BU VİDEOMUZDA TÜRKİYE'DE KAHVE ÜRETİLİYOR MU, NEDEN TÜRK KAHVESİ DİYORUZ, KAHVENİN TARİHİ, TÜRK KAHVESİ GERÇEKTEN TÜRK MÜ, OSMANLI'DA KAHVE SORULARINA CEVAP ARADIK. İYİ SEYİRLER.
TÜRK KAHVESİ KÜLTÜRÜ VE ARAŞTIRMALARI DERNEĞİ RESMİ SİTESİ : www.turkkahvesidernegi.org/
NEDEN TÜRK KAHVESİ DİYORUZ?
BİR FİNCAN KAHVENİN 40 YIL HATRI VARDIR DERLER. AYRICA ÇOK UZUN VE İLGİNÇ BİR TARİHÇESİ, BİR DE ÇOK GÜÇLÜ PİYASASI VARDIR. BİZİM DE HER SABAH KAHVE İÇMEK İÇİN YENİLEN BİR YEMEK VAKTİMİZ VAR. KAHVE ALTI. YANİ, BUGÜN HEPİMİZİN BİLDİĞİ HALİYLE KAHVALTI. KÜLTÜRÜMÜZDE BAMBAŞKADIR KAHVENİN YERİ. ÖYLE Kİ TÜRK KAHVESİ OLARAK DÜNYADA NAM SALMIŞTIR. AMA GEL GÖR Kİ TÜRKİYE’DE KAHVE YETİŞMEZ. ÖYLEYSE NEDEN TÜRK KAHVESİ DİYORUZ? ŞİMDİİİ VİDEOYU DURDURUN VE KENDİNİZE ŞÖYLE BOL KÖPÜKLÜ BİR KAHVE ALIN. ARKANIZA YASLANIN VE KAHVENİN BULUNUŞUNDAN TÜRK KAHVESİ OLARAK DÜNYAYA YAYILMASINA KADAR SÜREN YOLCULUĞUNA BİRLİKTE BAKALIM.
DÜNYADA 1 GÜNDE ORTALAMA 1.6 MİLYAR FİNCAN KAHVE İÇİLİYOR. YILLIK YÜZ MİLYARLARCA DOLAR DEĞERİNDE TİCARET HACMİNE SAHİP, PETROLDEN SONRA EN GÜÇLÜ SEKTÖR HALİNE GELEN KAHVE, DÜNYADA SUDAN SONRA EN ÇOK İÇİLEN İÇECEK. BU İÇECEĞİN, YANİ KAHVENİN KEŞFİ İLE İLGİLİ YAZILI KAYNAKLAR ÇOK KISITLI. BU NEDENLE TARİHÇESİ BÖLGEDEN BÖLGEYE DEĞİŞEBİLİYOR. AMA EN ÇOK ANLATILAN VE DOĞRU KABUL EDİLEN HİKAYE, ÇOBAN KALDİ’NİN HİKAYESİDİR. RİVAYETE GÖRE MİLATTAN SONRA 600 VE 800 YILLARI ARASINDA HABEŞİSTAN’DA (BUGÜNKİ ADIYLA ETİYOPYA’DA) ÇOBAN KALDİ, KEÇİLERİNİN DİĞER GÜNLERE GÖRE DAHA HAREKETLİ OLDUĞUNU FARKEDİYOR. YAŞLI VE HASTA KEÇİLER BİLE YERİNDE DURAMIYOR, BİRBİRLERİYLE ŞAKALAŞIP, OYUNLAR OYNUYORMUŞ. BUNUN NEDENİNİ MERAK EDEN ÇOBAN KALDİ KEÇİLERİN ISRARLA AYNI YERE GİTTİĞİNİ FARKEDİYOR. KEÇİLERİNİ TAKİP EDİNCE, DAHA ÖNCE HİÇ GÖRMEDİĞİ KÜÇÜK KIRMIZI MEYVELERİ YEDİKLERİNİ GÖRÜYOR VE KAHVEYİ KEŞFETMİŞ OLUYOR. BU MEYVEYİ BÖLGENİN DİN ADAMLARINDAN OLAN BİR DERVİŞE GÖTÜRÜYOR VE DURUMU ANLATIYOR. DERVİŞ BAŞTA ÖNEMSİZ BİR KONU OLDUĞUNU DÜŞÜNÜP PEK İLGİLENMESE DE BU MEYVEYİ KAYNATIP SUYUNU İÇTİĞİNDE, GERÇEKTEN ÇOBANIN ANLATTIKLARINI BİREBİR YAŞIYOR. DAHA SONRA DİN ADAMLARI, İBADETLERDE DAHA DİNÇ VE ENERJİK OLABİLMEK İÇİN BU YENİ MEYVEYİ KULLANIYORLAR. İŞTE BÖYLECE BUGÜN HEPİMİZİN ÇOK SEVDİĞİ KAHVENİN, GÜNÜMÜZE YOLCULUĞU BAŞLIYOR.
KAHVE, YAKLAŞIK 300 YIL BOYUNCA BU YÖNTEMLE İÇİLMEYE DEVAM ETTİ. ARTIK SADECE DİN ADAMLARININ İÇTİĞİ BİR İÇECEK OLMAYIP HALK ARASINDA DA ÇOKÇA İÇİLMEYE BAŞLADI. BÖYLECE HIZLA ARAP YARIMADASINDA YAYILDI. 14. YÜZYILDA İSE YEPYENİ BİR PİŞİRME YÖNTEMİ KEŞFEDİLDİ. KAHVE ÇEKİRDEKLERİ ATEŞTE KAVRULDUKTAN SONRA EZİLİP, BU ŞEKİLDE KAYNATILARAK İÇİLMEYE BAŞLADI. 15. YÜZYILIN ORTALARINDA ARTIK KAHVE YEMEN’E GELMİŞTİ. İKLİMİNİN VE TOPRAKLARININ ELVERİŞLİLİĞİ KAHVE ÜRETİMİNİ DAHA VERİMLİ HALE GETİRDİ.
ŞİMDİ GELELİM KAHVENİN İSTANBUL’A GELİŞİNE. 1517 YILINDA YEMEN VALİSİ ÖZDEMİR PAŞA YEMEN’DE İÇTİĞİ VE ÇOK BEĞENDİĞİ KAHVEYİ, İSTANBUL’A, KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN’A GETİRİR. KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN KAHVEYİ ÇOK BEĞENİR. KAHVE KISA SÜREDE SARAY’DA İTİBAR KAZANIR. O KADAR ÖNEMLİ BİR NOKTAYA GELİR Kİ KAHVECİBAŞI DİYE BİR MAKAM, BİR RÜTBE ORTAYA ÇIKAR. ÖYLE HERKES DE KAHVECİBAŞI OLAMAZMIŞ. DEVLETİN TÜM TOPLANTILARINA KATILMASI GEREKTİĞİ İÇİN GÜVENİLİR, SADIK VE DÜRÜST KİŞİLERDEN SEÇİLİRMİŞ. HATTA OSMANLI TARİHİNDE KAHVECİBAŞILIĞINDAN SADRAZAMLIĞA YÜKSELENLER DE VARDIR.
KAHVENİN ÜNÜ ARTIK SARAYI AŞMIŞ, İNSANLARIN EVLERİNE KADAR GİRMİŞTİR. 1554’ TE KALEİÇİ ANLAMINA GELEN TAHT-UL KALE’DE BUGÜNKÜ ADIYLA TAHTAKALE’DE İLK KAHVEHANELER AÇILMAYA BAŞLADI. KISA ZAMANDA SAYISI 50’Yİ GEÇEN KAHVEHANELER GENELLİKLE MANZARALI YERLERDE KURULURDU. KAHVEHANELERİN BULUNDUĞU BU SOKAĞA KURUKAHVE ANLAMINA GELEN TAHMİS SOKAĞI DENDİ. ÖNCELİKLE DÖNEMİN AYDIN KESİMİ, DAHA SONRA HALKIN HER KESİMİNDEN İNSANLAR BU KAHVEHANELERDE TOPLANMAYA BAŞLADI. BURADA SATRANÇ, TAVLA OYNANIR, EDEBİYAT, SANAT, POLİTİKA, SİYASET KONUŞULURDU. SİYASET VE POLİTİKANIN YOĞUNCA TARTIŞILMAYA BAŞLANMASI, DEVLETE TEHLİKE OLUŞTURUYOR GEREKÇESİYLE, DÖNEM DÖNEM KAHVE VE KAHVEHANELERİN YASAKLANMASINA YOL AÇTI. AĞIR CEZALAR UYGULANMIŞ OLSA DA HALK KAHVE VE KAHVEHANE KÜLTÜRÜNÜ İYİCE BENİMSEDİĞİ İÇİN YASAKLARA RAĞMEN KAHVE İÇMEKTEN VAZGEÇMEDİ.
ŞİMDİ KAHVE’NİN AVRUPA’YA YAYILMASINA KISACA BAKALIM. İSTANBUL’A GELEN VENEDİKLİ TACİRLER, KAHVEYİ VENEDİK’E TAŞIDI. BÖYLECE AVRUPALILAR KAHVEYLE İLK KEZ 1615’TE TANIŞMIŞ OLDU. ÖNCELERİ LİMONATA SATICILARI TARAFINDAN SOKAKLARDA SATILAN KAHVE, 1645’TE AÇILAN İTALYA’NIN İLK KAHVEHANESİNDE YERİNİ ALDI. KAHVENİN AVRUPA’YA OSMANLI’DAN GİTMİŞ OLMASI TÜRK KAHVESİ DENMESİNİN NEDENLERİNDEN BİRİDİR. BU KONUYU BİRAZDAN DETAYLI ANLATACAĞIM. OSMANLI’NIN 1683’TE 2. VİYANA KUŞATMASI BAŞARISIZ OLUNCA ASKERLER GERİ ÇEKİLMEYE BAŞLADI. ÇEKİLİRKEN GERİDE BIRAKILAN 500 ÇUVAL KADAR KAHVE VİYANALILAR’IN ELİNE GEÇTİ. VİYANALILAR DEVE YEMİ SANDIKLARI BU KAHVELERİ DÖKMEYİ DÜŞÜNMÜŞLER.....