Ufak bir ekleme: Uluslararası SI konsorsiyumu, 1960'larda (ve sonra 1980'lerde) fiziksel birimleri standardize ederken, uzunluk birimini (1 metre) "dolaylı" olarak "ışık hızı" üzerinden yapıyor. Yani önce ışık hızı, "ışık, birim-zamanda, c=299,792,458 tane birim-uzunluk mesafesi kadar yol kedecek hızda hareket eder" şeklinde tanımlanıyor, ve sonra da "birim-uzunluk (1 metre) ışığın 1/c sürede kat ettiği mesafedir" deniyor. Burada, 1/c süresinin atomik saatle bile ölçümünde bir miktar belirsizlik olduğu için, dolayısı ile 1-metre'nin uzayda kapladığı mesafenin ölçümünde de yine bir miktar belirsizlik kalıyor. Sonuç olarak ışık hızı, nominal değer şeklinde "kesin" olmakla berbaber, birim zamanda kat edilen mesafenin uzaydaki koordinatları şeklinde ifade edilmeye kalkılırsa, yine bir belirsizlik barındırıyor.

@cengizcekil1785

Ай бұрын

Zaten hiç bir ölçüm doğru değildir, her zaman bir hata payı vardır

@sahyunus1981

Ай бұрын

1/c yaklaşık 3 yapıyor buradaki 3 nedir?

emeğinize sağlık hocam. Daha fazla video bekliyoruz.

Çok teşekkürler hocam, lütfen devam edin bildiklerinizi aktarmaya

Emeğinize sağlık, sizi ve kanalınızı keşfettiğim için çok mutluyum. Saygılarımla 🙏🏻

Hocam şahane bir anlatım olmuş. Teşekkürler🎉

Bu kadar temiz bir anlatım !!!! Ben de sizi saygı ile selamlıyorum.

@27Seymur

2 ай бұрын

neyi temiz anlattiki ? bi kere yanlisi var. once formul uretiyor ayni anda iki ters yone giden isigin hizini olcen sonra hemen formulu baska bir seyde kullaniyor bu bi kere yanlis. salak o adam bilim adami degil.

hocam zaman yolculuğunun fiziksel incelemesini sizden dinlemek çok keyifli olur. kolay gelsin sizlere.. iyi çalışmalar..

Hocam çok teşekkür ederim video için, tıp fakültesi öğrencisiyim ama fiziği çok seviyorum ve videolarınızı zevkle izliyorum.❤

Şayet sizin gibi eğitmen biri ortaokul yıllarımda karşıma çıksaydı sanırım şuanda Fen bilimleri ve Fiziğe bakış açım çok farklı olurdu. 6/7. sınıflarımda O kadar çok siz anlamazsınız diyip azarlayan Fen Bilgisi öğretmenleri vardı ki gerçekten anlattığı konuyu anlayamayacağımızı dersin başında kabulleniyorduk. Şuan izliyorum sizleri bam başka bir boyutta anlatıyorsunuz. Keyifle izliyorum ve bakış açım değişiyor. Emeğinize sağlık. Umarım Gölgenizde kaliteli insanlar yetişir. ve Umarım kolunu sallayan eğitmen olmaz.

@DoganErbahar

27 күн бұрын

@@ismailgns93 çok çok teşekkür ederim 🙏

Çok şık, sade, çarpıcı. Hocam gerçekten çok teşekkürler, emeklerinize sağlık. Harika bir konu seçimi olmuş. Ben hiçbir zaman Einstein gibi büyük insanların yazdığı makaleleri okumamıştım. Acaba buna yönelik bir içerik yapılabilir mi? birlikte makalelerini yorumlayıp, üzerine konuştuğunuz. Eğer varsa henüz izlemedim fakat bundan sonra kanalınızdaki videoları daha dikkatli bir biçimde takip edeceğim. İyi çalışmalar hocam

Teşekkürler anlatımınız için hocam, çok ilgi çekici bir video olmuş

Tesekkurler Hocam ufkumuzu genisletiyorsunuz 🙏

(Gerçekten) harikasınız efendim , emeğinize sağlık.

Emeğinize sağlık hocam. Mükemmel anlattınız. 😊

Bir bilim meraklısı olarak genişlemenin yönünün etkisini merak etmişimdir. Bununla ilgili bir şey duymak beni heyecanlandırdı. Teşekkürler hocam.

Emeklerinize sağlık, müthiş detay 👏👏👏

Hocam sizi KZread da dün keşfettim. İyi ki varsınız ..

mükemmel fikir... ""Saatler senkronsa ve zaman farkı olmasa da fark varmış gibi düzeltilecek"" gayet zekice özetlenmiş anlatım. Helal !

Hocam kesinlikle çok faydalı bir videonuz daha. Çok teşekkür ederim. Fizeau' dan da bahsedebilir miydiniz diye düşündüm sadece. Belki ayrı bir video konusu olabilir. Çok selamlar.

Hem fiziğe hemde kendine hayran bırakan insan elinize sağlık hocam videolarımızın devamını bekliyoruz

Hocam müthiş video, emeğinize sağlık. Tebeşirin sürtünme sesine aşırı tepki veriyor vücudum, sadece altyazılı izlemek zorunda kaldım:))

konu çok ilginçmiş gerçekten. ayrıca sizi ilk kez seyrettim, çok memnun oldum.

Anlayacağımız dilden olunca insan hemen üstüne düşünmeye soru sormaya başlıyor o zaman çok keyifli hale geliyor hocam fizik, çok teşekkürler emekleriniz için 😊

Saatleri senkronize etmek için kristalden aldığımız saat darbesi ve belli bir kodu paralel olarak iki saate göndeririz. Senkronizasyon problemi büyük ölçüde çözülmüş olur. Muhtemelen saatleri yerinden oynatırken yine zamanları kayacaktır. Sallıyorum 10üzeri -13 saniye seviyesinde sapma payı olur. Bunu iki saati de aynı miktarda aynı hızda birbirinden uzaklaştırarak minimize etmeye çalışırız. Zaten bunu da ölçecek kadar hassas cihazlarımız var mı bilmiyorum fakat ölçtüğümüzü varsayalım hesaplanan hata payı ile ölçülen hata payı çok yakınsa sorun yok. Işık hızı ölçümüne geçilebilir. Bu bir mühendis yaklaşımı. Başta yaptığınız varsayımın çok sağlıklı olduğunu düşünmüyorum. Saatler başta eş zamanlı olmalarına rağmen ışığın iki tarafa farklı sürelerde ulaşması gözlemlediğimiz evrene uymuyor, bunu düşünmek için geçerli bir sebebimiz yok. Ki öyle olsaydı bunu başka bir ölçüm ile görmemiz gerekirdi ama bu yine de problem olmazdı. Fanusta yaşayan bir fizikçi balık olsaydınız fizik yasaları için oluşturduğunuz modeller bizimkinden biraz farklı olabilirdi fakat yine de fanusun içinden yaptığınız gözlemlerle uyuşması konusunda bir sorun yaşamayacaktınız. Dolayısıyla bizim oluşturduğumuz modeller kadar gerçeğe yakınsayacaklardı. Şu anda da bir fanusun içinde yaşamadığımızın kanıtı yok, algımız çok kısıtlı fakat modellerimiz çoğunlukla çalışıyor. Biraz uzun oldu, benim fikrim bu şekilde.🙋‍♂️

@serkan0101

2 ай бұрын

Tespitinizi zevkle okudum.

@Mustafa_Dinc_

18 күн бұрын

Kısaca, Işık hızı diye bir şey yok demek, Verilebilecek en uygun cevaptır, çünkü bu değer, ortam şartlarına göre değişkendir. Ve biz ne kadar veriye yaklaşırsak yaklaşalım, Doğal olarak ışığın hızı da artacaktır, Bu aynı, uzayın büyüklüğü veya küçüklüğün derinliği gibi, en izahı, Ne kadar az bildiğimizi araştırdığımızda, bildiklerimizin daha da az olma gerçeği, Arka planlarda gizem, oluşumun yaratıcılığını üstleniyor, o sebeple "Bildiğim tek doğru, Doğru diye bir şey yoktur; Her doğru çürütülmeye mahkumdur"

Hocam daha çok video atmanızı talep ediyorum.

Elektromanyetizmada bir dalganın sönümlemeden varlığını devamlı olarak sürdürebilmesi için boşlukta tam da tahtada yazan hızda ilerlemesi gerekiyor. Eğer ışık hedefe giderken veya dönerken bu değerden daha hızlı veya yavaş olursa ışık sönümlemecek ve bize tekrar ulaşamayacaktır. Her yönde eşit olmak zorunda

@bruh4893

3 ай бұрын

Çok mantıklı, kaynak atabilir misin + olarak elektromanyetik dalganın enerjisini kaybettiğini ifade etmek için sönümlenmek yerine soğrulmak kavramını kullanmak daha doğru olacaktır

@user-bv8iq8rc9j

2 ай бұрын

​@@bruh4893 sönümlenmekten kastı soğurulmak ile aynı değil diye düşünüyorum. Dalganın sönümlenmesi derken tepe ve çukurların üst üste binerek birbirini götürmesinden kastettiğini anlıyorum. Senin soğurulmak dediğin şey de ışık bir engel ile karşılaştığında olan olay.

@erkinalp

2 ай бұрын

@@bruh4893 sönümlenmekle soğurulmak arasında dev bir fark var

Elinize sağlık hocam çok teşekkürler

Hocam youtube u açık üniversitesi gibi kullanmaya çalışıyorum sizin bu üniversite de bas hocalardan olmanızı istiyorum lutfen daha fazla video yukleyin vakit ayırdığınız için teşekkür ederiz

Teşekkürler hocam iyiki varsınız

Hocam size hayran kaldım.

Ya yorumları okuyan insanlara bayılıyorum bu insanlar seven ve sevilen insanlardır bence

Beynim mest oldu dinlerken, fizik insanın ruhunu aydınlatıyor.

Canim hocam lutfen daha sik video atin videolariniz cok bilgilendirici ve cok hosuma gidiyor

Konudan bağımsız olarak hocam dik durun lütfen eklem rahatsızlıkları çekebilirsiniz biraz boyun bölgenizde skolyoz var gibi.

Sayın hocam, sizi bu video ile tanıyorum/dım (ve ne yaptığınıza baktım biraz). Sizi yanaklarınızdan öper, kanalınızın o kararmış ve buruşuk, tanınmaz haldeki "daş" haklarını ütüleyip bebek cildi ederim. O derece güzel iş yapıyorsunuz.

Fikir ve teorik soru : Fiber optik kablo içinde lazer ışığı tam yansıma kullanılarak djital bilgi taşıması yapılıyor, uzuun ve metresi belli bir fiber optik kabo kullansak ve iki ucuda elimizde olsa bir uca sinyal versek diğer uçtan ışığı aldığımızda ışığın hızını tek yönlü ölçmüş olmaz mıyız? Hava boşluk yada fiber içindeki hız farklılık gösterir mi ? ne kadar gösterir? Teşekkürler.

Doğan hocdan gurme bilgiler. Bilgi evrenime yeni bir tohum ektiniz teşekkürler.

Elinize sağlık hocam teşekkür ederim

merhaba hocam, Nazlı ile daha fazla video gelsin lütfen, çocuk eğitimi konusunu önemsiyorum, ileride çocuğum olduğunda benim için örnek video olur

sağ olun hocam, bizi videosuz bırakmayın

mesela yıldızlardan bize ulaşan ışıklar tek yönlü olmuyormu o ışığın spektrumlarını veya bozulmalarını ivmesini falan tespit edemiyormuyuz veya o ışığın nereden geldiğini falan buna göre elde ettiğimiz sonuçları elimizde bulundurunca yıldızın kaç yıl önceki halini gördüğümüzü felan anlamıyormuyuz elbette kesindir demiyorum ama hata payı varsa yüksek bir miktar o halde uzay araçlarına koyulcak yakıtlar hakkında yanlış hesaplama yapamazmıyız?

Isigin olmadigi bir ortamda isiga duyarli bir panel yapsak panel isiga carptigi an sayacin durmasini tetiklese otomatikmen isigin o mesafeyi ne kadar hizla katettigini gorebiliriz tek tarafli olcum yapmis olmaz miyiz ?

Hocam üniversiteye gitmeyecek olmama rağmen sırf merakımdan fiziğe sardım :D Sizi keşfettiğim iyi oldu bu konuda.

Hocam bir elektron çiftini dolanıklaştırsak, birini sistemin bir tarafına, diğerini diğer tarafına yerleştirsek, sonra ışığı tam ortadan yollasak, bu şekilde bir ölçüm gerçekleştirsek kabul edilebilir bir doğruluk elde edemez miyiz? Edemezsek ne engel olur?

Hocam özel görelilik teorisine bi videoda değinir misiniz?

Hocam selamlar, fizik bölümü öğrencisi olarak gerçekten videolarınızı severek izlemekteyim. Kuantum mekaniği veya istatistiksel fizik ile alakalı bir takım fiziksel olayları anlamakta güçlük çekmekteyim zaman zaman, ilerleyen zamanlarda bu konseptlerdeki fenomenler hakkında videolarınızı da sabırsızlıkla bekliyorum..

@Sirtahanewton

3 ай бұрын

selamlar nerede okuyorsun

@aliebrar783

3 ай бұрын

Bende merak ettim nerde okuyorsun kaçıncı sınıfsın

@faraday4048

3 ай бұрын

İngilizce Fizik bölümü, 3. sınıf öğrencisiyim.

@aliebrar783

3 ай бұрын

@@faraday4048 Hangi üniversitede okuduğunu sormuştuk🤣 Neysr sanırım söylemek istemiyorsun

@faraday4048

3 ай бұрын

@@aliebrar783 Evet biraz öyle , anlayışınız için teşekkür ederim. Siz ne okuyorsunuz ? Fizik mi ?

hocam saatleri ikisini a ile b noktasının ortasına koyup ışığı a veya b noktasından gönderip senkronize ettikten sonra saatleri eş zamanlı a ve b noktasına sevk edersek doğru sonucu elde etmiş olmazmıyız? ayrıca farklı metotlarla ışığın hızı hesaplana bilir. teoride gidiş ve dönüşün aynı hızda olmama ihtimalinden bahsediyorsunuz. mesela ışığı gönderdik geri geldi ölçtük elimizde bir sonuç var. aynı ışığı tekrar gönderdik geri geldi tekrar ayna yardımıyla geri gönderdik ve tekrar geldi bir daha ölçtük çıkan sonucu ikiye bölersek gidiş ve dönüş hızının eşit olduğunu çok kolay hesaplayabiliriz.yanılıyormuyum ? veya teknolojide çok ilerledik birden çok saati tek tuşla senkronize edebiliyoruz. (kütle çekimi ışığı da etkisi altına aldığı gibi, dünyanın güneş etrafında dönmesi güneşin galaksinin etrafında dönmesi gibi argumanları var sayarak tam olarak doğru sonuca varmamız zor olsada büyük oranda doğru denilebilecek sonuca ulaşmak mümkün.)

Ben yanlış mı anladım yoksa hocamız saatlerı ışıktan hızlı senkron edemediğimiz için mi ışığı tek taraflı ölçemeyeceğimizi söyledi. Yani senkron için ölçmek istediğimiz şeyi baz alırsak zaten yine de bir miktar eksik sonuçlar mı elde ediyoruz?

"Pis bir gerçek, güzel bir teoriyi mahvetti" Thomas Henry Huxley. Aklıma geldi. Kanalını yeni keşfettim. Doğrusu dizi seyretmek yerine kanalı seyretmek çok iyi bir zaman geçirmeme, bilgi dağarcığımı arttırmama ve eski bilgilerimi hatırlamama yardımcı oluyor. Çalışmalarınızın devamını dilerim.

@DoganErbahar

Ай бұрын

Güzel sözmüş 👍

emeğinize sağlık

Video için teşekkürler.

Saatleri aynı noktada ışık harici bir yöntemle senkronize edip (örenğin Cs iztopunu kullanarak) sonra konumlarını ölçüm noktalarına doğru değiştirmek, senkronizasyonu bozacak mıdır?

Hocam sizin tahtaya yazdiginiz işik hizi denilen sayinin atom saati üzerinden işigin bir saniyedeki frekansi olmasinmi saniye üzerinden yapilan işik degerinin bir saniyedeki degerinin metre cinsinden tahtaya yazdiginiz degerin bir işik demetinin bir saniyedeki frekansinin metre cinsinden degeri olmasinmi işik bilindigi gibi bir kuantum demeti olup bir dna veya bir rna sarmali gibi polarizasyon ve kuantum degerlerine ayrilabilen bir kuantumdemedi toplulugudur ve farkli frekanslara ve farkli hizlara sahip kuantum paketidir. Ve isigi oluşturan herbir frekans tanesi işik frekanslarina ve kuantum degerlerine ayrildiginda farkli hizlarda ve farkli indislerde hareket eder ve magnetik ve elektirik alanlarda farkli özellikler gösterir. Polarizasyonu biliyoruz.Hocam iki yonlü hiz yerine frekans diyebilirmiyiz bence öylediyelim tahtadaki sayi frekans olsun ve iki yönlü hiz olsun yani frekans olsun .tabi isik hizinin yöne göre degişmesi ve kozmik uzayin bir yönedogru daha yaygin ve geniş olmasi bir kuantumdemeti olan işiginda herhangi bir yöne dogru yayilirken farkli özellikler göztermesi polarizasyon degerinin degişmesi magnetik alan ve elektirik alandan farkli etkilenmesini dolayisiyla işik hizinin homojen olmamasini bize saglar

Merhaba hocam umarım iyisinizdir. Bir kaç sorum olacak, belki bunlara video yaparsınız.. 1- güneşten gelen ışık (fotonlar) bize dalga fonksiyonu ile geliyor, biz bir gözlemci (sensör vs neyse) çalıştırdığımızda tüm güneşten gelen ışığın dalga fonksiyonunu çökertip parçacık haline mi getirmiş oluyoruz? 2-dalga fonksiyonunda girişim deseninde daha parlak daha koyu yerler var ama günlük hayatımızda gölge oluşturan yerler dışında 'girişim deseni kaynaklı' az aydınlık çok aydınlık yerler göremiyoruz, neden? 3-kuantumda herkesin çözmeye çalıştığı sorunların çoğu tek ve bu da süperpozisyona bağlı diye düşünüyorum ne dersiniz? 4-uzay-zaman yapışıksa, kütle ve hız uzayı genişletip zamanı yavaşlatıyorsa evren eskiden daha küçükken zamanın çok daha hızlı akıyor olması gerekmez mi, bu da evrenin yaşının olması gerekenden daha fazla olmasına neden olmaz mı, bu da yakın zamanda jamess webb ile uzaklarda gözlemlenen ama yaşına nazaran daha gelişmiş galaksiler bulunmasını açıklar mı ? (beyin yakan konular 101) 5- (hala beyin yakamadıksak ) evrenin sonsuz olmaması gerekir, zaten bir başlangıcı olduğu biliniyor dolayısı ile bir kenarı var , evrenin sınırına ulaşmak mümkün değil ama kenarında olmuş olsak yüksek hızla genişleyen evrenin genişleme hızına eşit hızda hareket edip sabit olarak evrenin kenarından baksak camdan bakar gibi, evrenin olmadığı haline, fizik uzay ve zamanın olmadığı bir yere, foton ışık vs olmayan bir yere bakıyor olurduk, tam anlamı ile hiçliğe, dolayısı ile bir şeye bakamaz olurduk, baktığımız yerde zaman uzay yoktur ama evrenin genişleme (yaratılma vs ne derseniz) sürecinin devam ettiği bir yerde bulunuyor olurduk az önce uzay zamanın olmadığı yere genişleme hızında ilerlediğiğimiz için uzay zaman oluştuğu yere devamlı olarak ilerlemiş olurduk, az önce uzay zaman enerji olmayan bir yerde yaratılış (oluşum) gerçekleşir biz (kenardaki gözlemci) oraya ilk gelen olurduk , aslında yoktan uzay zaman oluşuyor olması bir enerji gerektirmez mi, bu bizim kapalı sistemimize sürekli enerji ekleniyor olması anlamına gelmez miydi? 6-hocam kaynak tavsiyesi alabilir miyim selamlar.

Hocam, epsilon0 ve mü0 'ın çarpımları arasında da c ile ilgili bir ilişki vardı. Oradan elde edilen değer de aynı yaklaşımsal sıkıntılara sahip miydi? Ben lisanstayken kara büyü gibi gelmişti EMAT dersinde.

Hocam, bu gidiş geliş teknigi ile yaptıgımız ölçümü birebir aynı cihazlar ile ve simetrik olarak karşılıklı iki deney sistemi ile yaparsak belki daha fazla ikna oluruz diyecegim ama yazarken düşündüm de hicbir katkısı olmayacak, sorun halen devam ediyor :)

Tesekkurler

Düşünülmüş mü bilmiyorum ama evrende karanlık alanda farklı yoğunluk(bilmediğimiz bir manyetik olabilirde) ışığı yavaşlatıp bize evreni farklı (büyük anlamında) görmemize sebep olabilir mi? Belki evren düşündüğümüzden daha küçüktür.

Mesafe neden sadece 2 farklı hıza sebep olsun ho hocam? Her mesafe tekrar 2 ye bölünebilir. Planc uzunluğuna kadar yolu var. Bu durumda sonsuza yakın 'c' nin ortalaması olmaz mıydı yoksa ben mi yanlış hesap yapıyorum?

Peki değerli hocam aklıma şöyle bir soru geldi. Işık kaynağının hep aynı değerde bir elemandan güç aldığını varsaydığımız zaman 300.000 km/s olarak standart hesap yaparsak farklı güç kaynaklarında bu gene aynı sonucu verir mi. Örneğin 2 volt ile 5 volt beslemesi yapılan bir ışık kaynağının hızı aynı mıdır. Amper değeri de önemli tabii. Ya da lümen değeri. Standart bir hesap var evet ama ortada da güç diye bir kavramda var. Hava şartı görüş mesafesine etki edecek etkenler değiştiğinde de ölçüm değerleri değişmez mi. Işıkta yaşanacak kırılmalar bence ölçüm değerine etki edecektir. ------ gibi giden bir ışının vvvvv şeklinde kırılarak gitmesi ölçüme etki edebilir. Örneğin sisli bir havada yapılacak ölçüm ile açık havada yapılan ölçümde bir değişim olacaktır.

Emeklerinize tesekkur ederim, ben de cogu insan gibi "elektrikci videosu" sayesinde sizi kesfettim. Bilimin her alanini ilgiyle taniyip ogrenmeye calisan biri olarak iceriklerinizi cok degerli buldum, devaminin gelmesi dilegiyle, Kibris'tan sevgilerle. Bu arada bir soru sormak istiyorum. Bu olcum zorlugu, isigin hizinin cok buyuk olmasindan dolayi midir? Veya soyle sorayim, ayni sorunsal mesela sesin hizini olcerken de ortaya cikiyor mu?

@DoganErbahar

Ай бұрын

Yok, bu çok temel bir prensip zaviyesinden bir zorluk büyüklük ile ilgili değil

@EmreYazgin

Ай бұрын

@@DoganErbahar Tesekkur ederim

hocam c1 esit degildir c2 kabulu yaptiniz ya, anlamadim. 2 isigin hizi nasil farkli olabilir. sonucunuz bu varsayima dayali ve bu kismi anlmayinca sonuc net kabul edilbelilir olmuyor.

a noktasindan gonderilen isigin b noktasindan yansiyarak a noktasina geri donmesini saglayacak bir ayna konulsa, sonra a noktasina geri donen isigin bir baska ayna ile tekrar b noktasina geri yansitilmasi saglansa ve olcumler tekrarlansa, isigin farkli yonlerde farkli hizlarla hareket edip etmedigi test edilebilir

Muhasebeciyim ama fiziğe acaip ilgi duyuyorum ve bu beyfendiyi yeni keşfettim ses tonu konuşma akıcılığı fizikle ilgili olmayan birine bile anlatabilme becerisi muazzam bişey öğrencileri çok şanslı bazı hocalar bazı dersleri gerçekten özel olarak sevdiriyor

Teşekkür ederim hocam

Hocam öncelikle elinize sağlık ufuk açıcı bir videoydu. Bir noktada evrenin bazı yerlerinin izotropik olmayışından bahsettiniz bu noktada bir kaç şey merak ediyorum öcelikle zamanda öteleme simetrisi ve mekanda öteleme simetrisine tabi olmadığını düşünüyorum çünkü örnek olarak, ışık hızının gideceği yolu (dünyada ya da daha uzak yerlerde vakum içinde) bu izotropik olmayan yerde daha uzun bir zamanda kat edeceği yoldan daha az sürede kat etmiş olacak. Bunun nedeni belki evrenin genişlemesi için söylenebilir işte lastik balonun gerilmesi gibi analojiler kullanılabilir buna bağlı olarak ışık hızı için evrenin herhangi bir yerinden çıkan ışık hiç bir zaman genişleyen evrenin sınırına ulaşmayacak ya da dünyaya ulaşmayacak olan diğer ışık için de geçerli. Bir noktada evrensel modelimiz sadece gözlemlenebilir evren olacak. Bu da evren için öteleme simetrilerini ortadan kaldırır, yani evrenimiz teoride izotropik değildir. Bu rahatsız edici bir durum. Bu video ile ilgili Fizeau deneyinden ışık kalibrasyon kısmını okumuştum aynı noktalara değinmişsiniz ama orda tek fark ışığın tek bir yönde olmasıydı. Tekrar elinize sağlık.

@dorandeniz3026

3 ай бұрын

@Ben10simsekhiz 17 neden

@dorandeniz3026

3 ай бұрын

@Ben10simsekhiz Teşekkür ederim. Gitmek istediğim yer şu an CERN. Bir deneyde ya da teorik çalışma fırsatı bekliyorum.

Hocam fiber optik kabloyla tek yöne ölçülemez mi.

Yeni kesfettim. Devami diliyorum

Bu konuyu Veritasium kanalı da dile getirmişti ve bence çok yersiz bir varsayım. Işık hızı ölçümü, Öklidyen uzay varsayımına göre yapılıyor. Yoksa elbette uzay yönlere göre çarpık da olabilir, hatta cetveliniz yön değiştirdiğinde uzunluğun aynı olup olmadığını da bilemezsiniz. Ama matematiksel olarak şu da iddia edilebilir ki, sürekliliğin geçerli olduğu fonksiyonlar, çok küçük parçalarla ele alındığında doğrusala yaklaşır. İster genişlesin, ister bükülmüş olsun, uzayın da çok küçük bir parçası ele alındığında Öklidyen uzaya yakınsar. Bizim deney ortamlarımız her ne kadar bizim için büyük olsa da ışık için çok küçük mesafe bunlar. Yani Öklidyen alabiliriz. Şüpheler tamamen yersiz.

zaten universitede fizik okumak isteyen birisiyim videolarınızı cok seviyorum lutfen devamı gelsin hocam

@fatihylmaz-be2cw

3 ай бұрын

büyük hata yaparsın koç isteme sen

@schrodinger10_25

3 ай бұрын

@@fatihylmaz-be2cw turkiyede temel bilim okumak her zaman issiz kalacaksın gibi bir anlama sahip zaten bunun ben de farkındayım ama bunun sebebi temel bilimlere yeteri kadar önem verilmemesi. benim zaten maddiyatta gözüm yok ben kendimi geçindirecek kadar kazanayım ama sevdigim isi yapayım o bana yeter acıkcası

@fatihylmaz-be2cw

3 ай бұрын

@@schrodinger10_25 sana bı fizik mühendisi abin olarak soyliyim...fizikle alakalı bı işin olsun istiyosan , bu sadece fizik tedavi olsun...Türkiye'de içinde fizik geçen başka herhangi bi meslek seni sadece işsizlik ve bunalıma götürür...

@schrodinger10_25

3 ай бұрын

@@fatihylmaz-be2cw ben oyle dusunmuyorum. odtude fizik okuyan tanıdıgım insanlar var ve akademik anlamda ilerleme olanaklarının cok fazla oldugunu soyluyorlar ki benim de hedefim akademi alanında calısmak zaten

@fatihylmaz-be2cw

3 ай бұрын

@@schrodinger10_25 sadece akademisyenlik ihtimali var zaten okulda kalabilirsen olur başka türlü sadece sürünürsun...fizikte ortalamani 3 ten az tutmayacagina ve kiyida kossede bı dayın olduğuna inanıyorsan akademisyenlik ihtimalinden yuruyebilirsin...devlet yada özel sektör fizik ve fizik mühendisleriyle ilgilenmiyor bunu bil...

peki hocam ışığın 2 yönde hızının aynı olup olmadığını test edemez miyiz? saatleri senkronize etmeyelim önemli değil. ortadaki kaynaktan 1. saate t1 sürede, 2. saate t2 sürede varsın ışık. aralarında da t2-t1 kadar zaman farkı olsun. orta noktayı sabit tutarak ve de 1. ve 2. saatlerin doğrultusunu ve merkeze uzaklığını da koruyarak döndürürsek t2-t1 zaman farkının değişip değişmediği kontrol edilemez mi?

Çok güzel video, teşekkürler. Peki senkronizasyon için kuantum dolanıklılık kullanılabilir mi? Kuantum dolanıklılığın yapısı gereği bilgi aktarımına izin vermeyeceğini okumuştum ama yine de merak ettim.

@DoganErbahar

3 ай бұрын

Tam olarak dediğiniz gibi. Bir ölçüm yaparsınız ama diğer tarafın ölçümü ne zaman yaptığını bilemezsiniz

Hocam iki yonlü hiz yerine frekans diyebilirmiyiz bence öylediyelim tahtadaki sayi frekans olsun ve iki yönlü hiz olsun yani frekans olsun .tabi isik hizinin yöne göre degişmesi ve kozmik uzayin bir yönedogru daha yaygin ve geniş olmasi bir kuantumdemeti olan işiginda herhangi bir yöne dogru yayilirken farkli özellikler göztermesi polarizasyon degerinin degişmesi magnetik alan ve elektirik alandan farkli etkilenmesini dolayisiyla işik hizinin homojen olmamasini bize saglar.

Hocam şu tebeşiri de MIT hocalarının kullandığı ile değiştirseniz süper olacak. Yine de çok iyisiniz... ❤

@DoganErbahar

3 ай бұрын

Nereden bulacağız onu

Hocam merhaba içeriklerinizi çok beğeniyorum açıkcası sizden bir ricam var ales sözel sorularını çözerken bir paragraf sorusu görmüştüm 2023 ales 1 "Sayısız çeşidiyle arıların tüm dans repertuarı, kuantum fiziğiyle ilgili matematiksel bir şemaya oturur. " Soruda böyle bir kesit var ve arıların kuantum fiziğine duyarlı oldukları hakkında oldukça garip ifadeler içeriyor. Araştırdım ama pek bir şey bulamadım . Sizin konu hakkında bilginiz var mıdır ?

@DoganErbahar

2 ай бұрын

Hiç duymadım açıkçası

İlk ölçümü tam ortadan değil de, a noktasına 1/3 ve 2/3 uzaklıktan 2 defa yaparak, sonuçları karşılaştırsak peki? Işığın tek yönlü hızını ölçmüş olmayız ama iki yöndeki hızı eşit mi öğrenmiş oluruz

Senkronizasyonun neden imkansız olduğunu anlayamadım açıkçası, başlangıç ve bitiş noktasına atom saati koyup onun tiklerini kaydeden yazılımı tek bir buton ile aynı anda sıfırlayıp aynı tikleri ve sayıları ürettiğini gördükten sonra başlangıç ve bitiş noktasına koyup ışığı gönderdiğimiz an başlangıç noktasındaki atom saatinin tik sayısını kaydedip bitiş noktasındaki atom saatinin de ışık geldiği an kaydedip hesaplamayı bu şekilde neden yapamıyoruz. Elbette işin içine birçok değişken giriyor ancak bunlar çözülebilir ve hesaplanabilir şeyler bence. Bir de sanırım ölçümün hangi yöne doğru yapıldığı da önemli çünkü biz şuanda bir kütle çekimi etkisi altındayız ve ışık da öyle, kütleçekimi ışığı bükebilir veya daha doğrusu kütleçekiminin daha çok olduğu yerde uzay daha çok büküleceği için mesafe de artar ve hesaplamamızı etkileyebilir, hatta bu deneyi yatay bir şekilde yapsak bile etkileyebilir çünkü kütle çekimi dairesel bir çekim uyguluyor yani herhangi bir noktadan başka bir noktaya gittiğinizde çok az da olsa kütleçekimde farklılık meydana geliyor yani mesafe değişiyor, bunun da hesaplanması gerekiyor sanırım. Boş bir uzayda bu deneyi yapsak bile sanırım yüzde yüz doğru sonucu bulamayız çünkü her zaman bir şeylerin kütle çekimi altında olacağız ve mesafeyi tamamen doğru ölçtüğümüzden emin olamayız

@muratdemirkiran01

2 ай бұрын

"Tek bir buton ile aynı anda sıfırlayıp..." fikrini çürüten şey ilk cümlen maalesef. Aynı an diye bir şey var mıdır? İşin bu felsefik boyutuna girmek istemiyorsan eğer, şu şekilde devam edeyim: butona bastığında o kodu ileten şey nedir? Elektrik yani elektronların hareketi. Daha ışığın farklı yönlerde aynı hızda gidip gitmediğinin ispatını yapamamışken elektronların aynı hızda hareket ettiğini nasıl varsayabiliriz?

Evrende farklı doğrultularda bu deney yapılarak ışığın farklı yönlerde hep aynı mesafede gidip gitmediği ölçülebilir. En azından belirsizlik giderilir

M.Morley deneyi ile ilgili video hazırlayabilir misiniz sayın hocam?

@salihsahinoglu69

Ай бұрын

Bugün sonuna kadar büyük bir zevkle izlediğim görelilik teorisi dersinizde anlatmışsınız. Emeğinize sağlık.

O halde ayna kullanarak çözüm bulunabilir. Örneğin Ay üzerindeki aynalardan birine ışık gönderilir ve ne kadar sürede geri geldiği ölçülür. İkiye böldüğümüzde mesafelerin kesinlikle aynı olduğunu biliriz. mevcut teknoloji bu ölçümü hassas yapabilir. Daha uzak mesafe gerekirse, gezegen sondaları üzerine ayna yerleştirerek yapabiliriz belki. Ancak uzay asimetrik büyüyorsa bile, milyarlarca işık yılı mesafe içerisinde birkaç saniye ışık yolculuğu ile ölçeceğimiz sonuçlarda gözlemlenebilir bir hata olmaması muhtemel. tabii ki Dünya ve Ay’ın hatta Güneş’in yerçekiminin bu denklemde nasıl yer alacağı uzmanların konusu.

Bi fikrim aslında, Bu problemdeki sorun saatlerin senkronizasyonu gibi duruyor. Eğer A ve B noktaları çakışık olsaydı sorun çözülürdü. Bunu da pratikte test edilmesi ne kadar mümkün olmasa da ışığı bir karadelik gibi yüksek kütleli bir cisimle bükerek kapalı bi şekil elde edebilirsek çözeriz. Zaten ışığın hızı +x ve -x yönünde farklıysa kapalı bir şekil çizemez daha çok spiral halini alır. Şu an gördüğümüz kadarıyla karadeliklerin etrafında ışık halkaları var.

@dorandeniz3026

3 ай бұрын

bende bir şeyekleyeyim ışık hızının bükülmesi kozmolojide artık jeodezik halini alır ve en kısa mesafeye kıyasla öklid uzayı için daha uzun bir yol katedecektir.

Çok uzak mesafe için saat senkronize edilir. Yan yana senkronize et çok yavaş hızla uzaklaştır . Yaklaşan cısım ve uzaklaşan cısım üzerinden ölç

Öncelikle emeğiniz için teşekkürler hocam. Günümüz teknolojisinde kısa mesafede tek sayaç ile ölçülemiyor mu bu acaba. Mesela arasında 1 mt mesafe olan kaynak ve dedektör ile bunlara bağlı, kaynaktan ışık çıktığında tetiklenen ve dedektöre vardığında tekrar tetiklenen nanosaniye mertebesinde tek sayaç la yapılamıyor mı günümüzde. Bir de maxwell denklemlerinden elde edilebilen c=1/kök(E0*U0) elektromagnetik dalganın tek yönlü hızını vermiyor mu?

@DoganErbahar

3 ай бұрын

Teorik olarak veriyor

@bilalinci4981

3 ай бұрын

Burda mesafenin az olması bir şeyi ifade etmez. Yine çok ama çok küçük miktarlarda gecikme olucaktır.

@yeox9830

3 ай бұрын

@@bilalinci4981 Aynı sayaç ama gecikme olacaksa kaynaktan gelen sinyaldeki gecikmede dedektörden gelen gecikmede aynı olur. Sayılan nanosaniye değişmez ki.

Videolarınız gerçekten çok güzel hocam tesadüfen geçenlerde youtube da çıktı karşıma izledim keşke daha önceden izleseydim dedim gerçekten üniversite kalitesinde eğitimler başarılarınızın devamını dilerim ❤️

Şu anki teknolojide 2 saat dijital saat 1:00 resetleciye bağlanarak elektronik olarak tam senkronize edilebilir ve bunu yaparak ışığın tek yönlü hızını ölçmekteki senkronizasyon sorunu aşmış olur

Teşekkürler 😊

Her ölçüm belirsizlik içerir. Standart atanmış değerler istisna edilmiştir aksi durumda kaos olurdu. Uzayda bizimle aynı gelişmişlikte bir medeniyet bulunursa bu sabitlerde küçük farklar olduğu görülecektir. Pi sayısı, avakadro sayısı, elektron yükü, ışık hızı...vs

@GeneralTheoryOfRelativity

3 ай бұрын

Pi sayısı neden farklı olabilir?

@teznasilyazilir

2 ай бұрын

@@GeneralTheoryOfRelativity Bildiğim kadarıyla pi sayısının farklı olabilmesi şu 2 nedenden kaynaklanabilir: (1) 3+1 boyutlu uzay zamanda düzlemsel bir alanda hesaplanması, (2) pi sayısının hesaplanmasında dairenin sonsuz sayıda küçük açıdan oluştuğunun varsayılmasına rağmen sonsuz küçük açıya ulaşılamaması. Ancak (1) nolu varsayımdan emin değilim. Örneğin üçgende iç açılar toplamı düzlemde 180 iken dış bükey alanda 180'den büyük. Aynı durum daire için de geçerli olmalı. Düzlemde dairenin iç açılar toplamı sonsuz ise, dışbükey bir alanda dairenin iç açılar toplamı sonsuzdan büyük olmalı ama bu durum da tanımsızlığa yol açıyor.

harika

hocam sizi yeni keşfettim anasayfama düştü bu video anlatımınıza sağlık, sormak istediğim bir şey var görürseniz cevap verirseniz sevinirim; çift yönlü hızını senkron saatler problemi üzerinden düşünüyoruz, sabit kabul ediyoruz peki bunun maxwell denklemlerinden çıkan ışığın hızı ile (hareketin devamlılığı için gerekli eşik hız diyebilirim sanırım), ispat yapmamız mümkün değil mi veya denklemlerle açıklanamayan şey nedir onu anlayamadım. tabiki ortamları aynı kabul ediyoruz bi ortamı su bi ortamı vakum falan saymıyoruz. umarım görür ve yanıtlarsınız. ( elektrik mühendisiyim hocam yıllar oldu görmeyeli tabiki ders olarak ama ilgim var seviyorum fiziği)

@DoganErbahar

3 ай бұрын

Maxwell denklemleri teorik bir ispat veriyor, burada deneysel olarak nasıl ölçülebilirliği üzerinden konuştuk

@aliarslan2880

3 ай бұрын

@@DoganErbahar evet hocam haklısınız o yönlü düşünmemiştim teşekkürler

👏👏👏

dolanık saatler kullanılamaz mı? Yani iki atom aynı yerde dolanık halde iken ayrılır ve ölçüm işleminde kullanılır.

teşekkürederiz.

Saatleri yan yanayken senkron edip sonra uzaklaştırsalar ya(bi de ışık hızının elektromanyeti sabitlerden hesaplandığını biliyordum böyle hesaplanamaz bence)

Birden fazla kez yansıtırsak yani 2 kere değil 4 veya daha fazla yolun artışına göre uygun sürede geliyorsa yine aynı hız olmuş oluyor. Tabi ki tek yönde yine ölçmüş olmuyoruz.

Şu detayı da verseydiniz konuyla ilgisi olmayanlar daha rahat anlarlardı diye düşünüyorum hocam; bizim A ve B noktaları da evrende bayağı yüksek hızlarla hareket ediyor. Örneğin; Dünya, boşlukta saniyede minimum 200km(görece/referans alınarak bulunan sonuç, uzayda referanssız bir hız ölçümü mümkün değildir) hareket ediyor.

Hocam şimdi ışığın hızı her doğrultuda ve yönde aynı değere sahiptir ifadesi tamamen bir kabül mü yani ben bir lise öğrencisiyim ve müfredatta anlatılan Michelson Marley deneyi ile bu sonuca ulaştığımız deniyor Meb gene saçmalamış mı ?

@DoganErbahar

3 ай бұрын

MM deneyi ile fazla bir ilgisi yok bunun orada zaten iki yönlü hızlar karşılaştırılıyor

Hocam videonuza hayran kaldık. Çok teşekkür ederiz. 35 yaşındayım bambaşka bir işim var kariyerimi de seviyorum hocam, ben fizik öğrenmek istiyorum ama sıfırım,sıfırdan başlayıp fizik öğrenmek isteyenler için bir kitap önerebilir misiniz. Saygılar selamlar

@DoganErbahar

2 ай бұрын

Feynman fizik dersleri

Guzel video, yalniz zannimca videoya karsi sunulabilecek bir argumani daha ele almak rolativite ile konunun alakasini daha iyi oturtmak acisindan iyi olur. Bahsettigim arguman iki yan yana iken senkronize edilmis saati birbirlerinden ayirarak senkronize etmeye calismak, izleyenler saatler yan yanayken senkronize etmenin arada bir mesafe olmamasindan dolayi mumkun oldugunu dusunebilir, mumkundur de: fakat saatler ancak ayirmaya baslayana kadar senkron kalir. Bildiginiz uzere rolativitenin en kilit noktalarindan biri gorece hiza sahip cisimlerin yine gorece zamanlarinin farkli ilerlemesidir. Bu fenomen de saatlerin hareketinin senkronda bozulmaya sebep olacagini acikca ortaya koyar. Iki saatte de bu zaman genislemelerinin esit yasanmasini saglamak icin saatleri ortak bir noktadan esit hizla birbirlerinden ayirmayi one surebilirsiniz fakat isik hizinin farkli yonlerde farkli olma ihtimali rolativitenin de farkli yonlerde farkli islemesine sebep olacaktir. Bu yuzden saatlerin zamanlarindaki farkli isleyis de birbirlerinden farkli olur ve senkron yeniden korunamaz hale gelir.

@DoganErbahar

2 ай бұрын

Gayet yerinde bir açıklama teşekkürler

Hocam cahilce bir soru soracağım fizik konusunda cahilim. Hocam eğer bir şeyi formüller ile matematiksel olarak hesapladığımda çıkan sonucu neden deneysel olarak ispat etmek zorundayım. Formüller ve matematik kusursuz değilmidir? Bir denklem bulduğumda neden deneysel olarak ispat etmek zorundayım ki? Hocam bunu cevaplarsanız sevinirim. Gerçekten merak ediyorum

@DoganErbahar

2 ай бұрын

Matematik, formüller filan bunların hepsi insan zihninin süzgeç ve elekleri gibi düşünün. Bilimde esas alınan tabiattır, etrafımızdaki fiziksel realitedir. Nihai olarak bunu anlamaya çalışıyoruz. Teori ne kadar güzel şık olursa olsun fiziksel realite ile uyuşmuyorsa çöpe atılır. Yani sorduğunuz sorunun biraz felsefi bir tarafı var antik Yunan'da da aklı tabiatın önüne koyan yaklaşımlar vardı. Ama modern bilim tam tersi şekilde ilerliyor

@cokertme_kebab

2 ай бұрын

@@DoganErbahar hocam teşekkür ederim💕

"tıkır tıkır işleyenler" neler? her şeyi açıklıyorlar mı yoksa işleyen sadece matematik mi?