Co to jest czas? - Stanisław Bajtlik

Wykład dr. Stanisława Bajtlika, Kawiarnia Naukowa 1a, 10 grudnia 2015 [58min]
wszechnica.org.pl/wyklad/co-t...
Wszyscy posługujemy się czasem, ale nikt nie wie, czym jest czas - mówił dr Stanisław Bajtlik podczas wykładu w Kawiarni Naukowej 1a. Astrofizyk podjął się przybliżenia słuchaczom własności czasu oraz wyjaśnienia, w jaki sposób wiedza o tych własnościach przekłada się na praktyczne zastosowanie.
Pojęcie czasu od dawna nurtowało ludzkość. I budziło niepokój Heraklit z Efezu pisał, że nie można wstąpić dwukrotnie do tej samej rzeki. Sekstus Empiryk stwierdził, że do tej samej rzeki nie tylko nie można wejść dwa razy, lecz w ogóle. Między początkiem a końcem tego procesu rzeka bowiem ulega zmianie. Procesy fizyczne mają swój początek w przeszłości i znajdują finał w przyszłości. Czyli w sferach, które nie istnieją tu i teraz. Skoro procesy fizyczne zachodzą w czymś, czego nie ma, i kończą się w czymś, czego nie ma, to czy w ogóle zachodzą? - wyrażał te obawy Stanisław Bajtlik.
Astrofizyk przypomniał też starożytne paradoksy ruchu. Strzała wypuszczona w łuku w danym momencie swojego ruchu znajduje się w określonym miejscu. Więc pozostaje w spoczynku. Teoretycznie nie może być więc w ruchu, choć obserwator widzi, że leci. Achilles i żółw ścigają się na tym samym odcinku. Achilles, jako biegający szybciej, pozwala się żółwiowi oddalić. Choć Achilles biega szybciej niż żółw, to według autora tego paradoksu powinien przegrać wyścig. Za każdym razem bowiem, gdy będzie dobiegał do miejsca, gdzie był żółw, ten będzie przesuwał się bliżej w stronę mety. Paradoks ten udało się rozwiązać dopiero w XVI w., gdy matematycy odkryli pojęcie szeregów skończonych. Według niego suma nieskończenie wielu elementów może być skończona, więc w tym przypadku dystanse i odstępy czasu stają się coraz krótsze.
Ludzie mierzyli czas od dawien dawna. Jak mówił Stanisław Bajtlik, do tego celu służyły prawdopodobnie megalityczne konstrukcje i dysk z Nerby sprzed 4,5 tys. lat. Starożytni Egipcjanie wynaleźli zegary słoneczne i klepsydrę. Na przełomie XIII i XIV w. skonstruowano pierwsze zegary mechaniczne, ale wskazówka minutowa to dopiero wynalazek XVI-wieczny. Wtedy też powstały pierwsze zegarki kieszonkowe, ale upowszechniły się dopiero w XIX w. Na przełomie XIX i XX w. pojawiły się pierwsze zegary kwarcowe. Wykorzystują one do pomiaru czasu zjawisko piezoelektryczności. Przyłożone do ścian bocznych kryształu kwarcu napięcie elektryczne wywołuje jego drgania, które są zliczane przez układ zegarka. Pomiar taki jest o wiele dokładniejszy niż w przypadku czasomierzy mechanicznych. Zegary atomowe pojawiły się w drugiej połowie XX w. Mierzą czas, wykorzystując drgania atomu, i osiągają dokładność 10-7 sekundy na rok.
Przez wieki operowano jedynie czasem lokalnym. Południe określano na podstawie obserwacji słońca. Zegary w różnych miejscowościach pokazywały różne godziny. Ujednolicenie czasu poprzez wprowadzenie stref czasowych - jak mówił astrofizyk - wymusiło dopiero pojawienie się kolei żelaznych. Po raz pierwszy dokonano tego w Anglii. Obecnie prawie cała Europa od Bugu do Kraju Basków znajduje się w jednej strefie czasowej, choć faktyczne różnice w czasie wynoszą do 2,5 godziny. Rosję obejmuje 7 stref czasowych, Stany Zjednoczone bez Hawajów i Alaski - 4. Chiny mają tylko jedną strefą czasową, a Indie i Nepal - w celu podkreślenie swojej niezależności - operują czasem lokalnym różniącym się od strefowego odpowiednio o 45 minut i 0,5 godziny.
W XIX w. zaczęto używać globalnych systemów pomiaru czasu. W 1884 r. wprowadzono GMT (Greenwich Mean Time). Był to czas astronomiczny opierający się na obserwacji ruchu Ziemi. Na pomiar czasu wpływały jednak drgania naszej planety i jej przyciąganie grawitacyjne z innymi ciałami niebieskimi. GMT obowiązywał do 1972 r. Obecnie wykorzystywany jest UTC (Universal Time Coordinated). Jego pomiar opiera się na uśrednionym wskazaniu około 230 różnych zegarów, które znadują się w około 50 laboratoriach na całym świecie. W Polsce są to laboratorium firmy Orange oraz w Głównym Urzędzie Miar w Warszawie.
Znajdź nas:
/ wszechnicafww
/ wszechnicafww1
anchor.fm/wszechnicaorgpl---h...
anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
wszechnica.org.pl/
#kawiarnianaukowa #czas #fizyka #astrofizyka #nauka

Пікірлер: 911

  • @ukaszkarpik3476
    @ukaszkarpik3476 Жыл бұрын

    Doktor Bajtlik to absolutny top w popularyzacji fizyki.

  • @jakubjakubowski9545
    @jakubjakubowski9545Ай бұрын

    Pan Bóg stworzyl wspaniale prawa na tym swiecie i we wszechswiecie. Pozdrawiam prawdziwych chrzescijan Chwała Panu!❤

  • @luca0311
    @luca03112 жыл бұрын

    Już nie trzeba chodzić na wykłady na wyższe uczelnie zebymic posłuchać mądrych ludzi. Dziękuję.

  • @majsiewiczm57

    @majsiewiczm57

    Жыл бұрын

    To prawda są też świetne materiały dostępne.

  • @wojciechklapczynski3381

    @wojciechklapczynski3381

    3 ай бұрын

    Wg Eisteina nie istniejeczas przyznał przed śmiercią Jest tylko tu i teraz potwierdził także że nie ma pojęcia czasoprzestrzeni

  • @nataliastanio6635

    @nataliastanio6635

    3 ай бұрын

    @@wojciechklapczynski3381on do końca życia się mylił co jest udowodnione

  • @tamarafert5945
    @tamarafert59453 ай бұрын

    To jest cudowny człowiek! Jak ja uwielbiam Pana słuchać! Dziękuję ❤️❤️❤️❤️

  • @PiotrS-a
    @PiotrS-a Жыл бұрын

    Świetny wykład. Czas upłynął przyjemnie i nie przeciekał przez palce 🙂

  • @igorsadowski190
    @igorsadowski1903 жыл бұрын

    Dziękujemy Państwu za brak reklam podczas wykładu.

  • @aaaccc7231
    @aaaccc7231 Жыл бұрын

    Im więcej odkrywamy tym bardziej zdajemy sobie sprawę jak mało jeszcze wiemy.

  • @mikoajkawczynski8650
    @mikoajkawczynski86508 жыл бұрын

    Te wykłady są bardziej treściwe i merytoryczne niż wysokobudżetowe programy w Discovery.

  • @baaaaaf

    @baaaaaf

    7 жыл бұрын

    Teraz discovery to gówno. Puszczają tam tylko durne reality show typu łowcy lombardów albo jakieś gorączki złota. O wiele lepszym kanałem jest Planete.

  • @krzysztofnojman5418

    @krzysztofnojman5418

    6 жыл бұрын

    Polecam program Kosmos z Neilem de Grasse Tysonem

  • @cymeusz

    @cymeusz

    5 жыл бұрын

    Pozostaje poczekać aż i Planete zejdzie na psy. To ogólnoświatowa tendencja. MTV to g...od kilkunastu lat. ps. stare programy z Discovery są dobre , ale część się zdezaktualizowała bo trudno oglądać program w 2018r. (z 2002 roku) na przykład o tym jaką rewolucję wywołają smartfony.

  • @astat1

    @astat1

    5 жыл бұрын

    A dlaczego trzeba przeciwstawiać te programy wykładom? Wiedzy nigdy za wiele, a każda forma prezentacji ma swoje plusy i minusy.

  • @annaszczesliwy451

    @annaszczesliwy451

    5 жыл бұрын

    Na discovery nic nie da sie zrozumieć

  • @IFS1984
    @IFS19848 жыл бұрын

    Gigantycznie cenię takich ludzi. Umiejętność dzielenia się swoją wiedzą z innymi to jest dar.

  • @piotrang8634
    @piotrang86343 жыл бұрын

    Bardzo lubię wykłady dra Stanisława Bajtlika. Ma wyrazisty styl mówienia: poprawną, staranną dykcję i nieco mocniej, niż standard, zróżnicowaną intonację. Świetnie się tego słucha.

  • @vuyek78
    @vuyek788 жыл бұрын

    dr Bajtlik w doskonałym, czytelnym stylu. Mistrz popularyzacji.

  • @sielscore

    @sielscore

    7 жыл бұрын

    Daleko mu do doskonałości. Uproszczenia aż szczypią w uszy (;

  • @sprszrbr2471

    @sprszrbr2471

    7 жыл бұрын

    Tough crowd

  • @piotrang8634

    @piotrang8634

    5 жыл бұрын

    "Popularyzacji", to faktycznie mistrz. Gorzej z precyzją. Podobną "mistrzynią popularyzacji" informacji wszelkiej maści jest pani Dziunia z mięsnego - wszystko mówi o wszystkim, tylko rzadko kiedy zgodnie z rzeczywistością :)

  • @andrzejkapera1130

    @andrzejkapera1130

    5 жыл бұрын

    @@sielscore Autor podręcznika dla szkół .Wykład też jest taki .

  • @tuoratoo

    @tuoratoo

    5 жыл бұрын

    Dobry dla dzieci, jak to sam stwierdzyl na poczatku.

  • @adventureexpedition4693
    @adventureexpedition46933 жыл бұрын

    Wspaniały wykład Wielkie brawa

  • @motazsolh4449
    @motazsolh44498 жыл бұрын

    58 minut minęło jak 10 :-) Genialny człowiek! Oby jak najwięcej takich!

  • @TheMcGoris

    @TheMcGoris

    5 жыл бұрын

    To może oddal się od tej czarnej dziury :)

  • @lessless
    @lessless Жыл бұрын

    Super wykład! To powiedzenie chyba powinno być „(..)TAKIEJ samej rzeki”, bo to zawsze jest TA sama rzeka chyba ze zmieni nazwę :) uszanowanko!

  • @LESS_RH
    @LESS_RH Жыл бұрын

    Świetna prezentacja, z humorem i ciekawie przekazaną wiedzą. To był dobrze upłynniony czas! Dziękuję 🙂

  • @JanKowalski-mz1cg
    @JanKowalski-mz1cg4 жыл бұрын

    Gratuluję roli w Batmanie, fantastyczna kreacja :)

  • @TobikFL

    @TobikFL

    3 жыл бұрын

    Pingwin xd

  • @eugeniuszkobus6069
    @eugeniuszkobus6069 Жыл бұрын

    Po 6latach na głównej i nie żałuję, że sprawdziłem. Wiedza i umiejętność prowadzenia, jest u Pana zachwycająca. Zachęciło mnie by poznawać fizyke bardziej ;)

  • @maro15551
    @maro155513 жыл бұрын

    Super posłuchać można coś bardzo ciekawego, dużo lepsze niż telewizja.

  • @maxmaprax9215
    @maxmaprax92152 жыл бұрын

    Fantastyczny wykład.Polecam wszystkim - zwłaszcza nauczycielom.Godna zauważenia jest bowiem poprawność językowa, piękna polszczyzna, forma przekazu dostosowana do odbiorcy, treść merytoryczna poparta obrazem czy filmem, włączone ciekawostki- anegdoty. Elementy te, to clou metodyki nauczania, gwarantującej efektywność nauczania.

  • @tamarafert5945
    @tamarafert59453 ай бұрын

    Pan Profesor jest dla mnie moim mentorem . Uwielbiam Pana za wszystko co Pan robi dla ludzi- dziękuję za te ,jakże istotne informacje dla zlywkych ludzi . Dziękuję za całą Panska prace ❤️❤️❤️❤️❤️❤️

  • @polskikrab4085
    @polskikrab40853 жыл бұрын

    Bardzo, ale to bardzo interesująco opowiedziane o NICZYM... no bo co to jest czas - nikt nie wie. Dziękuję - zachwycił mnie ten wykład zarówno treścią jak też formą.

  • @pomorzanka5550

    @pomorzanka5550

    Жыл бұрын

    Czas to moment, i, jego droga, razy szybkosc

  • @antonizapaa6361

    @antonizapaa6361

    7 ай бұрын

    Wychodzi na to,że i Bóg podlega czasowi

  • @vellvell-zz1gx

    @vellvell-zz1gx

    7 ай бұрын

    I kiedy rozpoczął się czas...i czy ma szansę się skończyć..

  • @jurafest1000
    @jurafest1000 Жыл бұрын

    Dobrodziejstwo przekazu mądrego słowa. Dziękuję

  • @CarlitoBrigante643
    @CarlitoBrigante64311 ай бұрын

    Świetny wykładowca. Stara szkoła w dobrym tego słowa znaczeniu.

  • @arkadiuszprzybylski8124
    @arkadiuszprzybylski8124 Жыл бұрын

    Już dawno nikt nie zrobił na mnie takiego wrażenia, jak ten człowiek.

  • @tamarafert5945

    @tamarafert5945

    3 ай бұрын

    Mam to samo . Po prostu magiczna postać która wciąga w każde pojedyncze słowo... :)

  • @Akracjusz
    @Akracjusz6 жыл бұрын

    Panie profesorze, "Czas to jest coś czego nam ciągle brakuje!" ;-)

  • @zdzislaw7101

    @zdzislaw7101

    4 жыл бұрын

    Niektorzy maja go nadmiar !!😀😀

  • @elapiolunowska1059

    @elapiolunowska1059

    Жыл бұрын

    Ale fajnie powiedziane i miłe poczucie humoru

  • @irele463
    @irele463 Жыл бұрын

    Piękny wykład o czasie, serdecznie dziękuję , Pozdrawiam 🌞

  • @wielkiinkwizytor3627
    @wielkiinkwizytor36274 жыл бұрын

    Mądrego człowieka , aż miło posłuchać.

  • @pawehems9675
    @pawehems96754 жыл бұрын

    Jedyny człowiek z doktoratem, do którego nie wstyd i nie przesada, by zwrócić się per profesorze. Niesamowity człowiek

  • @gkajtek

    @gkajtek

    3 жыл бұрын

    Aktualnie akademia i tytuły naukowe są nic nie warte, gdyż zostały przejęte prze politykę i granty :/

  • @gp8436
    @gp84363 жыл бұрын

    Bardzo Panu dziękuję za ten wykład.

  • @Milicja0bywatelska
    @Milicja0bywatelska2 жыл бұрын

    Jak zwykle rewelacja!

  • @grzegorzniedostatek3241
    @grzegorzniedostatek32413 жыл бұрын

    Coś niesamowitego, dziękuję za przyjemność obejrzenia tego nagrania😊

  • @polskahydra
    @polskahydra5 жыл бұрын

    Pan Bajtlik to geniusz dydaktyki . Więcej !!!!

  • @michalskrzypek7588
    @michalskrzypek75888 жыл бұрын

    Świetny, klarowny wykład.

  • @agatamendes9822
    @agatamendes98222 жыл бұрын

    Fantastyczny wykład! 🙌

  • @gregorius790
    @gregorius7907 жыл бұрын

    Dzięki za możliwość obejrzenia.

  • @ukaszradziszewski8830
    @ukaszradziszewski88307 жыл бұрын

    Super! Ostateczne porównanie było wspaniałym zakończeniem. :)

  • @adampisca2284
    @adampisca22847 жыл бұрын

    Lubie Pana sluchac profesorze :)

  • @piotrang8634

    @piotrang8634

    5 жыл бұрын

    Panią Gienię z parteru też ludzie lubią "słuchać", a ona też potrafi przyjemnie "gadać". I nawet jej opowieści różnej treści także od czasu do czasu zbliżają się - czasem bardziej, czasem mniej - do rzeczywistych faktów. Całkiem jak w pogadance pana doktora :)

  • @borysczad1125
    @borysczad11255 жыл бұрын

    czas poświęcony na ten film nie był czasem straconym

  • @marekfreeman8636
    @marekfreeman8636 Жыл бұрын

    Bardzo dziękuję i pozdrawiam.

  • @jebacwas5534
    @jebacwas55342 жыл бұрын

    Czas to przemiany fizyczne,wszystko co nas otacza w tym wymiarze.

  • @sueski3032
    @sueski30327 жыл бұрын

    To sie nazywa TALENT do "przemawiania do wyobraźni" !!! ..tego jest deficyt w szkołach

  • @legohouse3177
    @legohouse3177 Жыл бұрын

    ❤️🤗🥇🤗❤️ mistrzowski wykład

  • @jacekasprzycki
    @jacekasprzycki Жыл бұрын

    Czas jest odległością nieskończoną a to jak go postrzegamy wynika z naszych możliwości poznania które otrzymaliśmy przy pojawieniu się na tym świecie.

  • @michalw286
    @michalw2869 ай бұрын

    Ale super wykład. Jak dla mnie laika, czas, który jest tematem przewodnim, przedstawiony jest w bardzo jasny i rozumiany sposób. Dziękuje

  • @ssprz
    @ssprz Жыл бұрын

    Świetny wykład,widać pasję

  • @tiborszabo8583
    @tiborszabo85833 жыл бұрын

    Podziwiam ogrom wiedzy Pana profesora -jest prawdziwym mędrcem .Taką wiedzę myślę że można uzyskać tylko na uczelni w Lublinie.

  • @Paul-be7yg
    @Paul-be7yg3 жыл бұрын

    Ciekawy wykład. Dziękuję.

  • @sagitarius2022
    @sagitarius20222 жыл бұрын

    Chociaż oglądam to po raz pierwszy, autorytatywnie stwierdzam, że to świetny, klarowny wykład. Dziękuję Panu, Panie Profesorze.

  • @edwardlewandowski5473
    @edwardlewandowski54732 жыл бұрын

    Zawsze ciekawie i merytorycznie 🎇🤚 wszystkim zdrowia i good luck ☘️

  • @themagda11223344
    @themagda112233447 жыл бұрын

    Mówi pan tak ciekawie i zrozumiale ,a do tego jest to tak wciagające ze nie poszłam na obiad bo sie nie mogłam oderwać od tego filmu, teraz zobaczę inne pana filmy.

  • @piotrang8634

    @piotrang8634

    5 жыл бұрын

    ... jednym słowem mistrz odchudzania.

  • @tomr9493

    @tomr9493

    5 жыл бұрын

    Nie pójściem na ten obiad zmieniłaś swoją przyszłość, bo gdybyś nie oglądała a poszła na ten obiad to innaczej potoczył by Ci się dzień a ja bym tego w życiu nie napisał więc niestety czas=0 ,bo mogłaś w chwili pędu X zrobić wszystko lecz zmieniłaś kierunek bytu i zamiast zjeść oglądałaś. Zmieniłaś swoją zaplanowaną przyszłość z punktu=0 czyli: 0 w danym kierunku...🙂 Dzięki temu Twój i mój kierunek się zetknęły a to oznacza,że wszystko jest chaosem. Hahaha.

  • @zdzislaw7101

    @zdzislaw7101

    4 жыл бұрын

    @@tomr9493 przypadkiem ktory jest regula w chaosie !!😀😀

  • @johnnyenglish4695

    @johnnyenglish4695

    Жыл бұрын

    Zjadłaś juz coś?

  • @klaudynaczaja8197
    @klaudynaczaja8197 Жыл бұрын

    Zasypiam przy tym od tygodnia i wciąż nie obejrzałam do końca. Uwielbiam.

  • @paulinaalmeida9424

    @paulinaalmeida9424

    Жыл бұрын

    Moja metoda

  • @przemekkak7029

    @przemekkak7029

    Жыл бұрын

    No to musi cię to naprawdę ciekawić xd

  • @alibabazmarsa
    @alibabazmarsa9 ай бұрын

    Dobry wykład dający do myslenia, lubię Pana Bajtlika

  • @supmanpl9512
    @supmanpl95125 жыл бұрын

    Po prostu wspaniały! I wykład i wykładowca! Wielkie podziękowania Panie doktorze!

  • @JK-le4nm
    @JK-le4nm6 жыл бұрын

    Co za wspaniała polszczyzna!Pogratulować!A co do czasu i przestrzeni:w/g św. Tomasza z Akwinu pierwszą pochodną(oczywiście nie w różniczkowym znaczeniu)materii jest przestrzeń, a drugą czas!Inaczej mówiąc:nie ma przestrzeni bez materii,a czasu bez jej (materii) ruchu!Genialna intuicja precyzyjnie,bo matematycznie, potwierdzona szczegółową teorią względności!

  • @wodzimierzczarzasty8756

    @wodzimierzczarzasty8756

    4 жыл бұрын

    Cóż to za bełkot?

  • @jerzyzaranski3801
    @jerzyzaranski38012 жыл бұрын

    Czas to kolejnośc następujących po sobie zdarzeń.

  • @IronSly1
    @IronSly15 жыл бұрын

    Panie doktorze, chętnie bym z Panem pogawędził na temat astrofizyki i kosmologii. Kapitalnie Pan opowiada i nie ma Pan tej często spotykanej u ludzi maniery "yyyyy". Gratuluję i dziękuję za wykład.

  • @ewaredlewska9583
    @ewaredlewska95837 жыл бұрын

    Fantastyczny wyklad, dziekuje

  • @nataliakosieradzka7339
    @nataliakosieradzka73397 жыл бұрын

    Przegenialny wykład. Piszę to z punktu widzenia humanistki, która zastanawia się nad pojęciem czasu i jego oderwaniu od rzeczywistości, od życia człowieka. Dzięki takim wykładowcom fizyka staję się zrozumiała i interesującą dla wszystkich.

  • @piotrang8634

    @piotrang8634

    5 жыл бұрын

    ...no tak, z punktu widzenia humanistki - to faktycznie może się tak wydawać :) W rzeczywistości jest dokładnie przeciwnie, bo liczne "nieścisłości" - albo mówiąc wprost brednie - podane w tak fantastyczny sposób i podparte dodatkowo tytułem doktorskim, skutkują zdurnieniem społeczeństwa, które potem "w dobrej wierze" te głupoty wygaduje.

  • @tomek101

    @tomek101

    5 жыл бұрын

    @@kulaweszczescie6048 Jedyną osobą która "popisała się" w tym przypadku jesteś ty - głównie za sprawą przymiotników i argumentów ad personam jakimi zwracasz się do swojego rozmówcy. To tylko pokazuje twój poziom i fakt, że w wymianie zdań jesteś przegrany. Piszesz, że powyższe wideo nie jest przekazem dla obeznanych w fizyce tylko dla laików. Dlaczego więc twierdzisz, że laikom w danym temacie powinno się podawać populistyczną i błędną wiedzę (co Pan na filmie czyni co rusz) zamiast rzetelnych podstaw? Pozwól, że odpowiem - mówisz tak bo nie masz kompletnego pojęcia na temat fizyki a próbujesz wchodzić w dyskusję i obrażasz osoby, które w tej dziedzinie mają wiedzę większą od ciebie. Jesteś idealnym przykładem na to, jak tytuł naukowy i populistyczna paplanina potrafią zmanipulować człowieka. Gdyby chciało ci się ruszyć głową i samemu sprawdzić rzeczowość słów padających na filmie zamiast pochłaniać gotową papkę, gwarantuję, że w ciągu 5 minut usunąłbyś swój komentarz ze wstydu

  • @DaivaDarpana

    @DaivaDarpana

    5 жыл бұрын

    @@piotrang8634 *W rzeczywistości jest dokładnie przeciwnie* No to słuchamy, oświeć nas i całą fizykę :)

  • @ozzyosbourne4182

    @ozzyosbourne4182

    3 жыл бұрын

    @@DaivaDarpana , nie powie, bo to kretyn i prostak

  • @canalminus-
    @canalminus-2 жыл бұрын

    dr Bajtlik i wykład ponadczasowy Dziękuje

  • @chemrap2556
    @chemrap2556 Жыл бұрын

    Super wykład. Dziękuję!

  • @DaivaDarpana
    @DaivaDarpana3 жыл бұрын

    Czas jest *dosłownie* wszystkim co istnieje a mierzy się go za pomocą wybranych zmian (ruchu), które istnieją w kreacji.

  • @tymczasowe6815
    @tymczasowe68157 жыл бұрын

    Moja definicja czasu w bardziej opisowej formie: Wyobraźmy sobie, że została wystrzelona strzała. Na skutek ruchu strzała ta zmieniła w przestrzeni położenie i z punktu A znalazła się w punkcie B. Odległość między dwoma punktami jest równa np. średnicy atomu wchodzącego w jej skład lub jednego kilometra, jak kto woli. Sam fakt zmiany położenia strzały lub jedynie atomu wchodzącego w jej skład może być mierzony miarą zwaną czasem. Miara ta mierzy sam fakt powstania/zaistnienia, na skutek ruchu, zmiany położenia materii (strzały, jej atomu itd.). Tak na prawdę czasu się nie mierzy, to czas jest miarą. Miara ta służy nam do określania zaistniałych w otaczającym nas wszechświecie zmian położenia wybranych przez nas dowolnych porcji materii i energii, czyli wszystkiego co istnieje, począwszy od najmniejszych możliwych do wyodrębnienia porcji energii, poprzez cząstki elementarne, komórki, wahadło w zegarze, pulsary aż do całych galaktyk, a nawet wszechświata, który pewnie także porusza się, a tym samym zmienia położenie względem czegoś innego. Czas jest wyznacznikiem nawet nie tyle samego ruchu, a bardziej samego faktu zaistnienia zmiany położenia składowych wszechświata względem innych składowych, w wyniku ruchu; a fakt zmiany położenia składowych wszechświata względem innych składowych jest wyznacznikiem czasu. Dzięki takiej definicji czasu, zagadki takie jak dylatacja czasu, czyli dylatacja miary służącej do mierzenia zachodzących zmian, podczas ruchu oraz zrozumienie modularnej natury przestrzeni, bo ewidentnie ma budowę modularną - na co wskazuje dylatacja grawitacyjna miary zmian zwanej czasem, stają się dużo prostsze.

  • @planetafilozofii5722

    @planetafilozofii5722

    5 жыл бұрын

    Bardzo ciekawy komentarz. Niestety nie jest to pełna definicja ale jej podwaliny (tu: początek). Nie jest pełna z takich względów ,że przy takiej definicji nie wyjaśnisz zagięcia czasu. Nie wiele osób wie ale robiąc KAŻDY ruch i z KAŻDĄ masą zaginamy czasoprzestrzeń. Nanominimalnie ale zaginamy. Na przykład w jakiejś prużni bez masy i ruchu gdybyśmy mieli liczyć czas od urodzenia Chrystusa byłby tam rok jakiś o kilka minut lub nawet godzinę inny! Wiem ,że to mało ale to jest różnica kilka godzin temu byłem w sklepie. Teraz piszę komentarz ;). Co ciekawe jest możliwe ,że dzięki mechanice kwantowej (dzięki której wiemy na przykład ,że wiele rzeczy na poziomie kwantowym (atomów itp.) jest losowych) więc gdybym cofną czas ale go moe zmienił wiele losowych rzeczy by się nie wydarzyło. Więc na przykład w tym komentarzu zrobił bym błąd ortograficzny (albo bym go nie zrobił). Ale nie odniegając od tematu komentarz jest ciekawy. PS. Zapraszam na mój kanał na temat filozofii!😊

  • @wojciechwozniak9484

    @wojciechwozniak9484

    5 жыл бұрын

    _dzięki mechanice kwantowej (dzięki której wiemy na przykład ,że wiele rzeczy na poziomie kwantowym (atomów itp.) jest losowych_ Nic we świecie nie jest losowe. Fakt, że nie znamy jakiegoś prawa lub nie potrafimy czegoś obliczyć, nie oznacza jeszcze, że zdarzenie jest losowe. A czas jest pojęciem fiducjarnym, Obiektywnie nie istnieje, ale jest niezbędną wielkością dla określenia ruchu, czyli w rzeczy samej jedynej pewnej instytucji w nauce nazywanej fizyką. Podobnie nie istnieją też zagięcia czasu (jak można zagiąć coś, co jest zupełnie umowne), ani też zagięcia przestrzeni. Przestrzeń nie ma kształtu obiektywnego, zatem nie można określić ewentualnego zagięcia, skoro nie mamy matrycy do porównania.

  • @marcin3701

    @marcin3701

    5 жыл бұрын

    @@wojciechwozniak9484 Potrafimy obliczyć i taka jest natura świata na kwantowym poziomie. Pogódź się z tym.

  • @jaceksobik6648

    @jaceksobik6648

    5 жыл бұрын

    @@wojciechwozniak9484 dokladnie, czas jest miarą trwania procesow, czyli bez procesu nie ma czasu.

  • @adamtrojak8027

    @adamtrojak8027

    3 жыл бұрын

    @@marcin3701 wiem że minął rok ale teraz czytam komentarz. I zastanawiam się w jaki sposób obliczmy zagięcie czasoprzestrzeni i czy jeśli coś takiego się oblicza to czy naprawdę jest to zagięcie czasoprzestrzeni czy po prostu jest to coś co jest tak nazywane bo proces zachodzący nie jest dokładnie zbadany? w Sensie że kiedyś ludzie myśleli że ziemia jest płaska bo nie rozumieli wszystkich zjawisk jakie zachodzą i źle je interpretowali? i czy możliwe jest że to co nazywamy zagięciem czasoprzestrzeni jest czym innym i my to błędnie interpretujemy i wówczas wyciągamy złe wnioski?

  • @shugoran666
    @shugoran666 Жыл бұрын

    Pan ma dar charyzmy. Fajnie się słucha opowieści. Do merytoryki można mieć zastrzeżenia.

  • @jzator77
    @jzator77 Жыл бұрын

    Dziękuję za wykład. Ciekawa wiedza. Człowiek staje się troszkę mądrzejszy po jego wysłuchaniu. Wiedzą trzeba się dzielić.

  • @kwadratowy0205
    @kwadratowy02057 жыл бұрын

    4:43 Teraźniejszości też nie ma. Jeśli spojrzę na ścianę, to widzę ją dla tego, że światło trafiło na nią, odbiło się i trafiło do mojego oka. Jednak zanim pokonało ono tę drogę, minęło trochę czasu. Można więc wywnioskować, że wszystko co widzę, widzę takie jakie było. Jeśli widzę wszystko takie jakie było, to czy czasem nie udowodniłem istnienia przeszłości? Jeśli udowodniłem, to można powiedzieć, że nie istnieje teraźniejszość doświadczalna zmysłami. Można także powiedzieć, że nie ma przyszłości, ponieważ jeszcze jej nie ma. Można ją tylko przewidywać z jakimś prawdopodobieństwem - a to nie jest istnienie. Kiedy już jej doświadczymy przestaje być przyszłością, a z uwagi na brak teraźniejszości zaczyna być przeszłością. Wniosek? Istnieje tylko przeszłość, która nie istnieje bo jej nie ma (ponieważ już była (właściwie to jej nie było, ponieważ nikt jej nie doświadczył i nie doświadczy z uwagi na ograniczenie prędkości - 300 000 km/h)). Nie ma więc przeszłości, przyszłości czy teraźniejszości. Skoro tak, to jakim prawem możemy powiedzieć, w którą stronę płynie czas? Jak w ogóle możemy powiedzieć czy czas płynie? Czy w ogóle istnieje, skoro nic nie odmierza? A może cały ten komentarz stracił już dawno sens... Zaraz, kiedy go stracił?

  • @krzysztofkubis5059

    @krzysztofkubis5059

    7 жыл бұрын

    Mam bardzo podobne spostrzeżenia... Bardzo trafny komentarz :)

  • @krzysztofsoze

    @krzysztofsoze

    7 жыл бұрын

    300 000km/s

  • @sebon11

    @sebon11

    6 жыл бұрын

    Czemu nic go nie odmierza?

  • @xaishionobak

    @xaishionobak

    6 жыл бұрын

    Kwadratowy 020 Czas to czwarty wymiar, dzięki któremu się poruszamy w pozostałych trzech. Czas jest rownie stały jak zmiana, gdyby go nie było, nie byłoby zmiany. Jeśli istnieje zmiana, istnieje też czas.

  • @69dziewiec

    @69dziewiec

    5 жыл бұрын

    no tak, ale przy odleglosciach i predkosciach uwazam, ze mozna smialo pominac ta latencje, skoro swiatlo dociera ze slonca w 8 min. tak wiec czysto technicznie masz racje, ale praktycznie mozna twoja racje po prostu olac

  • @2104js
    @2104js3 жыл бұрын

    To się słucha i rozumie , BRAWO coś wspaniałego !

  • @boleczzz
    @boleczzz Жыл бұрын

    Można słuchać bez końca :)

  • @darkoazure9902
    @darkoazure9902 Жыл бұрын

    Bardzo podobają mi się przemyślenia Profesora... inspirujące. Z izotopami i mierzeniem czasu przez rozpad jest dyskusyjny i tak bajecznie nieznany, że zakrawa na historie rozpoczynające się od słów "za górami, za lasami". Teoretyczna próba mierzenia jednego czasu innym czasem niestety w przypadku izotopów, to mylenie pojęć. To nie jest uściślanie mierzenia czasu jednym zegarem przez inny zegar. Izotopy, to próba miary przeszłości ... a przecież "u Ciebie tysiąc lat, to jeden dzień". Nasza subiektywność w pomiarach izotopowych polega na tym, że zachowujemy się jak dzieci, dla których tak naprawdę krótki odcinek czasu wyolbrzymiamy w miliony lat ziemskich ... Ziemi takiej jaka jest tu i teraz. Dla mnie te "miliony lat" teoretyków ... to zawsze będą tym, co trafnie ujmuje stwierdzenie bacy, że góry mają 10 milionów lat i 3 tygodnie .... dlaczego? Bo 3 tygodnie temu był człowiek, który oprowadzał wycieczkę i powiedział, że te góry mają 10 milionów lat. Skoro ktoś kiedyś określił, że jakaś kostka znaleziona to ma pewnie z jakieś 100 lat, to przecież tamto, co wykazuje, że jest starsze, to musi być ze 200 :)

  • @SieczkaM
    @SieczkaM8 жыл бұрын

    świetne zajmujące

  • @testy5444
    @testy54445 жыл бұрын

    Super.Wielkie dzięki!!!

  • @robertjanczak6301
    @robertjanczak6301 Жыл бұрын

    Nie jestem fizikem, choć nauki ścisłe są moją silna stroną. Postaram się odpowiedzieć za bzdurne gadanie w materiale zawarte. Otóż poproszę prelegenta popatrzyć w lustro słuchając własnych wypowiedzi, popatrzeć na własne przemijanie czasu i określić dystans od własnej łysiny do pół do czwartej dnia następnego. "Lepkość zbierzna" czasu podsumowuje bardzo dobrze znajomość pojęcia oglądanego pragamtyka. Szacun za wykon.

  • @ARTROSISTATTOO
    @ARTROSISTATTOO3 жыл бұрын

    W moim rozumieniu czas, to jest zmiana, a godzina, to jest stan zmiany.

  • @adam00030
    @adam000305 жыл бұрын

    Czas - linearny proces zachodzący w przestrzeni i z nią nierozerwalny, odmierzany w powtarzalnych cyklach, zmienny pod wpływem grawitacji i prędkości.

  • @MrKraktor

    @MrKraktor

    3 жыл бұрын

    Brawo, ale czy jesteś pewien, że linearny?

  • @6czarnykot6

    @6czarnykot6

    3 жыл бұрын

    Czas to proces? To raczej pojęcie abstrakcyjne wprowadzone by opisywać zmienność i kolejność procesów zachodzących we wszechświecie. O tym, że czas jest zmienny pod wpływem grawitacji i prędkości jak dotąd mówi jedynie teoria, która nie została potwierdzona ... dlatego jest teorią nie prawem.

  • @krzysztofzbroszczyk8443
    @krzysztofzbroszczyk84433 жыл бұрын

    Fantastyczny wykład - dziękuję :)

  • @lidka7180
    @lidka7180 Жыл бұрын

    700 setny komentarz , to moment 0,0000000000000000001 mikrosekundy😳😆 , wspanialy ten wykład, wielkie dzięki.

  • @karolzak8710
    @karolzak87102 жыл бұрын

    Szacun - prawdziwy naukowiec!!!

  • @antekgrucha6259
    @antekgrucha62595 жыл бұрын

    Czas to nasz zegar biologiczny...upływ naszego zycia I wszechswiata.Kolejnosc czynnosci nastepujacych po sobie.

  • @Daniel1001000
    @Daniel10010002 жыл бұрын

    Bardzo Dobry Wykład.

  • @stanisawk1385
    @stanisawk13853 жыл бұрын

    Genialny wykład Profesorze !!!!!

  • @sylweklesio
    @sylweklesio5 жыл бұрын

    A dlaczego nikt nie zakłada, że czas stoi w miejscu tylko my poruszamy się w nim?

  • @arturszafranski1776
    @arturszafranski1776 Жыл бұрын

    Dziękuję. Właśnie zrozumiałem jakim jestem kosmicznym Ignorantem. Od dawna nie miałem okazji, słuchać tak fantastycznego wykładu. Pozdrawiam.

  • @marekzabierski3891
    @marekzabierski38913 жыл бұрын

    Znakomity wykład. Słuchałem z otwartą gębą ( a "trochę" się na tym znam). Dziękuję.

  • @krystynapalczynska4131
    @krystynapalczynska41316 жыл бұрын

    swietny wyklad

  • @jewishscience6118
    @jewishscience61184 жыл бұрын

    czyli wygrana w lotto to jest fluktuacja, cofnięcie czasu w procesie entropii

  • @leszekwalinowicz5795
    @leszekwalinowicz5795 Жыл бұрын

    Świetny i przekonujący wykład !!!

  • @stanisawkowalczyk7114
    @stanisawkowalczyk71143 жыл бұрын

    Fitness dla mózgu. Świetne wykłady.

  • @PiotrJunak

    @PiotrJunak

    Жыл бұрын

    Dziekuje

  • @OlaTalacha
    @OlaTalacha7 жыл бұрын

    Ta rzeka nigdy nie będzie ta sama, bo woda (tworząca tą rzekę) już odpłynie dalej.

  • @hyenafisi

    @hyenafisi

    7 жыл бұрын

    łał, ale odkrycie, godne geniusza.

  • @ewakawa2323

    @ewakawa2323

    6 жыл бұрын

    glownie dlatego, zo my sie zmienilismy ,

  • @johnnygilroy5213

    @johnnygilroy5213

    3 жыл бұрын

    To nie jest prawidlowy przyklad o (przemijaniu czasu czy " czasu w ogole" )

  • @pawechmielewski353
    @pawechmielewski3533 ай бұрын

    Czas to jest podróż każdego z nas, czas to jest jak pojazd ktory mknie do przodu... Przyszłość już się zdarzyla tylko my tam jeszcze nie dotarliśmy... To co będzie jutro to już się zdarzyło, ale tam dopiero dotrzemy by to zobaczyć

  • @chorcheprusak3192
    @chorcheprusak31928 жыл бұрын

    z przyjemnością słucham tego człowieka nauczyciele powinni się od niego uczyć!

  • @piotrang8634

    @piotrang8634

    5 жыл бұрын

    Całkiem przeciwnie - nauczyciele powinni się z tego uczyć, jak NIE prowadzić swoich zajęć. Miłe uchu gadulstwo i co krok - jakaś brednia. Dosłownie co krok. Najgorsze, że słuchacze nie są w stanie tych bredni dostrzec - więc łykają jak pelikan i potem chodzą i bredzą na lewo i prawo. Nauczyciel przede wszystkim powinien przekazywać swoją WIEDZĘ. Czyli to, o czym ma jakieś pojęcie - a tu niestety aż się roi od błędów merytorycznych. Zresztą wystarczy spojrzeć na komentarze ludzi - co drugi komentarz wytyka jakieś błędy merytoryczne. Dosłownie co drugi.

  • @radoslaw_74
    @radoslaw_745 жыл бұрын

    Ładnie opowiedziane. Brak jednak jest odpowiedzi na pytanie : co to jest czas ?

  • @dajmos6969

    @dajmos6969

    3 жыл бұрын

    No nie ma go. Tak jak by zapytać czym jest różowy jednorożec

  • @mariuszl7066
    @mariuszl70665 жыл бұрын

    "Przemija postać tego świata"

  • @mieczysawwozniak1269
    @mieczysawwozniak1269 Жыл бұрын

    Idealnie opowiedziane i pokazane są jeszcze ciekawi ludzie

  • @LightningJackFlash
    @LightningJackFlash7 жыл бұрын

    Dużo ciekawych i wartościowych rzeczy. Pozdrawiam.

  • @sfaragdas
    @sfaragdas5 жыл бұрын

    A jeżeli zamrozimy rzekę? Analogicznie zastosujmy to do czasu...

  • @Astronarium
    @Astronarium6 жыл бұрын

    Super wykład :-) Zachęcamy także do obejrzenia odcinka Astronarium o czasie, w którym występuje m.in. właśnie dr Bajtlik - kzread.info/dash/bejne/e3x60NGlmMnOqbA.html

  • @tommybonanno4985
    @tommybonanno4985 Жыл бұрын

    Warto było oglądać do końca.

  • @sandraolszewska554
    @sandraolszewska554 Жыл бұрын

    Przypomniał mi się film" idealny facet ' Dorotko nie ma ideałów trzeba kochać człowieka za dobre i złe wady! , lecz nie akceptując kłamstwa, zdrad i braku lojalności

  • @antonizapaa6361
    @antonizapaa63615 жыл бұрын

    Pan Bajtlik powie, dlaczego kromka chleba posmarowana masłem spada prawie zawsze na masło

  • @ryszardszulgo8839
    @ryszardszulgo88393 жыл бұрын

    A kiedy pojawił się czas?

  • @zbigkozak
    @zbigkozak5 ай бұрын

    Przeszłość stała się wspomnieniem. Przyszłość jeszcze nie nadeszła. Czas jest produktem twórczej siły świadomego obserwatora balansujacego pomiedzy przeszloscia i przyszłością. Jedynym czasem, który istnieje, jest Teraz, to ta chwila obecna, która trwa wiecznie. Największym darem, jaki możemy dać Bogu i Bliźniemu, to jest poświecenie Mu swojej uwagi, bycie w chwili obecnej i trwanie. ZK

Келесі