Rozpropagowanie nowego produktu jest procesem rozłożonym w czasie. W różnych fazach jego życia trzeba trafić do różnych typów użytkowników. Czym różnią się innowatorzy od maruderów i dlaczego nie można celować od razu w większość. Usiądźcie wygodnie i posłuchajcie o model dyfuzji innowacji.
Cześć, w tej serii opowiadam o bardziej i mniej znanych modelach mentalnych, czyli uproszczonych schematach myślenia, których poznanie ułatwia zrozumienie świata i podejmowanie decyzji.
Transkrypcja odcinka:
Aby zobrazować model dyfuzji innowacji, nazywany również krzywą rozpowszechniania idei, posłużę się przykładem smartfonów. Powstawanie tego produktu mogliśmy obserwować na naszych oczach i tylko najmłodsze pokolenie nie pamięta czasów, kiedy telefony służyły do dzwonienia i ewentualnie grania w węża.
Pierwsze uprzedzenia, które oprócz funkcji telefonu pozwalały na działanie jako komputer przenośny, pojawiały się od lat dziewięćdziesiątych. W początkowej fazie lat dwutysięcznych firmą, która przodowała w produkcji mądrych komórek, było Blackberry. Były to jednak urządzenia bardzo drogie, ich posiadaniem mogli się pochwalić tylko zamożni i skłonni do nowinek. Ta grupa ludzi w społeczeństwie jest bardzo mała, jest to około trzech procent, i w myśl teorii dyfuzji innowacji nazywamy ich innowatorami.
Innowatorzy są skorzy do ryzyka, lubiący nowości, i co ważne stać ich na to. Wydanie pieniędzy na coś, co okaże się porażką, nie jest dla nich problemem. Nawiasem mówiąc, dlatego również pierwsze samochody elektryczne produkowane przez Teslę były samochodami luksusowymi skierowanymi do gwiazd i businessmanów.
Za innowatorami podążają wcześni naśladowcy. Ta liczniejsza, około dwunastoprocentowa grupa to ludzie lubiący trzymać rękę na pulsie, ciekawi nowinek, często wykształceni. W tej grupie znajdują się również influencerzy. Inni liczą się z ich opinią. To oni najczęściej decydują czy innowacja przyjmie się na masową skalę.
Wracając do przykładu ze smartfonami, pierwszym, który wszedł szerzej pod strzechy, był iPhone. Innowacje w nim wprowadzone, takie jak większy ekran i obsługa wielu gestów spowodowała zainteresowanie nie tylko wśród innowatorów, ale również wśród wczesnych naśladowców.
Opinie wczesnych naśladowców powodują zainteresowanie wśród dużo liczniejszej, liczącej ponad 30 procent grupy wczesnej większości. Są to ludzie o przeciętnych dochodach, konserwatywni w poglądach, a jeśli mówimy o rozprzestrzenianiu idei, a nie produktu również często o przeciętnym wykształceniu.
Oczywiście na rozrost popularności smartfonów wpłynęło zainteresowanie innych producentów i zaoferowanie urządzeń z alternatywnym do iOS systemem Android. Dzięki temu na rynku pojawiły się urządzenia z różnych półek cenowych, dlatego każdy miał okazję spróbować tej nowinki polecanej przez influencerów.
Kolejną, przed ostatnią grupą, która wkracza w piękny świat innowacji, która wtedy już pewnie nią nie jest, jest późna większość. To duża grupa sceptycznie nastawieni ludzie o niskich dochodach i często gorszym wykształceniu.
Smartfony stały się przodującymi urządzeniami dostępnymi w abonamentach. Aktualnie, jeśli ktoś nie chciałby smartfona, to może mieć problem, żeby znaleźć taką ofertę. Jednak każdy z nas zna osoby, które nadal używają tak zwanych dumbfon. Te osobny należą do grupy maruderów.
W tej nielicznej grupie są osoby zrażone do nowych pomysłów, starsze, przywiązane do tradycji, często słabiej wykształcone lub o niskich dochodach.
Mimo że przykład, który podałem, odnosił się do produktu, to samo odnosi się od rozprzestrzenianie idei. Tylko w przypadku idei większe znaczenie od zamożności ma wykształcenie.
Przed podsumowaniem chciałbym jeszcze odnieść się do samej nazwy - model dyfuzji innowacji czy też krzywa rozpowszechniania idei opracowana przez Everetta Rogersa pochodzi z teorii socjologiczne nazwanej dyfuzją innowacji. Jednak opis, który usłyszeliście wyżej, często jest nazywany po angielsku technology adoption lifecycle, czyli w wolnym tłumaczeniu jest to cykl życia adaptacji technologii. Nie znalazłem jednak oficjalnego tłumaczenia, dlatego postanowiłem zostać przy modelu dyfuzji innowacji.
Ten model mentalny można zaobserwować w przypadku każdej nowej technologii. Zachęcam was, do zastanowienia się kto z waszych znajomych należy, do której grupy. Jeśli wybierzecie jakieś popularne innowacje, nie będziecie mieć większego problemu z dopasowaniem ich do odpowiedniej kategorii.