Түркістан облысының 400-ге жуық шаруасы бүгін облыс әкімдігі ғимаратының алдына жиналды. Олар жаңадан тағайындалған облыс әкімі Дархан Сатыбалдыға арыз-шағымдарын тікелей жеткізуді көздеп келген. Арыз иелері мақта егушілердің мәселесін, шарықтаған дизель отыны бағасын, тыңайтқыштар субсидиясын, мал шаруашылығындағы қиындықтарды шешіп беруді талап етті. Әрі биыл жылыжайға қажетті көмір бағасы қымбаттап кеткен деп дабыл қақты.
Жиналғандар облыс әкіміне нақты қояр 7 мәселе бар деді. Негізгілері мақта бағасы, тыңайтқыш субсидиясы мен дизель отыны болғанымен, мал шаруашылығында былтыр субсидиядан қағылған 400 шаруа бар деп отыр. Жылыжайға көмір жеткізу шешілмеген. Ол уақытылы орындалмаса, ертеңгі бағаның шарықтауына әкеледі дейді.
АЛМАСБЕК САДЫРБАЙ, «Shopan-ata» агро-қозғалысының төрағасы:
- Ең үлкен алқап мына жылыжайлар бойынша. 1 500 гектар жер бар. Сол теплица-жылыжайларда бүгінгі күні 1 килограмм көмір жоқ. Бәленбай жүз мың тонна өнім болмайын деп отыр. Ол дегеніміз ертең қыстыңкүні қызанақтың, қиярдың, басқа да өнімдердің қымбаттауына алып келеді. Ол қайтадан келеді де, бүкіл елдің қалтасын қағады.
Шаруалар мақтаның бүгінгі бағасы төмен, жұмсалған шығын өтелмейді деп отыр. Тыңайтқыштар былтырғыдан 2 есе қымбаттады дейді. Мәселен, 1 келі ұрықтық шитті мақта 1 400 теңгеге, селитра 300 теңгеге сатылған. Оған су ақысы, шарықтаған дизель отыны, зиянкестерді жоятын химиялық дәрілер қосылады дейді.
ТӨРЕХАН НҰРЛЫБЕКОВ, Жетісай ауданының шаруасы:
- Мынау зауыттың директорлары өте төмен баға қойып отыр. Мысалы үшін қазіргі қойған бағамен ол біздің жыл 12 айғы жұмсаған шығынымыз ақталмақ түгілі оның үштен бірін жаппайды да.
Ауылшаруашылық басқармасындағылар шаруалар үшін жеңілдетілген дизель отыны 201-202 теңгеден талонмен босатылды. Ал, 400 теңгеге дейін көтерілген сұйық отын тек коммерциялық нысандарға сатылды деді. Жылыжай үшін тек көмір бағасы емес, электр энергиясы, газ да қымбаттауда. Коммуналдық қызмет, логистика бағасы да өскен дейді. Облыс әкімі мақтаның елімізде төмен бағалануына алдымен ішкі нарыққа сұраныстың аздығы, сосын сыртқа тек шикізат күйде сатылуы, кейін сыртқы жағдайлардың әсері де бар деді.
ДАРХАН САТЫБАЛДЫ, Түркістан облысының әкімі:
- Мақта зауыты иелері олар да сіздер сияқты жекеменшік. Олар айтады, "біз қазір бағаны шығарып бере алмаймыз, сәл уақыт керек" дейді. Өйткені, анау көрші елде кішкене ана қақтығыстарға байланысты бүкіл логистика бұзылды. Бұрынғы келіп жатқан сатып алушыларымыз жоқ дейді қазір. Бірақ дегенмен де біз аванс ретінде бердік дейді. 200 мың теңгеден бе, солай бердік деді. Бірақ ол баға деп есептелмейді. Баға көтерілсе, біз қосымшасын береміз деп отыр.
Шаруалар мақташы қауымды қолдар бірде-бір ұйымның жоқтығын да алға тартты. Мәселен, бидай өнімдері бойынша «Азық-Түлік-Келісім-Корпорациясы» секілді мақта өнімі бойынша шаруалардың мүддесін қорғар ұйымның құрылғанын сұранып отыр. Мамандар аймақтардан келген әр шаруаның сұрағы назардан тыс қалмайды, хаттамаға еніп, кейін тиісті жауабы беріледі деді.