TAN BASKINI: BEŞİKTEKİ DEMOKRASİYE SALDIRI
#tanbaskını #canınarşivi #candündar #candündarbelgeselleri
Bugün 4 Aralık...
Tan Matbaası’nın basılışının üzerinden 77 yıl geçti.
77 yıl önce bugün, dönemin tetikçi kalemleri “Kalkın ey ehli vatan” manşetiyle çıkardı gazetelerini...
1945 sonuydu. Savaş bitmişti. Demokrasiye geçilecekti. Ama “komünistler”, fırsattan istifade gazete çıkarıyor, muhalefet ediyor, yazıp çiziyordu. Üstelik CHP’den kopan bazı “DP’li hainler” de onlara destek veriyordu. Hepsine iyi bir ders vermek, iktidarın gücünü göstermek gerekiyordu.
Teknik Üniversite’de sınıflar basıldı. Öğrenciler kışkırtıldı. Polis yolları açtı. “Türkiye komünist olmayacak” sloganlarıyla öfkeli gençler Tan’a yönlendirildi. Önce binayı kuşattılar, sonra da basıp ne var ne yoksa kırıp döktüler. Daktilolar pencerelerden atıldı, kurşun harfler yerlere saçıldı, matbaa gençlerin arasına karışan sivil görevliler yardımıyla parçalanıp kullanılamaz hale sokuldu.
Niyetleri, gazeteyi çıkaran Sertel’leri yakalayıp yanlarında getirdikleri kırmızı boyalarla boyadıktan sonra yollarda gezdirmekti. Neyse ki Sertel’ler baskını önceden haber alıp kaçmıştı.
Türk demokrasisinin açılış sahnesiydi bu...
Türk sağının doğum yeri...
Türk basınının boğazındaki ilk düğüm...
*
Bilin bakalım o baskından sonra kimler gözaltına alındı.
Doğru bildiniz: Sertel’ler...
Gazeteleri basılan Zekeriya Sertel ve eşi Sabiha Sertel, yazdıkları eski yazılardan suçlanıp tutuklandı. Aylarca hapis yattıktan sonra ülkeyi terk etmek zorunda kaldılar.
Türkiye, şaibeli bir seçimle, sol kolu sakatlanmış halde demokrasiyi karşılarken Sabiha Sertel sürgünde öldü. Zekiye Sertel, ancak 30 yıl sonra dönebildi ülkesine...
Ya saldırganlar?
Bir yağmacı ordusu gibi gazeteyi basıp tahrip edenler?
Çoğu ödüllendirildi. 2000 yılında hazırladığımız "O Gün" belgesel serimizin "Tan Baskını" bölümünün sonunda dehşetle öğreneceksiniz:
O baskından iki cumhurbaşkanı, bir başbakan çıktı.
*
Ağır suçluları tedaviye aldıklarında “Bize çocukluğunu anlat” diyorlar ya, sicili kabarık demokrasimize çocukluğunu anlattırsak lafa ilk vukuatı Tan baskını ile başlayacaktır. O baskın, iktidara giden yolun, muhalif gazete kapılarında bozgunculuktan geçtiği bir imha geleneği yarattı. Demokrasiyi beşikte sakatladı.
O günden beri suçlular güçlü, güçlüler suçlu...
🟡 TWİTTER candundaradasi
🔵 İNSTAGRAM candundaradasi
🔴 KATIL kzread.infojoin
Bağımsız gazeteciliğimize destek olmak için aşağıdaki katıl linkini kullanabilirsiniz
/ can dündar