Łowcy-zbieracze - czy nasi przodkowie wiedli sielskie życie? | prof. Iwona Sobkowiak-Tabaka

👉 Zostań Patronem: patronite.pl/radionaukowe
👉 Wesprzyj jednorazowo: suppi.pl/radionaukowe
🎧 Posłuchaj na streamingu: ffm.bio/radionaukowe
🔔 Subskrybuj: / @radionaukowe
🌐 Strona: radionaukowe.pl
👍 Facebook: / radionaukowe
📷 Instagram: / radionaukowe
❌ Twitter: / radionaukowe
🎓 Odwiedź LAMU: / @letniaakademiamlodych...
🎬 Zobacz więcej: • Radio Naukowe poleca
📩 Kontakt: kontakt@radionaukowe.pl
Tygodniowo pracowali mniej, nie byli zależni od plonów, a ich możliwości przetrwania były bardziej różnorodne od rolników. - Znany archeolog Rober Kelly napisał kiedyś, że co prawda życie łowców-zbieraczy nie było usłane różami, ale nie było też złe, brutalne i krótkie - przywołuje w Radiu Naukowym prof. Iwona Sobkowiak-Tabaka z Wydziału Archeologii UAM. - Nauka pokazuje, że te społeczności wykazywały się bardzo dużą elastycznością w eksploatowaniu środowiska naturalnego. Dzięki mobilności doskonale znały jego zasoby, tworzyły w pamięci mapy, wiedziały, gdzie udać się w razie głodu - wylicza badaczka.
Prof. Sobkowiak-Tabaka kierowała grantem badającym życie łowców-zbieraczy na terenie m.in. współczesnej północnej i środkowej Polski. Prehistoria na naszych terenach jest stosunkowo najsłabiej poznanym okresem. Grant miał tę lukę wypełnić. Ale to nie jest proste. - To zadanie jest szczególnie trudne dla archeologów działających na Nizinie Polskiej - przyznaje naukowczyni. - Lądolód, który tutaj był pozostawił po sobie wielometrowe piaszczyste nakłady, słabe, suche i kwaśne gleby. W takich warunkach szczątki organiczne zachowują się bardzo słabo - wyjaśnia.
Co udało się ustalić? Posłuchacie w rozmowie. W podcaście wypytuję, jak z niewielkich okruchów prehistorii można odtwarzać zwyczaje dawnych społeczności (to ciężka naukowa praca; również… wcieleniowa), jakie były kulinarne upodobania „polskich” łowców zbieraczy i pierwszych rolników, a także czy dawni ludzie szanowali środowisko.
Polecam!
💛 Odcinek powstał w ramach podróży Radia Naukowego do Poznania. Podróże są możliwe wyłącznie dzięki wsparciu Patronek i Patronów. Dziękuję! Kto ma ochotę i możliwość dołączyć do tej społeczności, zapraszam: patronite.pl/radionaukowe 💛
POLECAMY INNE MATERIAŁY:
• Radio Naukowe - Wszyst...
• Fizyka
• Biologia
• Astronomia
• Psychologia
• Zwierzęta
• Religia
• Historia
• Historia życia
• Geografia
• Technologia
• Człowiek
• Kultura
• Medycyna
• Archeologia
🧠 Radio Naukowe - włącz wiedzę! 🧠
#RadioNaukowe #KarolinaGłowacka #IwonaSobkowiak-Tabaka 🎬

Пікірлер: 284

  • @mrpiolho1987
    @mrpiolho1987 Жыл бұрын

    Odcinki po około godzinę, a słucha się jak by minęło 15 minut. To jest właśnie to, pasja, wiedza, ciekawe zagadnienia przedstawiane w przystępnej formie. Szkoda ze yt dopiero dzisiaj polecił mi ten kanał na głównej, jestem szczerze zafascynowany, jeden odcinek mnie kupił, teraz z wielkim zainteresowaniem i ciekawościa słucham trzeci.

  • @chodzposuchaj3740

    @chodzposuchaj3740

    Жыл бұрын

    Ja podobnie, odkryłam kanał półtora tygodnia temu i żałuję, że tak późno. Masowo nadrabiam odcinki :)

  • @jakubzemla1227

    @jakubzemla1227

    8 ай бұрын

    ​@@chodzposuchaj3740😊

  • @krecilapka69
    @krecilapka69 Жыл бұрын

    Piątek 17, a ja dalej ryje w korpo bez widoków na szybki finisz. A tacy łowcy uganiali się za jedzonkiem 10 h mniej niż rolnicy! I to na świeżym powietrzu - ech jak mi to dzisiaj imponuje. Takiego tematu potrzebowałem na dzisiejszy wieczór do pracy. Dziekuję i gratuluję umiejętności tak wdzięcznego ogarnięcia tematu.

  • @patapatatai3429

    @patapatatai3429

    7 ай бұрын

    To idź zimą do puszczy ubrany w skóry, pomiędzy wilki itp. uganiać się za jedzeniem.

  • @adrianpiex7006

    @adrianpiex7006

    7 ай бұрын

    podobno 2-3 godziny dziennie "pracowali"..

  • @ukaszkopec5265

    @ukaszkopec5265

    6 ай бұрын

    Zacząć można od kury, złapać chociaż

  • @patapatatai3429

    @patapatatai3429

    6 ай бұрын

    @@ukaszkopec5265 Próbowałeś kiedyś złapać ptaka w lesie? o.O :)))))) A nawet jeśli się uda - na jak długo taki ptak wystarczy? Obijać to się mogły ludy myśliwskie w ciepłym klimacie. W zimniejszym tak łatwo nie jest.

  • @ukaszkopec5265

    @ukaszkopec5265

    6 ай бұрын

    @@patapatatai3429 no ba, bażanty zimą, nie zawsze sie uda, nie zawsze legalnie

  • @bs9675
    @bs9675 Жыл бұрын

    Uwielbiam takie tematy. Proszę o więcej.

  • @jameshetfield5781

    @jameshetfield5781

    Жыл бұрын

    Ja też. Od małego interesowałem się praczłowiekiem

  • @anna4152
    @anna4152 Жыл бұрын

    Dopiero odkryłam ten kanał. I jestem zachwycona 🙂

  • @dariasz8163
    @dariasz8163 Жыл бұрын

    Uwielbiam nagrania o życiu przodków. Liczę, że jeszcze jakieś się pojawią.

  • @ZdzichaJedziesz

    @ZdzichaJedziesz

    Жыл бұрын

    ... ja również siostro 🙂

  • @tsaicio

    @tsaicio

    Жыл бұрын

    Mądre słowa.

  • @zofiaagnieszkabiernacka826
    @zofiaagnieszkabiernacka826 Жыл бұрын

    Rewolucja rolnicza i początki cywilizacji to jest super ciekawy temat. Chętnie posłuchalabym o tym więcej. Pani Karolino rozmowa świetna jak zwykle😀

  • @slawomirciempiel

    @slawomirciempiel

    Жыл бұрын

    Jeśli interesuje Cie tamten okres poszukaj podcastu Nerdy Nocą. Mają ciekawą serię o epoce brązu i pierwszych cywilizacjach.

  • @zofiaagnieszkabiernacka826

    @zofiaagnieszkabiernacka826

    Жыл бұрын

    @@slawomirciempiel dziękuję serdecznie😀

  • @zofiaagnieszkabiernacka826

    @zofiaagnieszkabiernacka826

    Жыл бұрын

    @@slawomirciempiel słuchaj, przesłuchałam pierwszy odcinek, to jest extra, jeszcze raz dziękuję 😀

  • @marcinbreczko4777

    @marcinbreczko4777

    Жыл бұрын

    @@slawomirciempiel Ja przy okazji też dziękuję. Nie znałem, a wporzo.

  • @Grzegorz2109
    @Grzegorz2109 Жыл бұрын

    Sugeruję by zaprosiła Pani do programu wspomnianego prof. Ł. Łuczaja. Co prawda jada wszystko oprócz papy i drutu kolczastego ale wiedzy i stylu nie można Mu odmówić ;-)

  • @KoszmarnyPaweTheNightmare
    @KoszmarnyPaweTheNightmare Жыл бұрын

    Bardzo lubię w czasie pracy unikać sobie czas Twoimi podcastami, świetna robota

  • @marianmrozinski8123
    @marianmrozinski8123 Жыл бұрын

    Droga Pani Karolino, kiedy trafiam na materiały współtworzone, lub tworzone przez Panią to dla mnie duża radość. Pani i redaktor Łasiczką jesteście słoneczkami na pochmurnym niebie naszej rzetelności.

  • @maciekchwirut2815
    @maciekchwirut2815 Жыл бұрын

    Świetny materiał! :) W pełni podzielam Pani fascynację i ciekawość realiów minionego życia ludzi i dorzuciłbym tu jeszcze temat poziomu ich świadomości..

  • @chrisexpert2573
    @chrisexpert25737 ай бұрын

    Przodkowie wiedli idealne życie. Bez państwa opiekuńczego pobierającego podatek nie było żadnych zmartwień ani pragnień związanych z wyższymi wartościami. Każdy dzień był przepełniony radością że jeszcze jeden dzień udało się przeżyć.

  • @TheFranekMaly
    @TheFranekMaly Жыл бұрын

    Macie kochane Panie wiedzę ale głos... wystarczyło jak to w radyjku zamknąć oczy 🌹🌻💐

  • @ArcheologiaZywa
    @ArcheologiaZywa Жыл бұрын

    Wspaniały odcinek!

  • @leszekksiezarczyk277
    @leszekksiezarczyk2772 ай бұрын

    Wciąż uważam że Pani wywiady są niesamowicie inspirujące ❤

  • @marcinkrzyzynski5894
    @marcinkrzyzynski5894 Жыл бұрын

    kolejny Mega odcinek pozdrawiam

  • @grzegorzgrzywaczewski5266
    @grzegorzgrzywaczewski5266 Жыл бұрын

    Ogrom wiedzy. Jestem pełen podziwu.

  • @mariolascieglinska1837
    @mariolascieglinska1837 Жыл бұрын

    Super program 👍😀 Nowa fanka 😍🤓🤩💝

  • @matmapolka314
    @matmapolka314 Жыл бұрын

    Proszę Pani, Pani robi świetną robotę ! Dziękuję :)

  • @agnieszkarussek3986
    @agnieszkarussek3986 Жыл бұрын

    Świetny temat. Dziękuję!

  • @tadeksykta3215
    @tadeksykta3215 Жыл бұрын

    Super odcinek . Inne też. Słucham wszyskie po kilka razy namiętnie!

  • @marcintomczak3727
    @marcintomczak3727 Жыл бұрын

    Odkryłem to radio dziś, wow, więcej proszę

  • @mariuszpoleszczuk8177
    @mariuszpoleszczuk8177 Жыл бұрын

    Super odcinek, wspaniałe się słuchało

  • @ZdzichaJedziesz
    @ZdzichaJedziesz Жыл бұрын

    No nareszcie! Ile można czekać na kolejny odcinek ? 🙂

  • @RadioNaukowe

    @RadioNaukowe

    Жыл бұрын

    Zawsze można zerknąć co się dzieje w LAMU: kzread.info%C5%82odychUmys%C5%82%C3%B3w Co poniedziałek nowy odcinek 🙂

  • @PominReklamy

    @PominReklamy

    Жыл бұрын

    @@RadioNaukowe Szanowna Pani Karolino, czy będzie Pani rada popełnić podcast dotyczący ptaszników ? Jest to bodajrze najpopularniejsza fobia odzwierzęca. A przypomnę, że tarantula ukraińska już odważnie wkracza na Mazowsze. Pozdrowienia

  • @emee7224
    @emee72247 ай бұрын

    Wspaniały podcast. Świetny przekaz. 👍🙂

  • @AmaatooR
    @AmaatooR Жыл бұрын

    Świetny odcinek. Dziękuję.

  • @hitomisaiko
    @hitomisaiko4 ай бұрын

    Bardzo ciekawy i wciągający temat, dziękuję. 😊

  • @RAK-photo
    @RAK-photo Жыл бұрын

    Przesłuchałem uważnie i zauważyłem brak jednego waznego elementu który widziałem już w comajmniej 2 pracach i jednym dokumencie. A mianowicie o BABCIACH. Spełniały one niewiarygodnie ważny element nauki bo to one zajmowały się faktuczna edukacja dzieci. Wynikało z tego ze matki były bardziej jak takie inkubatory mające na celu duża reprodukcje. A formę nauczyciela/wychowawcy nabywały dopiero na starość. Jest to o tyle ważny temat ze relanie wiedzą była przekazywana od starszyzny dla dzieci z pominięciem bezpośrednich rodziców zajętych sprawami bieżącymi.

  • @smogpodwawelski444
    @smogpodwawelski4443 ай бұрын

    Super kanał.

  • @michapatyna4143
    @michapatyna4143 Жыл бұрын

    Dzięki za każdy odcinek

  • @sebapl114
    @sebapl114 Жыл бұрын

    Polecam zapoznać się z książką Pana Łukasza Łuczaja Dzika Kuchnia oraz jego kanałem na YT. To fascynująca postać. Sam jestem w szoku ile roslin na moim podwórku jest jadalnych. To co jedli nasi przodkowie dziś wzbudza strach! Jak przyrządzam potrawy z chwastów to patrzą na mnie jak na wariata. Bedzie Pani oczarowana i zaczarowana osobą i wiedzą Pana Łukasza!

  • @szwejo1

    @szwejo1

    Жыл бұрын

    @@dawidkowal4582 patrząc na historię zbieraczy i rolników ,to raczej wyginiesz zdominowany przez kulturę konformistów i tych ubezwłasnowolnionych.

  • @marekchudy8893
    @marekchudy8893 Жыл бұрын

    Dziękuję I pozdrawiam

  • @basiajatjebja4463
    @basiajatjebja4463 Жыл бұрын

    Świetny, sto piąty odcinek. Co do smaków i smaczków - to skoro zostało wspomniane o kiszonkach w żołądkach zwierząt... to pamiętajmy, że kiszonka to fermentacja, zaś fermentacja, to..... :) :)

  • @ryszardduawa7639
    @ryszardduawa7639 Жыл бұрын

    Znów ciekawie! 👌

  • @avahiresport5349
    @avahiresport53493 ай бұрын

    Fajny odcinek daje okejke

  • @ThePeppus
    @ThePeppus Жыл бұрын

    Dzięki

  • @kubakorbiel
    @kubakorbiel Жыл бұрын

    Znakomicie się słucha takiej rozmowy, na taki temat.

  • @nihilistycznyateista
    @nihilistycznyateista Жыл бұрын

    A ja bym tu poszedł za hipotezą (bo chyba nadal nie można o tym mówić jak o fakcie, ale są głębokie przesłanki za) antropologicznej przyczyny wymierania te 40-15 tyś lat temu i wyginięcie mgafauny na przykład australijskiej. Dlaczego o tym wspominam? No bo fajnie się mówi, że zbieracz-łowca tak krótko pracował i tak mu się fajnie żyło i w sumie głupio człowiek zrobił, że został rolnikiem (w zasadzie taką tezę można przypisać Harariemu, w jego pierwszej książce "Sapiens"), bo to wielki koszt i w ogóle... tylko nie zauważamy pewnej zależności - otóż plemiona zbierackie albo były małe, albo wyeksploatowały swoje otoczenie praktycznie do cna. W środowisku było coraz mniej zwierzyny, a jako skutek uboczny coraz więcej, bardziej śmiałych drapieżników, bo te przez naruszanie łowisk i po prostu głód - polowały nawet zapewne na człowieka. Być może nawet udomowienie wilka to skutek działania amerykańskiej maksymy "jak nie możesz wygrać to się przyłącz" i to była ich strategia przetrwania, bo jako konkurencja na tych samych terenach łowieckich z człowiekiem nie miały szans... Jednym słowem - to, do czego zmierzam, to hipoteza, że rolnictwo było koniecznością, tak jak choćby dzisiaj odejście od paliw kopalnych - bo dalsza tak intensywna eksploatacja nie tylko wykończy źródła, ale i wpływa negatywnie na środowisko. Dokładnie to by było z człowiekiem w sytuacji zwiększania populacji bez wynalezienia rolnictwa, a zwłaszcza hodowli zwierząt - zwyczajnie doprowadzilibyśmy do redukcji potencjalnych źródeł pożywienia i wpłynęli na kształt środowiska... Pewnie wyginąć, byśmy nie wyginęli, ale no to życie byłoby coraz mniej fajne, wędrówki coraz dłuższe, konflikty między grupami częstsze, co wymagałoby większych grup, silniejszej technologii wojskowej, więc więcej pracy i pętla się zamyka - obwarowanie w rolniczym mieście dawało większe korzyści w sytuacji małej ilości zasobów. Można jedynie przyjąć dwie strategie - albo konkurować o nie z innymi grupami, albo samodzielnie zacząć je produkować...

  • @dariuszgaat5771

    @dariuszgaat5771

    7 ай бұрын

    Rolnictwo nie było koniecznością, bo w częściach świata w których nie było odpowiednich zwierząt i roślin do udomowienia, łowiecko-zbieracki styl życia przetrwał aż do czasów nowożytnych, jak np. w całej Australii, albo nawet do dziś (Buszmeni z Kalahari).

  • @nihilistycznyateista

    @nihilistycznyateista

    7 ай бұрын

    @@dariuszgaat5771 to o czym piszesz nie obala, a potwierdza mój argument - zauważ, jaka jest wielkość tych grup, ,które nadal są zbieraczami i na jakim terenie operują. Tu właśnie o to chodzi - rolnictwo powstało tam, gdzie było dużo ludzi na małym terenie i nie koniecznie bogatym w zwierzynę i odpowiednią roślinność. Np słynny żyzny półksiężyc to prawie wyłącznie jakieś pustynne krzaki, trawa i kozy, ale za to zajebiste gleby nad Nilem. I tam mniej więcej powstało rolnictwo.

  • @dariuszgaat5771

    @dariuszgaat5771

    7 ай бұрын

    @@nihilistycznyateista Klimat Żyznego Półksiężyca znacznie się różnił od obecnego kilkanaście tysięcy lat temu. Był znacznie bardziej wilgotny.

  • @nihilistycznyateista

    @nihilistycznyateista

    7 ай бұрын

    @@dariuszgaat5771 nie szkodzi. Dalej nie rosły tam zboża i drzewa owocowe, a zwierzyna nie była aż tak powszechna. A co do klimatu - to przede wszystkim było o wiele zimniej.

  • @nihilistycznyateista

    @nihilistycznyateista

    7 ай бұрын

    @@dariuszgaat5771 i tak swoją drogą to nie jedyne miejsce początków rolnictwa - mamy jeszcze Nową Gwineę, Egipt, Chiny i Amerykę Środkową. Wszędzie mniej więcej 10500 one plus minus 1500 lat

  • @ukasz3720
    @ukasz3720 Жыл бұрын

    Świetny kanał i świetny materiał :) Pozdrowienia z Trzebnicy 6:15 :P

  • @norbertcccp9089
    @norbertcccp9089 Жыл бұрын

    Bravo dobry temat

  • @leszeknaziemiec2987
    @leszeknaziemiec29876 ай бұрын

    Świetna audycja!

  • @exequtor7991
    @exequtor79917 ай бұрын

    Spodobała mi się teza o pierwszej rewolucji kobiecej. Jestem laikiem ale jestem głęboko przekonany że w społeczności łowieckiej myśliwi najczęściej mężczyźni decydują o sposobie podziału zdobyczy pomiędzy członkami społeczności w kulturze rolniczej tę rolę zapewne przejmowały kobiety dzieliły w końcu owoce swojej własnej pracy a to oznaczało niezależność kobiet. Jak tu nie wiedzieć podobieństwa do sufrażystek.

  • @adamkluska356

    @adamkluska356

    3 ай бұрын

    To jest tylko Twoja wyobraźnia

  • @kamilx212
    @kamilx212 Жыл бұрын

    Bardzo bym prosil o wywiad z panem prof Łukaszem Łuczajem

  • @katarzynakrzyzanowska6803
    @katarzynakrzyzanowska6803 Жыл бұрын

    Bardzo dziękuję, zadka PERŁA ;) właściwie klejnot w korronie Unii Polski i Ukrainy..Lubuszanka z Nowej Soli...znad Morza Czarnego pozdrawiam , z wyboru życiowego przebywam w Odesie, zapraszamy ...na aaaaa , coś się znajdzie na plaży ;) na pewno i do zjedzenia i gitarka a asa może i na flecie ktoś ;) zagra

  • @arkagdynia6465
    @arkagdynia6465 Жыл бұрын

    Podobnie wokół osiedli rolnych budowano obserwatoria by precyzyjnie określać termin zabiegów agrotechnicznych. Tylko tak bez ŚOR można uzyskiwać względnie stabilne zbiory,co też przekładało się na bezpieczeństwo żywieniowe.

  • @adambors4658
    @adambors4658 Жыл бұрын

    Polecam film dokumentalny o społecznościach zbieracko-łowieckich pod tytułem "Rrrrrrrrrrrrrrrr" 🤪

  • @boberm567
    @boberm567 Жыл бұрын

    Doskonałe. Jak zwykle-:-)) . BTW: A moze by tak coś w klimatach archeologii śródziemnomorskiej - np gwałtowny i burzliwy koniec epoki brązu pod koniec 1000 pne?

  • @zenustajmir5609
    @zenustajmir5609 Жыл бұрын

    Polecam kanał Łukasza Łuczaja o którym mowa w materiale. Pan Łukasz organizuje również warsztaty z kuchni "dzikiej". Pozdrawiam.

  • @patapatatai3429
    @patapatatai34297 ай бұрын

    Szczęśliwi czy nie - to już opinia subiektywna. Skoro włożono tak duzo wysiłku w rozwój rolnictwa znaczy, że nie było ono bezcelowe.

  • @kontowielorazowe
    @kontowielorazoweАй бұрын

    "krzemień czekoladowy" - w świętokrzyskim jest krzemień pasiasty.

  • @kmiecioslaw
    @kmiecioslaw Жыл бұрын

    Pani Karolino, jestem wielkim fanem. Mam Pani plakat w pokoju na ścianie

  • @RadioNaukowe

    @RadioNaukowe

    Жыл бұрын

    Z której gazety? 😇

  • @mala2189
    @mala2189 Жыл бұрын

    Komentarz z góry dla zasięgów :)

  • @krzysztofratman523
    @krzysztofratman523 Жыл бұрын

    Teza o szczęśliwości większej, czy mniejszej, jest domysłem nieuzasadnionym.

  • @jaroslawokragy6830

    @jaroslawokragy6830

    Жыл бұрын

    po wykopaliskach wiadomo że po udomowieniu żyliśmy połowe tego co lowcy zbieracze i byliśmy o 3o cm niżsi (kobiety). To wystarczy

  • @januszzdeb7721
    @januszzdeb7721 Жыл бұрын

    Kolejny, bardzo interesujący temat o historii naszych przodków sięgający granicy możliwości poznania. Jednak trudno mi wyobrazić sobie skład osobników tworzących grupy zbieracko łowieckie 500 tys lat temu!?

  • @kapsssel

    @kapsssel

    Жыл бұрын

    na stówę chodziło o 50k

  • @ZdzichaJedziesz

    @ZdzichaJedziesz

    Жыл бұрын

    Myślę że bez problemu możemy sobie wyobrazić taką grupę. Kobiety, mężczyźni, dzieci 😄

  • @januszzdeb7721

    @januszzdeb7721

    Жыл бұрын

    @@kapsssel Mowa była o 500 tys ale możliwe że to przejęzyczenie.

  • @jaroslawokragy6830

    @jaroslawokragy6830

    Жыл бұрын

    przeczytaj "seks dzikich" Bronisława Malinowskiego

  • @januszzdeb7721

    @januszzdeb7721

    Жыл бұрын

    lub dotyczy to Neandertalczyków których w ostatnich czasach trochę zrehabilitowano pod względem ich możliwości intelektualnych.

  • @marta9127
    @marta91277 ай бұрын

    Ja wiem, że to nie na temat, ale po prostu muszę o tym, trochę ironicznie napomknąć... Ależ musiała być emisja CO2, że ten lądolód ustąpił ;) Ówczesne fabryki, samochody i... fuj, przemysłowe hodowle krów 😅 I troszkę poważniej: wniosek jest jeden - nasza własna przeszłość i przeszłość naszej planety demaskuje dzisiejsze ideologie. Zmiany klimatyczne, o wiele potężniejsze niż obecne, miały miejsce, gdyśmy jeszcze biegali po lasach. Człowiek nie jest szkodnikiem, a nasz wpływ na klimat nie jest aż tak wszechogarniający jak to się nam wmawia

  • @Sattivasa

    @Sattivasa

    5 ай бұрын

    Ulituj się nad sobą i udawaj, że Cię tu nigdy nie było. Ośmieszyłaś się bardziej, niż Polska Norma przewiduje.

  • @jankula3819
    @jankula3819 Жыл бұрын

    Witam serdecznie.

  • @polefrompole4428
    @polefrompole44284 ай бұрын

    Tak na chłopski rozum to mogło tak właśnie być że to kobiety "wymyśliły" rolnictwo bo to one wszak odpowiadały za zbieractwo które jest trochę rolnictwu pokrewne. Rolnictwo ma to do siebie że zmniejsza ruchliwość grup ludzkich które a to zmniejszenie ruchliwości prowadzi z czasem do powstawania osad wiejskich a na dalszym etapie miast (grodów i podgrodzi) które stanowią podstawę naszej cywilizacji. Zdaje się że od rolnika łatwiej ściągnąć podatki (choćby w zbożu) niż z łowcy zbieracza który jak tylko coś mu sie nie spodoba to po prostu ucieknie. Warte podkreslenia jest to że z pewnością rolnicy przez długi czas byli też trochę lub więcej niż trochę łowcami zbieraczami. I tak trochę humorystycznie podsumowując elity rządzące rolnikami z reguły byly łowcami zbieraczami i hodowcami bowiem z reguły gustowały w łowiectwie, wojnach i polowaniach na niewolnika a do tego hodowały obok swoich stad zwierzat stada swoich poddanych - podatników, dostawców siły roboczej, rąk do walki i towaru na sprzedaż. Zagadnienia te są ciekawe i skomplikowane, warte lasu, ogniska i niewielkiej ilości dobrego bimbru:)

  • @bohenastowell112
    @bohenastowell112 Жыл бұрын

    Pozdrawiam:)

  • @jarosawrzepecki
    @jarosawrzepecki Жыл бұрын

    Ciekawy zbieg okoliczności. Kilka dni temu odebrałem wyniki badania DNA wykonanych pod kątem pochodzenia. To zaprowadziło mnie do "studiowania" prehistorii, a tu taka audycja :)

  • @szwejo1

    @szwejo1

    Жыл бұрын

    A gdzie takie badania można wykonać i jakim kosztem?

  • @jarosawrzepecki

    @jarosawrzepecki

    Жыл бұрын

    @@szwejo1 polecam to porównanie kzread.info/dash/bejne/hGievNifkqjTitI.html

  • @jarosawrzepecki

    @jarosawrzepecki

    Жыл бұрын

    @@szwejo1 Wybrałem 23andMe za około 500zł.

  • @wojciechkmiotek2780
    @wojciechkmiotek2780 Жыл бұрын

    Polecam 1,5x

  • @szwejo1

    @szwejo1

    Жыл бұрын

    Faktycznie lepiej się słucha

  • @zdzichumarchewka7699
    @zdzichumarchewka7699 Жыл бұрын

    Ten odcinek to atak na rolnictwo :P

  • @adam-nc2hn
    @adam-nc2hn Жыл бұрын

    Jest łowcą i zbieraczem ...👍❤️

  • @ZdzichaJedziesz
    @ZdzichaJedziesz Жыл бұрын

    Pani Karolino. Jak już jesteśmy przy takiej tematyce to proponuję kolejny podcast: Podręcznik łowiecko wędkarski dla dziewcząt 😄😄😄

  • @Grzegorz2109

    @Grzegorz2109

    Жыл бұрын

    Do garów i pieluch a nie łowiectwo i wędkarstwo kurde ! To tematy TYLKO dla mężczyzn.

  • @wodzimierzzurek6434

    @wodzimierzzurek6434

    Жыл бұрын

    @@Grzegorz2109 Tylko dla PRAWDZIWYCH MĘŻCZYZN.

  • @konradhenrykowicz1859

    @konradhenrykowicz1859

    Жыл бұрын

    Kobiety mają znacznie ważniejsze sprawy do ogarnięcia. Bagatelki w rodzaju orka albo polowanie zostawmy facetom. Do tego się akurat najlepiej nadają.

  • @ZdzichaJedziesz

    @ZdzichaJedziesz

    Жыл бұрын

    To raczej nie wy Grzegorz i Włodek, prawdziwi mężczyźni nie klikają na YT , tylko ida na wojnę , rosyjskie głupki udające Polaków 😄😄😄 Gińcie jak mężczyźni za chorą Rosję i cara złodzieja Putina 😄😄😄 Ukraina bez Putina ⚡ Demokratyczna Rosja też bez Putina

  • @Grzegorz2109

    @Grzegorz2109

    Жыл бұрын

    @@konradhenrykowicz1859 - jesteś kobietą, która nazywa się jak facet czy co ?

  • @stasialastowka8111
    @stasialastowka8111 Жыл бұрын

    Czy byli szczesliwi? Sw.p. Jan Kaczmarek juz dawno temu odpowiedzial na to pytanie. "Pero, pe-ero, bilans (szczesc i nieszczesc) musi wyjsc na zero.

  • @lucjanhajszkregupiekie5873
    @lucjanhajszkregupiekie5873 Жыл бұрын

    Łowcy zbieracze nie mieli takich dylematów oni aktywnie spędzali czas ale nikt ich nie gonił do pracy ale pracować musieli tyle żeby przeżyć a nie umrzeć od razu czyli byli na swoim i nie placili podatków dlatego byli raczej pewni siebie .

  • @ZdzichaJedziesz
    @ZdzichaJedziesz Жыл бұрын

    Jak masz chęć To się wkręć W podcast nr sto pięć 😄

  • @GGplayerOne

    @GGplayerOne

    Жыл бұрын

    przestań ćpać

  • @mariannakot1361
    @mariannakot1361 Жыл бұрын

    38:00 pozostałości instrumentów muzycznych

  • @maciejsobocinski3514
    @maciejsobocinski3514 Жыл бұрын

    Ciekawy temat co jedli nasi przodkowie, kłącza pałek wodnych, zioła, no może o tym🤔😉

  • @ZdzichaJedziesz

    @ZdzichaJedziesz

    Жыл бұрын

    Myślę że jedli wszystko co im nie uciekło 😄

  • @hexx555
    @hexx555 Жыл бұрын

    Pani profesor mówiła bardzo ciekawie :) Natomiast prowadzącą rozmowę irytująca. Niech pani przestanie szukać urojonych "stereotypów".

  • @Andrzej-ve3rc
    @Andrzej-ve3rc Жыл бұрын

    To co te Panie opowiadają to jest kolekcja półprawd modnych aktualnie w nurcie tak zwanej postępowej nauki. Najbardziej mnie rozbawił już na wstępie fragment że byli szczęśliwsi i mieli czas na rozmnażanie bo mieli więcej czasu (mniej pracowali) czego konsekwencją o dziwo było to że te "społeczności charakteryzowały się dużo niższą liczebnością". Na ten temat jest już bogata literatura. Proszę komentujących o zapoznanie się z nią. Słuchanie miłych głosów sympatycznych Pań nie zastąpi krytycznego myślenia.

  • @adambogusawski9269
    @adambogusawski9269 Жыл бұрын

    ;) pozdrawiam

  • @przemm1874
    @przemm1874 Жыл бұрын

    Osobiście sądzę, że powodem który skłaniał ludzi do osiadania była starość i niepełnosprawność. Z czasem osoby takie wyrabiały na tyle silną pozycję, że potrafiły skłonić do zmniejszenia ruchliwości plemiennej jeśli tylko warunki były sprzyjające.

  • @jarosawwartacz1864
    @jarosawwartacz1864 Жыл бұрын

    Pół miliona lat temu? To jaki gatunek tworzył te społeczności?

  • @jacekjankowski3761
    @jacekjankowski3761 Жыл бұрын

    Najprędzej to owoce fermentowały i wtedy dopiero była imprezka, z domieszką alkoholu 🥂🤗

  • @PominReklamy
    @PominReklamy Жыл бұрын

    Odejście od zbierackiego stylu życia to największy błąd w historii wszechświata. A religie antropomorficzne istnieją by podtrzymywać rolnictwo i hierarchię.

  • @jaroslawokragy6830

    @jaroslawokragy6830

    Жыл бұрын

    wszystko jest tak jak ma być (determinizm)

  • @PominReklamy

    @PominReklamy

    Жыл бұрын

    @@henrykg2585 to prawda, lecz nie ilość a jakość tu ma znaczenie ponadto te lasy w Polsce obecnie to praktycznie pustynia w 70 monokultura sosny na piaskach. U zarania dziejów to były puszcze podobne dp Białowieży

  • @GGplayerOne
    @GGplayerOne Жыл бұрын

    i jak to było tych społecznościach? z ilu pułci się składały?

  • @annabien2517

    @annabien2517

    Жыл бұрын

    Płci

  • @cepheus9340

    @cepheus9340

    Жыл бұрын

    Kiedyś o takich pierdołach nie filozofowano XX i XY

  • @kontrwywiadobywatelski3076

    @kontrwywiadobywatelski3076

    Жыл бұрын

    Są tylko dwie płcie więc, tak jak i teraz, te społeczności składały się z mężczyzn i kobiet.

  • @ukaszmorawiec5348
    @ukaszmorawiec53484 ай бұрын

    A dziś mamy powrót do korzeni. Większość naszego społeczeństwa przecież nie zajmuje sie rolnictwem. To raczej łowcy/zbieracze promocji

  • @pomyslyznadwisly
    @pomyslyznadwisly Жыл бұрын

    Wikipedyczny artykuł na temat pani profesor nie podaje wieku. Jak widać współczesna nauka potrafi się przystosować do omijania własnych dogmatów.

  • @antysynteza777
    @antysynteza777 Жыл бұрын

    Dopiero zacząłem oglądać, a już skomentuję, zobaczymy na końcu, czy coś o tym było. Rolnictwo wymyślili ludzie (elity), którym zależało na kontrolowaniu pozostałych. Amen.

  • @hunahakuna

    @hunahakuna

    Жыл бұрын

    Rolnictwo wymyślili ludzie, którzy chcieli ułatwić sobie życie, ustabilizować je. Okazało się jednak, że stali się niewolnikami pszenicy. Tak jak my teraz jesteśmy niewolnikami technologii, która również miała nam ułatwić życie.

  • @ZdzichaJedziesz

    @ZdzichaJedziesz

    Жыл бұрын

    Zabawny jesteś. Nie znam się ale się wypowiem 😄😄😄

  • @PominReklamy

    @PominReklamy

    Жыл бұрын

    rolnictwo było wprowadzane siłą, nawet mitologia Sumerów oraz biblia to potwierdzają, gdzie pismo głosi że bogowie stworzyli ludzi aby uprawiali ziemię bo bogowie nie chcą więcej pracować. Inny przykład to Asyria. Ich sztuka przedstawia ogromną ilość zwierzyny łownej. Nie musieli urawiać ziemi ale tak było korzystniej dla elit, które żyły z pracy chłopów.

  • @ZdzichaJedziesz

    @ZdzichaJedziesz

    Жыл бұрын

    Pomiń, bredzisz jak po zastrzyku ze Sputnika trollu Putina udający Polaka na YT 🤣🤣🤣🤣 Elity wladzy były wytworem społeczeństw i plemion rolniczych. Wróć do podręczników historii trollu. Rolnictwo jest dużo starsze w Mezopotami nawet od państw Sumerów .

  • @PominReklamy

    @PominReklamy

    Жыл бұрын

    @@ZdzichaJedziesz masz rację ale tylko w momencie nie uwzględnienia skrótu myślowego z mej strony, przejście na rolnictwo było procesem i eksperymentem, które wprowadziło jednak ostatecznie niepokój i zawiść między homo sapiensów. A co do sputnmika, jeśli jestem trollem to ciebie w ogóle nie ma jest wypryskiem mojej wyobraźni.

  • @lukasznazwisko4175
    @lukasznazwisko4175 Жыл бұрын

    Podobno wg naukowcow lowcy-zbieracze odzywiali sie lepiej i pracowali max 4h dziennie

  • @ZdzichaJedziesz

    @ZdzichaJedziesz

    Жыл бұрын

    Głównie pracowały kobiety, mężczyźni brali na siebie tylko najbardziej niebezpieczne zajęcie w postaci polowań albo walki z innymi grupami. Generalnie faceci zawsze byli leniami 😄

  • @ZdzichaJedziesz

    @ZdzichaJedziesz

    Жыл бұрын

    No i zyli krótko z tego szczęścia , średnia wieku to jakieś 40 lat 😄😄😄

  • @jaroslawokragy6830

    @jaroslawokragy6830

    Жыл бұрын

    @@ZdzichaJedziesz kobiety w 90% zapewnialy sobie i dzieciom pożywienie. Żyliśmy w rajskiej galeri handlowej, wchodzisz i bierzesz. Dzisiaj my i nasze zwierzęta udomowione stanowimy 99% biomasy, wtedy bylo odwrotnie. My to 0.001 % biomasy i otaczały nas zwierzęta które sie nas nie bały

  • @ZdzichaJedziesz

    @ZdzichaJedziesz

    Жыл бұрын

    @@jaroslawokragy6830 Gdyby było tak dobrze z tym pożywieniem to by nie powstało rolnictwo

  • @jaroslawokragy6830

    @jaroslawokragy6830

    Жыл бұрын

    @@ZdzichaJedziesz a znasz pojęcie egoistyczny gen? on nie dba o ciebie tylko by sie jak najbardziej powielać, dzikie kobiety rodziły co 7lat, a udomowione co rok. OGROMNA RÓŻNICA, dzisiaj mamy 8 000 000 000, w raju było nas 10 000 x mniej

  • @radekinny3974
    @radekinny3974 Жыл бұрын

    radia w radiu już nie ma - dlatego z przyjemnością słucham prawdziwych wywiadów jak w dawnych audycjach radiowych

  • @dariuszjazowski6479
    @dariuszjazowski6479 Жыл бұрын

    Ja mysle ze dawno temu to byla walka o przetrwanie

  • @jaroslawokragy6830
    @jaroslawokragy6830 Жыл бұрын

    pytanie z początku- PO CO ROLNICTWO? wygral samolubny gen, dzikie kobiety rodzily co 7 lat, udomowione co rok (prorok) podobnie jest z zwierzętami hodowlanymi, rodzą 7 x więcej niż ich dzikie odpowiedniki np świnia - dzik

  • @stasialastowka8111
    @stasialastowka8111 Жыл бұрын

    Czy to nie dam Bog Jahwe wypedzil Adama z Eden na pole aby w pocie czola zapieprzal caly dzien z motyka, w pocie czla. Jak widac tworcy mitow mieli swoje pojecie o archeologii i antropologii.

  • @ukaszlotek3380
    @ukaszlotek3380 Жыл бұрын

    Może zaprosić prof. Łuczaja do programu. On jest osobowością

  • @astat1

    @astat1

    Жыл бұрын

    A ma coś ciekawego do przekazania?

  • @marekchudy8893
    @marekchudy8893 Жыл бұрын

    Zostawiam komentarze

  • @arkagdynia6465
    @arkagdynia6465 Жыл бұрын

    Ja twierdzę, że kluczowe znaczenie miał DOM. myśliwi musieli albo szukać albo budować wciąż nowe mieszkania,a rolnicy zaś budowali raz a trwale,by nie poświęcać więcej energi na kolejne budowy. Ta oszczędność energi zaś kierowana była na pozyskanie nowych areałów ,co zwiekszslo bezpieczeństwo żywieniowe.

  • @jaroslawokragy6830

    @jaroslawokragy6830

    Жыл бұрын

    upolowali mamuta, jedzenia mieli na 6 miesięcy (tona mięsa), Kopali ziemiankę, półziemiankę i żyli (bez pracy) rolnicy mieszkali w kurnych chatach, (dym w calym pomieszczeniu), ciezka praca na roli po czy trzeba pilnowac by nikt nie ukradł zboża czy krów albo i spalil

  • @jaroslawokragy6830

    @jaroslawokragy6830

    Жыл бұрын

    @@arkagdynia6465 w epoce kamienia nie bylo wojen, bardzo slabo sie rozmnażaliśmy, kobiety rodziły co 7 lat (jak orangutany) bylo nas 1 mln na calym świecie, przez 1 mln lat, gdy zostaliśmy rolnikami co rok prorok (mleko dla niemowlaka od krowy), liczba ludzi wystrzeliła w kosmos i z tego byly wojny, cierpienie

  • @arkagdynia6465

    @arkagdynia6465

    Жыл бұрын

    @@jaroslawokragy6830 pokaż dowody

  • @courtneysalander3437

    @courtneysalander3437

    Жыл бұрын

    @@jaroslawokragy6830 A czy "ponadprogramowe" noworodki nie były po prostu porzucane w społecznościach łowców - zbieraczy? W sensie że nie musi chodzić o rzadką owulację u kobiet.

  • @jaroslawokragy6830

    @jaroslawokragy6830

    Жыл бұрын

    @@courtneysalander3437 dzika kobieta, matka dziecka nosiła je 24h/dobę, skóra do skóry + karmienie piersią na żądanie, w tym czasie była bezpłodna dzisiaj, skarmiamy niemowlaki paszą, wozimy w wózkach, spimy w oddzielnych łóżkach, pokojach, wtedy jest płodna, może rodzić co rok prorok

  • @robertmilczarek3169
    @robertmilczarek3169 Жыл бұрын

    Podział zysków z pracy był wtedy sprawiedliwy

  • @wojciechaugustyn4691
    @wojciechaugustyn4691 Жыл бұрын

    Raczej człowiek nie był i nie jest padlinożercą. Przemawia za tym niska odporność człowieka na mikroby i produkty rozkładu ciała padliny. Ptaki osiągnęły wysoką odporność na czynniki z padliny, która jest częstym pożywieniem wielu ptaków.

  • @adamkluska356

    @adamkluska356

    3 ай бұрын

    To co piszesz jest nieprawdą - choroby autoimmunologiczne są u ludzi właśnie dlatego że mają bardzo silny system odpornościowy a nie ma obecnie z czym walczyć

  • @jezuschrystus.onlycash
    @jezuschrystus.onlycash Жыл бұрын

    6:00 500 000??? Nie 966? Oj, tatko nie będzie zachwycony.

  • @ZdzichaJedziesz

    @ZdzichaJedziesz

    Жыл бұрын

    966 to nie jest dobry rocznik. To zakamuflowana opcja szatańska: 666 😄

  • @amysurname9036
    @amysurname9036 Жыл бұрын

    Świetny temat, niestety 6swiadamia to że silniesi ludzie udomowili słabszych dla korzysci

  • @MrTadzimierz

    @MrTadzimierz

    Жыл бұрын

    interesujące uświadomienie, bardzo Pani dziękuję.. mam nawet wrażenie, że to jedno zdanie może być, dla mnie, nawet ważniejsze niż cała powyższa rozmowa, swoją drogą bardzo dobra (choć jakiś niedosyt odczuwam) Pozdrawiam

  • @suzanz
    @suzanz Жыл бұрын

    13:30

  • @gosiahali
    @gosiahali Жыл бұрын

    Jak to możliwe, że otwarcie kopalni złota na początku XX wieku spowodowało zmianę szlaków wędrówek reniferów i zmianę wędrówek łowców w prehistorii, o czym dowiadujemy się w 3 minucie? Chyba ktoś mocno pokręcony edytował ten podkast.

  • @RadioNaukowe

    @RadioNaukowe

    Жыл бұрын

    Przecież społeczności łowiecko-zbierackie żyją jeszcze współcześnie.

  • @gosiahali

    @gosiahali

    Жыл бұрын

    @@RadioNaukowe Faktycznie. Mimo wszystko to zdanie brzmi groteskowo, jakby nagle nadleciał wehikuł czasu.

  • @davianwilk6594
    @davianwilk6594 Жыл бұрын

    Może coś o obecnym kryzysie płciowy?

  • @ZdzichaJedziesz

    @ZdzichaJedziesz

    Жыл бұрын

    Jeżeli masz taki kryzys to skonsultuj się ze specjalistą 😄😄😄

  • @JERZ69G

    @JERZ69G

    Жыл бұрын

    @@ZdzichaJedziesz specjalisci maja jeszcze wieksze problemy dlatego najwazniejsze jest ruchac baby i miec je w dupie

  • @karolm7405
    @karolm7405 Жыл бұрын

    Czyli mieli więcej czasu dla siebie, mieli muzykę i inne rozrywki bez większych technologii. Medyk, szaman czy zielarz musiał wyleczyć członków plemienia, bo inaczej sam by nie miał co jeść a wódz w podobnym interesie dbać o członków swojego plemienia. Później przyszli politycy, telewizja i cyk ludzie zasuwają od rana do wieczora mając najnowsze technologie i oddają 70% dochodu wodzowi, który ma ich głęboko a im bardziej są schorowani tym więcej medyk zarabia. Jeśli chodzi o nasz gatunek to teoria ewolucji działa w drugą stronę.

  • @frankohyla8437

    @frankohyla8437

    Жыл бұрын

    0

  • @sebastianmajewski6601
    @sebastianmajewski6601 Жыл бұрын

    Wiele ludzi myśli że ludzie od zawsze jedzą mięso w takich ilościach jak teraz.A tu psikus, ludzie kiedyś jedli rośliny w 80-95%,a reszta to była padlina,albo drobne żyjątka.Jeśli już się im przyfarciło i upolowali jakąś łanie to było święto i zazwyczaj zjadali całą na raz.

  • @Nosttre
    @Nosttre Жыл бұрын

    o koledzy pomagają, a już miałem zwątpić w tą krnąbrną płeć...:)

  • @pozytywnenastawienie7966
    @pozytywnenastawienie7966 Жыл бұрын

    +1

  • @arkagdynia6465
    @arkagdynia6465 Жыл бұрын

    Mysliwi zaś woleli,, zapisywać ,, na ścianach grót terminarze łowieckie i taktyki myśliwskie.

  • @kubafin
    @kubafin Жыл бұрын

    20:50 iksdededede

  • @krystankurwiec5140
    @krystankurwiec5140 Жыл бұрын

    33:00

Келесі