Պատմությունը գրեթե լռում է հայոց եկեղեցական հին եղանակների, ինչպես նաև` խազերի մասին: Թե ինչպես են նոտագրվել, կամ նոտագրվե՞լ են արդյոք հայոց հոգևոր երգերը մինչև 8-րդ դար, անհայտ է: 8-րդ դարում ստեղծվում են խազերը և, որպես ձայնագրության միջոց, գոյատևում մինչև 16-րդ դար, ապա` մոռացվում: Մեծագույն ներդրումը գտնելու խազերի բանալին Կոմիտաս վարդապետինն է: Խազագիր մատյանների մի զգալի մաս մինչ օրս մնում է անընթեռնելի:
The Mystery of Khaz Notation
The history doesn't say much about ancient Armenian church melodies, including khazer, in particular, how were the Armenian spiritual songs notated before the 8 th century, if ever. Khaz notations were created in the 8th century, and as a means of notation, lasted till the 8th century and forgotten at a later stage. The biggest investment in the efforts to find the key to khazer was made by Komitas Vardapet. A significant part of manuscrips recorded in khaz continue to remain illegible up till now.