Czy nauka przegrywa wojnę na narracje? | Czy narracje rządzą naszym życiem? #3

Ғылым және технология

Trzeci odcinek naszej serii poświęcony jest tematyce narracji obecnych w nauce oraz pseudonauce, a także w teoriach spiskowych. Gość odcinka, dr Szymon Makuła z Uniwersytetu Śląskiego, zajmujący się logiką, metodologią badań oraz myśleniem krytycznym, rzuca światło na problem popularyzacji nauki, a także bierze na warsztat postępującą siłę pseudonauki oraz narracji spiskowych. Czyżby nauka była na straconej pozycji?
Dofinansowano ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki z programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki w ramach projektu „Nauka na żywo: Człowiek".
Wesprzyj kanał Copernicus: / @copernicuscenter patronite.pl/copernicus

Пікірлер: 39

  • @szoferr
    @szoferrАй бұрын

    Świetny wywiad!!! Nie pierwszy raz gdzie słysze, że nauka, wiedza i prawda jest nudna i nie ma szans przebicia , patrz antropogeniczne globalne ocieplenie. Nikt nie słucha naukowców, klimatologów aż do pierwszej dużej katastrofy....

  • @007arek
    @007arekАй бұрын

    Nie zgadzam się w 3 definicji. Nowoczesna nauka jest zbudowana na wielkich narracjach, a nie tylko przedstawia obraz zbudowany na faktach naukowych. Indukcja, redukcjonizm materialny to są przykładowe arbitralne fundamenty ideowe, na których bazuje nauka. Dlatego nauka może jedynie podejmować ograniczony zbiór tematów, czyli już w samym podejściu preferuje kierunek.

  • @HammerFang
    @HammerFangАй бұрын

    Zabrakło takiej orientacyjnej checklisty dla wstępnej weryfikacji jakiegoś przekazu. Wydaje mi się że gość programu ma odpowiednie kompetencje żeby taką listę stworzyć. Polecam też książkę "Bujda na resorach" prof. Piglucciego. Jednym z podstawowych progów jakie stawia teoriom jest wymóg ekstraordynaryjnie silnego argumentu jeśli teza jest wyjątkowo śmiała, jak np. o światowym spisku w świecie farmacji. Często bowiem jest tak że zwolennicy teorii spiskowych nie mają dowodów, a jedynie konfabulują na podstawie tego, że czegoś nie wiedzą, albo opierają swoje twierdzenia na poszlakach w postaci udokumentowanych przypadkach korupcji. I tak dochodzą do radykalnych wniosków na podstawie swojej ignorancji. Trochę bolesna jest konkluzja w programie sugerująca aby naukowcy również posługiwali się dowodami anegdotycznymi żeby tylko dotrzeć do opornych ludzi.

  • @szymonmakua7972

    @szymonmakua7972

    Ай бұрын

    Ale naukowcy mieliby posługiwać się anegdotami w komunikacji z laikami, a nie między sobą. Piglucciego znam i też polecam, a z listą fajny pomysł. Ten pomysł z proporcjonalnie mocnym argumentem do mocy hipotezy Piglucci zaczerpnął od Carla Sagana.

  • @baza56
    @baza56Ай бұрын

    Dziękuję, bardzo ciekawa rozmowa.

  • @paweopolski6419
    @paweopolski6419Ай бұрын

    Ciekawe wprowadzenie w psychologiczne źródła teorii spiskowych w drugiej części wywiadu. Myślenie naukowe w społeczeństwach zawsze będzie przegrywać z myśleniem spiskowym, ponieważ ludzie nie są w stanie zaakceptować tego, iż pewne istotne czy doniosłe z ich punktu widzenia wydarzenia lub procesy mają zgoła błahą przyczynę, są dziełem przypadku, efektem splotu wielu okoliczności itp. Potrzeba postrzegania świata jako dającego się kontrolować (przez co lub kogo to kwestia drugorzędna) oraz mającego sens, czyli istotnego, a może nawet doniosłego, jest w ludziach przemożna - zaspokojona redukuje lęk i zwiększa poczucie bezpieczeństwa.

  • @zm1496
    @zm1496Ай бұрын

    Pani Olu, przepięknie Pani wygląda w tym brązowym t-shercie.😊

  • @sebastiangosz6335
    @sebastiangosz6335Ай бұрын

    Takie ciekawe a nikt nie ogląda 😶‍🌫️

  • @mariusz9306
    @mariusz9306Ай бұрын

    Protestuję, co on się tak zawziął na kolegę, Mariusza?

  • @dantefajfer9529
    @dantefajfer9529Ай бұрын

    Algo🫡

  • @sebastiancioek5970
    @sebastiancioek5970Ай бұрын

    Nauka służy tylko do opisywany świata, a w dzisiejszych czasach próbuję się definiować świat przy użyciu nauki!;-)

  • @krzysztofkowalski4949

    @krzysztofkowalski4949

    Ай бұрын

    Dokładnie, czasami przybiera to wręcz sekciarski opór gdy spróbujesz się z danym poglądem naukowym nie zgodzić podając argumenty przeciw.

  • @lordxaradar8324

    @lordxaradar8324

    Ай бұрын

    Bzdura kompletna, nauka '' wyjaśnia świat i odkrywa go '' - to lepszy opis sytuacji.

  • @sebastiancioek5970

    @sebastiancioek5970

    Ай бұрын

    @@lordxaradar8324 ignorancja i egocentryzm! A czas weryfikuje wszystko;-)

  • @lordxaradar8324

    @lordxaradar8324

    Ай бұрын

    @@krzysztofkowalski4949Zazwycznaj te argumenty, jeśli nie pochodzą od samych naukowców, są pożałowania godne. Każdy kto liznął trochę uniwersytetu i słucha potem popularnych( kirowanych do szerokiej publiczności) wypowiedzi nawet naukowców to myśli, ale ''leją wodę''. Tak jest np. z Maissnerem, który jak najbardziej wypowiada się kompetetnie, ale łączy naukę ze swoimi pozanaukowymi poglądami, ale grupę fanów już ma. Ale to nie problem duży, problemem są np. wypowiedzi denialistów klimatycznych, jak Michalkiewicza, Warzecha i reszty polityków.

  • @lordxaradar8324

    @lordxaradar8324

    Ай бұрын

    @@sebastiancioek5970no to warto chyba przysiąść do historii. Wtedy by na przykład wiedział Pan, że jeszcze na poczatku XX wieku ludzie uważali, że wszechświat ogranicza się do naszej galaktyki i jest niezmienny. To co póżniej się stało jest opisem tego statatycznego swiata ? Nie odkryliśmy, że wszechświat jest zupełnie inny, a proces prowadzący do tych odkryć jest zwany nauką. By the way, jak inaczej chce Pan definiować świat ? Religijnie, intuicyjnie, zdrowo rozsądkowo, poetycko ?

  • @dziedzicpruski6130
    @dziedzicpruski6130Ай бұрын

    Taktyczne ominięcie narracji o antropogenicznej przyczynie globalnego ocieplenia.

  • @HammerFang

    @HammerFang

    Ай бұрын

    Tak jak i o lądowaniu na Księżycu, szkodliwości alkoholu, elektrycznych autach… itp. itd. xD

  • @patikrysiuk6683
    @patikrysiuk6683Ай бұрын

    Dlaczego ludźmi rządzą narracje? Wyjaśnił to już Carl Gustav Jung w jednym zdaniu: "The pendulum of the mind oscillates between sense and nonsense, not between right and wrong." Problem w tym, że Junga mało kto rozumie tak jak naturę ludzkiej psychiki i jej mechanikę.

  • @lordxaradar8324

    @lordxaradar8324

    Ай бұрын

    Problem z Jungami, Fromami, Fruedami, etc. jest taki, że też wprowadzają swoje narracje, a ich tezy nie mają aż tak ugruntowanych podstaw empirycznych, jakby się chciało.

  • @gonzogorf7019

    @gonzogorf7019

    Ай бұрын

    Jung pisal po angielsku? ten cytat po niemiecku brzmi lepiej ale jest jeszcze mniej zrozumialy ;)

  • @patikrysiuk6683

    @patikrysiuk6683

    Ай бұрын

    @@lordxaradar8324 tak się składa, że na Jungach i Freudach opiera się cały show biznes, czyli popkultura. Skala zarobków tego segmentu potwierdza, że jednak ich teorie działają. Poza tym każdy, kto się z nimi zapoznał i zrozumiał metafory dla wytłumaczenia dynamiki umysłu wie, że działają w kolektywie, co wykorzystuje propaganda od lat. Ale to wiedzą tylko ci, którzy ich czytali, a nie ci, którzy czytali ich krytykę na wątpliwej jakości stronach internetowych lub słuchali od beznadziejnych wykładowców, zwłaszcza na polskich uczelniach, którzy nawet terminologii nie potrafią wyłożyć jak należy, a co dopiero podstaw teorii klasycznych.

  • @patikrysiuk6683

    @patikrysiuk6683

    Ай бұрын

    @@gonzogorf7019 po angielsku oddaje więcej niż po polsku i przede wszystkim oddaje wystarczająco, a po niemiecku większość i tak nie mówi i nie rozumie, więc z dwojga złego ;)

  • @patikrysiuk6683

    @patikrysiuk6683

    Ай бұрын

    @@lordxaradar8324 i jeszcze jedno. Co potwierdzają nauki empiryczne w naszych czasach? Bo z tego, co kojarzę, mamy kryzys w badaniach. Wyniki eksperymentów nie powtarzają się, co ponownie usadza psychologię na półce pod tytułem fantastyka i pseudonauka. Nawet tak sławetne eksperymenty jak eksperyment Milgrama po dokładnym przestudiowaniu dokumentacji okazuje się zwykłym bublem z ciekawą i modną na tamte czasy narracją.

  • @niezapominajka3571
    @niezapominajka3571Ай бұрын

    Egas Moniz. Lobotomia. Nagroda Nobla. Może stąd teorie spiskowe🤔

  • @mariuszgrudzinski2790
    @mariuszgrudzinski2790Ай бұрын

    nie wierzcie naukowcom kiedy mówią nam o filmach o syrenach

  • @rockytalkie
    @rockytalkieАй бұрын

    Mówicie tutaj lekko prześmiewczo o teoriach spiskowych, o pseudonauce itd, a sami zachowujecie się jak przedstawiciele tejże paranauki. Zielonego pojęcia nie macie o tym jak się świat kręci, ale do zabierania głosu w tych czy innych sprawach pierwsi. Tzw. narracja o zamachu na księżną to nie teoria spiskowa tylko normalnie rozważana hipoteza śledcza. Ze względu na jej (księżnej) pozycję, na miejsce wypadku i kilka innych być może nie znanych szerszej opinii faktów, to standardowe procedury, a nie bajki dla dzieci. Bajki to wy sami snujecie, uwiarygodniając naiwność, głupotę i spolegliwość, a dociekliwość czy głębszy sens, stawiacie na równi z tymi bajkami. Jesteście trochę jak dzieci oszukane na placu zabaw przez starszych, niekoniecznie bystrzejszych. Zero jakichkolwiek wątpliwości. No po prostu wyrocznia, albo ten Jackowski. Poza tym, z wyższych względów, przy takich sprawach jak covid czy Diana, zazwyczaj do mediów nie idzie prawda. Choć wszyscy zainteresowani wiedzą jak i co się wydarzyło. Teorii spiskowych faktycznie nie ma. Są po prostu spiski czy innego rodzaju kartelizacje sfer publicznych, interesów itp. Ja nie wiem, ale po studiach to niektórym wydaje się, że pozżerali wszystkie inne rozumy świata. To dzięki takim jak wy sprawy zamiata się pod dywan. W służbach mówią na takich pożyteczni idioci. Wybaczcie, ale coś w tym jest. Pozdrawiam

  • @jerzyjankowski2617

    @jerzyjankowski2617

    Ай бұрын

    @rockytalkie Cytuje; -- "... ale po studiach to niektórym wydaje się, że pozżerali wszystkie inne rozumy świata. " -- 👏👍

  • @piotrmorajski4762

    @piotrmorajski4762

    Ай бұрын

    🤣

  • @HammerFang

    @HammerFang

    Ай бұрын

    uderz w stół...

  • @rockytalkie

    @rockytalkie

    Ай бұрын

    @@HammerFang zgadza się, jak kiedyś przy...bałem, to echolalia do dziś się niosą. Problem tylko taki, że podobno u dorosłych zwiastuje to zaburzenia psychiczne

  • @HammerFang

    @HammerFang

    Ай бұрын

    To jakaś forma ekspiacji z twojej strony?

  • @nsrv3280
    @nsrv3280Ай бұрын

    Narracja pandemiczna to było zwycięstwo zła w czystej formie a gość i prowadzący niech się przytulą bo się dobrali

Келесі