Historia t̶̶̶o̶̶̶r̶̶̶t̶̶̶u̶̶̶r dentystyki
Jeżeli delikatnie mówiąc, nie przepadacie za wizytami u stomatologa - możemy powiedzieć tylko: cieszcie się, że żyjecie w XXI wieku, a nie za czasów, kiedy płukano usta moczem, przykładano pijawki do dziąseł czy publicznie wyrywano zęby a krzyki pacjentów, były zagłuszane przez śmiejący się tłum. Dzisiaj opowiemy Wam o historii tortur... to znaczy: dentystki.
Partnerem materiału jest Procter & Gamble.
źródła:
Oxilia, G. et al. (2017). The dawn of dentistry in the late upper Paleolithic: An early case of pathological intervention at Riparo Fredian. American Journal of Physical Anthropology, 163(3), 446-461.
pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28345...
Bernardini, F. et al.(2012). Beeswax as Dental Filling on a Neolithic Human Tooth. PLoS ONE, 7(9), e44904.
journals.plos.org/plosone/art...
Bałczewska E., Marat J., Problem higieny jamy ustnej widziany wczoraj i dziś, Borgis - Nowa Stomatologia 4/2001, s. 33-37.
www.czytelniamedyczna.pl/1996,...
Pausch N.C. et al. (2015). Tutankhamun's Dentition: The Pharaoh and his Teeth. Brazilian Dental Journal.
doi.org/10.1590/0103-64402013...
Waracki M. (2010) Choroby zębów i sposoby ich leczenia w starożytnym Egipcie, Przegląd Historyczny 101/3, 315-352.
bazhum.muzhp.pl/media/files/P...
Kucharzewski, Marek & Sitek-Ignac, Natalia & Saran, Anna & Stwora, Izabela & Wilemska-Kucharzewska, Katarzyna. (2017). Did Tutankhamun Have a Dentist? The History of Dentistry in Ancient Egypt. Annales Academiae Medicae Silesiensis. 71. 55-61.
www.researchgate.net/publicat...
Cervino G. Milestones of Dentistry: Advent of Anesthetics in Oral Surgery. Dent J (Basel). 2019;7(4):112. Published 2019 Dec 10.
www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/arti...
Kim był student UJ na przestrzeni wieków? Rozmowa z prof. Krzysztofem Stopką (część III), Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
www.uj.edu.pl/wiadomosci/-/jo...
Historia stomatologii polskiej, Katedra Historii Medycyny UJ CM
khm.cm-uj.krakow.pl/dydaktyka...
Fleming J., Fake smiles and false teeth: a history of dental pain. Irish Times Sep 12, 2017.
www.irishtimes.com/life-and-s...
Rajesh P. Haridas; Horace Wells’ Demonstration of Nitrous Oxide in Boston. Anesthesiology 2013; 119:1014-1022
doi.org/10.1097/ALN.0b013e318...
Horace Wells and Anæsthesia. Nature 161, 123-124 (1948). doi.org/10.1038/161123c0
Krzyżostaniak J., Kulczyk T., Surdacka A., Historia radiologii stomatologicznej, Dental and Medical Problems 2011, 48, 2, 277-281.
www.dmp.umed.wroc.pl/pdf/2011...
Wynbrandt J., Bolesna historia stomatologii albo płacz i zgrzytanie zębów od starożytności po czasy współczesne, Wydawnictwo Marginesy, Warszawa 2020.
Supady J., Historia dentystyki w zarysie, Wojskowa Drukarnia, Łódź 2010.
Пікірлер: 338
errata: w 13:44 powinien być podtlenek azotu, nie wodoru. Mój błąd, bardzo Was przepraszam! Kilka zdań później używam poprawnej nazwy.
@felix8169
2 жыл бұрын
There is no problem, Madam. Fortunately, I did not use the wrong substance. 😉
@dawidnowak4797
2 жыл бұрын
A tam , dobrze że nie Tlenek Węgla , "to by w tedy Dawali Czadu" XD
@pankielbasa1409
2 жыл бұрын
Zaraz a podtlenek azotu to nie te "magiczne" butle w serii Szybcy i wściekli
@marekuryga4500
2 жыл бұрын
Rok temu , w Holandii podtlenek azotu został zakazany jako gaz imprezowy. A szkoda, bo bylo śmiesznie
@Cixhy_
2 жыл бұрын
hujowe
"To jest prawdziwe, sprawdzone milion razy" = "NO SCAM! 100% LEGIT!"
@vaniliowydziaborozec
2 жыл бұрын
[SPRAWDŹ RYCINY]
@darkushypehypehype3911
2 жыл бұрын
Poleca: Teodor Bohosiewicz
@januszradowski6894
2 жыл бұрын
Hotel:Trivago
@g4xmer902
2 жыл бұрын
Legit no scam
@Katarzynalisowska779
2 жыл бұрын
Czy to sarkazm?
Moi rodzice zaniedbali moje zdrowie do tego stopnia, że dopiero w wieku 16 lat poszłam do dentysty. Z 16 zębów do leczenia, w różnym stopniu, nie polecam. Dbajcie o ząbki.
@lubomirpetrowpahuta
2 жыл бұрын
Nie przejmuj się, samo chodzenie do dentysty nie zapewni posiadania pełnego uzębienia. Fakt, rodzice zadbali o moje uzębienie gdy jeszcze miałem mleczaki. Zresztą dentysta był bardzo oporny by mnie leczyć mając złe doświadczenia z innymi dziećmi. Po mnie już nie był taki oporny. Nie panikowałem, nie wyrywałem się. Po moich przodkach odziedziczyłem wyjątkowo mocne zęby, chociaż oni nie mieli aż tyle szczęścia. Mam wszystkie swoje zęby, fakt leczone od czasu do czasu, w wieku sześćdziesięciu jeden lat. Na tyle mocne że nawet dwa litry Coca Coli dziennie nie dały im rady. ;)
@yaumopai33
2 жыл бұрын
@@lubomirpetrowpahuta takich zębów tylko pozazdrościć
@lubomirpetrowpahuta
2 жыл бұрын
Nie podtlenkiem wodoru tylko azotu. Dobrze że potem się poprawilaś. ;)
@misia5814
2 жыл бұрын
Jeny, strasznie mi przykro :( Powodzenia w leczeniu ząbków i dbaniu o nich!
@yaumopai33
2 жыл бұрын
@@misia5814 dziena
Jako syn dentystki mam podwójny lęk, a raczej już zwykły lęk, bo połowy się pozbyłem :P
@user-dk6cj9ve7f
2 жыл бұрын
Same
@nzneidndjejf
2 жыл бұрын
Czyli już dentystów się nie boisz 😐 pozostał tylko lęk do mamy
@koksu1134
2 жыл бұрын
@@nzneidndjejf a może właśnie mamy się pozbył, a dentystów się boi xD
@jamesvincent3129
2 жыл бұрын
@@koksu1134 Zostawiam to do dowolnej interpretacji xD
@bestttits3976
2 жыл бұрын
ladne profilowe
Ale było by smiesznie gdyby Tom Hanks ,,Cast away” wybił by sobie nie tego zęba
@proszak2484
2 жыл бұрын
Przypomnial mi sie łoś z happy tree friends
@mixo9755
2 жыл бұрын
No to jest zajebiste 😆
@LeszekSlowinski
2 жыл бұрын
Tu mi się przypomniał stary kawał. Polak u dentysty w Londynie: - Which one? - Tu. - Two? - Nie. Ten. Tak facet stracił dziesięć zębów.
@felix8169
2 жыл бұрын
Chyba lubisz komedie francuskie, tam często śmieją się z cudzego nieszczęścia.
@LeszekSlowinski
2 жыл бұрын
@@proszak2484 o ile dobrze pamiętam, nazywał się Lumpy.
W moim przypadku nieprzyjemnościom wizyt u stomatologa zapobiega profilaktyka i regularne wizyty kontrolne. Nawet jeśli coś się dzieje, to leczenie jest szybkie i bezbolesne. I wszystkim życzę, żeby hak najczęściej słyszeli od stomatologa: pani/pana zęby są zdrowe.
@kacperwoch4368
2 жыл бұрын
I tak współczuję, że nie obyło się bez leczenia. Wciąż mam wszystkie swoje zęby i żaden jeszcze nie wymagał leczenia, nigdy żaden nie bolał mimo że jakoś specjalnie o nie nie dbam. Dentysta nawet był zdziwiony małym zużyciem jak na mój wiek. Może to geny, może dieta, kto wie?
Ciekawy tytuł
@emcekwadrat
2 жыл бұрын
Jak Marcin wpadł na niego, to od razu wiedzieliśmy, że to będzie dobry tytuł do naszego odcinka :D
@Trojden100
2 жыл бұрын
Istnieją muzea tortur. Choć raczej nie ma w nich starych foteli dentystycznych. :))
"Muszę was ostrzec" - w tej chwili walnął piorun u mnie
@royalstar207
Жыл бұрын
Widzisz przyszłość przepowiada😂
W tych czasach dentysta ma bardzo ciężką pracę, bo jest pandemia. Szacun dla wszystkich dentystów i innych lekarzy.
@wielkizderzaczandronow2869
2 жыл бұрын
Stomatologia w Polsce jest niemal całkowicie prywatna - odpłatna. Dentyści trochę się bali, przekładali wizyty tylko w pierwszych miesiącach Covidu. Później już przyjmowali każdego jak leci. Teraz nie pytają nawet o szczepienia. Klient nasz pan - liczy się kasa.
@aleksandramiera1181
2 жыл бұрын
@@wielkizderzaczandronow2869Ale nie wrzucajmy wszystkich do jednego wora. Pewnie sporo lekarzy tak robi, ale np moja mama dentystka ciągle się stara i dba, żeby było bezpiecznie. Zależy od podejścia danego człowieka, jak we wszystkim z resztą
@Tomasz_Piekarski
2 жыл бұрын
Srandemia a nie pandemia. Jedyna pandemia jaka istnieje to głupoty. Na to niestety szczepionki nie wynaleziono. Pozostałe stado baranów dało się namówić przedstawicielom handlowym koncernów farmaceutycznych na rządowych posadach, aby się zaszczepić. Szkoda szczempić ryja, jak powiedział był klasyk.
@janlo963
2 жыл бұрын
@@Tomasz_Piekarski to kwestia poglądów i czas to oceni.
@leokardia_jaroz
10 ай бұрын
@@wielkizderzaczandronow2869gdzie wady?
Bardzo ciekawy temat! Aż dreszcze mnie przeszły jak opowiadałaś o stomatologii w średniowieczu :) lecę umyć zęby!
Uwielbiam twoje filmy! Mam nadzieję, że o wiele więcej ludzi zauważy Twój kanał i dowie się ciekawych rzeczy :>
Nie wiem czemu, ja się wcale nie boje dentysty ale bardzo się boje optyka, a dokładniej zakrapiana
@Fausta_official
2 жыл бұрын
ja teeż
@hyaluronek
2 жыл бұрын
Zakrapianie uwielbiam, dentystę zresztą też.
@pokrec
2 жыл бұрын
A miałaś kiedyś borowany żywy ząb bez znieczulenia? Mój dentysta jak mi wymienia plombę w żywym zębie, to nawet nie proponuje znieczulenia. przyjemnie nie jest, ale idzie wytrzymać. Niemniej, ponad 30 lat temu znieczulenie miejscowe w czasie zabiegów typu leczenie próchnicy w ogóle nie było brane pod uwagę. Ba, nawet leczenie kanałowe było robione "na żywca". Znieczulenie podawano tylko do rwania. Dziś nawet plomby się bez znieczulenia nie wstawia.
@JesusChr.
2 жыл бұрын
Tak samo. Szczególnie gdy zakrapiają mi 3 razy
@JesusChr.
2 жыл бұрын
@@pokrec ja zawsze biore bez znieczulenia i nie jest aż tak źle. Kanałowego na żywca jeszcze nie miałam
20:06 To stąd się wzięły naklejki dzielny pacjent!
Szczoteczka za ponad 1000 zł 0_o Sam używam elektrycznej szczoteczki od 10 lat i nie zamieniłbym ją na manualną, obecnie używam już moją drugą (300 zł) choć moja pierwsza (100zł) nadal jest sprawna. W przeciągu tych 10 lat byłem dwa razy u dentysty na wizycie kontrolnej z lakierowaniem i tyle. Szczoteczki elektryczne naprawdę spełniają swoją rolę. Te do 300-400 zł w zupełności wystarczą na lata. Ale tysiaka za szczoteczkę z buźkami i odznakami w aplikacji na telefonie to ja dziękuję bardzo. Te gadżety są zupełnie nie potrzebne i nic nie dają. Bo czy myłem tą za 100 zł czy tą za 300 zł po myciu mam czyste ładne zęby i tyle i koniec, 3 minuty mycia i mogę iść zająć się życiem. Strata pieniędzy i czasu na zbyteczne gadżety które nic nie wnoszą. Bo niby co mogą zaoferować ? Prestiż w łazience ?! xD Ps. Sam film o historii dentystyki bardzo ciekawy :)
@MsAlicjaPe
2 жыл бұрын
Liczy się technika szczotkowania, bo szczoteczką za 1000 zł można źle umyć zęby a szczoteczką za 10 zł umyć bardzo dobrze 😉
@AdrianXQ
2 жыл бұрын
Lepiej wydać 200 albo mniej na irygator, nie wiem dlaczego nikt o tym nie wspomina, mi to zatrzymało dalsze psucie
@MsAlicjaPe
2 жыл бұрын
@@AdrianXQ irygatorem czyści się przestrzenie międzyzębowe, do mycia zębów konieczna jest szczoteczka
@AdrianXQ
2 жыл бұрын
@@MsAlicjaPe To wiadomo że szczoteczka do mycia, ale bez irygatora któego niedawno dopiero odkryłem to teraz mam masowo do naprawy teraz próchnice między zębami
Bardzo fajny i interesujący materiał! Uwielbia oglądać Twoje filmy! Pozdrawiam! 💛❤️
Świetny kanał ogólnotematyczny, pełen ciekawostek, przyjemnie się ogląda :)
szanuje za ten format wiecej historii pls
A tak swoją drogą to klucz z miniaturki to bardzo przydatne narzędzie. ☺️
Super odcinek pozdrawiam 🤗
Bardzo ciekawe filmy
Po takich materiałach dużo bardziej doceniam swoje czasy ^^
1:00 Cast Away, mój ulubiony film!
Miałam dentofobie, 7 lat omijania stomatologów, w końcu wzięłam się tak ostro w garść i udało mi się ją pokonać... Teraz sama chcę pracować w tym zawodzie :) Chce pomóc tym co tak bardzo boją się jak ja wtedy przez tyle lat 😊
@emcekwadrat
2 жыл бұрын
Super, że udało Ci się pokonać dentofobię i chcesz pomagać osobom, które też się boją stomatologów jak Ty kiedyś :) Życzymy Ci powodzenia i trzymamy za Ciebie kciuki! :)
Bardzo ciekawy film.
oglądając to az mnie żęby zaczeły bolec masakra moja dentofobia wskoczyła na wyższy poziom dziękuje emce
jak byłem pięcioletnim szczylem to tuż przed planowanym zabiegiem tak mocno złapałem się przymocowanego do ziemi krzesła że pomimo szarpania mojej mamy , babci , a nawet dentystki , wizytę musieli przełożyć bo się nie dało , zastanawiam się zkąd tyle siły u mnie było
@Rabbit.x
2 жыл бұрын
Małe dzieci mają bardzo mocny chwyt
Emce jesteś bardzo inteligentną dziewczyną i bardzo, bardzo,bardzo, piękną 💝🇺🇲💝 podziwiam twoje filmy!!
Dzisiaj założyłem jeden łuk aparatu i akurat trafiłem na twój film hahah
Bardzo fajny odcinek
@emcekwadrat
2 жыл бұрын
Bardzo dziękujemy! :)
Ja tam lubię chodzić do dentysty :)
fajny filmik :D
Czy wie ktoś, co to jest za muzyka na samym początku przy mrocznym wstępie?
Jakoś nie wierzę w to magiczne działanie tych szczoteczek magnetycznych :P
Wow super filmy
Wiencej tych filmow sa super
Twój głos przypomina mi dobranocki z dzieciństwa 😊
Ja już na same słowo dentysta sram to Co jak muszę iść do dentysty 😂😂 Pozdro
0:35 na podlasiu dalej się to praktykuje... Magia!
Specjalnie czekałem 2 dni żeby zobaczyć to po mojej wizycie u dentysty haha.
Pani piękno zakłóca przyswajanie informacji. Sorki nie chce być banalny, ale serio często się zawiesze na powierzchowności zamiast przyswajać wiedzę;)
nie no to nie zle wczoraj w nocy oglądam sobie yt a tu nagle ten początek
Przez ostatnie 2 lata yt nic mi od emce nie podpowiadal i wlasciwie zapomnialem ze isntieje. Fajnie ze chociaz raz algorytm yt wsadzil jej film w moje podpowiedzi.
Zabrakło mi opowiedzenia trochę o współczesnej stomatologii. Pomysł na kolejny odcinek? :)
Nice odcinek
Ти си уникалнаааА!! Поздрави от София България.
JESTEŚ ZAJEBISTA OKEJ Idź dalej w to co robisz
Fajny głosik do takich historji
Ale masz cudowny głos miło sie ciebie słucha❤🥺
@norbert.kiszka
2 жыл бұрын
To teraz pomyśl że ona nie jest Polką :)
@aabe1189
2 жыл бұрын
@@norbert.kiszka Wychowała się w Polsce.
@norbert.kiszka
2 жыл бұрын
@@aabe1189 tak mówiła czy tak przypuszczasz? Skoro tak dużo mówiła o Wietnamie, to przypuszczam, że najprędzej tam się wychowywała.
Moja pani stomatolog została niestety zamordowana (*) niech Bóg ma panią w opiece Kiedyś to było ,!!
13:16 koniec reklamy
twój głos jest satysfakcjonujących
Ciekawy temat, troszkę szkoda że nie wspomniałaś o dawnej stomatologii w innych częściach świata. Zęby przecież bolały w Chinach, Australii czy obu Amerykach. Chyba bolały?:)
Kocham
Nareszcie
Fajna ta szczoteczka, taka tania :)
ooooooooooooooooooo nowy film :D
@emcekwadrat
2 жыл бұрын
My też tak mamy: ooo, wypuściliśmy nowy film :D A Marcin szykuje kolejny odcinek AI DIY :)
Bibliografia. Dziękuję
Jutro mam do dentysty.. dzisiaj pojawia mi się filmik Poczekam z obejrzeniem 🤣
13:45 Gaz rozweselający to N2O, czyli podtlenek azotu a nie wodoru 😉
@Elercik
2 жыл бұрын
w dalszej części juz mowi poprawnie :)
@emcekwadrat
2 жыл бұрын
Tak, mój błąd - dodałam erratę w przypiętym komentarzu :)
@kotkulka6391
2 жыл бұрын
Podtlenek wodoru to nie jest jakaś dziwna nazwa wody tak btw. ?
@RobotnikWaldux
2 жыл бұрын
@@kotkulka6391 są (chyba) dwa wzory na wodę jeden to H2O, a drugi to monotlenek diwodoru
Jedna rada: NIE JEDZ OGLĄDAJĄC TO
@mzpl7357
2 жыл бұрын
Akurat jadłem ale dałem radę
@padalec_
2 жыл бұрын
przecież nie ma tutaj nic ochydnego . . .?
Mam tą szczoteczkę! Sprawdza się super
1:28 za kazdym razem slysze sikacze
@emcekwadrat
2 жыл бұрын
Haha, może trochę za mocno akcent położyłam na "si", a "e" jest trochę nieme :)
Poleciło mi się to na głównej i po obrazku myślałam że to asmr
Miłej soboty
@Zae_v
2 жыл бұрын
Nawzajem
@mystery......6387
2 жыл бұрын
Wzajemnie
Śmiejące się oczy wygrywają wszystko!
Przypadkowo zobaczyłem pani kanał , jest bardzo fajny. Moge zapyt6ać jakiego pani jest pochodzenia?
@aniaaklos
2 жыл бұрын
Wietnam najpewniej. Ma o tym wiele filmów
@pawesokolowski606
2 жыл бұрын
@@aniaaklos nie wiem widziałem tylko dwa
Mi się wyświetliła przed filmem reklama pasty do zębów xD
👍😬
ej dobra ta szczoteczka z reklamy, szkoda że droga D:
Sprzedawca bólu tortuty i wg nawet spoko creepepasta ^^ jest tam część o zębach ^^
Tak myślałam, że reklama :D
Akurat idę jutro do dentysty haha
Yeah i dlatego właśnie wolę kosmos od medycyny...
To ja chyba pójdę umyć zęby 😁
Dzięki, teraz nie będę mogła zasnąć
Ale jesteś piękna ^^
Zrobisz jakiś film o fetyszach xd
Cały czas wyświetla mi się to na głównej O_O
Akurat szukam szczoteczki nowej :)
@aniaaklos
2 жыл бұрын
Polecam!
Czy może zrobiłabys/zrobilbys ktos do tego filmu napisy?
Cześć emce🎞️
Szczoteczka sztos - jednak ma swoją cenę, nie dla mnie ;)
"Morderca robaków zębowych " - teraz już wiem skąd wzięło się, że u dzieci prochnica często tlumaczonona jest jako robak hahah ^^
Oglądam to mając świadomość, że dnia 15 października będę miał zabieg usunięcia ósemek :)
Masz bardzo miły glos😊
Kurcze średniowieczny Świat mysiał być piękny... Mam na myśli krajobrazy, jakość powietrza, atmosfery itd a nie z tymi zębami hah
30 pierwszych sekund w tym filmiku sprawiły żę pomyślałam ; jej cos strasznego ciekawe co tam będzie.
Kocham twoje filmy 😍😍
Nie wiem czemu ale ja uwielbiam wizyty u dentysty. Tylko nie wtedy kiedy mi zakładają plombę lub wyrywają zęba
Akurat przed wczoraj byłam u dentysty XD
@emcekwadrat
2 жыл бұрын
I jak przebiegła wizyta? Jak się miewasz? :)
@kaede3492
2 жыл бұрын
@@emcekwadrat A bardzo dobrze :D
@emcekwadrat
2 жыл бұрын
@@kaede3492 No to świetnie! :)
Ja bardzo lubię moją dentystkę😊
13:44 chyba chodzi o podtlenek azotu
@piotrpaluszynski1232
2 жыл бұрын
no właśnie...
Fun fact: jak byłem mały, wolałem chodzić do dentysty niż do fryzjera 🤣🤣🤣
wiem ze bedzie fajny odc
Po lekturze stulecia chirurgów i triumfu chirurgów było mi bardzo szkoda Haracego Wellsa. Niedoceniony, wyśmiany i okradziony z własnego odkrycia przez swojego ucznia. Skończył życie w samotności. Kilka dni po śmierci zostały mu przyznane wszystkie zasługi i patent od kongresu medycznego. :(
@emcekwadrat
2 жыл бұрын
Tak, smutne to :( Dzieje odkryć medycznych są pełne niedocenianych i wyszydzanych osób, których pomysły i dokonania wyprzedzały czasy, w których żyli :(
@NocnaMara867
2 жыл бұрын
@@emcekwadrat Straszne czasy, wiele ludzi i zwierząt zginęło po to, byśmy dzisiaj mogli spokojnie i bez strachu iść do lekarza. Najbardziej przeraża mnie powszechna wtedy wiwisekcja i to jak chirurdzy wielokrotnie przeprowadzali brutalne operacje na swoich psach, wycinając im kawałki kory mózgowej. Okropne, jednak to doprowadziło do potwierdzenia tezy o tym, że każda część mózgu odpowiada za co innego. :(
Aż mi zęby zaczynają boleć
Fajna szczoteczka, może kupię
@aniaaklos
2 жыл бұрын
Polecam!
A ja tak narzekam na ból...
ta szczotka ma cene z kosmosu. to jest P&G sprzedawana pod marka oral-b. uzywalem kiedys takiej, przedtem braun z wibracja poprzeczna. teraz uzywam sonicznej philips i uwazam ja za najlepsza. ma opinie awaryjnej, tuz po skonczeniu sie gwarancji. service jej nie naprawi, bo nie mozna jej otwierac. coz, ja mam szczescie. sa tez szczotki ultradzwiekowe, ale sprzedaja je male firmy, ktore moga zniknac magle z rynku, wiec nie kupilem.
"Musze was ostrzec" ja przestraszona bo ma zabieg pod narkozą za 2 tygodnie👌