ხორნაბუჯი ერთ-ერთი უძლიერესი და უძველესი ციხე-ქალაქი იყო საქართველოში. XVIII საუკუნის წყაროებში მას ჭოეთი ეწოდებოდა და ისტორიული ქიზიყის (კამბეჩოვანის) ცენტრს წარმოადგენდა. წყაროებში ხორნაბუჯი პირველად მოიხსენიება V საუკუნეში, როდესაც აქ მეფე ვახტანგ I გორგასალმა საეპისკოპოსო კათედრალი დააარსა. ხორნაბუჯის ციხესთანაა დაკავშირებულია ლეგენდა თორღვა პანკელზე და ბაგრატიონთა ჩამომავლების, ხორნაბუჯელთა სახელოვანი მახატლისძეების გვარის ტრაგიკული ისტორია.
ინტერნეტტელევიზია "მარტივი"
MarTV
Khornabuji was one of the strongest and oldest citadel cities in Georgia. In the sources of the XVIII century he was called Choveti and was the center of historical Kiziki (Kambechovan). In the sources Khornabuji is first mentioned in the V century, when King Vakhtang I Gorgasali established the Episcopal Cathedral here.