Imperium Mongolskie - podbiło Chiny, spaliło Ruś, groziło Polsce | prof. Aleksander Paroń

👉 Zostań Patronem: patronite.pl/radionaukowe
👉 Wesprzyj jednorazowo: suppi.pl/radionaukowe
🎧 Posłuchaj na streamingu: ffm.bio/radionaukowe
🔔 Subskrybuj: / @radionaukowe
🌐 Strona: radionaukowe.pl
👍 Facebook: / radionaukowe
📷 Instagram: / radionaukowe
❌ Twitter: / radionaukowe
🎓 Odwiedź LAMU: / @letniaakademiamlodych...
🎬 Zobacz więcej: • Radio Naukowe poleca
📩 Kontakt: kontakt@radionaukowe.pl
Jak na owe czasy ogromna, świetnie wyszkolona armia mongolska w XIII wieku zalała Europę przyzwyczajoną do zupełnie innego stylu prowadzenia wojen, po czym równie szybko zniknęła. Starcia te nazywano walką kosmosu z chaosem. O imperium mongolskim oraz sztandarowym w polskiej historiografii starciu z Mongołami, czyli o bitwie legnickiej z 9 kwietnia 1241 roku, rozmawiam z prof. Aleksandrem Paroniem z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.
Imperium mongolskie zrodziło się w Azji Środkowej. Było produktem charyzmy i umiejętności militarno-politycznych jednego człowieka: Temudżyna zwanego Czyngis-chanem. W Europie na początku niewiele o nich wiedziano, europejscy władcy widzieli w nich nawet potencjalnie chrześcijańskich sojuszników w walce przeciwko muzułmanom. Szybko okazało się, że zamiast wsparcia, Mongołowie stali się zagrożeniem.
W 1238 roku na Węgry dotarło kilkadziesiąt tysięcy Połowców, uciekających przed wojownikami z Azji Środkowej. Uchodźcy twierdzili, że celem zbliżających się wojsk jest podbój całego świata. Rzeczywiście Mongołowie mieli ku temu warunki.
Ich metody walki zupełnie nie przystawały do europejskich. - Na Zachodzie wojny rozstrzygano poprzez rozerwanie szyku, jakieś decydujące starcie - opowiada prof. Paroń. Mongołowie takich starć unikali, stosowali walkę manewrową. Wojska były głównie konne, niezwykle szybkie i łatwe do zmobilizowania. Każdy jeździec świetnie strzelał z łuku kompozytowego (uczono się tego od dziecka), broni znacznie szybszej i z większym zasięgiem niż europejskie kusze (śmiertelny zasięg 200 metrów dla łuku wobec 70 metrów kuszy!). Do tego znali wagę informacji i umieli je zdobywać (orientowali się na przykład w relacjach między europejskimi władcami) i potrafili operować terrorem: atakować słabiej bronione miejsca, używać cywilów jako żywych tarcz, być na tyle okrutni, by przestraszyć i skłonić do poddania się.
W 1241 roku na Węgry i Polskę ruszyło aż 60 tysięcy konnych. - Na tamte czasy to jest ogromna liczba - wskazuje mój gość. W bitwie w okolicach Legnicy (do dziś nie wiadomo, gdzie dokładnie) z Mongołami starły się wojska pod wodzą Henryka Pobożnego, władcy ze śląskich Piastów. Bitwa była ciężka dla obu stron. Mongołowie zaskoczyli Polaków, posiłki z Czech nie zdążyły dojechać, wiemy, jak to się skończyło: śmiercią Henryka i zwycięstwem Mongołów. Szczegółowy - aż nazbyt - opis bitwy znamy jednak tylko z kroniki Długosza… napisanej ponad 200 lat po bitwie z wyraźnym celem politycznym: bitwa legnicka i ofiara Henryka Pobożnego miały być zapowiedzią późniejszej wielkości państwa polskiego. Mongołów Długosz oskarżał o picie końskiej krwi (prawda) i bycie brzydkimi karłami z piekła rodem (nieprawda).
W odcinku usłyszycie też, dlaczego Mongołowie po prostu wrócili z Europy do siebie, dlaczego imperium się rozpadło i czym mongolskie konie różniły się od europejskich (były milsze). Słuchajcie uważnie, pojawia się też kontrowersja odnośnie do bitwy pod Grunwaldem!
POLECAMY INNE MATERIAŁY:
• Radio Naukowe - Wszyst...
• Fizyka
• Biologia
• Astronomia
• Psychologia
• Zwierzęta
• Religia
• Historia
• Historia życia
• Geografia
• Technologia
• Człowiek
• Kultura
• Medycyna
• Archeologia
🧠 Radio Naukowe - włącz wiedzę! 🧠
#RadioNaukowe #KarolinaGłowacka🎬

Пікірлер: 129

  • @sebastiankorasiak3626
    @sebastiankorasiak3626Күн бұрын

    Pan Profesor w interesujący sposób opowiada , dobrze się go słucha. Oby częściej gościł 😊

  • @fiuttello
    @fiuttello3 күн бұрын

    Grałem w piękną grę "Ghost of Tsushima" i sam z kilkoma sprzymierzeńcami odparliśmy inwazję Mongołów pod dowództwem Kubilaj-chana 😁

  • @shovsky

    @shovsky

    3 күн бұрын

    Cieszymy się Twoim sukcesem 😄

  • @norbi9110

    @norbi9110

    3 күн бұрын

    Bardzo dobrze, gratulacje 😊

  • @Tom-Tyrmand

    @Tom-Tyrmand

    3 күн бұрын

    Polak potrafi.

  • @Klasyczny_Introwertyk

    @Klasyczny_Introwertyk

    3 күн бұрын

    Podobno gra dobra fabularnie tylko akurat mnie odstrasza ta wschodnia stylistyka, nie są to moje klimaty.

  • @paulusvonbochen5904

    @paulusvonbochen5904

    3 күн бұрын

    No, Panie kolego! Znaczy to żeś Pan się urodził parę wieków za późno... 🤓 Inaczej potoczyłyby się losy piastowskiego śląska pod tak znamienitym dowództwem! 🥳

  • @krzysztoflanger6015
    @krzysztoflanger60153 күн бұрын

    Ciekawy odcinek. Polecam podcast Mroczne wieki i odcinki o Mongołach. Ostatnio zresztą wpadł odcinek o synach i wnukach Czyngis chana

  • @3nd33r

    @3nd33r

    2 күн бұрын

    Up! Świetny kanał

  • @KrystynaR67
    @KrystynaR673 күн бұрын

    Lubię wszystkie Pani podkasty ale te historyczne po prostu kocham. Dziękuję bardzo.

  • @themario834mk2

    @themario834mk2

    2 күн бұрын

    Popieram Historyczne najlepsze ❤

  • @pewneosoby2108
    @pewneosoby21083 күн бұрын

    Polecam podcast Mroczne Wieki, sporo o Mongołach i nie tylko.

  • @Klasyczny_Introwertyk

    @Klasyczny_Introwertyk

    3 күн бұрын

    Również polecam 😊

  • @everymanlol3442

    @everymanlol3442

    2 күн бұрын

    I ja też. Ogrom wiedzy 😊

  • @user-cw3zl9yu4w

    @user-cw3zl9yu4w

    Күн бұрын

    Też polecam Mroczne Wieki

  • @wojto75
    @wojto753 күн бұрын

    W mojej okolicy znana jest legenda o przejeżdzie Tatarów przez Górny Śląsk. Napad na gródek, uprowadzenie córki "zarządzy" gródka , a w miejscu ich obozu, gdzie konie były trzymane pokazały się krzaki. Od tego czasu mamy kasze pogańską :P. Pozdrawiam Autorów i słuchaczy Radia Naukowego.

  • @pilchsebastian81
    @pilchsebastian81Күн бұрын

    Super. Jak zwykle odcinek historyczny, świetlny. Oczywiście na równi z tymi które traktują o religii. Uwielbiam 😊

  • @slawomirjozwik9293
    @slawomirjozwik92933 күн бұрын

    Te sześć palców u zabitego Henryka zauważono raczej nie podczas szukania i rozbierania wszystkich zwłok tylko ktoś po prostu buty kradł zabitym i zauważono szesciopalczastą stopę.

  • @katarzynanowak430
    @katarzynanowak4303 күн бұрын

    No i w końcu historia!😀 Fascynujący temat z samej ul. Więziennej. Dziękuję!

  • @PominReklamy
    @PominReklamy3 күн бұрын

    Przypomniał mi się Mecz z Koreą w 2002 r. Nasze jednostki też były jako tako zaskoczone.

  • @Klasyczny_Introwertyk

    @Klasyczny_Introwertyk

    3 күн бұрын

    Nasi są zawsze zaskoczeni 😂

  • @uczula
    @uczulaКүн бұрын

    Bardzo ciekawa audycja Dziekuje

  • @wamdaklimkiewicz4777
    @wamdaklimkiewicz47773 күн бұрын

    Wspaniały wykład , który dużo nam mówi nie tylko o tych ludach azjatyckich i ich życiu ale też uzupełnia braki wiedzy o ich zwyczajach wojennych i co z tego wynikło po wielu wiekach dla przyszłej zjednoczonej Polski i całej Europy. MERCI ❤ ☘️💌🕊️🥰🤝❤🌹💞

  • @KPJRPL

    @KPJRPL

    2 күн бұрын

    Kanał - Mroczne Wieki. Tam masz o Mongolach naprawdę dobrze opisane.

  • @pawciu_jankowski338
    @pawciu_jankowski3383 күн бұрын

    Bardzo ciekawy odcinek. Dziękuję i pozdrawiam serdecznie 😊😊😊

  • @januszwojcik3929
    @januszwojcik39293 күн бұрын

    Miło było a i wiedzy na temat przybyło . Proszę o więcej takich odcinków Pozdrawiam

  • @kubacski8454
    @kubacski84543 күн бұрын

    Ciekawy odcinek powiedziałbym, że idealny suplement do wspaniałej serii na kanale Mroczne Wieki. Dziękuję i pozdrawiam

  • @AndrzejZalewskiYT

    @AndrzejZalewskiYT

    3 күн бұрын

    pomyślałem o tym samym :)

  • @belamortadela
    @belamortadela3 күн бұрын

    Świetna rozmowa. Dziękuję

  • @wladyslawaglabinska4398
    @wladyslawaglabinska43983 күн бұрын

    Dziękuję !

  • @siemakamosiemakamo2852
    @siemakamosiemakamo28523 күн бұрын

    Komentarz dla zasięgów

  • @Beziamin
    @BeziaminКүн бұрын

    Historia Imperium Mongolskiego jest bardzo ciekawa i liczę na więcej contentu ❤

  • @margacz.5811
    @margacz.58113 күн бұрын

    Słuchałam z zapartym tchem. Fascynujący wykład. Bardzo dziękuję! Zaintrygowała mnie informacja o kwestionowaniu dowództwa Jagiełły pod Grunwaldem. Czy można by prosić o wykład na ten temat? Z góry dziękuję i pozdrawiam!

  • @HUW-05039
    @HUW-050392 сағат бұрын

    Genialny odcinek👍

  • @deftonesik1
    @deftonesik121 сағат бұрын

    Dziekuje 🙂

  • @MrMucros
    @MrMucros2 күн бұрын

    Jeśli ktoś by chciał posłuchać więcej o mongołach polecam Podcast Mroczne Wieki

  • @mrocznewieki
    @mrocznewiekiСағат бұрын

    Dobry wywiad

  • @patryk_suejzi
    @patryk_suejzi3 күн бұрын

    Czekałem na to!

  • @dorotachainska517
    @dorotachainska5178 сағат бұрын

    Ciekawa rozmowa👍

  • @takaulatakaula
    @takaulatakaula2 күн бұрын

    Dobrze opowiedziana historia😊 komentarz dlanzasiegow🥸😎🫶

  • @TomaszDry
    @TomaszDry3 күн бұрын

    Wątki historyczne sa najlepsze.

  • @jaroslawgasior394
    @jaroslawgasior3942 күн бұрын

    Dla zasięgu. Super odcinek :)

  • @wiktorbogdanowicz5972
    @wiktorbogdanowicz59725 сағат бұрын

    Z chęcią posłuchałbym szerszego wywiadu na temat sztuki wojennej Mongołów i ich kampanii militarnych.

  • @ilcattivo13
    @ilcattivo133 күн бұрын

    Dziękuję, ciekawy odcinek, w sam raz na zachętę, by sięgnąć po nieco głębsze podejście do tematu, jakie pojawiało się w "sąsiednim" podcaście Mroczne Wieki.

  • @jaroslawgasior394
    @jaroslawgasior3942 күн бұрын

    "szczegóły są" :D uwielbiam Pani śmiech po tym. Ściskam!!!

  • @PKowalski2009
    @PKowalski20093 күн бұрын

    Dziękuję za odcinek. Komentarz w rodzaju fumatora, by pokonać algorytmy jutuba i poszerować jak najszerzej Radio Naukowe.

  • @omszaek1783
    @omszaek17833 күн бұрын

    To co mnie ciekawi to porównanie łuku angielskiego który był szczytem broni miotanej w Europie (zdecydowanie lepszy od kusz) z łukami kompozytowymi. Czy przewaga była podobna do przewagi nad kuszami, i czemu łuki kompozytowe miały aż tak wielką siłę? Ciekawe też jest jakby wyglądała obrona Polski gdyby nie rozbicie dzielnicowe, jak Węgry czy poradzilibyśmy sobie z tym lepiej czy po prostu styl walki Mongołów był zawsze naszą słabością ? Przy okazji, czy pani Karolina planuje zacząć wrzucać filmy jako podcasty? Bo choć zwykle słucham w trakcie porządków spacerów, czasem aż chciałoby się zobaczyć emocje rozmówców

  • @lukaszpawlowski6078

    @lukaszpawlowski6078

    3 күн бұрын

    Masz porownania na youtube. Po pierwsze luk angielski raczej nie byl szczyt europejskiek broni miotanej, ta byly kusze ktore byly celniejsze, wymagaly mniej praktyki i mogly miec zdecydowanie dalszy zasieg. Mongolskie luki mialy troche wiekszy zasieg ale chodzilo raczej o uzywanie ich konno w masie gdzie mongolowie podjezdzali do wroga, wypuszczali strzaly i szybko bezkarnie odjezdzali robioc skret W strone i w tyl

  • @tsaicio

    @tsaicio

    2 күн бұрын

    Tak jak Łukasz napisał luki mongolow były małe i lekkie. Poręczne. Łatwiej było nimi operować niż angielskimi longbowami. A o dystansie na jaki można miotać strzale nie decyduje wielkość łuku tylko siła naciągu i sprężystość materiałów.

  • @januszp4829
    @januszp4829Күн бұрын

    Akurat według wielu źródeł z subordynacją w ówczesnej armii mongolskiej, która najechała wschodnią Europę w XIII wieku to zdaje się różnie bywało. Mam nadzieję, że reparacji od nich tak jak i od Szwedów mimo wszystko nie będziemy oczekiwać.

  • @Ludwik_Dron
    @Ludwik_Dron2 күн бұрын

    Konina nie jest najbardziej kalorycznym mięsem. Wołowina czy baranina mają więcej kalorii

  • @lukaszpawlowski6078
    @lukaszpawlowski60783 күн бұрын

    Odcinek ciekawy ale cos sie gosciowi z realnym zasiegiem lukow mongolskich pochrzanilo. 500 metro to mozna probowac trafic tlum przeciwnikow, uzywajac najlocniejszego luku z najlzejsza strzala. Realistycznie pewno strzelalo 150-200m i celnosci nawet jie ma co porownywac do kusz

  • @tsaicio

    @tsaicio

    2 күн бұрын

    Ale powiedział że celować to można było na 150m. A max zasieg to ok. 500m.

  • @lukaszpawlowski6078

    @lukaszpawlowski6078

    2 күн бұрын

    @@tsaicio i ze mozna przebijac zbroje na ta odleglosc… proponuje sprobowac strzelania z luku - 150m i trafienie w stojacego czlowieka jest ciezkie nawet z nowoczesnego luku. Trafianie z konia jest raczej mrzonka

  • @wojciechmusia8504

    @wojciechmusia8504

    Күн бұрын

    ​@@lukaszpawlowski6078to tak samo jak z 17 wiecznymi muszkietami. Ogół strzelców od biedy trafiał w przykładową stodołę ale jako całość np regiment mieli duża siłę ognia która zatrzymywała husarię. Za to pojedynczy żołnierze odpowiednio szkoleni potrafili z podobnej lub większej odległości trafić już w człowieka np bitwa pod Gniewem gdzie 2 najlepszych strzelców zraniło dwukrotnie króla Gustawa Adolfa oglądającego przedpole bitwy co faktycznie ja zakończyło. A szkoleni od dziecka stepowcy napewno nie mieli z problemu z celowaniem bo to było ważne chociażby na polowaniu

  • @jarekzawadzki
    @jarekzawadzki3 күн бұрын

    Sorry, ale od profesora wymagałbym, żeby wiedział, że nazwę państwa Dżurczenów Jin wymawia się Dżin. No i Chiny nie były wtedy podzielone, gdyż Jin było państwem niechińskim, które zajęło północną część Cesarstwa Song.

  • @Nevonik

    @Nevonik

    2 күн бұрын

    Jednak zarówno Liao, jak i Jin są włączone w 二十四史 więc bym się tak nie czepiał co do "nie bycia Chinami". Co prawda włączone przez Mongołów ale jednak.

  • @jarekzawadzki

    @jarekzawadzki

    2 күн бұрын

    @@Nevonik Yuan też jest w 二十四史. Dla Chińczyków to przecież wszystko Chiny, ale obiektywnie, to Chiny powstały w 1911 :) Przed tą datą w zasadzie można tylko mówić o państwach chińskich i niechińskich w zależności od tego, kto rządził.

  • @Nevonik

    @Nevonik

    2 күн бұрын

    @@jarekzawadzki ok, patrząc w ten sposób zgoda.

  • @p5ychonaut
    @p5ychonaut3 күн бұрын

    Doskonały temat. Popołudnie bedzie ciekawsze.

  • @jezuschrystus.onlycash

    @jezuschrystus.onlycash

    3 күн бұрын

    Przedpołudnie. 😉

  • @Pinacoladab
    @Pinacoladab10 сағат бұрын

    Bardzo ciekawe i zaskakujące bylo to co jedli mongołowie 😂 mozna pogłębić temat

  • @User-rm9cw
    @User-rm9cw10 сағат бұрын

    Czy było też o Mongołowczyniach (Mongołownicach) ???

  • @marekherok7452
    @marekherok74523 күн бұрын

    Mysłowice padły! Rynek został...

  • @jarekstaniszewski1878
    @jarekstaniszewski18783 күн бұрын

    Długosza do kosza :) Pięknie to Pani wyszło ;)

  • @Kicajek2
    @Kicajek22 күн бұрын

    Podcast mroczne wieki opowiada to z dziesięć razy lepiej niż profesor

  • @wojciechmusia8504

    @wojciechmusia8504

    Күн бұрын

    Cytowanie znużonym głosem księgi Mongołowie usypia a nie zaciekawia , i te 2 godziny...slabe

  • @Kicajek2

    @Kicajek2

    Күн бұрын

    @@wojciechmusia8504 Jeśli 2 godziny podkatsu na dany temat z muzyką klimatyczną w tle i co jakiś czas dodawanym sarkazmem, dowcipem i ironią autora Cię nudzą, to Ci wspołczuję

  • @jankohudy2290
    @jankohudy22903 күн бұрын

    Chyba najciekawsza jest bitwa, której nie było. To skąd ta legenda o Psim Polu?

  • @paweszymanski9453

    @paweszymanski9453

    Күн бұрын

    Psie Pole to rok 1209 i chyba inny przeciwnik....

  • @defendfreedom1390
    @defendfreedom139022 сағат бұрын

    Federacja Rosyjska to kontynuacja Ordy. Ruś to byly Ukraina i Bialoruś.

  • @michck4027
    @michck40273 күн бұрын

    Armia Czerwona później stosowała konie stepowe na wojnie z III Rzeszą, samowystarczalne, mogące buszować po tyłach.

  • @jarekchrzanowski6897
    @jarekchrzanowski68973 күн бұрын

    znowu ponad godzina wycieta z zycia bo oderwac sie nie mozna...bardzo mile spedzona godzina

  • @annagalas102

    @annagalas102

    4 сағат бұрын

    Wycięta może, ale nie zmarnowana.

  • @witterboo
    @witterboo3 күн бұрын

    Czystej krwi nie da się pić. Kto kiedykolwiek dostał w zęby, ten wie :P Chodzą słuchy, że mieszali z kobylim mlekiem, co by się zgadzało jeśli brać pod uwagę jakiego rodzaju konie wybierali na wyprawy.

  • @wojciechmusia8504

    @wojciechmusia8504

    Күн бұрын

    Kiedyś miałem uszkodzone tzw naczynko włosowate w nosie i krwawilem przez tydzień czasu. W nocy gdy już nie chciało mi się wstawać by wypluć nagromadzoną po raz któryś krew poorostu ja przełykałem, więc da się pić-przynajmniej własną 😂

  • @michalmi944
    @michalmi9443 күн бұрын

    I rozpleniło sie w Moskwie

  • Күн бұрын

    ''profesor''

  • @jezuschrystus.onlycash
    @jezuschrystus.onlycash3 күн бұрын

    No właśnie, jak?

  • @JozekBombarda
    @JozekBombarda2 күн бұрын

    Jeśli chodzi o Chiny, sytuacja nie wyglądała do końca tak, jak to przedstawiono. Poza dynastią Jin i Song/Sung istniały także inne państwa - ujgurskie państwo Koczo (trybutariusz Mongołów od 1211, niezwykle istotny w kontekście utrzymania Jedwabnego Szlaku) Zachodnie Xia (Tanguci - i to ich jako pierwszych zaatakowano, a nie Jinów) czy królestwo Dali. Songowie i Jinowie nienawidzili się wzajemnie (Jinowie w 1127 pozbawili Songów znacznych obszarów na północy Chin, toczyli także wojnę w latach 1206-1208). Songowie współpracowali z Mongołami - nie postrzegali ich jako zagrożenia, lecz dzikusów, którzy pomogą pokonać Jinów. Dynastia Jin upadła nie tylko przez Mongołow, ale również dzięki Songom, którzy udzielili koczownikom pomocy militarnej.

  • @Nevonik

    @Nevonik

    2 күн бұрын

    Qocho i Dali to nie były Chiny.

  • @JozekBombarda

    @JozekBombarda

    2 күн бұрын

    @@Nevonik Yunnan to nie Chiny? Bardzo ciekawe. Z Ujgurami zgoda (Sinciang powstał w 1759), ale moim zdaniem w tym przypadku lepiej mówic o Chinach w szerszym kontekście - sinosfery. Relacje między tymi panstwami to naczynia połączone. Wskazywanie tylko Songów i Jinów to zubożenie tematu.

  • @Nevonik

    @Nevonik

    2 күн бұрын

    @@JozekBombarda Yunnan to współczesna prowincja, która na stałe podporządkowana została co najwyżej pod koniec XVII w. Ten region wcześniej nigdy nie był podporządkowany na dłużej i to jeden z najczęściej buntujących się regionów w historii Chin. To nigdy nie był typowo chiński region, zawsze odmienny kulturowo i etnicznie. Dominacja Hanów to ledwo ostatnich 100-150 lat. Polecam jednak nie popadać w nazywanie chińskimi wszystkich państw w historii znajdujących się na terytorium, które obejmuje ChRL. To czyste jechanie propagandą KPCh, że "Chiny były tutaj od zawsze"(pozdrawiam tu rosyjską propagandę). A jeżeli chcemy się łączyć w "relacje będące naczyniami połączonymi" to się okaże, że Korea, Japonia czy Wietnam to też Chiny, a ich stosunki z Chinami, czy to Song czy Jin był znacznie bliższe niż z Qocho czy Dali. P.S. Ujgurowie z Qocho i Ujgurowie z Sinciangu to dwie różne grupy etniczne ;)

  • @JozekBombarda

    @JozekBombarda

    2 күн бұрын

    @@Nevonik ahh, wszędzie ta ruska propaganda. Yunnan podbili np. Qinowie, a poźniej kontrowalała Dynastia Yuan czy Mingowie (już od +- 1380, a nie XVII w., chyba że mandżurski podbój Yunnanu to był ten prawdziwie chiński xD). W Chinach jest mnóstwo mniejszości etnicznych, Yunnan zalicza się do takich obszarów... i? To samo z buntami - wybuchały w wielu miejscach, i to bardzo często. Nie traktuję wszystkich państw Azji jako Chin - doprecyzowałem, że lepiej po prostu dokładniej mówić o relacjach między tymi organizmami państwowymi niż tylko to, że byli Jinowie (Dżurdżeni - czy tym razem to chińska propaganda? :0) i Songowie, terefere podziało się i nagle Czyngis-chan podbił Chiny, bo miał bardziej zdyscyplinowaną armię. To był długotrwały i interesujący proces, który - niestety - w Polsce traktuje się pobieżnie na rzecz rozprawiania o legnickim peryferium :).

  • @Nevonik

    @Nevonik

    2 күн бұрын

    @@JozekBombarda Nie będę takim tonem rozmawiać. Musisz sobie jeszcze doczytać o historii Chin, jak i polityce pamięci KPCh. To już nie mój problem.

  • @damianostrowski472
    @damianostrowski47256 минут бұрын

    Wszy to może bardziej iskanie

  • @marekherok7452
    @marekherok74523 күн бұрын

    30:57 To ja mam bliżej do roboty! I to bez konia...

  • @ifeeliwin2459
    @ifeeliwin24592 күн бұрын

    Masa błędów profesora historii

  • @Halutuszinszuszinak
    @Halutuszinszuszinak3 күн бұрын

    Imperium mongolskie, to jak chanat rzymski.

  • @Markopolo-tx2mb
    @Markopolo-tx2mb3 күн бұрын

    W jakiej szkole się uczyła ??????

  • @srogamina
    @srogamina10 сағат бұрын

    Kolejny pracownik naukowy, który nie wspomina o tym, co naprawdę stało się pod Legnicą

  • @maciejskonieczny8541
    @maciejskonieczny85412 күн бұрын

    To dziwne , że Mongolia wpłynęła na Euroazję a potem się wszystko odwróciło aż powstało ZSRR czyli sowiecka Mongolia . Oba zjawiska miały wspólny mianownik władza dyktatorska ! My też mieliśmy szansę być takim zjawiskiem ale na drodze Władysława IV do Moskwy stanęła śmieszna rzecz tj. religia !

  • @wojciechmusia8504

    @wojciechmusia8504

    Күн бұрын

    Tutaj bardziej chodziło o bojarów w czasie Wielkiej Smuty którzy częściej wybierali i obalali carów niż papier w toalecie. Zygmunt bał się o życie swojego syna poprostu

  • @maciejskonieczny8541

    @maciejskonieczny8541

    Күн бұрын

    @@wojciechmusia8504 Nie on nie bał się o życie syna , gdy usłyszał od swoich popleczników , że bojarzy chcą młodego królewicza na tron moskiewski sam chciał na nim zasiąść by zostać królocarem ale bojarzy stawiali warunek przejście na prawosławie . Gdybanie czy unia personalna wytrzymała by próbę czasu ? Jedno nie ulega wątpliwości problem ściany wschodniej przestałby istnieć a Rzeczpospolita słowiańska mogła by w końcu skierować oczy na zachód I sięgnąć po swoje do Odry ?

  • @lostson1st
    @lostson1st3 күн бұрын

    7:35 Pytanie prowadzącej o rolników zdradza jednak pewien poziom nieprzygotowania do rozmowy. Wypadało się chociaż zapoznać, co to jest Wielki Step. Dalej: stawiam tezę, że stąd m in łatwość wprowadzania w błąd ludzi Zachodu przez Moskwę co do swojej natury i intencji. Rosjanie sami przyznają, że Batu Chan to założyciel rosyjskiej państwowości.

  • @pewneosoby2108
    @pewneosoby21083 күн бұрын

    Dlaczgeo gość nie zaznaczył że Kumanowie i Polowcy to ten sam lud?

  • @Tomasz_Kowalski

    @Tomasz_Kowalski

    3 күн бұрын

    Zaznaczył przecież.

  • @goldprice6320
    @goldprice63203 күн бұрын

    Kilka zdań na końcu, jak ta dzicz przestała zagrażać reszcie świata to zdecydowanie za mało. Napadali, rabowali, gwałcili i zabijali, więc bardzo ciekawe jest kto i w jaki sposób definitywnie zakończył ich działalność. Czy w obecnych czasach jakaś zbiorowość w Europie (szczególnie ta roszczeniowa na południowy-wschód od Polski) nadal posiada odziedziczone cechy po swoich prapraprzodkach?

  • @Tomasz_Kowalski

    @Tomasz_Kowalski

    3 күн бұрын

    Tak. Krym i Zaporoże

  • @zdzisawwroblewski423
    @zdzisawwroblewski4232 күн бұрын

    Profesor? Czasem, to nie było tak: Lechia Planeta Ziemia, jest planetą ludzi. Człowieka tu nie ma. Naród Polski, jest w człowieczej i energetycznej postaci, ale jest wyżej od człowieka. Obecnie, jest w Czasie Równoległym, w miejscu. Polak, będąc w człowieczej postaci, nie postrzegał tego zagrożenia, jakie widzi, będąc w ludzkiej. Inna percepcja widzenia i słyszenia. Naród Polski, miał wytrwać w tej postaci, przez XVIII pokoleń, by rodząc się w XIX-tym pokoleniu, wrócić do człowieczej postaci. 2 tyś lat wstecz, Jezus wykreował Naród Polski, w ludzkiej postaci. Jesteśmy hybrydami człowieka i pantery(60-40%) W tym świecie, tylko Polacy-Lechici, podlegali tzw reinkarnacji. Naród Polski, jest zrodzony ze Świadomości i Energii Jezusa i Stanisławy Katarzyny, przed Wszystkimi Czasami. Duszę, mają tylko małpi ludzie, na tej planecie i nie wiedzą kim są. Naród Polski, nie ma duszy ziemskiej. Ma Świadomość istnienia! Lechici, zajmowali ziemie od Renu, po linię Bugu. Od morza Północnego i Bałtyku, po Alpy i Tatry. Nazwę Lechia, przybrali Polacy, od imienia regenta Lecha Karola. Naród Polski, nigdy nie prowadził grabieżczych wojen. Zawsze bronił swoich granic. Jedyne zagrożenie, przychodziło z zachodu. Już w 500-ym roku, około 20 tyś zbrojnych rabusi, przekroczyło Ren. Lechici, byli przygotowani na takie starcia. Walczyli mężczyźni i kobiety. Żaden z rabusi, nie uszedł żywy. Lechici, nie ponieśli żadnych strat. Za Renem, żyło plemię chazarskie Polan, które mówiło polskim językiem. Zajmowało pas ziemi, od morza po Alpy, o szerokości około 350 km. Pozostali ludzie, są hybrydami małpy, człowieka i robaka(96-2-2 %). Brzeg morski, to tylko 50 km. Sąsiadami Polan, byli Niemcy. Granice wyznaczał język mówiony. Około 1250 roku, ponownie hordy uzbrojonych Polan, Niemców i Francuzów, przekroczyło Ren, w dwóch grupach, liczących po kilkanaście tysięcy chazarów każda. Żaden nie wrócił żywy, skąd przyszedł. Lechici, nie ponieśli żadnych strat. Cios dla najeźdźców i przestroga. Z tej strony, aż do roku 1941, żaden chazar nie wchodził zbrojnie. Jeszcze w 1680 roku, próbowali chazarzy, wejść od południa, przez przełęcz dukielską, w sile około 10 tyś. Starcie miało miejsce między Wisłokiem a Dunajcem. Ocalało tylko dwóch chazarów, by ostrzegli resztę, by nikt obcy, bez zaproszenia, nie wchodził w granice Lechii. Od XIV wieku, Persja i Turcja, dwa, lub trzy razy w ciągu wieku, słały poselstwa do Lechii. Sława dumnego narodu, sięgała za Bosfor. Polanie, po klęsce dotkliwej, zaczęli tworzyć zręby państwowości. Możnowładcy i książęta z nadania, zaczęli używać nazwy Rzeczpospolita Polan. Nigdy nie mieli króla. Nie ma historii pisanej, państwa Lechitów. Lechici uznali że, nie ma takiej potrzeby, gdy są tu tylko czasowo. Wszelkie jakieś zapiski, można znaleźć tylko w starych kronikach perskich i tureckich. Nigdy obcy, nie mieszkał na ziemi lechickiej. Nic by nie kupił i nic by nie sprzedał. Między Renem a Odrą, mieszkało stale 40 mln Lechitów. 10 mln, między Odrą a Bugiem. Królewski Naród Polski, nigdy nie miał władcy nad sobą. Dwóch regentów, pełniło rolę służebną. Zaopatrzenie i rozmieszczenie Polaków, po za miejscem stałego pobytu. Naród Polski, jako jedyny, ma swoją planetę na własność. Żyjemy obecnie, na granicy czasu obecnego i przyszłego, dla tego świata. Dla Lechitów, jest to czas przejścia z postaci ludzkiej, w człowieczą. Nikt obcy, nie będzie więcej czerpał z zasobów ziemi polskiej-lechckiej. 44 Zdzisław

  • @KPJRPL
    @KPJRPL2 күн бұрын

    Po Mongołach wg kanału Mroczne Wieki, to taki sredni ten odcinek, tam same komentarze sa ciekawsze.

  • @robertszpulecki8418
    @robertszpulecki84183 күн бұрын

    Mamy obecnie dumnych bękartów złotej ordy. Przypatrzmy się tym rzeźnikom a wiele się wyjaśni.

  • @robertszpulecki8418
    @robertszpulecki84183 күн бұрын

    Oni się nie myją! Uciekamy.

  • @heraldmovie6952
    @heraldmovie69522 күн бұрын

    Nareszcie inny temat niż fizyka.. z całym szacunkiem dla filmów z fizyką w roli głównej.

  • @Klasyczny_Introwertyk
    @Klasyczny_Introwertyk3 күн бұрын

    Dziękuję za usunięcie moich komentarzy.🙁

  • @mariuszseliga3646

    @mariuszseliga3646

    2 күн бұрын

    Jakiego typu te komentarze były?

  • @wilcekyo
    @wilcekyo2 күн бұрын

    Husaria by się wtedy nam przydała :-)

  • @wojciechmusia8504

    @wojciechmusia8504

    Күн бұрын

    Husaria bez wspomagania jazdy kozackiej tzw pancernej nigdy by nie pobili Tatarów krymskich w polu .

  • @paweszymanski9453

    @paweszymanski9453

    Күн бұрын

    Husaria wygrywała z piechotą nie z jazdą.

Келесі