O cudownej stosowalności matematyki w naukach fizycznych | dr Tomasz Miller

Ғылым және технология

W pierwszym odcinku podcastu „Nauka na żywo” przyglądamy się przykładom niepojętej skuteczności matematyki w naukach przyrodniczych, o której sześćdziesiąt lat temu pisał Eugene Wigner. Z drem Tomaszem Millerem rozmawiamy o matematyce, fizyce oraz przyczynowości na zakrzywionych czasoprzestrzeniach.
Czy istnieje matematyka bez liczb? Czy możliwa jest fizyka bez matematyki? Jak może wyglądać przyszła fizyka? M.in. na takie pytania odpowiada dr Miller.
Tomasz Miller - doktor, fizyk matematyczny, zgłębia struktury geometryczne leżące na pograniczu ogólnej teorii względności i mechaniki kwantowej, autor i współautor kilkunastu artykułów naukowych i popularnonaukowych, adiunkt w Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Rozmowę poprowadził Piotr Urbańczyk.
Dofinansowano ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki z programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki w ramach projektu „Nauka na żywo: wszechświat, życie, umysł". Kwota dofinansowania 540 200,00 zł, całkowita wartość zadania 600 200 zł.
Słuchaj nas w formie podcastu:
anchor.fm/copernicus-center/e...
open.spotify.com/episode/5ISG...
podcasts.apple.com/us/podcast...

Пікірлер: 164

  • @ceglacena8094
    @ceglacena80942 жыл бұрын

    Prowadzący doskonale przygotowany elegancko rozwija temat prowadzi rozmowę. Nie tonie we własnym dowcipie. Wzór, podziwiam.

  • @matrix1175
    @matrix11752 жыл бұрын

    Genialne, uwielbiam dr Millera. Świetny pomysł na podcast, a dr Miller mógłby być stałym gościem, przeplatanym z innymi. Cudownie się go słucha, ma przemiły głos, a do tego tłumaczy wszystko w zrozumiały sposób.

  • @symulacrumorlando

    @symulacrumorlando

    2 жыл бұрын

    Tak, wspaniały radiowy głos, fajna dykcja, słucha się z wielką przyjemnością.

  • @BezdomnyBlogger
    @BezdomnyBlogger8 ай бұрын

    Co do tego czy dana teoria/równania są piękne: Bardzo trafia do mnie argument prof. Meissnera, że piękno polega na kompletności polegającej na tym, że nie można tam nic dodać, ująć ani zmienić bez zawalenia się teorii/równania.

  • @dugiejoness5197
    @dugiejoness51972 жыл бұрын

    Znakomity podcast, fajnie że prowadzący schował się w tle i nie przeszkadza swojemu gościowi jakimiś żenującymi komentarzami, oby więcej takich.

  • @thomasanders1314
    @thomasanders13142 жыл бұрын

    Na styku nauk dzieje się zawsze najwięcej! Tak jak na styku faz w chemii (zjawiska międzyfazowe), czy na styku kultur (transgresja kulturowa), czy także na styku biologii i chemii (np. łańcuchy metaboliczne).

  • @marcingogowski6077
    @marcingogowski60772 жыл бұрын

    słuchając dr Millera miałem wrażenie, że patrzę przez mikroskop. Spokojnie, ostro i w przyjemnej formie obserwowałem to o czym mówił Doktor. Dziękuję za ciekawy wykład!

  • @kamilgawel9986
    @kamilgawel99862 жыл бұрын

    Świetny świetny świetny podcast! Dr. Millera znałem wcześniej i widziałem że można spodziewać się wypowiedzi na najwyższym poziomie, ale w końcu jest też prowadzący który wie o co pyta i nie stara się trywializować pytań. Chyba nie słuchałem jeszcze tak dobrego "wywiadu" traktującego o matematyce i fizyce.

  • @pawciu_jankowski338
    @pawciu_jankowski3382 ай бұрын

    Szalenie ciekawa rozmowa. Pan Tomasz jak zawsze opowiada o niezmiernie ciekawych rzeczach w sposób bardzo przystępny. Dziękuję i pozdrawiam serdecznie 😊😊😊

  • @ulli8765
    @ulli87652 жыл бұрын

    Poproszę więcej matematyki na kanale 🌸Niezwykle interesujące wykłady. Brawo 👏

  • @kamilorzechowski6244
    @kamilorzechowski62446 ай бұрын

    Podczas słuchania wykładu przyszło mi następujące wyjaśnienie do głowy: Zaawansowana matematyka mimo wszystko powstała w oparciu o koncepcje i aksjomaty podstawowej matematyki (jako uogólnienia na bardziej abstrakcyjne dziedziny i twory). Natomiast podstawowa matematyka powstała jako reakcja na otaczającą nas makroskopową rzeczywistość i wynika z potrzeb radzenia sobie z prawdziwym światem w którym musimy przetrwać (do tego stopnia, że nawet na tym kanale był wykład o neuronach matematycznych w mózgach, i że człowiek liczenie do czterech ma wrodzone). Więc matematyka się wywodzi z rzeczywistego makroskopowego świata i obserwacji jego makroskopowego działania (operacje dodawania, odejmowania, mnożenia, dzielenia, liczby całkowite i rzeczywiste itp). Natomiast makroświat jest "renderem" mikroświata więc naturalnym się wydaje że gdy badamy zaawansowaną matematykę wychodząc od prostej (gdzie prosta matematyka to zaawansowana teoria użyta w dużo prostszej dziedzinie), to nadaje się ona do opisu mikroświata który jest jaki jest, ponieważ gdyby był inny, to makroskopowa rzeczywistość będąca uproszczonym przypadkiem ale jednak wynikającym z niego również byłaby inna, a wtedy nasze matematyczne intuicje powstałe z obserwacji makroskopowego świata byłyby inne, a więc zaawansowana matematyka zbudowana na uogólnieniu prostej matematyki na bajkowe dziedziny również byłaby inna.

  • @piotrcze9331
    @piotrcze93312 жыл бұрын

    No i godzina minęła jak chwila. Dr Tomasz Miller rewelacja ale i prowadzący fajnie poprowadził wywiad. Dziękuje i proszę więcej i więcej.

  • @fizyk_
    @fizyk_2 жыл бұрын

    Żądamy więcej takich spotkań.

  • @zofiaagnieszkabiernacka826
    @zofiaagnieszkabiernacka8262 жыл бұрын

    Rozmowa na najwyższym poziomie. To była przyjemność. Dziękuję.

  • @jonasz.jankowiak
    @jonasz.jankowiak2 жыл бұрын

    bardzo dobry podcast, świetnie się słucha Panów głosu

  • @yt203040
    @yt2030402 ай бұрын

    Bardzo ciekawa rozmowa o połączeniu matematyki i fizyki, dużo można zrozumieć, dzięki! 😃

  • @uzytkownikinternetu2486
    @uzytkownikinternetu24862 жыл бұрын

    Jest Pan w wąskim gronie moich ulubionych krzewicieli wiedzy fizycznej‼️ Pana wykłady stricte matematyczne też są świetne, ale już poza moim pojmowaniem.

  • @synterr
    @synterr2 жыл бұрын

    Polecam, Max Tegmark "Nasz matematyczny wszechświat"

  • @sator666666
    @sator6666662 жыл бұрын

    Świetna rozmowa! Proszę o więcej takich pogadanek o matematyce. To bardzo ciekawe.

  • @WallyOtt
    @WallyOtt2 жыл бұрын

    "M"atematyka i "m"atematyka - wspaniałe uczucie, kiedy własna intuicja jest zgodna z intuicją fachowców. Świetna rozmowa. Prosze o wiecej.

  • @paweltluscik1314
    @paweltluscik13142 жыл бұрын

    Próbowałem wrócić na swój poziom wyższej matematyki z czasów PW ostatnio w trakcie kursu na MITx "Introduction to Control System Design". Matematyczny opis pracy wirnika śmigłowca.... Zdałem.... Z tym większą przyjemnością słucham o matematyce w praktyce a dr Tomasz Miller jest świetnym matematycznym gadułą.

  • @dziennikarzsledczy

    @dziennikarzsledczy

    2 жыл бұрын

    to oblicz jaka jest szansa znalezienia życia w Drodze Mlecznej :)

  • @paweltluscik1314

    @paweltluscik1314

    2 жыл бұрын

    @@dziennikarzsledczy Przed czy po III Wojnie Światowej?

  • @dziennikarzsledczy

    @dziennikarzsledczy

    2 жыл бұрын

    @@paweltluscik1314 haha przed

  • @paweltluscik1314

    @paweltluscik1314

    2 жыл бұрын

    Czy czarna dziura ma spłaszczone bieguny?

  • @dziennikarzsledczy

    @dziennikarzsledczy

    2 жыл бұрын

    @@paweltluscik1314 oblicz to i podaj wynik

  • @lewsoowiej5963
    @lewsoowiej59632 жыл бұрын

    Świetna rozmowa, dzięki!

  • @kier_q
    @kier_q9 ай бұрын

    Oprócz super gościa chciałbym jeszcze docenić prowadzącego, który się ty fantastycznie zaprezentował!

  • @milenawoszczyna
    @milenawoszczyna2 ай бұрын

    Rewelacyjny! Tylko za krótko 😄

  • @gorskiewycieczki
    @gorskiewycieczki2 жыл бұрын

    Dzięki za super program :) i off topic - pokażcie się zza mikrofonów :)

  • @MarcinBRzeznik
    @MarcinBRzeznik2 жыл бұрын

    Legancko Panowie.

  • @Artur-vj7dm
    @Artur-vj7dm2 жыл бұрын

    MAŁO! WIĘCEJ! Może trochę prymitywna wypowiedź ale to była świetna rozmowa i chce się słuchać więcej. Więc chyba nic ponadto nie potrzeba dodawać :)

  • @shoti1111
    @shoti11112 жыл бұрын

    wiem ,ze podcst, ale jak już nagrywaliście obraz to mogliście kamery tak ustawić by nie zasłaniać twarzy i ust. Pozatym super !!!

  • @groszek1412kk
    @groszek1412kk2 жыл бұрын

    Genialne!

  • @edwardlewandowski5473
    @edwardlewandowski54732 жыл бұрын

    Zawsze ciekawie i merytorycznie na miarę aktualności w nauce,🤚 badania przynoszą więcej pytań niż odpowiedzi 👁️ przed nami rewolucja w spojrzeniu na Kosmos 🎇(bardzo wszystko się skomplikowało i to się musi,, rozładować,,na czytelniejsze i bardziej eleganckie wzory w jednej teorii ewolucji Wszechświata 👁️🌟

  • @paweltluscik1314
    @paweltluscik13142 жыл бұрын

    Thanks!

  • @wloceg
    @wloceg2 жыл бұрын

    Genialna rozmowa.

  • @truebaran
    @truebaran2 жыл бұрын

    Super podcast! Z mojej strony tylko taka mala uwaga: nie zgadzam sie ze stwierdzeniem w okolicy 42 minuty, ze geometria nieprzemienna wychodzi od geometrycznych struktur i stara sie je ukwantowic: w geometrii nieprzemiennej formalizm kwantowy jest punktem wyjscia a geometria ,,rodzi sie'' niejako jako konsekwencja tego formalizmu. Nieco dokladniej: w pracy Connesa i Chamseddine'a ,,Geometry and the quantum: basics'' czytamy w abstrakcie: We show that any connected Riemannian Spin 4-manifold with quantized volume > 4 (in suitable units) appears as an irreducible representation of the two-sided commutation relations in dimension 4 and that these representations give a seductive model of the “particle picture” for a theory of quantum gravity in which both the Einstein geometric standpoint and the Standard Model emerge from Quantum Mechanics''

  • @marcinwiecek9968
    @marcinwiecek99682 жыл бұрын

    Świetnie słucha się Pana dr. Przypomina mi dr Wiktora Niedzickiego - który gdzieś zaginał . Pozdrawiam

  • @Grzeniuu83
    @Grzeniuu83 Жыл бұрын

    Nice one!!

  • @daivi777
    @daivi7772 жыл бұрын

    Czy prędkość światła w różnych rejonach wszechświata może mieć inną wartość ze względu na prędkość obrotową wokół centrum wielkiego wybuchu? Jako obserwator z wewnątrz wszechświata nie możemy zobaczyć prędkości obrotowej. Wszystkie widzialne obiekty poruszają się z nami więc są dla nas w bezruchu (poza rozszerzaniem które też może mieć związek z ruchem obrotowym). Ale znajdując się dalej od centrum wybuchu pokonujemy większą drogę w przestrzeni. Znajdujemy się wtedy bliżej prędkości światła a zmierzona prędkość w naszym układzie odniesienia to różnica jaka pozostała nam do prędkości światła.

  • @jarozanio2043
    @jarozanio2043 Жыл бұрын

    Bardzo mądra i fajna pogawędka

  • @wj5000z
    @wj5000z2 жыл бұрын

    Dla mnie jako inżyniera matematyka jest mocno związana z fizyką, tego powodu odkrywanie matematycznych struktur jest jakby odkrywaniem tajemnic fizyki, chociaż często początkowo nie da się tych związków zobaczyć - patrz, transformacja Lorenza (chyba) która później została wykorzystana przez Einsteina

  • @james-qp6el
    @james-qp6el2 жыл бұрын

    świetny podcast!

  • @rmbt

    @rmbt

    2 жыл бұрын

    Twoja szmata

  • @wojciechbem8661
    @wojciechbem86612 жыл бұрын

    Matematyk fizyczny to taki który liczy na siłę mięśni. 😄

  • @Terraeffect
    @Terraeffect2 жыл бұрын

    Więcej więcej! A może by tak porozmawiać o biopolu?

  • @hecticnarcoleptic3160

    @hecticnarcoleptic3160

    2 жыл бұрын

    O czym?

  • @onkyo5810

    @onkyo5810

    2 жыл бұрын

    @@hecticnarcoleptic3160 czy matematyka może wyjaśnić czy istnieje pole morficznie.

  • @timemylife
    @timemylife Жыл бұрын

    Wciąż najprostrza odpowiedź jest prawdziwa Cos jest piękne tylko dla kogos zainteresowanego tym czymś lub dla kogoś kto czuje w tym wychwalaniu takie czy inne korzyści

  • @arthy27
    @arthy272 жыл бұрын

    Wincyj Tomka!!!

  • @BlueScreen28
    @BlueScreen28 Жыл бұрын

    Został Pan wybrany. 🎈

  • @andrzej9618
    @andrzej9618 Жыл бұрын

    Zamiast masy zamienić na przestrzeni. E=P *c² sensowne proste są kwaty i grawitacja.

  • @gonzogorf7019
    @gonzogorf70192 жыл бұрын

    Ktoś miał wątpliwości co do zastosowań matematyki? ;)

  • @tescemela9614
    @tescemela96142 жыл бұрын

    Panie Tomaszu. Jest Pan według mnie autorytetem wśród matematyków. Proszę więc odpowiedzieć, ile to jest 6:2(2+1)=??? Czy 1? Czy 9? i jaki powinien być tok myślenia przy rozwiązywaniu tego działania?

  • @piotrtoborek2442

    @piotrtoborek2442

    2 жыл бұрын

    Nie jestem Panem Tomaszem, ale mogę Ci powiedzieć, że wynikiem jest 9. Kolejność wykonywania działań mówi, że mnożenie i dzielenie wykonujemy od lewej do prawej: 6:2 a potem*(2+1), czyli 3*3=9 1 mogłoby wyjść tylko gdyby pojawił się dodatkowy nawias: 6:[2(2+1)], bez tego kwadratowego nawiasu wynikiem jest 9.

  • @tescemela9614

    @tescemela9614

    2 жыл бұрын

    @@piotrtoborek2442 Ja uważam, że 1 i właśnie dla tego chcę żeby wypowiedział się autorytet. Nie chcę tu zaczynać polemiki z nikim. Pozdrawiam.

  • @tomaszmiller8030

    @tomaszmiller8030

    2 жыл бұрын

    @@tescemela9614 Konwencja jest taka, jak powyżej naświetlił @Piotr Toborek. 6:2(2+1) to to samo co 6/2*(2+1). Tak też interpretuje to Wolfram Alpha. Na szczęście takie napisy ogląda się niemal wyłącznie w podręcznikach nauczania początkowego oraz w internetowych zagadkach obliczonych na skłócanie internautów ;)

  • @Pawel.J_9101
    @Pawel.J_91012 жыл бұрын

    Brakowało mi Pana wykładów.

  • @wojciechsrokosz7823
    @wojciechsrokosz78232 жыл бұрын

    Ok

  • @punk3900
    @punk3900 Жыл бұрын

    Geniusz

  • @marianjanuszpazdzioch6177
    @marianjanuszpazdzioch61772 жыл бұрын

    Mnie bardzo interesuje kwestia umiejętności matematycznych. Niektórzy mają, niektórzy mniej. Dlaczego? Podziwiam pana, że skończył dwa kierunki, dość trudne.

  • @aaavvv9525

    @aaavvv9525

    2 жыл бұрын

    Tłumaczy to teoria ewolucji. W jakiejkolwiek dziedzinie ludzie wykazują zróżnicowane zdolności.

  • @ZdzichaJedziesz

    @ZdzichaJedziesz

    8 ай бұрын

    No bo masz mózg nie ewoluował do matematyki. Jesteśmy dobrzy w znalezieniu czegoś do jedzenia albo w ocenie atrakcyjności partnera do posiadania z nim potomstwa. Religia, filozofia, fizyka czy matematyka to tylko efekty uboczne rozwoju mózgu.

  • @robgrabb
    @robgrabb2 жыл бұрын

    Czy ten podcast jest dostępny na iTunes?

  • @paweltluscik1314
    @paweltluscik13142 жыл бұрын

    Statyczna czarna dziura jest idealną kulą. Jeżeli statyczna czarna dziura zacznie wirować to jej bieguny zostaną spłaszczone. (? a niby dlaczego - bo każde wirujące ciało ma spłaszczone bieguny?). Jeżeli prędkość ruchu obrotowego będzie dążyć do nieskończoności to z czarnej dziury zrobi się naleśnik (będzie płaska). Jeżeli powyższe twierdzenie nie jest prawdą to wewnątrz powstanie kula (osobliwość) o promieniu, niech policzę...

  • @rigelheron9997

    @rigelheron9997

    2 жыл бұрын

    Po pierwsze, wirująca czarna dziura jest opisana rozwiązaniem równań Einsteina znanym jako metryka Kerra. Rozwiązanie to przewiduje między innymi, że horyzont zdarzeń nie będzie idealną sferą. Po drugie, prędkość ruchu obrotowego nie może "dążyć do nieskończoności", a jedynie do pewnej krytycznej wielkości, co ma związek ze skończonością prędkości światła. Po trzecie, dla prędkości ruchu obrotowego dążącej do owej granicznej prędkości horyzont zdarzeń nie robi się płaski. Okazuje się, że powyżej pewnej prędkości obrotowej czasoprzestrzeń w pobliżu horyzontu zakrzywia się tak bardzo, że w ogóle nie da się o nim myśleć jako o zwykłej euklidesowej figurze. Por. "Kształt horyzontu czarnej dziury" na blogu ebvalaim.

  • @paweltluscik1314

    @paweltluscik1314

    2 жыл бұрын

    @@rigelheron9997 Dziękuję szanownemu koledze za głos w dyskusji. Moim zdaniem jednak a) Metryka Kerra opisuje geometrię czasoprzestrzeni wokół (a nie wewnątrz) obracającego się ciała (podobno) a tym bardziej nie wnętrza rotującej czarnej dziury, osobliwości wewnątrz horyzontu zdarzeń b) prędkość światła jest prędkością graniczną (skończoną) bo operujemy tylko na właściwościach znanych cząstek (matematyka nie musi) czyli opisujemy znany Wszechświat równaniami które dotyczą tylko tego co znamy (a co z właściwościami ciemnej energii i materii?) c) interesujący jest nie tylko kształt horyzontu zdarzeń a struktura osobliwości wewnątrz (Ziemia jako rotująca planeta składa się z wielu wewnętrznych warstw). Ale może się mylę...

  • @rigelheron9997

    @rigelheron9997

    2 жыл бұрын

    @@paweltluscik1314 a) Metryka Kerra obejmuje także obszar pod horyzontem. Załamuje się dopiero w samej osobliwości (która notabene ma w jej przypadku kształt okręgu, a nie punktu jak w metryce Schwarzschilda). Oczywiście w rzeczywistości wnętrze rotującej czarnej dziury może wyglądać zupełnie inaczej (i pewnie wygląda, gdy do głosu dochodzą efekty kwantowe), ale sama OTW ma problem dopiero w samej osobliwości b) to inaczej: w metryce Kerra parametr opisujący moment obrotowy (oznaczany literą a) ma graniczną wartość, powyżej której metryka traci matematyczny sens. Co do ciemnej materii, to zachowuje się ona zgodnie z OTW. Z kolei o ciemnej energii nie wiadomo prawie nic, ale ją również opisuje się w ramach OTW. c) Ponownie - metryka Kerra to wszystko co możemy na razie na ten temat powiedzieć

  • @paweltluscik1314

    @paweltluscik1314

    2 жыл бұрын

    @@rigelheron9997 Zaczekajmy na pierwsze dane z teleskopu James Webb Space Telescope. Może przewartościują nasze postrzeganie rzeczywistości.

  • @user-bd6sc5ep1b
    @user-bd6sc5ep1b6 ай бұрын

    Witam. Mam pytanie odnośnie zagadnienia działania które zwróciło moją uwagę w internecie. Otóż 5-5x5+5= -15 taki wynik został podany przez autora. Czy niema tutaj jakiegoś błędu zapisu czy logicznego, i dlaczego pomijane jest pierwszeństwo w znakach działania takie jak pierwszeństwo mnożenie, dzielenie,dodawanie i na końcu odejmowanie nie uwzględniając nawiasów. Uważam że jest tutaj pewna nieścisłość a może takie działanie niema w ogóle sensu matematycznego?

  • @rigelheron9997

    @rigelheron9997

    5 ай бұрын

    Taką po prostu przyjęto konwencję. Gdy nie ma nawiasów, działania mnożenia i dzielenia mają pierwszeństwo przed działaniami dodawania i odejmowania, a poza tym jedziemy od lewej do prawej. W tym konkretnym przypadku taka konwencja prowadzi właśnie do wyniku -15.

  • @user-bd6sc5ep1b

    @user-bd6sc5ep1b

    5 ай бұрын

    @@rigelheron9997 dziękuję aczkolwiek jestem zdania że to nadal nie jest prawidłowy zapis tylko błąd rzeczowy a to równanie nie ma sensu ani poznawczego ani żadnego innego, ot liczby zapisane w szeregu poprzecinane znakami matematycznymi. Pozdrawiam.

  • @rigelheron9997

    @rigelheron9997

    5 ай бұрын

    @@user-bd6sc5ep1b W myśl przyjętej przez matematyków konwencji zapis ten jest prawidłowy i to nie jest kwestia opinii:) To tak jakby spierał się Pan, czy "nie ma" pisze się łącznie czy rozdzielnie (w myśl obowiązującej we współczesnej polszczyźnie konwencji rozdzielnie, choć nie zawsze tak było; w matematyce także konwencje zapisu się zmieniają). Zapis ten jest też jednoznaczny - proszę np. wpisać "5-5*5+5" w Wolfram Alpha, aby się przekonać, że maszynie zaprogramowanej zgodnie z tą konwencją wyjdzie właśnie -15. Ale zgoda, nie ma tu żadnej matematycznej głębi - to wszak arytmetyka na poziomie klas I-III.

  • @user-bd6sc5ep1b

    @user-bd6sc5ep1b

    5 ай бұрын

    @@rigelheron9997 uważam że zapis takiego działania bez nawiasów jest niekompletny tym bardziej w takiej dziedzinie jak matematyka. Napisał pan że zadanie wykonujemy z lewej do prawej i być tak powinno, znaki matematyczne wykluczają to założenie. Wynik -15, 5, -45 czy -25 w tym wypadku mogłyby być prawidłowymi zapisami.

  • @user-bd6sc5ep1b

    @user-bd6sc5ep1b

    5 ай бұрын

    @@rigelheron9997 inną kwestią jest to że podjął pan dyskusję, dziękuję. Życzę panu ale i sobie aby znalazło się miejsce na lepsze sprecyzowania w teraźniejszości :⁠-⁠)

  • @bys3822
    @bys38223 ай бұрын

    Nudne, ale słucham 👍🏻

  • @marekzielinski5987
    @marekzielinski59872 жыл бұрын

    Cytat z Biblii mnie rozbroił :) Wynika z tego, że Jezus to czasoprzestrzeń.

  • @blackmage4458
    @blackmage44582 жыл бұрын

    zajebiste many

  • @StanisawCEkran
    @StanisawCEkran2 жыл бұрын

    Wydaje mi się, że mikrofony są za małe jeszcze.

  • @nigh7swimming
    @nigh7swimming2 жыл бұрын

    Skąd wiadomo, że matematyka oparta o klasyczną logikę odpowiada najlepiej rzeczywistości natury?

  • @hecticnarcoleptic3160

    @hecticnarcoleptic3160

    2 жыл бұрын

    A masz lepszy pomysł?

  • @nigh7swimming

    @nigh7swimming

    2 жыл бұрын

    @@hecticnarcoleptic3160 to ma być odpowiedź czy żart? Jeśli fizyka praktycznie doszła do ściany, to może warto zbadać inne opcje, niż przyjmować na wiarę, że wszechświat w 100% opiera się o klasyczną logikę.

  • @piotrtoborek2442

    @piotrtoborek2442

    2 жыл бұрын

    @@nigh7swimming W skali, w której funkcjonują ludzie naturalnie, wszystko działa przyzwoicie (pozwala skutecznie prognozować wyniki doświadczeń empirycznych), dopiero po przesunięciu się o kilka/kilkanaście rządów wielkości natrafiamy na problemy :P

  • @swinki33
    @swinki332 жыл бұрын

    Jak byśmy byli laskami full wypas, to byśmy się ożenili dr Millerem.

  • @swinki33

    @swinki33

    2 жыл бұрын

    Ale za pitolenie o Matmie i matmie to Miller zmywałby wiecznie naczynia, również te czyste. Co za głupstwa... Hellery pożądają, bo tego wymaga ich ideologia, czyli że ktoś stworzył matematykę, vide judeochrześcijański mit Jehowy. Albo Anunaki z mitologii Sumerów. Albo Gozera z Ghost Busters. Witaj płaski świecie :D

  • @piotrtoborek2442

    @piotrtoborek2442

    2 жыл бұрын

    @@swinki33 A czy grawitację też ktoś stworzył? A kod genetyczny? A jeśli by wszyscy ludzie wymarli, to matematyka i fizyka znikną?

  • @ZdzichaJedziesz

    @ZdzichaJedziesz

    8 ай бұрын

    Miller jest świetnym matematykiem ale może beznadziejnym mężem i ojcem. Tego nie wiesz 😁

  • @swinki33

    @swinki33

    8 ай бұрын

    @@piotrtoborek2442 A Ty co? Nie rozumiesz co napisane? #Echhhh...#

  • @swinki33

    @swinki33

    8 ай бұрын

    @@ZdzichaJedziesz Czy ktoś tu wspominał o rozmnażaniu? Od kiedy matematycy myślą o tak przyziemnych sprawach i jakiś głupich ruchach. A po drugie, jesteśmy sprośnymi świniami i tylko matma nam w głowach. Możemy się co najwyżej całkować.w krzaczorach

  • @michals9569
    @michals95692 жыл бұрын

    A u kogo na PW dr. Tomasz pisał mgr inż? Chyba fajnie było na PW po brudzić sobie rączki na laborkach 😁.

  • @DevilsAdvocate929
    @DevilsAdvocate9292 жыл бұрын

    Matematyka i filozofia🤔 ... Filozofia matematyki😳....kwantowe obliczenia...teoretyka matematyczna

  • @DrKanibalLepper
    @DrKanibalLepper2 жыл бұрын

    Tracimy informacje. To nie sprzeczność. To jest tylko niepraktyczne w modelu. Jeśli co miesiąc trace 0zł to właśnie dzielę przez zero. To nie jest sprzeczność. Co najwyżej nie mogę tego wykorzystać odwracając działanie żeby określić ile miałem pieniędzy na starcie. Więc jest niepraktyczne, ale nie sprzeczne. Sprzeczności powstają w modelu i w działaniach w obrębie tego modelu, to oczywiście prawda. Ale to kwestia przyjętego modelu, w którym dla wygody i pragmatyki wszystkie operacje dzielenia są odwracalne mnożeniem i dają zawsze jeden wynik. To uzyteczny model i dzielenie przez zero nie jest raczej do niczego potrzebne, ale cała sprzeczność jest wynikiem przekształceń w przyjętym modelu. 5=7 to sprzeczność, ale drogą która do tego prowadzi to cecha tylko redukcyjnego względem rzeczywistości aparatu

  • @rigelheron9997

    @rigelheron9997

    2 жыл бұрын

    Tracenie pieniędzy opisuje się odejmowaniem, a nie dzieleniem. Przecież jeśli masz 10 zł i stracisz 2 zł, to zostaje Ci 8, a nie 5.

  • @Wulfen2

    @Wulfen2

    2 жыл бұрын

    @@rigelheron9997 hehe słuszna uwaga. Gość nie odróżnia dzielenia od odejmowania a próbuję się mądrzyć. Ahh ci internetowi "eksperci".

  • @piotrtoborek2442

    @piotrtoborek2442

    2 жыл бұрын

    @@rigelheron9997 Może nie rozumiecie, ale dzielenie to skrócony zapis odejmowania, tak jak mnożenie to skrócony zapis dodawania. Jeśli nie ogarniacie tematu to wykorzystajcie okazję by milczeć :P

  • @rigelheron9997

    @rigelheron9997

    2 жыл бұрын

    @@piotrtoborek2442 Wyjaśnij mi proszę, jakiegoż to odejmowania skróconym zapisem jest na przykład 12 : 4.

  • @piotrtoborek2442

    @piotrtoborek2442

    2 жыл бұрын

    @@rigelheron9997 Ile razy należy odjąć liczbę 4 od liczby 12 aby otrzymać 0? 12 : 4 = 3, dziękuję, dobranoc ;)

  • @DaroG35
    @DaroG352 жыл бұрын

    Pytanie: Szanowny Panie Tomaszu, bardzo proszę o podanie chociaż jednego przykładu istnienia struktury owej najprawdziwszej "M" Matematyki, której aproksymacje znamy jako naszą "m" matematykę ? Rozlewanie tego "m/M" dogmatyzmu jest bardzo słabe i bez przykładu równie dobrze może skrywać się we wnętrzu czajniczka Russella.

  • @tomaszmiller8030

    @tomaszmiller8030

    2 жыл бұрын

    Szanowny Panie Dariuszu, w podcaście podałem przynajmniej dwa przykłady wspierające takie stanowisko filozoficzne (nie dogmat; proszę nie tworzyć chochoła). Pierwszym jest ogólna teoria względności Einsteina, która okazała się zawierać znacznie więcej, niż oczekiwał po niej sam Einstein. Moim zdaniem to zaskakujące, że dwa założenia: o niezależności praw fizyki od układu odniesienia (zasada względności) oraz o lokalnej równoważności grawitacji i sił pozornych (zasada równoważności), gdy wyrazić je w języku geometrii różniczkowej, pozwalają przewidzieć takie efekty jak rozszerzanie się przestrzeni, czarne dziury, fale grawitacyjne, efekt Lensa-Thirringa, precesję peryhelium, ugięcie światła (inne niż w mechanice Newtonowskiej), a także grawitacyjną dylatację czasu i redshift. Dlaczego takie abstrakcje jak rozmaitości, koneksje i tensory "przylegają" *aż tak dobrze* do rzeczywistości? Osobiście interpretuję to tak, że matematyczne struktury OTW są w jakimś sensie "podobne" do struktury świata, która oczywiście istniała także przed Einsteinem, a którą nazywam umownie "Matematyką". Jeśli jednak ta nazwa się Panu źle kojarzy, może Pan zawsze używać tradycyjnej nazwy "prawa przyrody" (która jest o tyle mniej precyzyjna, że nie oddaje ich ścisłego, ilościowego charakteru). Drugim podanym przeze mnie przykładem jest równanie Diraca, które niespodziewanie dla samego Diraca okazało się opisywać nie tylko elektron, ale także nieznany wówczas pozyton, a które to równanie samo później stało się częścią większej struktury matematycznej kwantowej teorii pola. Kolejnym przykładem jest teoria kwarków Gell-Manna i Zweiga, o której opowiadałem przy innej okazji (wykład "Piękno = Prawda. Czy fizyka to gatunek sztuki?"). A jakie jest Pana stanowisko filozoficzne na temat praw przyrody?

  • @DaroG35

    @DaroG35

    2 жыл бұрын

    @@tomaszmiller8030 Bardzo dziękuję za głos w dyskusji. Chciałbym zauważyć jednak, że wszystkie przykłady które Pan zapodał stanowią w całości elementy naszej matematyki, a nie owej mitycznej Matematyki pociągnietej z publikacji prof. Hellera. I nie chodzi tu wcale o moc predykcyjną teorii ani o zastosowane nazewnictwo jakoby "prawa przyrody" == Matematyka. Proszę zauważyć, że to co określamy jako prawa fizyki to == matematyka tj wybrane jej elementy + doświadczenie ze skończoną dokładnością pomiaru. Zatem chwilowo pomijając aspet weryfikacji doświadczalnej te prawa fizyki to nic innego jak "m" matemetyka , aproksymowana do badanego świata a nie wyimaginowana Matematyka. Jak zreszta Pan zauważył żadana z tych teorii nie jest tzw ostateczną (i co więcej nic nie wskazuje, że kiedyś taka będzie z uwagi chodziaż na błędy pomiarowe) a zatem to już sugeruje, że te prawa fizyki nie mogą należeć do Matematyki. Jeśli chodzi o stosunek matematyki do badanego świata to bardzo ciekawy, aczkolwiek mający już swoje lata artykuł można znaleźć w zbiorku B. Misia "Współczesna Matematyka i cybernetyka" autorstwa Gastiewa " Matematyka konkretna i matematyka formalna", gdzie autor proponuje użycie homomorfizmu a nie izomorfizmu jako przykładu relacji wyjasniającej (tj. wybranych idealnych relacji abstrakcyjnych do świata fizycznego). Ale nigdy nie odnajduje się przez to esencji istoty przyrody - tylko jej obraz matematyczny i w dodatku aproksymowany czyli tylko lub aż model. Jeśli natomiast chodzi o moc predykcyjną tj. dlaczego matematyka tak dobrze pasuje do świata to proponuje pewną analogię: weźmy prostą linijkę, która może stanowić analogon matematyki, przyłużmy ją do powierzchni Ziemi, okaże się, że znakomicie pokazuje swą moc predykcyjną sugerując, że Ziemia jest płaska - skąd ona ma taką moc wyjaśniania? Ktoś sprawdzi tę powierzchnię niezwykle długą linijką i stwierdzi, że są zbyt duże błędy i zaproponuje krzywik, który o dziwo sprawdzi się też w bardzo małej skali. Bedą powstawać dalsze teorie tj abstrakcyjne matematyczne krzywiki rozwszerzające zakres badanych przestrzenii w dół i w górę. No i pomyśli ktoś, że teorie te do czegoś zmierzają - do najprawdziwszej Matematyki - a skąd ta pewność ? , na jakiej podstawie taki wniosek? By to stwierdzić należy zapodać granicę i wyznaczyc odchyłki od niej. A co jeśli nastąpi kiedyś gwałtowny zwrot akcji i diametralnie zmieni rozumowanie budowy świata ? Jasne, że nie przekreśli to możliwosci dotyczczasowych teorii bo one grzecznie stanowią określoną jego aproksymację. Zatem owa moc predykcyjna zależy od użytego krzywika, bo zawsze jakikolwiek krzywik będzie "pasował" do świata w badanym zakresie i przy zawsze skończonej dokładności pomiaru. A nawet współczensa mechanika kwantowa pokazuje, że jak narazie sama matematyka narzuca potężne ograniczenia w próbie zrozumienia istoty losowości pojedyńczych zdarzeń elementarnych poprzez zasadę Hisenberga, mało kto tak na to patrzy - i to wcale nie jest imannetne ograniczenie przyrody, bo ona jakoś działa generując te zdarzenia, to jest ograniczenie prawa przyrody rozmumianego jako zastosowanej matematyki. I nie ma czegoś takiego jak wyimaginowane Prawa Przyrody których nikt nie zna, co najwyżej jest tylko Przyroda, której obraz można modelować i tylko z jej wnętrza przez jej elementy, jednostki np. ludzi tj. ich neuronowe przetwarzanie sygnałów.

  • @andrzej9618
    @andrzej96182 жыл бұрын

    Tolerancja, Odchyłki, Dokładność wyniku

  • @SPOKOZE2
    @SPOKOZE22 жыл бұрын

    7:55 skoro matematykę się tworzy to czemu jeszcze nie stworzono wzoru na liczby pierwsze...?:)

  • @micha6589

    @micha6589

    2 жыл бұрын

    Stworzono. Tylko, że ten wzór dosyć długo wylicza te liczby pierwsze.

  • @MrLanicz
    @MrLanicz2 жыл бұрын

    Te mikrofony ustawione tak, że zasłaniają całą gębę to jest jakieś kuriozum- nie wierze, że nikt tego nie zauważył. Powstaje pytanie dlaczego tego nie zgłosił a jeśli zgłosił to dlaczego nie zostało to zmienione

  • @jaroslaww7764

    @jaroslaww7764

    2 жыл бұрын

    Nagranie jest przede wszystkim podcastem. Ja takiego nagrania słucham podczas spaceru i wideo jest dla mnie całkowicie zbędne. Ale fakt, że taki np. kanał Imponderabilia radzi sobie i z dźwiękiem i z obrazem.

  • @magnetic_free_energy
    @magnetic_free_energy2 жыл бұрын

    Słyszeli Panowie o teorii eteru (chyba), którą opisał dr Roman Szostek udowadniając, iż Einstein popełnił błędne założenie w swoich teoriach, iż prędkość światła jest stała? Dr Szostek mówi, iż średnia prędkość światła jest stała.

  • @DrKanibalLepper
    @DrKanibalLepper Жыл бұрын

    Matematyka to język opisu rzeczywistych relacji. Język się tworzy. Ale tworzy się na bazie odkrywania rzeczywistości. Nie ma sensu opowiadanie się za strona w wojnie czy odkrywamy czy wynajdujemy. Robimy jedno i drugie naraz.

  • @marekrudnicki9756
    @marekrudnicki97562 жыл бұрын

    Matematyczność przyrody to obszar zgłębiany w szczególności przez ks. prof. Michała Hellera. Ciekawe, czy można wnieść coś nowego do tematu?

  • @aaavvv9525

    @aaavvv9525

    2 жыл бұрын

    Nie można.

  • @ZbigniewPiatek
    @ZbigniewPiatek2 жыл бұрын

    Oglądałem już chyba wszystkie wykłady Pana dr i nie mogę się oprzeć wrażeniu że chyba nie jest on zbyt dobrym popularyzatorem nauki. Czasem mam wrażenie że pomija on najciekawsze i najistotniejsze wątki i fragmenty, które pozwoliły by w ogóle zrozumieć o czym mówi :p

  • @jaroslaww7764

    @jaroslaww7764

    2 жыл бұрын

    Dzięki dr. Millerowi zrozumiałem na czym polegają aksjomaty Peano liczb naturalnych. Jako dorosły człowiek, 12 lat po skończeniu studiów, bez konieczności kupowania materiałów, w formie przyjemniejszej niż czytanie książki.

  • @ZdzichaJedziesz
    @ZdzichaJedziesz8 ай бұрын

    Wykład wzbudził we mnie wątpliwość: a co jeśli to liczby zespolone są czymś naturalnym ? Co jeśli czymś podstawowym są trzy wymiary czasowe i tylko jeden przestrzenny? Może to masz świat jest jakimś antyswiatem i nie możemy go zrozumieć w matematycznym i fizycznym tego słowa znaczeniu bo próbujemy go zrozumieć od niewłaściwej strony?

  • @MrIGFarben
    @MrIGFarben2 жыл бұрын

    dr Miller występuje rzadko. A szkoda. O trygonometrii i falach bym posłuchał. pozdrawiam.

  • @maciejterakowski9062
    @maciejterakowski90622 жыл бұрын

    Wszystko OK, tylko dlaczego mikrofonami zasłaniacie twarz gościa

  • @virgiliovivacemente5441
    @virgiliovivacemente54412 жыл бұрын

    Miller jest debeściak!

  • @piotrek6776
    @piotrek67762 жыл бұрын

    Czy tylko mnie drażni to niefortunne ustawienie mikrofonów?

  • @micha6589
    @micha65892 жыл бұрын

    Dosyć nieprofesjonalne ustawienie kamer / mikrofonów przed twarzami

  • @gonzogorf7019

    @gonzogorf7019

    2 жыл бұрын

    bo to do słuchania, wideo jest w bonusie ;)

  • @micha6589

    @micha6589

    2 жыл бұрын

    @@gonzogorf7019 słuchanie jak najbardziej na najwyższym poziomie :)

  • @aaavvv9525

    @aaavvv9525

    2 жыл бұрын

    @@gonzogorf7019 Nie znam się, ale się wypowiem. Jeśli mikrofony idealnie nagrywają, to może kamery można w bonusie inaczej ustawić?

  • @krzysztofkieronski9608
    @krzysztofkieronski96082 жыл бұрын

    NEW- TON: MATEMATYCZNE ZASADY FILOZOFII PRZYRODY, CZYLI PRYNCYPIA MATEMATYKA MA THE MATY K.: ,,A", MA TE MATY K.: ,,A", GRAMATYKI, GRA MATY K. - I

  • @janlight8424
    @janlight84242 жыл бұрын

    Nie ma żadnej matematyki przez m ani M, matematyka jest tworzona, wymyślana przez człowieka. Np. bardzo użyteczny jest wymyślony sqrt(-1), do obliczeń, pomimo że nie ma tego w naturze. Więc albo 1, 2 ... sqrt(-1) są "odkrywane", albo 1, 2 ... sqrt(-1) są "wymyślone".

  • @hecticnarcoleptic3160

    @hecticnarcoleptic3160

    2 жыл бұрын

    Jak nie ma w naturze? A funkcja falowa?

  • @piotrtoborek2442

    @piotrtoborek2442

    2 жыл бұрын

    @@hecticnarcoleptic3160 Może pan Jan kiedyś zrozumie, na siłę go nie przekonasz :P

  • @grzegorzlagut8917

    @grzegorzlagut8917

    2 жыл бұрын

    @@hecticnarcoleptic3160 Funkcję falową wymyślił Erwin Schroedinger.

  • @hecticnarcoleptic3160

    @hecticnarcoleptic3160

    2 жыл бұрын

    @@grzegorzlagut8917 No shit Sherlock!

  • @grzegorzlagut8917

    @grzegorzlagut8917

    2 жыл бұрын

    @@hecticnarcoleptic3160 What?

  • @janlight8424
    @janlight84242 жыл бұрын

    Panie Miller, niech Pan nie idzie drogą "tajemnicy", nie ma żadnej matematyki przez duże ani małe m. Głupoty religijne to może nam Heller wciskać, ale Pan wydawał się daleko od tego. Cała matematyka to efekt naszego mózgu, a nie jakiejś transcendencji, czy innych urojeń.

  • @tomaszmiller8030

    @tomaszmiller8030

    2 жыл бұрын

    Eugene Wigner był ateistą, Einstein był kimś pomiędzy ateistą a spinozjańskim panteistą, a Roger Penrose jest agnostykiem. A jednak łączy ich pogląd, że stwierdzenie iż "cała matematyka to efekt naszego mózgu" nie wyjaśnia jej niesamowitej skuteczności w naukach przyrodniczych. No bo dlaczego np. inne "efekty naszego mózgu" nie są nawet w przybliżeniu równie skuteczne? Jak to możliwe, że matematyka ogólnej teorii względności była w stanie przewidzieć czarne dziury i fale grawitacyjne, mimo iż mózg Einsteina wcale ich tam nie wkładał? Jeśli nazwa "Matematyka przez wielkie M" źle się Panu kojarzy, może Pan używać tradycyjnej nazwy: "prawa przyrody" (która jest mniej precyzyjna, bo pomija ich ilościowy charakter).

  • @jaroslaww7764

    @jaroslaww7764

    2 жыл бұрын

    Powiem inaczej. Każda matematyka wywodzi się z fizyki, co najwyżej jest uzupełniania o nieabsurdalne fantazje matematyków (takie matematyczne sci-fi). Kiedy Heller mówi o Matematyce (przez duże M) to nie rozumiem po co wprowadza nowy termin, kiedy mógłby tak naprawdę powiedzieć o Fizyce (przez duże F) jako tym do czego dąży nasza ludzka dyscyplina - fizyka (przez małe f). To Fizyka jest interesująca gdyż ona powiedziałaby nam *jak jest* gdybyśmy tylko ją znali.

  • @tomaszmiller8030

    @tomaszmiller8030

    2 жыл бұрын

    @@jaroslaww7764 Można by polemizować, czy aby na pewno *cała* matematyka wywodzi się z fizyki (ma to też zresztą związek z tym, jak tu rozumieć słowo "wywodzi się"). A co do "Fizyki przez wielkie F", to to też byłby nowy termin (skoro "Matematykę przez wielkie M" uznajemy za takowy), a ma on tę samą wadę, co tradycyjna nazwa "prawa przyrody" - pomija matematyczny charakter tych praw. A przecież z czysto hipotetyczno-fantastycznego punktu widzenia fizyka (Fizyka?) nie musi być matematyczna (jest sporo opowiadań sci-fi, w których nie jest, np. "Inne pieśni" Dukaja) - a jednak jest. Z tym terminem to trochę tak, jak ze słowem "kosmos", którym Grecy (pitagorejczycy) nazwali świat. Ono oryginalnie uwypuklało wcale nieoczywisty aspekt świata, jakim było dla Greków jego uporządkowanie i piękno. Podobnie nieoczywista jest - przynajmniej dla mnie, Wignera czy Hellera - matematyczność świata.

  • @jaroslaww7764

    @jaroslaww7764

    2 жыл бұрын

    @@tomaszmiller8030 Można temat polemiki "eskalować" i zapytać się czy nasze umysły w ogóle są w stanie wymyśleć cokolwiek co nie powstało: 1. z wyabstrachowania pewnych elementów z obserwacji świata 2. negacji tego co było zaobserwowane w 1. 3. wyolbrzymieniu tego co było zaobserwowane w 1, bądź opracowane w 2 4. próbie połączenia dwóch takich obiektów myślowych które powstały na zasadzie 1, 2 i 3

  • @jaroslaww7764

    @jaroslaww7764

    2 жыл бұрын

    @@tomaszmiller8030 Jeśli piszę w tym momencie do dr. Tomasza Millera, rozmówcy w tym podkaście, to proszę mi wybaczyć. Obawiam się, że jako amator nie sprostam wyzwaniu dyskusji z Panem, a nie chcę marnować Pana czasu. Przepraszam, nie zwróciłem uwagi na nazwisko.

  • @leszekostachowski549
    @leszekostachowski5492 жыл бұрын

    Cud taki sam jak wiara. To że wszystkie matematyczne obiekty istnieją jest twierdzeniem jak wiara, że wszystko co sobie wyobrazimy istnieje fizycznie ,stając się jej religią. Naukowcy, lekarze,.. widzą, leczą, liczą,.. to co muszą w interesie swego pana. Swoją klatkę arkusza kalkulacyjnego, gdzie się taśmowo koci wirtualne procenta, jak króliki na lu cyferkowym sianie z indyczych kanarków na boskiej mannie.

  • @hecticnarcoleptic3160

    @hecticnarcoleptic3160

    2 жыл бұрын

    Lecz się

  • @leszekostachowski549

    @leszekostachowski549

    2 жыл бұрын

    @@hecticnarcoleptic3160 Wiesz usiłowałem, ale lekarze wróżyli i wróżyli i powiedzieli, że niema z czego. Ja też nie wiem, może za mało siana miałem. Siano kosy były kiepskie.. Wiesz z czego? Możne tak na pogodę dla odmiany? Lub standardowo na nogi i spieprzać w podskokach mizdrząc pięty o pół zady o ile nie dosiąść odrzutowych mioteł i rakietu, przed duchami i smokami ufo luda materializującymi się w krzakach.. Ci co widzą strukturę świata w cyfrach i równaniach, podobno wyliczyli z prawdopodobieństwa, że takie wierzenia są bardziej prawdy podlone niż wiar godne, a podobno bez interwencji i świętych kodeksów, życie na Ziemi by nie powstało. Podobno na Marsie też było i skończyło się interwencją.

  • @freelancer_net_pl
    @freelancer_net_pl2 ай бұрын

    Mikrofony zaslaniaja twarz - bardzo nieprzyjemnie sie oglada, bo to rozprasza.

  • @paweltluscik1314
    @paweltluscik13142 жыл бұрын

    Thanks!

Келесі