Bóle głowy u dzieci były tematem ostatniej audycji z cyklu „Pytanie do specjalisty”. Gościem prof. Jana Kochanowicza była dr Barbara Artemowicz, specjalista neurologii dziecięcej z Kliniki Neurologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
Naszym dzisiejszym tematem są bóle głowy u dzieci. Kiedyś popularne było nawet takie powiedzenie, że „brzuszek i główka to szkolna wymówka”. Dlaczego dzieci boli głowa?
Muszę zacząć od tego, że bóle głowy są bardzo częstą dolegliwością u dzieci. Są takie dane, mówiące o tym, że ok. 70 proc. dzieci doświadcza przynajmniej raz w roku bólu głowy, natomiast na przewlekłe bóle głowy cierpi ok. 40 proc. młodzieży w wieku od lat 15 do 19, ponad 20 proc. dzieci w wieku 6-15 lat i nawet 4-19 proc. przedszkolaków. A dlaczego dzieci boli głowa? Przyczyn jest bardzo dużo. Warto zacząć od tego, że mózg nie boli, ponieważ mózg nie ma receptorów czuciowych. Natomiast mogą boleć mięśnie karku, mięśnie powłok czaszki, czepiec ścięgnisty, opona twarda, naczynia opony twardej, duże pnie nerwowe, duże pnie naczyniowe, zatoki żylne. Bolą też struktury, które się w głowie mieszczą: oczy, uszy, zatoki przynosowe, zęby. To wszystko daje taką różnorodność bólów głowy, że bóle głowy występują u dzieci aż tak często.
I te podrażnienie struktur determinuje to, jakie mamy typy bólów głowy?
Tak, dla celów klinicznych i praktycznych, bóle głowy zostały sklasyfikowane. Możemy mówić o bólach głowy samoistnych, czyli pierwotnych bólach głowy i bólach głowy wtórnych, czyli objawowych.
Jeżeli chodzi o bóle głowy samoistne, są to bóle w których ból sam w sobie jest istotą, nie jest przyczyną żadnej choroby. Są to bóle nawracające, przewlekłe, ale nie są zagrożeniem życia i zdrowia dzieci i nie powodują żadnych zaburzeń w ich rozwoju psychoruchowym. Natomiast bóle głowy objawowe to bóle będące następstwem różnego rodzaju patologii, zarówno wewnątrzczaszkowych, jak i chorób innych narządów, nieraz bardzo odległych od głowy.
Najczęstsze u dzieci są bóle głowy samoistne, a wśród nich dominują bóle typu napięciowego. To bóle zlokalizowane na ogół w czole i skroniach, o charakterze tępym, opasującym, uciskającym. Nasilenie ich jest niewielkie, do umiarkowanego. Takie bóle nie zakłócają codziennej aktywności dziecka, ono może pójść do szkoły, może grać na komputerze. Ból utrzymuje się od pół godziny nawet do kilku godzin. Tym bólom nie towarzyszą wymioty, czasem są nudności, czasem nadwrażliwość na światło lub hałas, ale nigdy razem - czyli albo na hałas albo na światło. Takie bóle utrzymują się długo, nawracają, nawet przez wiele dni w miesiącu.
Warto powiedzieć, że to często są bóle związane z różnego rodzaju stresami, trudnościami emocjonalnymi, rówieśniczymi, rodzinnymi, ale też spowodowane przez niedobór snu. Powodem może być brak aktywności fizycznej, ale też przeciążenie. Występują bowiem bóle głowy u dzieci, które są mistrzami w jakiejś dziedzinie sportu, trenują codziennie np. od godz. 5 do 7 rano, później jedzą śniadanie, idą do szkoły, następnie odrabiają lekcje. I często trafiają do poradni neurologicznej. Chociaż oczywiście nie każde dziecko tak reaguje, to jest to jeden z czynników decydujących o napięciowym bólu głowy.
Rodzice często pytają, skąd się biorą bóle głowy u dzieci. A przyczyna czasem jest bardzo prosta.
U dorosłych, głównie kobiet, migrena jest taką chorobą, która jest mocno dokuczliwa, potrafi wyłączyć z funkcjonowania społecznego, zawodowego. Czy u dzieci też się zdarza?
Migrena u dzieci jest bardzo częsta, dotyczy nawet ok. 10 proc. dziewcząt i 6 proc. chłopców. Są to bóle silne. Choć z zasady ból migrenowy jest bólem połowiczym, u dzieci zwykle boli raczej cała głowa. Bóle są pulsujące, o silnym natężeniu, takie dziecko do szkoły już nie da rady pójść. Bólowi towarzyszą wymioty, nudności, nadwrażliwość na światło, hałas. Takie dziecko jeżeli się położy, to już leży. Częstym objawem towarzyszącym migrenie jest tzw. aura migrenowa, czyli zaburzenia wzrokowe, czuciowe. Dziecko zgłasza, że....
więcej na: orthodoxia.pl/pytanie-do-spec...