АДАЙ ЖЫЛҚЫСЫ.
Музыка
Адай жылқысы - салт мінілетін қазақ жылқысының бір тұқымы. Ежелгі Грек тарихшыларының зерттеулерінде айтылатындай, қазақ даласы - оның ішінде Арал мен Каспий теңіздері арасын мекендеген көшпелілер өмірімен етене, араласа өсіп жетілген. Адай жылқының тұқымдық эволюциялық даму жолы өте күрделі. Мініске шыдамдылық, желгіштік және бірқатарының теңбіл көк түсті болып келуі араб тұқымды жылқыларды меңзейді. Ал қарабайыр, қазанат - жүрдектігі жағынан Түрікмен жылқысы - Ахалтекенің белгілері бар екенін де көрсетеді. Жыл он екі ай жайылымды ғана пайдаланатын, қосымша азықты қажет етпейтін, ауа райына төзімді бұл тұқым күтім талғамайды. Адай жылқысының тұрқы ұзындау, шомбал және сүйектілеу, қысқа, майда жалды, көзі үлкендеу, басы жеңіл, маңдайы онша ұзын емес, бірақ кең, үлбіреген қысқа құлақты етсіз. Мойны қысқа омыраулы, арқасы түзу, сауыры солыңқы, жуан жіліншігі етсіз, мықты құйма тұяқты болып келеді. Орташа шоқтығына дейінгі биіктігі - 140,3 см, тұрқы - 142,7 см, кеуде орамы - 163,3 см, жіліншіктің орамы - 17,6 см. Еті жоғары сапалы, ет түсімі - 52-58%. Тәулігіне орта есеппен 8-11 литр сүт сауылады. Жүйріктері ұзаққа шабады, 40-50 шақырымға шаршамай еркін жетеді. Арнайы сынақтарда тәулігіне 300 шақырымды жүріп өткен кездері болған.
«Маңғыстау» энциклопедиясы, 130-бет.
Пікірлер: 163
Осы МАНҒЫСТАУ АДАЙ ерекшеекен барып танқалдым қайжағында👍💯🇵🇼
Әкімнен басқасынын бәрі қызықты мәлімет екен, Адайлар жарайсындар, Шымкенттен үлкен сәлем 🤝
Ат кулагында ойнайтын казак жигитерине мактан болатын тулпарларымыз коп болсын
Осындай жылқыларды өсірейік ағайын.Ар жақ бер жағынан кун көрінген басқа елдін жылқысына қызыға бермей.Олар керсінше қымбат бағаға бізден алсын жылқыны
Адай жылкысы, Адай сиякты мыкты екен.
Қазақтар бөлінбейік.Адай бол Үйсін бол. Бәрі бір қазақпыз.
@mataikudaisugyr2359
4 жыл бұрын
Қазақ жасасын
@user-id2nm7qi8z
4 жыл бұрын
Уисин аргы теги кыргыздар екен шежире баягда ак аитп берген
@anomaly9461
3 жыл бұрын
Ну болинип жаткан жок
@user-fz2tt5xb4o
3 жыл бұрын
Адай жылкысы екени шындық гой
тфа тфа Адайдын жылкысы мен Адайдын жигиттерине ризамын
@missaizhan5061
5 жыл бұрын
Э
@user-pj5jg4rc8l
4 жыл бұрын
Адай ұлты жарайсыңдар
@anomaly9461
3 жыл бұрын
@@user-pj5jg4rc8l Ұлт емес Адай ру
адайлар жарайсыздар сіздермен мақтанамын алға
Аллах тагалага шукир журеги ак адайлардын аттарыда ак алда булда бир куантад
@mataikudaisugyr2359
4 жыл бұрын
Досың сүйініп, дұшпаның күйінсін Адай Қазақтарым не болсада мақтауға тұрасыңдар
Адайлар өте мықты мен Адаймын тек алға
Ассалаумағалейкүм жігіттер қазақ қазақты көтермесе қалай адам боламыз
орлей берсин адайлар
@user-jp5in4xl9z
6 жыл бұрын
алға қазақ десей ешек
@sakonai6091
5 жыл бұрын
Келіңіз оңтүстікке көкпарға көрейік мықтылығын адай жылқысын
@user-mg4fy7sy6n
5 жыл бұрын
Қазақы Тазы озбек шымкент койсай
@user-cl9fb9ug6y
3 жыл бұрын
@@sakonai6091 120км шаптыр көрейік төзімділігін шымкентский жылқыңды. Или теңіз суын беріп көр ішедіма екен
Əй қазақтарым ай жарайсың дар!
Алла риза болсын бауырым. Оте жаксы адай жылкысы жасайбер
"Біздің елдің жылқысы кіл көкмойнақ!"
Алга АДАЙ
Алға адай жылқысы
Здорова хорошо как .
Асалаумағалейкум жарайсыңдар жігіттер дами беріңдер 👍👍👍👍👍👍👍
Жасасын АДАИ .Орманды жолдан Атарымыз уркуптi шапкан кезде Аитпесе кунi бурын келетiн едi .
Адай жылкысының мойыны ұзындау екен және ашаң болады екен,
Мынандай аңыз бар, адай жылқысының шығу тарихы жөнінде. Маңғыстау өңіріне келген адай руы мен түркмен рулары арасында соғыс көп болған, осыдан 3 ғасыр бұрын. Түркмендердің ахалтеке, текежәуміт жылқылары қазақы жылқылардан көрі жүйрік болып ұрыста оларға көп пайда әкелген. Сол уақытта каспий теңізінде жабайы жылқы болған, аты суан. Олар тағы, дүлей, қолға үйренбеген, ұстатпаған, теңізге түсіп жүзіп кете береді. Оларды ұстай алмағасын тұқым алу үшін адайлар теңіздің жағасына қазақы биелерді байлап қойып суан айғырларынан тұқым алған. Мұны әдетке айналдырып осы будан тұқымды көбейткен. Осылай адай тұқымы пайда болған және ол түркмен жылқыларынан артық болып шыққан.
@user-pp8ik2wj4z
7 жыл бұрын
Адай жылқысы мықты Қазақтардың мақтанышы..
@nurbegaliev2852
6 жыл бұрын
Сабр Хамиди қои сіктір бар қайдағы Суан аннассгин
@user-qu7wl9iz1y
6 жыл бұрын
Сабр Хамиди
@user-sj9qz4wt5j
6 жыл бұрын
М
@edinab8041
6 жыл бұрын
Nur Begaliev ишин ортенип кетсин бирак солай
адай жаса мен адай
Адай жылкысынын териси калын тозимди маскара кандай су болсада ише береди тениздинде суын ишеди таннан кешке дин шапкан дидиго Адайларда сондай демек шыдамды
мал есне тартад деген атам казак
пах ширкин!
мыналар жорғаларғо
АДАЙ Алманаты осы Жылки болган! Тандин атуы кунин батуы Каспиден Арал аралыин басиб утген неше шакрим булган?!
мен барказакты жаксыкорем адайлар ер халык бырак баягы кокмоинак жок орыстар куртты отежуирк жылкы болган
@user-fz2tt5xb4o
3 жыл бұрын
Кок мойын ак тын баласы жуйрик ози емес Избан акын нын атагой
Қазақ жылқысы....
ГОИКИ МИТИЧ АДАИ ЖЫЛҚЫСЫНА ТАҢ ҚАЛДЫ
Кайдагы жайдағы жабы тукымдас (дворняжканы) бир мыкты тулпар еттиндерау Тек мактану казактарға
@user-fz2tt5xb4o
3 жыл бұрын
Не дедин ози тусинбедик
Ұлы дала жорығынан кейін басқа облыстар Маңғыстауға келіп оқсатайын деп отырғо
Адай жылкысын кайдан алса болады кай облыста
@user-ui8xl1fx4m
3 жыл бұрын
Ассалаумалейкум таптыңызба
@user-fz2tt5xb4o
3 жыл бұрын
Мангыстауда бар тек қана менде бар тозимди жылкы лар
Маған Бір Адай Жылқысы
Зор ғой жылқы қанша тұрады
Мангыстаудын ауа райына беймделген шыдамды жылкыгой,бирак Арканын тау тасына аязды кысына шыдамайдыгой,Арканын жылкысы Батыстын шол даласына тозбейди,ар онирдин оз жерине беймделгенгой адамыда, малыда
Шыркын
selam olsun kandaşlarıma
@edinab8041
6 жыл бұрын
Metehan Uluocak да пошел в жопу какой кандас?
@kazakkazak5457
4 жыл бұрын
Salam turkiler
Бул кандаи баиге тусинбедим
адай жылкысына жетпиды гой
@kojaaldarov2637
6 жыл бұрын
не жетпейді
@kazakhtinbalasy4408
5 жыл бұрын
@@kojaaldarov2637 сен жетпейсің
@user-ui8xl1fx4m
3 жыл бұрын
Келісем
@user-fz2tt5xb4o
3 жыл бұрын
Иа
Жүрейік сол орыстармен Еуропаны қолдап ру руға бөлініп.
sodan bvery kotbakkandar bolpty
Дддддх
Казан ат араб агылшын Кара баиыр осы уш тукымнан шыгат ал сендердики Кара баиырга жатат
@user-fz2tt5xb4o
3 жыл бұрын
Не деп отсын шатыстырып бытыстырып ойынды жинактап алшиш
Наймана нет а так то
Адамнын котинин кулкиси келет мына баигеге отириктин куирыгы бирак тутам келешеги жок ангиме
Қарабайыр тұқымы негізгі атауы
Сонда булар адаи емес Будан болдыгои куирыгы Бир тутам отир кангиме казакта уш турли жылкы 1казанат 2жабы 3.карабаиыр казирги тилмен аитканда Будан
@ayanlambert464
5 жыл бұрын
Айдана Аяпбергенова Гылыми академия делелдеп турса сен кимсин Кудай-ау 😹 кутты болсын байгеге шаба берсин деуге пейилин сонша тар болса ундемей неге отип кете бермейсин??
@user-op1br6iq8r
5 жыл бұрын
Казакта жылкы малы катты дамып келатыр барибир мына жылкыларын арба суреп кои бакканнан баска жарама иды мынау ат жарыс емес есек шабыскои
@ayanlambert464
5 жыл бұрын
Айдана Аяпбергенова Рязаньда Франция Дубайда откен жарыстар бари есек шабыс па сонда?? Озимиздин елдеги байгелер ше? Халыкаралык жарыстардан елдин атын шыгарып журген жылкылар гой куанып отырсаныз болмай ма?? Не деген иштарлык
@ayanlambert464
5 жыл бұрын
Казакстанда бул жылкыларга жететин жылкы жок мыктылыгынан, сиз озиниздин надандыгынызды жылкылардан кормениз.
@user-op1br6iq8r
5 жыл бұрын
@@ayanlambert464 меники иштарлык емес казак аиткан жылкынын да жылкысы бар казанаты бир болек ал сендердики казак ушин кои жаиып арба суреитин тукым оны анау ешек шабыс баигелерин далел
котак жеген 140 км аламан баигеге тарбагатай шыгыска неге акелмеди найман жылкыларына жететин жок оттаган
@musyaatv261
3 жыл бұрын
сен мыктысын айтеур
@musyaatv261
3 жыл бұрын
kazakka zhau kerek emes bir birimizdi kyryp oltiret wgarmyz myndai jurispen kore almaimyz bireudin jetistigin kai kai salada bolsn jogarydan bastap tomendegi halykka dein
@user-ol3kj3kj2z
Жыл бұрын
Найман жылкы кайда ??
@user-ve2mr1sw5h
Жыл бұрын
Ауызын не деген сасык, ишип - жегенин адал болмас ана ауыздан кейин
@user-ve2mr1sw5h
Жыл бұрын
erlik oknebaev сизге айтам биринши өз аты жөнинизди үлкен әлиппен жазып алыңыз
Адайдын жигиттери етасадыекен катындарыемес енди нан жайып саласандар
@user-er4ke8sp6c
4 жыл бұрын
Телефоныңды жібер сөйлесейік
@user-id2nm7qi8z
4 жыл бұрын
калмактын урыгы
@user-hy4yk6xb8n
4 жыл бұрын
Аягоз Булегенова Ей Айнамкоз туз жала
@gauharbisalieva9708
4 жыл бұрын
Себебі Адай азаматтарын ашық айқаста жеңе алмаған соң асқа у қосып өлтіргеннен бері сондай дəстүр қалыптасқан. Білмесең айтпа Адай азаматтары жиналған жерде ер адам пісіреді (қазаншы) бұл заңдылық.Сақтық шарасы яғни.
@user-xx6ld1ie3l
4 жыл бұрын
Әттең Адай ішінде айтсаң еді сөзіңді .Еліңді таппай қалатын.
Зато жамбылдын жигиттерикусап кокпар тарталмайсындар мактанабермендер
@ecbolattikosh567
5 жыл бұрын
еркек тұрып қатын сөйлегенен без дид саған не жоқ көреалмайсыңьа көзіңді жұмп өте кет
@Kz-pk2pm
4 жыл бұрын
Халық арасына іріткі салмаңыздар
@gamzthe722
4 жыл бұрын
Аягоз Булегенова ешектеринди нагыз байге жылкысына тенеп жатсын ба? Жамбыл каншыктарына не жетпейди осы? тусинбедим.
@user-id2nm7qi8z
4 жыл бұрын
озбектер го олар
@aset0806
4 жыл бұрын
Осы шымкент пен жамбыл Адайларды коре алмайды екен, туз жалан.!.. тем более каншыктар