Bern (Bernduits: Bärn; Frans: Berne; Italiaans en Reto-Romaans: Berna) is de bondsstad van Zwitserland en bestuurlijk centrum van het kanton Bern. Bern telt volgens de gemeentelijke website 134.794 inwoners (dec. 2020) en is daarmee de vijfde stad van het land na Zürich, Genève, Bazel en Lausanne.
De oude binnenstad van Bern is opgenomen in de Werelderfgoedlijst van de UNESCO.
Geschiedenis
Hoewel er weliswaar al nederzettingen waren, werd de huidige stad Bern gesticht door Hertog Berthold V van Zähringen in 1191. Volgens een sage heet de stad Bern omdat de hertog op deze plaats een beer heeft gedood; de beer is dan ook de mascotte van de stad. Berthold V bouwde de stad volgens een duidelijk plan, waarbij de stad aan drie zijden omringd werd door de Aare en daarom beter verdedigbaar was. Aan de vierde (westelijke) zijde werd een muur en een toren gebouwd. Aan die kant werd de stad relatief snel verder vergroot. De rand van de stad werd tot 1256 gemarkeerd door de Zytgloggetoren, daarna tot 1345 door de Käfigtoren en tot 1622 door de Christoffelturm. Deze toren stond op de plaats van het huidige centraal station en werd in 1865 afgebroken.
Na het uitsterven van het Zähringergeslacht in 1218 werd Bern een vrije stad. Ten slotte bereikte de stad zijn onafhankelijkheid na 2 oorlogen, de eerste in 1298 tegen Fribourg en de Habsburgers en daarna in 1339 tegen de Bourgondiërs. In de tweede oorlog werd Bern ondersteund door de Eedgenoten van Nidwalden, Uri en Schwyz, waarmee het zich in 1323 verbond.
In maart 1990 kwam het in Bern tot ernstige rellen toen ca. 20.000 mensen betoogden tegen Zwitserland als 'snuffelstaat', nadat eerder bekend was geworden dat de overheid van 900.000 burgers en 70 parlementariërs een omvangrijk dossier had aangelegd.
Hoofdstad
Hoewel Bern de hoofdstad van Zwitserland genoemd wordt, heeft Zwitserland eigenlijk geen hoofdstad. Bern is officieel de Bondsstad. Toen in 1848 de Zwitserse statenbond werd omgevormd tot bondsstaat waren er drie kandidaat-steden om bondsstad te worden. Op 28 november werd Bern verkozen. Zürich, toen al de economisch sterkste stad van Zwitserland, werd, juist om die positie niet nog meer te versterken, niet gekozen. Luzern was de derde kandidaat, maar had als nadeel dat het bij de Sonderbund-oorlog bij de afvallige kantons hoorde, iets wat de machthebbers niet wilden belonen.
Voordat Bern de bondsstad werd, wisselde de bondsregering vanaf 1803 elk jaar, en later elke twee jaar, van de ene Zwitserse stad naar de andere stad