Autor prezentuje stanowisko Kazimierza Pluty-Czachowskiego - lidera piłsudczyków w kraju po 1956 roku w kwestii polsko-ukraińskiej oraz jego stosunek do Zbrodni Wołyńskiej.
Dalej autor przedstawia stanowisko KPN-u w 1979 i 1980 roku w sprawie Ukrainy w oparciu o wytyczne Leszka Moczulskiego dla Macieja Pstrąga-Bielińskiego z 1979 roku oraz na podstawie 10 numeru "Drogi" z 1980 roku, w którym opublikowano rezolucję Rady Politycznej KPN w sprawie prawa Ukrainy do niepodległego bytu, artykuł nt. federalizmu i kalendarium Ryszarda Zielińskiego (który prawdopodobnie odpowiadał w tym czasie za kwestie wschodnie w KPN).
Na koniec tej części autor prezentuje analizę Leszka Moczulskiego opublikowaną w "Drodze" w 1984 roku, a następnie stanowiącą jeden z rozdziałów "Geopolityki" wydanej w 1985 roku, dotyczącą obszaru między Polską a Rosją.