardowa u wszystkich zmiana anatomiczna to świadczy o tym, że była używana, bo inaczej pojedyncza anomalia w stosunku do stanu wcześniejszego by się nie upowszechniła. Ergo- skoro wszyscy mieli anatomiczne warunki, to musieli mówić

  • @ewelinabaran2499
    @ewelinabaran2499 Жыл бұрын

    Fantastycznie słucha się audycji. Czuję się wyiskana 😉😉😂😂

  • @dominikkurek1155

    @dominikkurek1155

    7 ай бұрын

    W pierwszej chwili przeczytałem anagram ostatniego słowa

  • @LukaszSkyWalker
    @LukaszSkyWalker Жыл бұрын

    Po prostu ŚWIETNE!! :)

  • @ewam.6071
    @ewam.60712 жыл бұрын

    Świetne, subik idzie!!!

  • @jakubmorawiecki7813
    @jakubmorawiecki78132 жыл бұрын

    Tak, tak! Więcej ewolucji i psychologii ;> Pozdrawiam Panią i z wyrazami szacunku dla Pana Profesora Pawłowskiego

  • @ukaszant9669

    @ukaszant9669

    Жыл бұрын

    Piękne zdjęcie

  • @jakubmorawiecki7813

    @jakubmorawiecki7813

    Жыл бұрын

    @@ukaszant9669 jeśli piszesz o moim profilowym - to dziękuję

  • @mattfitkovsky1756

    @mattfitkovsky1756

    Жыл бұрын

    @@ukaszant9669 ale brzydkie nazwisko

  • @avahiresport5349
    @avahiresport53492 ай бұрын

    Fajny odcinek daje okejke

  • @mincerz
    @mincerz3 ай бұрын

    kolejny ciekawy materiał

  • @mag9284
    @mag9284 Жыл бұрын

    Świetny wywiad!

  • @renataszymanska9403
    @renataszymanska94036 ай бұрын

    Dziękuję!

  • @lodzinjunior5952
    @lodzinjunior59522 жыл бұрын

    Dziękuję

  • @nihilistycznyateista
    @nihilistycznyateista2 жыл бұрын

    Obawiam się, że jeśli nawet w przyszłości będziemy mieli możliwość na jakiś czas stać się szympansem, czy dowolnym innym zwierzęciem i zobaczyć, jak się wtedy czuje i myśli, to i tak wracając do swojej pierwotnej postaci nie będziemy w stanie tego wyrazić i opowiedzieć, jak to jest, a być może w zasadzie nawet zrozumieć jak to jest, w momencie, kiedy udało się nam tego doświadczyć. To po prostu da się wyrazić wyłącznie w języku szympansów i dla ludzi jest to niedostępne.

  • @mieczysawpastafarianski8901
    @mieczysawpastafarianski89017 ай бұрын

    Zazwyczaj rozmowy są interesujące, ale tym razem Gość ma naprawdę wspaniałe zdolności oratorskie.

  • @kambuzela
    @kambuzela Жыл бұрын

    najnowsze badania (czytałam o tym w 11/2022 roku) sugerują, że dwunożność pojawiła się co najmniej kilkukrotnie, a uzasadniane jest to rodzajem (różnego) chodu oraz budową stopy, nieewoluującej chronologicznie, jak początkowo myślano. Okazało się, że stopy nie ewoluowały w jednym kierunku, ani nie obserwuje się tzw. liniowego postępu. Więc i z tą mową może się okazać podobnie:)

  • @krzysztofgrabowski763
    @krzysztofgrabowski7632 жыл бұрын

    Pani Karolino dzięki za super tematy a Pani głos można zak....c i to jest komunikacja werbalna na 100 procent

  • @michanosewicz3504
    @michanosewicz35043 ай бұрын

    Ciekawy wywiad

  • @Domi_Nikkaa
    @Domi_Nikkaa Жыл бұрын

    35:00 z mojego doświadczenia osobę wysoko wrażliwą bardzo ciężko oszukać. Mamy bardziej rozwinięte wychwytywanie subtelności w otoczeniu ... ale niestety musiałam parę razy zostać okłamana, by to później szybciej wychwytywać - tak jak z dzieckiem, nim nauczy się chodzić, wiele razy musi upaść

  • @StefanBrock_PL
    @StefanBrock_PL2 жыл бұрын

    Bardzo interesujący wykład :-). Może jeden z dalszych tematów dotykał by języka uniwersalnego i prac prof. A Wierzbickiej ?

  • @mobbydysk
    @mobbydysk8 ай бұрын

    Człowiek od zawsze, odkąd istnieje umiał mówić. To bardzo łatwe do udowodnienia.

  • @gracjantriglav6141
    @gracjantriglav61412 жыл бұрын

    Od dzieciaka zakładałem że neandertalczyk nie mógł być niemy. Jest fajna, lekka książeczka - Neandertalska paralaksa (Hominidzi, Ludzie, Hybrydy - trzy części, podzielona na party z pobudek czysto marketingowych) która prezentuje alternatywną historię Ziemi - świat w którym przetrwał neandertalczyk, a homo sapiens jest archeologiczną ciekawostką... Polecam szczególnie mocno 15/25-latkom. Byłby z tego kasowy SF. To oczywiście fikcja, autora nieco ponosi, ale całość jest bardzo atrakcyjna i zdecydowanie niegłupia.

  • @RysiekQwerty
    @RysiekQwerty Жыл бұрын

    Gdy jedna z grup zdobyła wioskę mordując mężczyzn.... zabierali kobiety jako swoje. Stąd mieszanie sie genów poprzez czysty przymus. Stąd w nas geny neandertalczyka. Nie wyobrażam sobie by w tamtym czasie tak odmienne grupy miały przyzwolenie i ochotę na wspólne zaloty.

  • @margplsr3120
    @margplsr3120 Жыл бұрын

    bardzo ciekawe!

  • @newsolution5669
    @newsolution56692 жыл бұрын

    Uuu !! Uuu !! ;) Trochę skomplikowaliście sprawę ;) Ja myślę że głównym czynnikiem determinującym był strach... Czyli przekazania prostej informacji o zagrożeniu lub jego braku. Czyli możliwość wydawania jakiego kolejek dźwięku.... Ūūū !! Ùùù .... Potem pojawił się problem dwuznaczności... Bo założę się o kawał mięcha... Że jakiś geniuszu używam tego samego dźwięku na zagrożenie ze strony obcych/lub zwierząt i na określanie że np. Pogoda się zjebała i że Zara będzie padać "Uuu ⛈️⛈️⛈️". Więc prawdopodobnie wykształcenie dźwięku na różne zagrożenia (np. nie wrzucaj tego do ognia "Uuu 🔥🔥🔥 " lub "Ûûû💥💥💥" lub nie jedz tego lub tamtego "úúú 🐲🐲🐲" zmniejszało prawdopodobieństwo wystąpienia "fuckupy.u" i zwiększało szanse na przeżycie. Z czasem pewnie zaczęły się pojawiać różne odmiany tych dźwięków"słów" ... A może przez zabawę i przez przypadek powstało kilka .... Dźwięków i słów w ciągu jednego dnia... Np. jakiś geniuszu walnoł się karmieniem w palec lub w rękę....i zaczął drzeć się że go boli, lub idąc gdzie podknął się o coś i zrobił dwa fikołki i wpadł na drzewo. Po czym zaczął drżeć Ryja a inni widząc to zaczęli się śmiać. A następnego dnia próbowali sobie lub komuś to opowiedzieć"powtórzyć" . Całą tą zabawną "chistorie" ( tak celowo napisałem historię przez "ch" - bo 2 mln lat temu pisało się przez "ch" ;) - żart ) Pytanie brzmi które zdarzenie mogło być pierwsze ....oszczeganie o niebezpieczeństwie czy też dźwiękami ... A później próba przypisania i wykorzystania ich do innych sytuacji skoro my mamy wysoki współcznnik adaptacyjny różnych rzeczy i narzędzi... To może oni tak samo łatwo i szybko zaadaptowali nowe dźwięki lub zabawę do swojego życia nazywając rzeczy lub zagrożenia nowymi, Lub już znanymi dźwiękami . Mogli też podpatrzeć to u zwierząt lub lub naśladować szum wiatru lub mieć jakieś narzędzia za pomocą których się nawoływali. One nie musiały przetrwać. Po za tym mogło dojść do pewnego "uproszczenia " może zamiast ciągle szturchać kogoś by mu coś pokazać na pewnym etapie było łatwiej odezwać się (wydać jakiś dźwięk) niż zapiepszać np. 50m po towarzysza lub kobietę i z powrotem kolejne 50 m by pokazać że się coś znalazło (grzyby, jagody, nowy sklep z dzidami, lub obuwniczy ) 😁😂😂😇😇😈😈 Pokusimy się o zrobienie 20 najfajniejszych słów ? 1) uwaga 2) tam 3) nie 4) tak 5) woda 6) ogień 7) jedzenie 8) wtorek 9) dobre 10) paskudne ... 11) umyj się 12) wynieś śmieci 13) wstawaj 14) idź po jedzenie 15) zimno, 16)drewno 17) dzida 18) Kamień, 19) ona 2O) on ... Ps. Mi wystarcza do komunikacji 100 słów, kobiety wszystko komplikują z tymi kolorami. 😂😂😂😛😛😛😛😏😏😏😏 Ciekawe jakie były pierwsze słowa , zdania i o czym rozmawiali i kto z kim ? 😇😇😇💤💤💤🙈🙉🙊 ps: ciekawe jakie były pierwsze imiona lub pytania.

  • @mariuszskoneczny2708
    @mariuszskoneczny27089 ай бұрын

    Byli tak inteligeni Ze gdyby umieli rozmawiac to wcale nie chcieli by z nami gadac

  • @Vikisoton
    @Vikisoton Жыл бұрын

    Bardzo ciekawy wykład na temat języka ludziego nie tylko Neanderkandczyka. Chyba jednak jesteśmy wyjątkowi🤔 Ale to prawda, że dziecko ma większe możliwości adapcyjne jeśli chodzi o naukę mówienia i nauczenia się kilku języków obcych jednocześnie. Dziękuję za ciekawą konwersację 🙂 Jeśli chodzi o gadatliwość, to myślałam, że to raczej kobiety są większe gaduły. Jeśli chodzi o polowania, myślę to nie tylko samców domena bo np lwice polują a samce im zabierają zdobycze. No ale nie są naczelnymi zwierzętami, więc daleko im do dżentelmenów 😉.

  • @darekr6271
    @darekr6271 Жыл бұрын

    Git bardzo dobry wykład Zaciekawieniem wysłuchałem do końca nie przewijalem do przodu PETARDA Piona Dziesiona Oi. Ps.We starożytnej Grecji w sympozjach uczestniczyli tylko mężczyźni Twierdzono że z kobietami nie było o czym mówić i wprowadzały by haos a nie interakcje między rozmówcami Pozdrawiam 😜🙆💥🥸

  • @maciek3156
    @maciek31562 жыл бұрын

    Czy są jakieś pozycje naukowe /popularnonaukowe o pochodzeniu języków, istnieniu protojęzyka i jego dalszej ewolucji ?

  • @Jezus-Wybawia

    @Jezus-Wybawia

    Жыл бұрын

    Mogę dać Ci dowody tego, jak wyglądało to naprawdę.

  • @maciek3156

    @maciek3156

    Жыл бұрын

    @@Jezus-Wybawia Słucham :)

  • @dariuszgaat5771

    @dariuszgaat5771

    7 ай бұрын

    Pierwotny język mógł być językiem migowym.

  • @Marek-ob1mi
    @Marek-ob1mi7 ай бұрын

    Wyczerpujacy wywiad 👌

  • @miragatka6263
    @miragatka62632 жыл бұрын

    Nauka jest niesamowita 🙂 Bada człowieka sprzed 400 tys.lat, a niektorzy przedstawiciele naszego gatunku żyjący obecnie uważają, że homosapiensi istnieją na naszej Ziemi około 7 tys 😄😄😄 Robicie dobrą robotę 👍 Serdecznie pozdrawiam.

  • @nosuchname247

    @nosuchname247

    2 жыл бұрын

    C więcej, niektórzy lekarze (sic!!) uważają, że ludzie wykończyli dinozaury za pomocą kamieni...

  • @swiety_eligiusz

    @swiety_eligiusz

    2 жыл бұрын

    @@nosuchname247 to jest ta świńska inteligencyja, która na ruskich tankach przybyła w 44/45r.

  • @jankos4910

    @jankos4910

    2 жыл бұрын

    @@nosuchname247 senatorzy?🤪

  • @nosuchname247

    @nosuchname247

    2 жыл бұрын

    @@jankos4910 Blisko. Premierki.

  • @pawmal1988

    @pawmal1988

    Жыл бұрын

    ​@@nosuchname247 Premierki ? To jakaś nowomowa ? Sama mówiła o sobie premier albo pani premier.

  • @grzegorzgorczak2982
    @grzegorzgorczak29828 ай бұрын

    super wiecej o ewolucji

  • @piotr8090
    @piotr80902 жыл бұрын

    Bardzo podoba mi się określenie "sapiensica" 😁😁

  • @whatthefukc4436
    @whatthefukc44362 жыл бұрын

    Komentarz dla algorytmu KZread. Best game top 10 tik tok. Pozdrawiam.

  • @joansca4121
    @joansca41212 жыл бұрын

    witam i pozdrawiam

  • @stann5920
    @stann59202 жыл бұрын

    Dopiero dzisiaj miałam czas żeby odsłuchać. Bardzo interesująca rozmowa. 👌 Czy Pan profesor jest współautorem książki " Nagi umysł" , czy to zbieżność nazwisk ?

  • @thomasputko1080
    @thomasputko1080 Жыл бұрын

    Swietny podkast...iskanie bylo interesujace i dlatego przyjemne. Pan prof. Pawlowski nauczyl sie pieknie i jasno wyslawiac. Chcialbym tego sie nauczyc... moze prof. Moglby mnie nakierowac?

  • @teresacupryn

    @teresacupryn

    7 ай бұрын

    Czytac, czytac, czytac jak najwiecej.

  • @robertkozio7580
    @robertkozio758011 ай бұрын

    Nie w tą dziurkę....dobre to było, słychać chwilkę zastanowienia😂

  • @nihilistycznyateista
    @nihilistycznyateista2 жыл бұрын

    "między człowiekiem, a neandertalczykiem". Ja wiem, że to skrót myślowy, ale nie zapominajmy, że neandertalczyk to też był człowiek. Dzisiaj jesteśmy przyzwyczajeni do jednego gatunku człowieka, ale to nie znaczy, że kiedyś nie występowały inne.

  • @mobbydysk

    @mobbydysk

    8 ай бұрын

    Neandertalczyk to taki sam człowiek jak my. To tak jak dzisiaj mamy eskimosów, pigmejów, tak kiedyś mieliśmy neandertalczyków.

  • @nihilistycznyateista

    @nihilistycznyateista

    8 ай бұрын

    ​@@mobbydysk Nie nie... to nie taki cżłowiek jak my. Zarówno Eskimos (swoją droga określenie obraźliwe, tak nazywali ich kolonialiści, oni sami o sobie mówią Inuici i na przyszłość używaj tej nazwy - bo mówiąc Eskimos, to tak jakbyś Afrykańczyka nazywał "czarny"), jak i "biały człowiek z Europy", to ten sam gatunek - homo sapiens. Z kolei neandertalczyk to inny gatunek - homo neandertalensis. ale dalej, jak nazwa łacińska wskazuje - był on człowiekiem, bo ma w nazwie to homo. To najbliżej z nami spokrewniony gatunek człowieka, ale no jednak nie ten sam. Czasami nawet się idzie krok dalej i się rozpisuje to jako homo sapiens sapiens i homo sapiens neandertalensis, żeby jeszcze bardziej podkreślić bliskość pokrewieństwa. Nie powiesz, że owczarek niemiecki, czyli tak zwany wilczur to to samo, co wilk - a;e mo blisko jednemu do drugiego, na pewno bliżej, niż każdemuj z nich do kojota. nazwy łacińskie to odpowiedni canis lupus familiaris dla domowego, canis lupus dla wilka i canis latrans dla kojota. Każdy z nich ma canis w nazwie, czyli jest psem, ale no nie tym samym. Aha i oczywiście nie musi to być wilczur - rasa nie ma znaczenie - po prostu chciałem wybrać taką rasę, która wizualnie się kojarzy z wilkiem.

  • @mobbydysk

    @mobbydysk

    8 ай бұрын

    @@nihilistycznyateista nie ma żadnego dowodu na to że Neandertalczyk to inny rodzaj człowieka. Wiem, tak byłem uczony że to inny człowiek niż my , ale to było 20 lat temu. Teraz nie ma wątpliwość co do tego że to po prostu inna ' rasa' rodzaju ludzkiego. Neandertalczycy nie wyginęli ani nie wymarli, po prostu wygląd się zmienia.

  • @mobbydysk

    @mobbydysk

    8 ай бұрын

    @@nihilistycznyateista pies to wilk tylko że ma wyeliminowane niektóre geny odpowiedzialne za wygląd

  • @nihilistycznyateista

    @nihilistycznyateista

    8 ай бұрын

    @@mobbydysk absolutnie nie ma takiego konsensusu. Jak najbardziej znany w miare dobrze genotyp neandertalczyka i za wiele jest różnic, nie tylko w zakresie wyglądu, które wskazują, ze to coś więcej, niż rasa. Aczkolwiek nie ma konsensusu, czy to oddzielny gatunek, bo nie ma konsensusu czym dokładnie jest gatunek. Dzieje się tak dlatego, ze teoretycznie nie da się rozmnażać międzygatunkowo, a współczesny człowiek ma domieszkę genów neandertalskich, więc musiały następować krzyżówki. Ale różnica genetyczna jest zbyt duża mimo wszytko. PS pies od wilka bynajmniej nie różni się wiele ze względu na geny wpływajace na wygląd. Tu głownie ch9odzi o gospodarkę hormonalnąi wpływ na uległość i przywiązanie. Ale dla mnie największą ciekaowstą co do psa, pokazującą jego fenomen kulturowy jest to, że to Canis lupus familiaris - czyli niejako członek rodziny, a nie domestica, co masz u większości zwierząt hodowlanych, czyli świnia udomowiona, bydło udomowione itd. Pies jest wilkiem wciągniętym na członka rodzinny;]

  • @gretam3260
    @gretam3260 Жыл бұрын

    Super ciekawy temat, b dobrze opracowany i przystepnie przedstawiony dla laika np. takiego jak ja. Proponuje temat na przyszlosc “ historyczny jezus “ - z naciskiem ze taka osoba to fikcja. Pozdrawiam !

  • @RadioNaukowe

    @RadioNaukowe

    Жыл бұрын

    No to proszę 🙂 kzread.info/dash/bejne/aIR_xdmOiLKuY6Q.html

  • @gretam3260

    @gretam3260

    Жыл бұрын

    @@RadioNaukowe Super, dziekuje. Poslucham i dam znac jak mi sie podobalo. Kilku audycji juz sluchalam i generalnie jestem pod wrazeniem wyborem tematow, przekazem i doborem expertow. Fajnie by bylo gdyby bylo video :). Pozdrawiam !

  • @emiprofisol184
    @emiprofisol184 Жыл бұрын

    Wydaje mi się, że jako nastolatka słuchałam tej prowadzącej w radiowej jedynce, czy to możliwe?

  • @dominikkurek1155

    @dominikkurek1155

    7 ай бұрын

    Na pewno nie, chyba że gościnnie

  • @piotrnowak261
    @piotrnowak26111 ай бұрын

    Ponoć najbardziej imprezowym pra przodkiem był: Homo-Erektus😎

  • @jerzyzaranski7155
    @jerzyzaranski71557 ай бұрын

    O pewnej części ciała Maryni. Do dzisiaj to się nie zmieniło.

  • @nataliaanne100
    @nataliaanne1003 ай бұрын

    Niedawno odkryłam ten kanał i jestem zafascynowana (szczególnie tym, jak mało wiem). Jako nauczyciel języka obcego chętnie posłuchałabym o akwizycji języka w środowisku kilkujęzycznym, tzn. np w sytuacji kiedy rodzice rozmawiają w innych językach, rówieśnicy w innych, a w szkole dziecko uczy się jeszcze innych. Czy są jakieś limity? Czy jest to dobre dla młodego człowieka?

  • @foboSDeimoSHack3r
    @foboSDeimoSHack3r2 жыл бұрын

    Bravo Pani Karolino dzieki pani moglismy poznac wiedze pana profesora :D pan profesor w momecie kiedy tylko zaczyna pani zadawac pytanie jego glos odrobine przyspiesza i po chili jest to copani powiedzila czyli obalil hipoteze o ktorej opowiadla

  • @MassiRPM

    @MassiRPM

    2 жыл бұрын

    A możesz bardziej zrozumiale napisać co masz na myśli?

  • @s3rverius

    @s3rverius

    2 жыл бұрын

    @@MassiRPM Nie może, ma gonitwę myśli i palce mu nie nadążają za głową xD

  • @radekmokrowiecki9065
    @radekmokrowiecki9065 Жыл бұрын

    Mindblowing!!!!!

  • @marcinzbawca7752
    @marcinzbawca77525 ай бұрын

    Na pewno przesądziliśmy. Do przeczytania gazety, chińczyk potrzbuje znajomości 1200 znaków. Maturzysta, zna ich kilka tysięcy. Profesor uniwersytetu zna od kilkunastu, do kilkudziesięciu tysięcy. Europejczyk do sprawnego porozumiewania się potrzebuje znajomości 60 czasowników i około 1000 rzeczowników. O czym wieli pra- pra rozmawiać? Na pewno nie musieli znać listy - asortymentu sklepu internetowego.

  • @jiisjiis2836
    @jiisjiis28362 жыл бұрын

    jak to o czym rozmawiali Neandertale ? jak uwalić mamuta ,o grilu , o browarku i o kobitkach :-)

  • @rangartons
    @rangartons Жыл бұрын

    9:10 ależ jest to jak najbardziej możliwe, wystarczy zostać politykiem i udać się na obrady sejmu :)

  • @drhakim8365
    @drhakim8365 Жыл бұрын

    Nie wiemy ,który homo wypowiedział pierwsze zdanie, ale wiemy jaka była reakcja Polaka - O! Qrwa ! Od tego momentu człowiek zaczął sie uwsteczniać w rozwoju.

  • @moniuszko9193
    @moniuszko91935 ай бұрын

    A czy to możliwe że kobiety przez tą chęć większej komunikacji niż mężczyźni, uzewnętrznia swoich emocji, że to one byly tą grupą która zapoczątkowała język i komunikację taką jaką znamy teraz?

  • @daved140585
    @daved1405852 жыл бұрын

    Jest teza, że język angielski jest językiem kreolskim, jako fifty fifty mieszanka anglosaskiego i francuskiego/łaciny

  • @Eklektyczny_albert
    @Eklektyczny_albert6 ай бұрын

    Pani profesor środa powiedziała, że nie ma żadnych różnic między kobietą i mężczyzną.

  • @panikrystyna1
    @panikrystyna13 ай бұрын

    😀🌹

  • @kdunski
    @kdunski2 жыл бұрын

    Myślę prawie ze 100% pewnością, że podczas burzliwych konwersacji wiele tysięcy lat temu, opracowywali skuteczny plan pozbycia się chwilowo wiodącego gatunku sapiens sapiens, co jak dzisiaj widać, realizuje się doskonale!

  • @margplsr3120

    @margplsr3120

    Жыл бұрын

    hehe

  • @robertzubkowicz6549
    @robertzubkowicz6549 Жыл бұрын

    23:55 czy dobrze usłyszałem: "... to już jest technologia moskiewska"

  • @ultimathule1000
    @ultimathule1000 Жыл бұрын

    Pierwsze zdanie wypowiedział Archimedes i brzmiało ono: Eureka!

  • @jerzygniazdowski6228
    @jerzygniazdowski6228 Жыл бұрын

    Pan Profesor powiedzial ze malpa ma buzie, wiec logicznie myslac inne zwierzatka tez maja ""Buzie "", a moja babcia, mnie pouczala, sun, mowila, tylko czlowiek ma buzie i twarz, krowa ma morde, kon, pies, ma pysk, a kotek ma mily pyszczek. Moja sasiadka czesto darla morde, a kapral czesto walil w pysk szeregowca w armi niemieckiej. A dzisiaj w czasach demokracji liberalnej bialko ozywione, tak wszyscy maja Buzie. 🙄🙄🙄🙄🙄

  • @tomekkruk6147
    @tomekkruk61472 жыл бұрын

    A o czym mogli rozmawiać? O tyłkach, cyckach albo o najnowszym modelu dzidy do polowania na mamuty:)

  • @andrzejwodynski

    @andrzejwodynski

    2 жыл бұрын

    Są książki sprzed 4000 lat w których też piszą o starych czasach i są one bardzo rozbudowane. Dużo o relacjach z ludźmi piszą i są one bardziej skomplikowane niż te współczesne, zresztą można samemu sięgnąć do książek z tamtych czasów i poczytać

  • @SeleneSalvatore

    @SeleneSalvatore

    Жыл бұрын

    O zjawiskach pogodowych, sprawach duchowych, o sztuce naskalnej czy o tworzeniu narzędzi i innych przedmiotów materialnych.

  • @piotrnowak261

    @piotrnowak261

    11 ай бұрын

    Nie ktorzy ludzie obecnie sa na tym etapie😁

  • @MarnadeII

    @MarnadeII

    10 ай бұрын

    ​@@andrzejwodynski😂😂🎉😂😂🎉o🎉😂🎉😂😂😂😂😂😂😢😂😂😂

  • @TheDoublebassist

    @TheDoublebassist

    9 ай бұрын

    O Britney Spears.

  • @tadeuszwyszomirski9328
    @tadeuszwyszomirski93283 ай бұрын

    O czym rozmawiali Neandertale??? To nie mieści się w pale!!!!! 😅😅😅😅😅

  • @andrzejwodynski
    @andrzejwodynski2 жыл бұрын

    30:00 wydaje mi się że języki wcześniej były bardziej skomplikowane gramatycznie, nawet teraz zrobienie listy słów we współczesnej książce a takiej napisanej 100 lat temu to pierwsza lista będzie trzykrotnie krótsza. Wydaje mi się że powodem jest to że teraz rozmawiamy z całym światem i komunikacja musi się uprościć, ja państwa nie znam, mieszkam 1000km od Polski a kiedyś ludzie rozmawiali z ludzi których znali 30 lat i tylko z nimi rozmawiali tworząc większy zasób komunikacji językowej unikając obcych. Ponoć współczesne osoby bezdomne komunikują się przy użyciu tylko 200 słów.

  • @andrzejwodynski

    @andrzejwodynski

    2 жыл бұрын

    ostatnio czasownik w zdaniu jak w mowie zachodniej na końcu stawiam.

  • @antekp2965

    @antekp2965

    2 жыл бұрын

    'Ponoć współczesne osoby bezdomne komunikują się przy użyciu tylko 200 słów' jeżeli rozmawiają o najbardziej fizjologicznych rzeczach to wiele więcej nie potrzebują. zasób słownictwa nie zależy od bezdomności czy nie tylko raczej od inteligencji i ewentualnie poziomu zaniedbania intelektualnego. w 21. wieku mamy wgląd w najbardziej prymitywne kultury odseparowane od świata (jak dżungla amazońska) i każdy zasób leksykalny raczej składa się z co najmniej kilku tysięcy słów

  • @dominikp4341

    @dominikp4341

    Жыл бұрын

    Osoby bezdomne porozumiewają sie tylko za pomocą 5 słów "kierowniku daj pan dwa złote" .

  • @DiriaMeneam

    @DiriaMeneam

    Жыл бұрын

    XVI w. polszczyzna miała... kilka milionów słów, i to bez makaronizmów :-)

  • @andrzejwodynski

    @andrzejwodynski

    Жыл бұрын

    @@DiriaMeneam proszę o źródło

  • @Eklektyczny_albert
    @Eklektyczny_albert6 ай бұрын

    U ptaków jest podobnie. Młody samiec uczy się pieśni swojego ojca. Jeśli się nie nauczy, to już drugiej szansy nie będzie miał.

  • @jankowalski9817
    @jankowalski98172 жыл бұрын

    Czy to było zdanie "ja pobruszę, a ty poczywaj"?

Келесі