Na cyfrowy świat i AI-driven world tym razem spoglądamy przez pryzmat człowieka i humanistycznych wartości. Dlatego, moim Gościem jest Tomasz Stawiszyński, filozof, eseista, publicysta, autor bestsellerowych książek. A całą naszą rozmowę zaczynamy od opinii Jowity Michalskiej, Founderki and CEO of Digital University, Ambasadorki Singularity University Warsaw Chapter „W wielkim pędzie technologicznym i rozwoju AI powinniśmy starać się wysunąć humanizm na pierwszy plan, ponieważ jest to wartość ważniejsza niż nam się zdaje”.
Jakie zagadnienia poruszamy w naszej rozmowie?
Jednym z największych niebezpieczeństw związanych z rozwojem technologii, AI jest zacierająca się granica między tym, co rzeczywiste, a nierzeczywiste. Jak podkreśla mój Gość, tracimy świadomość tego, co realne, a wykreowane. Dlaczego utrata poczucia rzeczywistości jest tak niebezpieczna? I dlaczego właśnie to zagrożenie wysuwa on na pierwszy plan w naszej rozmowie?
Dyskutujemy o szczególnej funkcji literatury, sztuki, która związana są ze wzmacnianiem naszej zdolności do mentalizacji. "Dzięki temu, że obcuję z dziełem literackim czy dziełem sztuki, uczę się rozumieć lepiej siebie i innych". Zdolności do mentalizacji nie będzie w tworach sztucznej inteligencji niezależnie od tego, jak one się rozwiną.
Zdaniem mojego Gościa, tendencja do agresji i przemocy w sieci i świecie wirtualnym będzie rosła wraz z utratą poczucia rzeczywistości i zdolności do mentalizacji…
Rozmawiamy także o książce „Team Human” Douglasa Rushkoffa, w której podkreśla on m.in., że „Bycie człowiekiem to sport zespołowy. Sami nie możemy być w pełni ludźmi (…) Jednak internet nas nie zbliża i nie wzmacnia naszych więzi społecznych. Dziś jesteśmy bardziej samotni i zatomizowani, wyizolowani niż kiedykolwiek wcześniej”.
„Rzeczywistość wirtualna charakteryzuje szczególna struktura. Tworzą ją pola poznawczo - informacyjne, zwane potocznie „bańkami”. Prowadzi to do radykalnej fragmentacji obrazu świata (…) Co więcej, pod presją opinii internetowych zaczynamy nie tylko mówić, ale i myśleć tak jak oczekują od nas tego inni. Myśleć odważnie, samodzielnie - tego dramatycznie brakuje w dyskusji publicznej” - tłumaczy Tomasz Stawiszyński . Czy postęp technologiczny sprawił, że brakuje nam odwagi samodzielnego myślenia?
Dlatego potrzebujemy Sama Harrisa? Rozmawiamy o „Nadając sens” i zastanawiamy się, dlaczego dzisiaj potrzebujemy takich książek?
Kevin Kelly podkreślał, że „Dobre pytanie to zalążek innowacji w technologii, nauce, sztuce, polityce, biznesie. Zadawanie pytań ma większą moc niż szukanie odpowiedzi. Dobre pytania może być ostatnią rzeczą, którą nauczą się maszyny. Dobre pytanie to domena ludzi”. Jakie pytania powinien sobie dzisiaj postawić człowiek żyjący w świecie inteligentnych technologii - m.in.: wirtualnej rzeczywistości, sztucznej inteligencji?
***
Książki i publikacje, na które powołujemy się w trakcie naszej rozmowy:
Harris Sam, Nadając sens. Rozmowy o świadomości, moralności i przyszłości, Filia, Poznań 2023
Kelly Kevin, Nieuniknione. Jak nowe technologie zmieniają rzeczywistość, Poltext, Warszawa, 2017
Rushkoff Douglas, Team Human, W.W. Norton&Company, Inc., 2019
Stawiszyński Tomasz, Reguły na czas chaosu, Kraków 2022
Stawiszyński Tomasz, Misja Sowy, Warszawa 2022
Stawiszyński Tomasz, Co zrobić przed końcem świata, Warszawa, 2021
Stawiszyński Tomasz, Rzeczywistość pod ochroną (w:) Tygodnik Powszechny, www.tygodnikpowszechny.pl/rze...
Zuboff Shoshana, Wiek kapitalizmu inwigilacji, Poznań 2020
Zapraszam do całej rozmowy!