Rozciąganie i mięśniowo-powięziowe rozluźnianie części zstępującej mięśnia czworobocznego oraz dźwigacza łopatki
Mięsień czworoboczny grzbietu symetrycznie tworzy trapez (musculus trapezius). Jego przyczepy znajdują się w obrębie podstawy czaszki, wyrostka barkowego, grzebienia łopatki, końca barkowego obojczyka oraz wyrostków kolczystych wszystkich kręgów piersiowych.
Jego funkcją jest unoszenie barku, przybliżanie łopatki do kręgosłupa, opuszczanie stawu ramiennego, zginanie głowy do tyłu (przy ustabilizowanym barku), cofanie barku i dociskanie łopatki do żeber.
Mięsień dźwigacz łopatki rozpięty jest między wyrostkami poprzecznymi pierwszych czterech kręgów szyjnych, a kątem górnym łopatki i górną częścią jej brzegu przyśrodkowego.
Funkcjonalnie współpracuje między innymi z mięśniem czworobocznym, pociągając łopatkę ku górze i przyśrodkowo. Przy ustabilizowanej obręczy barkowej asymetrycznie zgina kręgosłup szyjny do boku, symetrycznie zgina kręgosłup szyjny do tyłu.
Wymagania stawiane przez dzisiejszą codzienność mają tendencję do uwieszania się na naszych barkach - dosłownie i w przenośni. Życie w pędzie, siedzący tryb życia, zmęczenie, intensywna praca i nowe alternatywy spędzania wolnego czasu prowokują powstawanie różnego typu dolegliwości w obrębie górnej części naszego ciała. Wyżej wymienione struktury bardzo często stają się ofiarami naszych działań i zmartwień.
Z perspektywy biomechanicznej uczestniczą w zespole skrzyżowania górnego. Przejawia się on głową wysuniętą do przodu (protrakcja), zamknięciem klatki piersiowej (barki wysunięte do przodu, klatka piersiowa schowana) oraz ustawieniem odcinka piersiowego kręgosłupa
w nadmiernej kifozie (zgarbienie). Zjawisku temu towarzyszy wzmożone napięcie mięśni piersiowych, części zstępującej mięśnia czworobocznego grzbietu, dźwigacza łopatki, mięśni podpotylicznych oraz mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego. Osłabieniu i rozciągnięciu ulegają za to mięśnie równoległoboczne, zębaty przedni oraz grupa zginaczy odcinka szyjnego kręgosłupa. Taka postawa sprzyja permanentnemu napięciu w obrębie karku, sztywności odcinka szyjnego kręgosłupa, problemom z oddychaniem i bólom kręgosłupa piersiowego.
W ujęciu psychosomatycznym jest to okolica kumulowania się napięć wynikających ze stresu. Często mówimy, że dźwigamy coś na swoich barkach. Najczęściej są to emocje, które nie znajdują ujścia. Zbieramy w sobie bezsilność, złość, świadome ograniczenia, które determinują naszą postawę i odciskają na ciele piętno.
Dysfunkcje opisywanych mięśni, często wynikające z wyżej przedstawionych mechanizmów, a także codziennych przeciążeń bardzo często objawiają się bólem okolicy karku. Jeżeli problem utrzymuje się dłużej może dochodzić do pojawienia się bólów głowy, skroni, uczucia zaciskania czaszki, bólu ucha, uczucia zatkanego ucha, a nawet zawrotów głowy i szumów usznych.
Zachęcam do zapoznania się z filmem, w którym zdradzam w jaki sposób samodzielnie zbadać prawidłowy zakres ruchomości odcinka szyjnego kręgosłupa oraz zadbać, w razie potrzeby, o jego właściwe napięcie i doprowadzenie do prawidłowego funkcjonowania.
dr hab. Sławomir Marszałek, dyplomowany osteopata, fizjoterapeuta
Miłosz Szal, fizjoterapeuta