Examenstress? Nergens voor nodig! Check de havo examentraining: • Examentraining havo aa...
Check de designs in de shop! shop.spreadshirt.nl/aardrijks...
Volg ons op insta: aardrijkskunde.bijles
Tekst:
In het vorige filmpje heb je al gezien dat de zeespiegel stijgt door het smelten van landijs en door het uitzetten van het zeewater. In dit filmpje worden de gevolgen van de zeespiegelstijging voor Nederland uitgelegd.
Allereerst is het belangrijk om te weten dat de zeespiegel niet overal even veel stijgt.
Dat heeft te maken met de zwaartekracht. Elk object oefent zwaartekracht uit. De kracht is alleen erg zwak, dus de zwaartekracht merken we alleen bij een enorm groot object, zoals mensen naar de aarde worden toegetrokken.
Gebergtes en grote ijskappen zijn ook enorm groot en oefenen zwaartekracht uit. Naar deze plekken wordt dus veel water aangetrokken. Het oceaanwater is dus niet netjes verdeeld over de aarde. Op sommige plekken, zoals bij Groenland is de zeespiegel 80 meter hoger dan gemiddeld en op andere plekken, zoals bij India, is de zeespiegel 120 meter lager dan gemiddeld.
Bij het smelten van de ijskap van Groenland stijgt de zeespiegel gemiddeld 7 meter, maar de ijskap zelf verdwijnt ook. Daardoor wordt er minder water tot Groenland aangetrokken, waardoor de zeespiegel daar minder hoog wordt. Per saldo is het dus mogelijk dat gebieden vlakbij Groenland, zoals IJsland, dus juist te maken krijgen met een daling van de zeespiegel. Voor Nederland geldt dat bij het afsmelten van de Groenlandse ijskap de zeespiegel aan de kust minder dan 7 meter zal stijgen, omdat Nederland relatief dicht bij Groenland ligt.
Voor Nederland heeft de zeespiegelstijging wel grote gevolgen. Nederland ligt namelijk erg laag en een deel van Nederland ligt sowieso al onder de zeespiegel.
Bovendien daalt de bodem in Nederland ook! Dat heeft twee oorzaken.
In een eerder filmpje heb je al kunnen zien dat er tijdens ijstijden veel ijs ligt in bijvoorbeeld Scandinavië. Dit landijs drukte stevig op het continent, waardoor Scandinavië dieper kwam te liggen. Omdat er sprake was van een soort wip-wap beweging, kwam Nederland juist hoger te liggen. Het ijs is al lang gesmolten, maar Scandinavië is nog steeds een beetje terug aan het veren omhoog. Dat betekent dat Nederland, door de wip-wap beweging, juist iets meer naar beneden aan het bewegen is. Omdat dit is gebeurd na de ijstijd, wordt dit post-glaciale daling genoemd.
Een tweede reden voor de bodemdaling in Nederland is inklinking. Dit speelt vooral bij veengebieden, waar door het graven van sloten het water uit de bodem is gehaald. Hierdoor daalde de veenbodem en is het drogere veen gaan oxideren, waardoor de bodem nog verder daalde. Een oplossing is door het grondwaterpeil te verhogen, maar hierdoor wordt de landbouw erg beperkt en is eigenlijk alleen veeteelt nog mogelijk.
Niet alleen stijgt de zeespiegel, ook de bodem daalt dus. Om dit verschil uit te leggen gebruiken we relatieve zeespiegelstijging. Dit is de zeespiegelstijging ten opzichte van de bodem. Omdat de Nederlandse bodem daalt is de relatieve zeespiegelstijging dus een stuk hoger dan alleen de stijging van het zeewater.
Kortom: Zeespiegelstijging kan per gebied verschillen. Omdat de Nederlandse bodem ook nog eens daalt kan de stijging van de zeespiegel grote gevolgen hebben.