ترم پنجم | مواجهۀ عشق و عقل مدرن؛ بازخوانی اخلاق اسپینوزا | دکتر محمد مهدی اردبیلی
دوره انتقادی تاريخ فلسفه غرب (5): مواجهۀ عشق و عقل مدرن؛ بازخوانی اخلاق اسپینوزا
دپارتمان فلسفه آکادمی شمسه
مدرس: دکتر محمد مهدی اردبیلی
هرچند دکارت نخستین فیلسوف مدرن است، اما این بندیکت اسپینوزا بود که عقلگرایی مدرن را به اوج رساند و به تعبیر هگل، اصول دکارتی را محقق ساخت. همچنین به میانجیِ او بود که برای نخستین بار عقلگرایی مدرن با شکل نوینی از وحدت‌وجود عرفانی آمیخت و فلسفه‌ای بدیع و جذاب را رقم زد که تا امروز مرکز مناقشات گسترده و آبستنِ امکانات متنوعِ فلسفی، سیاسی و دینی بوده است. فلسفۀ پس از اسپینوزا همواره باید موضع خویش را با او روشن سازد تا جایی که هگل صراحتاً ادعا می‌کند که «یا باید اسپینوزایی باشی یا اصلا فیلسوف [فلسفه] نباشی». دورۀ آموزشی «مواجهه‌ی عشق و عقل مدرن: بازخوانی اخلاق اسپینوزا» کوششی است برای ترسیم رئوس کلی اندیشۀ اسپینوزا با تکیه بر ام‌الکتاب او: یعنی اخلاق. لذا این دوره، به کمک متنی‌خوانیِ گزینشیِ کتاب اخلاق، باتمرکز بر کتاب اول و پنجم، تبیینی از شبکۀ درهم‌تنیدۀ مفاهیم اصلی فلسفۀ اسپینوزا (مانند خدا، جوهر، آزادی، عشق، نفرت، عواطف و عقل) به دست می‌دهد و نهایتاً به این پرسش می‌پردازد که اسپینوزا چه میراثی برای جهانِ ما و زمانِ ما از خود برجای گذاشته است؟
academyshamseh.com