/ @mehmetsokmentv
ISBN 978-605-88104-0-2
Xanthos Antik Kenti, Likya’nın Teslim Olmayan Kenti ve İngilizlerin Buradan Götürdüğü Eserler 4K UHD
Xanthos kenti Likya bölgesinin dini ve idari merkezidir. Herodotos, kentin M.Ö. 545 yılında Pers komutanı Harpagos'a karşı savaşını anlatmıştır. M.Ö. II. yüzyılda Xanthos Likya Birliğinin başkenti olmuştur. Kent, tarih boyunca büyük istilalara maruz kalmıştır. Likya akropolü yerle bir edilerek Xanthoslular kılıçtan geçirilmiş, bu olaydan bir yıl sonra ise Marcus Antonius, açılan yaraları sarmak için Xanthos'a yardım elini uzatmış ve şehri yeniden düzenlemiştir.
Roma imparotoru Vespasianus adına kentte bir tak dikilmesi ise bu komutanın da kentle ilgilendiğini göstermektedir. M.S. II. yüzyılda Likyalı zenginler de Xanthos'a yardım etmişlerdir. Bu yardımların sonucunda şehre bir hamam yaptırıldığı bilinir. Bizans döneminde Myra metropolitliğine bağlı piskoposluk merkezi olan Xanthos kenti, Arap akınları başlayınca terk edilmiştir.
Xanthos çayının kenarında, ovayı denetim altında tutan tepeler üzerinde kurulmuş olan kent, batıda çevresi surlarla kuşatılmış, sarp bir kayalık üzerindeki Likya akropolü ve bunun kuzeyindeki daha geniş ve yüksek Roma akropolü arasında gelişmiştir. İçinde evler, Artemis’e benzeyen yerli bir tanrıçaya ilişkin tapınak ve Bizans dönemine ait geniş bir manastır gibi yapıların yer aldığı Likya akropolünün kuzeyinde Roma çağı tiyatrosu kuruludur.
Tiyatronun kuzeybatı yamacında, kentin en önemli kalıntıları sayılan mezar anıtları bulunur. “Harpyler Anıtı” denilen mezar, tek parça taştan yapılmış bir sütun ile bunun üzerinde Likya bölgesine özgü türde bir lahitten oluşmuştur.
Kentte Helenistik çağdan kalma bir kapı ve şehre büyük katkıları olan Roma imparatoru Vespasianus anısına yapılan kemer kalıntıları bulunmaktadır. Kapı, Seleukos’lar devletinin son büyük hükümdarı III. Antiokhos’un bu yörede egemenlik kurabildiği dönemden kalmadır
Xonthos, Likyalıların özgürlük ruhunun en yoğun hissedildiği yerdir. Özgürlüklerini her şeyin üstünde tutan halkı, hiç kimseye teslim olmamış; esir düşmektense ölmeyi tercih etmiştir. Ülkesi ve özgürlükleri için can verenlerin tarihte pek çok örneği vardır. Ancak Xonthos halkı, bu tutkunun en çarpıcı örneklerini sergilemiştir.
Tarihin Babası Heredot'un anlattığı üzere, kendilerinden çok daha kalabalık Perslere teslim olmamış, esir düşme ihtimaline karşı tüm kadın ve çocukları öldürmüş, düşmanın eline hiçbir şey bırakmamak için kentlerini ve sahip olduklarını tamamen yakmış, kendileri de son ferdine kadar savaşarak ölmüştür. Sonraki yıllarda Roma İmparatorluğuna teslim olmayı reddettiğinden yine tüm halkı öldürülmüş, kent ise ceza olarak yerle bir edilmiştir.
Hikayesiyle hüzünlendiren, görkemiyle hayranlık uyandıran Xanthos geçirdiği pek çok felakete ve işgale rağmen Likya'nın en ihtişamlı ve büyük kentleri arasında yer olmayı başarmıştır. Likya birliğine başkentlik yapmış bu kentin M.Ö. 1200'e kadar giden tarihini, Truva Savaşına katılan Likyalıların başındaki komutanın Xanthos'lu olduğunu söyleyen Homeros sayesinde öğreniyoruz.
---------------------------------------------
Kamera/Metin Yazım : Mehmet SÖKMEN
Seslendirme : Rüksan Atak Sökmen
Çekim Tarihi : 14.10.2020
Prodüksiyon Yapım Tarihi: 06.11.2020
Video Prodüksiyon Yapım, Yayın Ve Yönetmeni: Mehmet SÖKMEN - 0532 525 84 93
web: www.mehmetsokmen.tv
/ mehmetsokmenantalya