در این قسمت از برنامه ایران گرد؛ جواد قارایی به لرستان و دره‌ی شیرز سفر میکند
لرستان محیط زیست بکر و دست نخورده‌ای دارد، آبشارها، رودخانه‌ها و مناطق کوهستانی‌اش همه و همه جذابیت‌های خاص خودشان را دارند. اما در میان این همه زیبایی، تنگه شیرز و دره خزینه چشم و چراغ طبیعت این منطقه هستند. شیرز در اصل دره‌ای است به طول 5 کیلومتر که از روستای گُدار گَه تا کنار رودخانه‌ سیمره ادامه دارد. رودخانه‌ سیمره خط مرزی استان لرستان و ایلام است و برای رفتن به دره باید به تلاقی سه استان کرمانشاه، ایلام و لرستان بروید. 55 کیلومتر مانده به کوهدشت لرستان، در بخش زردلان، وارد جاده‌ اولاد قباد شده و به تنگه می‌رسید.
دو کیلومتر انتهایی مسیر یک جاده‌ خاکی است و با عبور از دیواره‌ سنگی بلند مسیر پیاده‌روی به سوی تنگه شروع می‌شود. همین دسترسی آسان و هوای خوبش است که افراد زیادی برای دیدنش به اینجا می‌آیند. شیرز ساخته‌ دست طبیعت است و تنها بخشی که توسط انسان در نزدیکی اینجا ساخته شده ساختمان مزرعه‌‌ی پرورش ماهی است. این ساختمان نزدیک تنگه قرار گرفته و در کنارش پارکینگی برای خودروها وجود دارد. بعد از اینکه از تنگه شیرز دیدن کردید یادتان باشد بازدید از دره خزینه را از دست ندهید.
این دره در مسیر جاده پل‌دختر به اندیمشک و در نزدیکی روستایی به همین نام قرار دارد. برای رفتن به این منطقه باید به سمت شهرستان پل‌دختر بروید و وارد جاده اندیمشک بشوید. بعد از گذشتن از روستا، در مسیر کارگاه سدسازی کرخه به این منطقه می‌رسید. شکل طبیعی صخره‌ها و دیواره‌های پلکانی این تنگه طی هزاران سال به‌ وجود آمده‌اند. سنگ‌های رسوبی اینجا در برخورد با آب باران، باد و سایر نزولات جوی تبدیل به اشکال جالب و منحصر به فردی شده که حتی پای گردشگران خارجی را هم به اینجا کشانده است.
این تنگه از روستای گدار گَه شروع می‌شود. اینجا کوتاه‌ترین ارتفاع دیواره‌های تنگه را دارد: 10 متر. اما هر چقدر جلوتر می‌رویم ارتفاع دیوارها هم بیشتر می‌شود تا جایی که در انتهای دره و در پناهگاه هفت رِک این ارتفاع به 150 تا 200 متر می‌رسد. دیواره‌های آهکی چین خورده‌ی‌ این تنگه در اثر بارندگی دچار فرسایش شده‌ و رگه‌هایی از رنگ سیاه به خود گرفته‌اند. در بعضی جاها این دیوارها و صخره‌ها آنقدر به هم نزدیک می‌شوند که حتی نمی‌توانید آسمان را ببینید.
یکی از لقب‌های جالب شیرز، گرند کنیون ایران است. گرند کنیون دره‌ای در ایالت آریزونای آمریکاست که رود کلرادو از میان آن می‌گذرد. البته طول این دره از تنگه شیرز خیلی بیشتر است. 446 کیلومتر طولش است و پهنای آن در برخی نقاط به 29 کیلومتر هم می‌رسد. با این حال، به خاطر ساختار زمین‌شناختی مشابه این دو دره، اعطای لقب گرند کنیون ایران به تنگه شیرز بی‌انصافی نیست. اما دره خزینه هم یکی از شگفتی‌های طبیعت ایران به شمار می‌رود که در اثر سال‌ها فرسایش به وجود آمده است. به جز نقش و نگارهایی که بر دیواره‌های این دره به چشم می‌خورند، رود کرخه هم از میان آن می‌گذرد. عبور این رود جلوه خاصی به دره بخشیده است.
درباره‌ی ایرانگرد:
ایرانگرد، یک مجموعهٔ مستند تلویزیونی است که در آن طبیعت بکر و شهرها و روستاهای مختلف ایران و شیوهٔ زندگی مردم عشایر و روستاهای ایران معرفی شده‌است. جواد قارایی کارگردان، تهیه‌کننده و راویِ این مستند تلویزیونی برای تهیه این برنامه با یک تیم فیلم‌برداری حرفه‌ای به شهرها و استان‌های مختلف ایران همچون چهارمحال و بختیاری، گیلان، خراسان جنوبی، لرستان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، بوشهر، خوزستان، مازندران و کرمان و استان‌های دیگر سفر کرده و به روایت زندگی و آداب و رسوم ساکنان این مناطق می‌پردازد.
تولید فصل سوم این مجموعه نیز با عنوان «ایرانگرد ۳» از اواخر پاییز ۱۳۹۴، آغاز شد و در نوروز ۱۳۹۷ در قالب ۲۰ قسمت ۵۵ تا ۸۰ دقیقه ای از شبکه‌های یک و مستند سیما پخش شد. این فصل قرار بود در نوروز ۱۳۹۶ پخش شود اما به علت مصدومیت جواد قارایی، تهیه‌کننده، کارگردان و راوی این برنامه با یک سال تأخیر و در نوروز سال ۱۳۹۷ از تلویزیون ایران پخش شد. سری سوم مستند ایرانگرد توانست در نخستین جشنواره برنامه‌های نوروزی صداوسیما جایزه جایزه بهترین مستند از دید مخاطبان را با بدست آوردن بیش از ۴۳۸۰۰۰ رأی از آن خود کند.
#لرستان
#ایرانگرد
#Irangard