Od trójpolówki do pracy trzyzmianowej. Gospodarcze zwroty w historii Polski

Dualizm rozwoju gospodarczego Europy sprawił, że to na ziemiach Rzeczypospolitej Obojga Narodów rozwinęła się gospodarka folwarczno-pańszczyźniana i ekstensywne rolnictwo.
Choć był taki czas w naszej historii, gdy właśnie produkcja zboża jednym z największych źródeł bogactwa i potęgi Rzeczypospolitej. Wszystko dlatego, że ominęła nas epidemia dżumy a na kontynencie nastąpił skokowy wzrost cen żywności.
W podcaście "Prześwietlenie. Inne historie Polski" przyjrzymy się gospodarczym zwrotom w historii Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i prof. Michał Kopczyński z Muzeum Historii Polski.
Rozdziały:
00:00 Gospodarcze zwroty w historii Polski
01:02 Państwo na surowym korzeniu
20:54 Pańszczyzna, czyli niewolnictwo?
34:40 Pierwsza polska fabryka
Nasze podcasty to opowieści o wybitnych postaciach sprzed wieków i kulisach kluczowych wydarzeń dla dziejów naszego kraju, przeplatane mniej znanymi, choć pasjonującymi wątkami z historii Polski.
Podcastu Muzeum Historii Polski wysłuchasz na:
● KZread • Podcasty Muzeum H...
● Spotify open.spotify.com/show/1p3AH9O...
● Google Podcasts podcasts.google.com/feed/aHR0...
● Audiotece web.audioteka.com/pl/podcast/...
● a także na innych platformach podcastowych.
Zapraszamy do subskrypcji naszych profili.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Пікірлер: 75

  • @jacektymoczko9016
    @jacektymoczko9016 Жыл бұрын

    44:52 Szczegół techniczny: wał transmisyjny to nie korbowód - ogólnie tego typu system przeniesienia mocy nosił nazwę pędni lub transmisji - jego zasadniczą częścią były mocowane w łożyskach wały pędniane (transmisyjne) z zamocowanymi na nich kołami (zwykle pasowymi, ale także linowymu lub łańcuchowymi) oraz stosowne cięgna napędowe z osprzętem typu przesuwacze, naprężacze itp. Natomiast korbowód posiadała maszyna parowa w celu zamiany ruchu posuwistego tłoka na ruch obrotowy koła zamachowego i dalej wału. Znam to z autopsji, ponieważ w młodości widziałem działające pędnie w kilku częstochowskich zakładach przemysłowych (!). Kanał Państwa podziwiam i marzy mi się, by w ten sposób nauczano historii w szkołach. Z poważaniem - J.T.

  • @michakopczynski3583

    @michakopczynski3583

    Жыл бұрын

    Dzięki za komentarz i pozdrawiam.

  • @metro8697

    @metro8697

    Жыл бұрын

    Jacek tymoszko. Popieram....

  • @ThePJ40

    @ThePJ40

    11 ай бұрын

    Panie Jacku, swoim wpisem przywraca Pan wiarę, że i w internecie można kulturalnie i merytorycznie kogoś poprawić. Oby więcej takich ludzi jak Pan.

  • @mariaas9731
    @mariaas9731 Жыл бұрын

    Stwierdzenie, że "pańszczyzna to taki socjalizm" to jednak grubo :P

  • @michakopczynski3583

    @michakopczynski3583

    Жыл бұрын

    Grubo, prawda, ale ja to przeżyłem na włąsnej skórze.

  • @mariaas9731

    @mariaas9731

    Жыл бұрын

    @@michakopczynski3583 No ja miałam 12 lat jak PRL się załamał, ale za to załapałam się na pełnię gospodarki folwarcznej w latach 90 i 2000.

  • @zupapomidorowazeschabowyms223

    @zupapomidorowazeschabowyms223

    10 ай бұрын

    ​@@michakopczynski3583To PRL odebrał ziemie ziemiaństwu i przekazał chłopom, reformy rolne II RP nie zrobiły w tej kwestii praktycznie nic. W mojej na przykład gminie reforma z 1920 r. objęła jedynie 2 z 18 wsi, moja prababcia nadal musiała pracować u dziedzica chociaż teoretycznie była wolna i miała własną ziemię, to było jej tak mało, że nie starczyło na przeżycie. PRL był systemem autorytarnym ale nie można zaprzeczyć, że to on wyzwolił Polaków spod jarzma szlachty.

  • @januszwojci8284

    @januszwojci8284

    6 ай бұрын

    @@mariaas9731 NIE MASZ POJĘCIA O GÓWNIE prlU I NIE SOCJALIZMU ALE KOMUNY , PARSZYWEJ KOMUNY.

  • @januszwojci8284

    @januszwojci8284

    6 ай бұрын

    @@zupapomidorowazeschabowyms223 prL ZROBIŁ GGRY, NOWE ZIEMIANSTWO CZERWONE.

  • @mileykey4832
    @mileykey48322 жыл бұрын

    Bardzo udana seria, czekam na więcej!

  • @MuzeumHistoriiPolski

    @MuzeumHistoriiPolski

    2 жыл бұрын

    Dziękujemy :) Nowy odcinek już w piątek. Warto dać subskrypcję i dzwoneczek :)

  • @historiajakiejnieznacie
    @historiajakiejnieznacie2 жыл бұрын

    Puenta jest zdecydowanie najciekawsza.

  • @grzesieeeeeeeek
    @grzesieeeeeeeek Жыл бұрын

    Bardzo ciekawy temat.

  • @Marek_Motyka
    @Marek_Motyka2 жыл бұрын

    Jak zwykle super materiał!!!

  • @romanpienczykowski9599
    @romanpienczykowski95992 жыл бұрын

    Rewelacja! Czekam na więcej!

  • @MuzeumHistoriiPolski

    @MuzeumHistoriiPolski

    2 жыл бұрын

    Dzięki :) Opublikowaliśmy już 30 podcastów, a mamy jeszcze dużo pomysłów. Staramy się publikować jeden odcinek w tygodniu, zazwyczaj w piątek. Zachęcamy do subskrypcji i kliknięcia w dzwoneczek :)

  • @milakalila
    @milakalila2 жыл бұрын

    dla mnie to bardzo ciekawe, widzę że zaraz kolejne odcinki

  • @bartoszmolski8688
    @bartoszmolski8688 Жыл бұрын

    Dziękuję 😇🙏

  • @helenanowak9058
    @helenanowak90586 ай бұрын

    Byłam w Sielpi ,puścilł pan w ruch maszyny 😄😄😄😄😄😄

  • @kamils7262
    @kamils7262 Жыл бұрын

    Mega ciekawy odcinek!

  • @Arpa61
    @Arpa61 Жыл бұрын

    Dziękuję... Piękna audycja.

  • @MuzeumHistoriiPolski

    @MuzeumHistoriiPolski

    Жыл бұрын

    Bardzo nam miło! Dziękujemy

  • @Arpa61

    @Arpa61

    Жыл бұрын

    @@MuzeumHistoriiPolski Słuchałem oczarowany. Przypomniały mi się podyplomowe studia historii na Uniwersytecie Warszawskim.

  • Жыл бұрын

    Bardzo ciekawe. Tylko skończyło się w najciekawszym momencie :)

  • @dokadzmierzaswiat
    @dokadzmierzaswiat2 жыл бұрын

    Czekamy na więcej odcinków.

  • @MuzeumHistoriiPolski

    @MuzeumHistoriiPolski

    2 жыл бұрын

    Staramy się, by co piątek dostarczyć Wam nowy podcast :) Pamiętajcie o subskrypcji i dzwoneczku, by nie przegapić nowych odcinków.

  • @andrzejsolecki635
    @andrzejsolecki635 Жыл бұрын

    Warto byłoby wspomnieć o roli cystersów w zakładaniu kuźnic na ziemiach polskich dobrze opisane w publikacjach AGH, również warto byłoby wspomnieć o jednym z najstarszych i najdłużej działających zakładów przemysłowych Europy jakim była kopalnia w Wieliczce. Omawiając w katastrofę potopu szwedzkiego należałoby podać że zawdzięczamy go między innymi Cromwellowi który napuścił króla szwedzkiego na katolicką Polskę. Warto byłoby też ujawnić że pańszczyzna była liczona na gospodarstwo a nie na osobę co w przypadku wielopokoleniowej rodziny nie było dużym problemem dla odrobku. Te drobne pominięcia dokumentują jak bardzo wpływy okupacji sowieckiej zakorzeniły się w naukach humanistycznych w Polsce.

  • @piotr5338

    @piotr5338

    Жыл бұрын

    Insurekcja kościuszkowska , Listopadowe i Styczniowe również za brytyjskie pieniądze .Zrozummy w końcu , że Anlo-Sasi nami handlują i na śmierć naród narażają .Vide wojna na Ukr.

  • @marcinkowskimariusz7787
    @marcinkowskimariusz77872 жыл бұрын

    dobra audycja

  • @helenanowak9058
    @helenanowak90586 ай бұрын

    W Łodzi też byłam,widziałam te maszyny

  • @sylwiamech1302
    @sylwiamech13022 жыл бұрын

    👍👍

  • @klromano
    @klromano Жыл бұрын

    Zajebisty początek - Słowianie pojawiają się w 1 tysiącleciu na terenie Polski - a wcześniej ich tu nie było? No, nieźle się zapowiada..

  • @kamilaugustyniak8372

    @kamilaugustyniak8372

    10 ай бұрын

    oczywiscie, ze nie bylo. tylko nieuk lub zwyczajny kretyn moze uwazac inaczej

  • @Bugslick

    @Bugslick

    5 ай бұрын

    Wedrowki ludow, cos w glowce swita?

  • @wodasodka9031
    @wodasodka9031 Жыл бұрын

    Bardzo ciekawa audycja. Czy to państwowa instytucja, to muzeum?

  • @MuzeumHistoriiPolski

    @MuzeumHistoriiPolski

    Жыл бұрын

    Tak, jesteśmy państwową instytucją. Zapraszamy na naszą stronę internetową: muzhp.pl/pl/. Pozdrawiamy serdecznie!

  • @wodasodka9031

    @wodasodka9031

    Жыл бұрын

    @@MuzeumHistoriiPolski No to jeden mały plusik dla układu władzy na tle gigantycznego mrowia minusów z wykrzyknikiem. Tylko nie wiem czy ten komplement nie sprawi Wam kłopotów.

  • @marvju209

    @marvju209

    Жыл бұрын

    @@wodasodka9031 Nie przeceniaj się, twoje komplementy nie doprowadzą do zamknięcia muzeum. (I może sobie trochę odpuść z tym zapiekłym fanatyzmem)

  • @agnieszkagietko3697
    @agnieszkagietko3697 Жыл бұрын

    Czy można prosić o dodanie w opisie odcinka nazwiska prowadzących? Lub prowadzącego i gościa?

  • @LordCorvusCorax

    @LordCorvusCorax

    6 күн бұрын

    Podbijam. Lubie słuchać profesora i zdecydowanie szybciej bym tu zawitał

  • @antos491
    @antos491 Жыл бұрын

    👌

  • @grzegorzjacek3571
    @grzegorzjacek357111 ай бұрын

    To moi przodkowie chyba nie z tad,bo jeszcze trawa nie urosla a dziadek juz sie martwil o pogode kiedy nadejdzie czas sianokosow,o zbozu nie wspomne.

  • @Damianoss1000
    @Damianoss10002 жыл бұрын

    Pańszczyzna, czli zapłata pracą, była korzystna właśnie dla chłopów. Gotówki było niewiele na rynku, więc chłopi nie mieli czym placić. Pan oczywiście wolałby dostać gotówkę i mieć spokój niż mniej lub bardziej rzetelną pracę chłopa. Ale jakoś trzeba było wyegzekwować opłatę za ziemię, "zebrać podatki". Dlatego w okresach kryzysu zwiększano wymiar pańszczyzny, gdy trudniej było zapłacić pieniedzmi (bo często mieszano odpracowanie i zapłątę gotówki), a także w zamian za pewne "socjalne świadczenia" Pana wobec chłopów - np zniszczono wieś, więc Pan finansuje odbudowę za co odbierał poniesione nakłady w wyższej pańszczyźnie. W XVIII wieku, gdy Polska znajdowała się w długim okresie wolnym od wojen i sytuacja gospodarcza zdecydowanie się poprawiala szlachta chciała odejść od pańszczyzny natomiast chłopi stawiali temu opór. Ci, którzy najszybciej oczynszowali chłopów stwalai się najbogatsi, bo mieli do dyspozycji faktyczne pieniądze, a nie teoretycznie wielki majątek. Już oczywiście abstrahując od tego, że były regiony takie jak Wielkopolska gdzie oczynszowanie chłopów zawsze utrzymywało się na względnie wysokim poziomie, a także na ogromnym zróżnicowaniu między poszczególnymi regionami, typami własności itp. Plus tamta Polska składała się z wielu dzisiejszych państw, zróżnicowanych kulturowo i gospodarczo i nie ma sensu pakować wszystkiego do jednego obrazu jednej Polski. Wielkopolska vs województwa Ruskie, Żmudź to de facto zupełnie inne kraje Chłopi pańszczyźniani mieli ziemię de facto na własność, ale bardziej na zasadach dzisiejszego użytkowania wieczystego. Czyli mogli nim spokojnie i swobodnie dysponować. Sprzedawać, dziedziczyć. "Pańszczyzna jako w pewnym sensie socjalizm" - ciekawe spojrzenie, choć prędzej wykorzystałbym "quasi państwo opiekuńcze", oczywiście z dużym przymróżeniem oka. Dwór zapewnia wsi pewne świadczenia w zamian za świadczenia wsi wobec dworu

  • @Arpa61

    @Arpa61

    Жыл бұрын

    Jako dzieciak 10 letni zauważyłem, że socjalizm, komunizm, jak zwał tak zwał, to przecież feudalizm bez Boga. Czyli i za głębokiego PRL były dostępne dane, mimo cenzury, strachu, wszechobecnego kłamstwa i bolszewickiej agitacji. - pozdrawiam

  • @maciekszymanski8340
    @maciekszymanski8340 Жыл бұрын

    13:17 "wziąść" 45:50 "każdą się włancza"

  • @historiajakiejnieznacie
    @historiajakiejnieznacie2 жыл бұрын

    Podcast, który demaskuje modne ostatnio książki "Pańszczyzna", "Chamstwo", "Ludowa historia Polski". Jakie jest Wasze zdanie o polskim "niewolnictwie"?

  • @Arpa61

    @Arpa61

    Жыл бұрын

    Zalew bolszewickiej agitacji miałem za PRL. Uodporniłem się na popłuczyny po bolszewizmie, a przede wszystkim uodpornili się wszyscy zwyczajni i niezwyczajni Polacy. - pozdrawiam

  • @marvju209

    @marvju209

    Жыл бұрын

    Moje zdanie o tych produkcjach jest zdecydowanie negatywne. Są pisane pod tezę i wpisują się w tradycję zapoczątkowaną przez aroganckich i sprzedajnych intelektualistów francuskich z XVIII w. za pieniądze prusko-ruskie. A tak bez paranoi, to wydają się one skrajnie jednostronne i niepogłębione. Chodzi raczej o skandal i obsłużenie zapotrzebowania ideologicznego niż o poszukiwanie prawdy. Jednak chcąc dostrzec pozytywy w każdej sprawie, mam nadzieję, że sprowokują bardziej poważnych i wyważonych badaczy do głębszego pochylenia się nad tematem. Trzeba przyznać, że historia gospodarcza była u nas bardzo długo traktowana po macoszemu, więc może te "dzieła" trochę ją wypromują

  • @Franko2009100
    @Franko200910011 ай бұрын

    ,👍

  • @hallc1412
    @hallc1412 Жыл бұрын

    brano na zarządców Żydów bo potrafili pisać i byli bezwzględni dla rolników dla tego były żezie podczas powstan kozackich tak tylko mówię ...

  • @Arpa61

    @Arpa61

    Жыл бұрын

    Kozacy zabijali kogo popadło.

  • @dobrawiedzma6709
    @dobrawiedzma6709 Жыл бұрын

    😂😂😂

  • @zupapomidorowazeschabowyms223
    @zupapomidorowazeschabowyms22310 ай бұрын

    Wieczna chwala Polsce Ludowej za wyzwolenie narodu polskiego spod jarzma obszarników.

  • @januszwojci8284

    @januszwojci8284

    6 ай бұрын

    Nie wiesz co piszesz komuchu.

  • @anastazjaQ

    @anastazjaQ

    3 ай бұрын

    Haha polskich chlopow uwłaszczyli zaborcy.. A komuchy przywiezieni z ZSRR (potomkowie tych, co teraz piszą historie ludowe) chcieli faktycznie uczynic chlopa niewolnikiem w kolchozach.. Stalinizm, epoka Gomulki to przymusowe kontynegenty, bieda, zabranie chlopom inicjatywy gospodarczej..

  • @user-vs8jp9bp2p
    @user-vs8jp9bp2p2 жыл бұрын

    ale belkot

  • @wiktormyers8324
    @wiktormyers83242 жыл бұрын

    Skończyłem słuchać gdy padło stwierdzenie że to królowi zależało najbardziej na fałszowaniu pieniędzy W tych okolicznościach wypadałoby powiedzieć kto prowadził mennice i kim byli mincerzy Mam wrażenie że panuje wokół tego jakaś dziwna zmowa milczenia Zdaję sobie sprawę że nie jest to główny temat ale skoro już zabrano głos w tej sprawie to wypadałoby opowiedzieć jak było Łapka w dół i szukam lepszych źródeł

  • @Arpa61

    @Arpa61

    Жыл бұрын

    Ale sam nie napisałeś kim byli mincerzy... Czyżbyś brał udział w zmowie milczenia?

  • @krzysztofnacewicz8976

    @krzysztofnacewicz8976

    Жыл бұрын

    @@Arpa61 Mądrzejsze o tym nie wspominać.

  • @jacektymoczko9016

    @jacektymoczko9016

    Жыл бұрын

    Nie to, żebym ich kochał, ale czyżby mincerzy prowadzili mennice na własny rachunek?

  • @ToChoIOCUS
    @ToChoIOCUS9 ай бұрын

    No a dzis pańszczyzna trwa to polowy czerwcza, czyli 50% zarobkow nam zabiera pantwo

  • @ania3652
    @ania3652 Жыл бұрын

    A propo tych różnych określeń, to pole oznacza miejsce gdzie się sadzi ziemniaki, buraki , zboże, etc, jeździ traktorem. W miastach nie ma pól, bo wszędzie sa bloki mieszkalne. Pamiętać też trzeba, że pomadek to się nie je, bo mozna by się zatruć, bo pomadką maluje się usta ( pomadka=szminka). Chyba mnie każdy zrozumie co napisałam. Nie pamiętam więcej z tych dziwnych określeń. Idzie sie na dwór i to ogólnie przyjęty normalny zwrot. A pola to można zobaczyć na wsi.

  • @debagreg9698

    @debagreg9698

    11 ай бұрын

    Dwór to obszerny dom w posiadłości ziemskiej lub majątek ziemski, folwark; jego właściciele i mieszkańcy; 37:51 37:51 37:51

  • @debagreg9698

    @debagreg9698

    11 ай бұрын

    @ania w miastach nie ma dworu ani dworów. Wiec nie chodzi się na dwór, chyba że w Krakowie jeśli masz na myśli metaforyczną podróż na zamek królewski zbudowany na wzgórzu Wawelski..

  • @ania3652
    @ania3652 Жыл бұрын

    Fajna jest nazwa akacjowa, balonowa. A chcielibyście na czeresniowej mieszkać lub kapuscianej?

  • @ania3652
    @ania3652 Жыл бұрын

    Przecież słowo bonarka nie funkcjonuje w zadnym języku, chyba że jakims nie wiem, poskladali jakieś litery bez znaczenia. Never mind😅😅😅😅

  • @ania3652
    @ania3652 Жыл бұрын

    A czy wyobrażacie sobie gdyby gdzieś byla ulica swińska lub bydlęca, hahaha, albo np. galeria handlowa na ul bydlęcej! Hahaha Tylko nie nadawajcie centrom handlowym hymnów, no bo bez jaj, po co galerii handlowej hymn? 😮😅😅😅😅😅😅😅😅

  • @ania3652
    @ania3652 Жыл бұрын

    I nawet niech mi nikt nie odpowiada na moje pytanie, bo nie chcę wiedzieć, nie jestem zainteresowana skąd wzieli takie chujowe slowo jak bonarka, 😅😅😅😅😅😅