Zdrajcy, kolaboranci czy zbrodniarze? Polskie prawo wobec »odstępstwa od narodowości polskiej« w latach 1944-1950 . Przypadek Pawła Szczurka i Arthura Breitwiesera
Zapraszamy na wykład otwarty dr Joanny Lubeckiej nt. konsekwencji wpisów na niemiecką listę narodową i uwikłania w niemiecki aparat represji.
Stosunek komunistycznych władz Polski po II wojnie światowej do wpisów na niemiecką listę narodową nie był oczywisty i jednoznaczny. Przepisy prawne tworzone w latach 1944-1956 dotyczące „odstępstwa od narodowości polskiej” były chaotyczne i często sprzeczne.
Szczególnie ciekawym przypadkiem jest sądzenie po wojnie zbrodniarzy niemieckich, którzy przed 1 września 1939 r. posiadali polskie obywatelstwo. Dwóch z nich, Paul Szczurek i Arthur Breitwieser, stanęło przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, który miał sądzić najważniejszych niemieckich zbrodniarzy ekstradowanych do Polski.
Podczas wykładu zostanie ukazane, jak polskie prawo kwalifikowało działania osób uwikłanych w niemiecki aparat represji. Czy kwestia ich „odstępstwa od narodowości polskiej” miała znaczenie w orzecznictwie Najwyższego Trybunału Narodowego? Czy oskarżano ich przede wszystkim o zbrodnie, czy również o kolaborację lub zdradę?
Joanna Lubecka, doktor nauk politycznych, historyk, pracownik Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie i Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie. Autorka monografii „Niemiecki zbrodniarz przed polskim sądem. Krakowskie procesy przed Najwyższym Trybunałem Narodowym”, za którą w 2022 r. otrzymała Nagrodę Pileckiego.
#instytutpileckiego
Instytut Pileckiego służy upamiętnianiu, dokumentowaniu i badaniu polskiego doświadczenia i losów polskich obywateli w XX wieku.