ISBN 978-605-88104-0-2
Tarsus Tarihi Evleri - Tarihe Yolculuk 4K UHD
Sokaklarında yürürken iki yanda yükselen evlerin zamana direnen soylu mimarileri sizi etkileyecek ve onları yaptıranların, yapan ustaların ve mimarların estetik kaygılarını görerek saygı duyacaksınız. Birden geçmişte kalan bir tarihin canlı belgelerini bırakıp güncele gelmek size zor gelebilir Ama bilin ki o harikalar hep direnecek ve bize bu güzellikleri yaşatmaya devam edecekler; yeter ki biraz korumayı bilelim, onları yalnız bırakmayalım.
Zengin bir geçmişe sahip olan Tarsus’ta, tarihi canlı tutan Tarihi Tarsus Evleri günümüzde önemini korumaya devam etmektedir. Taş, kerpiç ve ahşap kullanılarak hazırlanan Tarihi Tarsus Evlerinin alt katı ambar, üst katı ise yaşam alanı olmak üzere iki bölüm halinde yapılmıştır. Çukurova’da yetişen pamuk, hacmen çok yer kapladığından, evlerin ambar kısmında muhafaza edilir.
Yıllar içinde bu yapılara ihtiyaçlar doğrultusunda banyo, mutfak gibi eklemeler yapılmıştır. Yüksek duvar ve avlu, geleneksel Tarsus Evlerinin özelliklerinden bazılarıdır. Günümüzde bazı restorasyon çalışmaları ile, bu yapılar yenilenerek Tarsus’un tarih kokan sokaklarında, görsel zenginliği ile filmlere ve dizilere ev sahipliği yapmakta, butik otel, cafe, restaurant gibi mekanlarla yaşamaya devam etmektedir.
Bir bölümü restore edilen evler bu anlamda buram buram tarih kokmaktadır. Orada dolaşmak bir yandan Saint Paul kuyusunu bir yanda eski evlerin ekzotik görüntüsü insanları asırlar öncesine götürmektedir. Eski Tarsus evlerinin olduğu sokaklara girdiğinizde; beton yığınlarından kurtularak, kendinizi birden tarihi yapıların içinde bulursunuz.
Tarsus’daki geleneksel yapılar, tümüyle yöredeki yapı malzemeleri ve ustalarla gerçekleştirilmiştir. Yörede bolca bulunan kireçtaşı ve Toroslar’daki ormanlardan ağaç bulma olanağı sonucu taş ve ağaca dayalı mimari gelişmiştir. Kesme taş duvarların hatılları, döşeme ve çatı kirişlemeleri, hayatları taşıyan dikmeler, döşeme kaplamaları, dolaplar, kapılar, pencere doğramaları, kapakları, kafesler hep ahşaptan yapılmıştır. Ahşap işçiliği taşıyıcı sistemde kaba olarak kalmakla birlikte konsol, kapı, merdiven, pencere doğraması, sergen gibi ayrıntılarda ince bir işçilik göstermektedir Üst kat döşemesini taşımak için birçok evin alt katında, avluya bakan bölümlerde ve depo mekanları içinde taş ayaklara veya devşirme sütunlara oturan kemerli düzenler oluşturulmuştur.
Bezemeli kapılar ve strüktürel anlamı olan konsollarla birlikte bu ayrıntılar Tarsus’da yüksek bir taş işçiliğinin geliştiğinin kanıtıdır Sıcak havanın etkisini azaltmak için, bitişik düzendeki dar sokaklar, sık sık meydanlara açılarak kente ferahlık sağlar. Konutların çoğu 19. yüzyıla aittir. Bir bölümü 20. yüzyıl başında yapılmıştır.
19. yüzyılda tarıma dayalı olarak gelişen üretim ve ticaret, özellikle ekonomik açıdan kenti zenginleştirmiş ve geliştirmiştir. Bu varsıllık, Tarsus evlerine dikkat çekici bir biçimde her yönüyle yansımıştır. Kentsel sit alanında mevcut konutlar üç tip altında toplanabilir. Tek veya iki katlı taş evler, ahşap taş karışımı iki veya üç katlı evler, tümüyle taş olan tek veya iki katlı evler.
Medeniyetlerin buluştuğu önemli bir kavşakta bulunan Tarsus’ta yerleşik düzene ait tek düze bir kültür bulunmasa da Tarihi Tarsus Evleri, ilçenin yakın tarihi ile ilgili izler yansıtıyor. Kimisinde Cumhuriyet Dönemi mimarisini yansıtan bu evler, kerpiç, taş ve ahşap yapılarıyla göz dolduruyor. 300’e yakını tescillenen tarihi evler restore edilip turizme kazandırılırsa Tarsus’un turizmdeki yerini güçlendirecektir. Tarsus’un eski evlerinin süslediği sokaklarda yürüyün, çok keyif alacaksınız.
Taş, kerpiç ve ahşaptan yapılan evlerin uzun kenarlarının sokağa dik ve paralel yerleştirildiği, ağırlıklı olarak alt katların işlik olarak düşünüldüğü için yüksek tutulduğu gözleniyor. Yöre halkının 'mağaza' adını verdiği bu bölümlerin bir kısmının sonradan bölünerek nüfusu artan hane halkına yeni mekanlar oluşturulduğu da yapılan incelemelerde ortaya çıkıyor.
Bütün evlerin en vazgeçilmez parçalarını ise rengarenk çiçeklerle ve serin gölgeli ağaçlarla süslü olan avlular oluşturuyor. Türk geleneksel mimarisinin en belirgin özelliklerinden biri olan bu avlular, sıcak iklimleri katlanılır kılan unsurlar olarak Tarsus evlerinde de yerini alıyor.
---------------------------------------------
Kamera/Metin Yazım : Mehmet SÖKMEN
Seslendirme : Rüksan Atak SÖKMEN
Ulaşım: Remzi KAYA - Turizm Rehberi
Çekim Tarihi : 14.04.2017
Prodüksiyon Yapım Tarihi: 01.06.2017
Video Prodüksiyon Yapım, Yayın Ve Yönetmeni: Mehmet SÖKMEN - 0532 525 84 93
web: www.mehmetsokmen.tv
/ mehmetsokmen1