🔻 زندگینامه و خاطرات استاد دکتر محمد علی اسلامی ندوشن به روایت بهروز رضوی در کتاب گویای چراغداران ...
شنیدن این سخنان بر همه فارسی دانان جهان بایسته و شایسته است.
🧿🔹
«کودک می‌پنداشت که مرکز دنیا همین‌جاست، چقدر به نظرش بزرگ، آباد و پررفت‌وآمد، می‌آمد... تمام آبادی بر دو سوی این جوی آب قرار داشت که رشته حیاتش بود؛ آن‌گونه که نیل در مصر و همهٔ جوشش و طپش ده را در مجاورت خود گرد می‌کرد...»
محمدعلی اسلامی ندوشن در شهریور سال ۱۳۰۴ در روستای ندوشن در صد کیلومتری شهر یزد به دنیا آمد: «یکی از خوشوقتی‌های من در زندگی آن است که خانوادۀ ‌من نه متشرع بود و نه دیوانی، که مظلمه‌ای بر دوش گیرد؛ جزو ‌مردم‌ میانه‌حال این کشور به شمار می‌رفتند.»
او پس از سپری کردن دوران تحصیلات ابتدایی در مدرسه ناصرخسرو همان روستا و سپس مدرسه خان یزد، وارد دبیرستان ایرانشهر یزد شد.
ندوشن ۹ ساله بود که پدرش را از دست داد: «حوادث‌ طوری‌ جریان‌ یافت‌ که‌ تقریباً روی‌ پای‌ خودم‌ بایستم‌. خوشبختانه‌ ثروت‌ مختصری‌ که‌ خانوادهٔ ما داشت‌، کمک‌ کرد تا بتوانم‌ درس‌ بخوانم‌ و یک‌ زندگی‌ متوسط‌ داشته‌ باشم‌.»
تولد و گذراندن دوران کودکی در روستا، روحیه خاص و شاعرانه‌ای به اسلامی ندوشن داده بود، همچنین درک و شناختی از پیرامونش: «گذران سال‌های نخستین عمر من در ده، استخوان‌بندی تحقیقم را محکم کرد. مرا با کنه و مغز زندگی ایرانی که اکثریت عظیم مردم این سامان با آن روبه‌رو هستند، در تماس نهاد. ده به من فرصت داد که شناخت کشورم را از مویرگ‌هایش شروع کنم.»
اسلامی ندوشن از همان دوران نوجوانی به سرودن شعر روی آورد و وقتی در سال ۱۳۲۲ به تهران رفت و در دبیرستان البرز ثبت‌نام کرد و پس از اخذ دیپلم وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد، همچنان شعر می‌سرود.
در آن زمان، برخی اشعار او در مجلهٔ سخن منتشر می‌شد. همچنین مجموعه شعر «گ‍ن‍اه» در سال ۱۳۲۹ انتشار یافت.
در مجموع سال‌های تدریس در دانشگاه تهران براى اسلامی ندوشن سال‌هاى خوشایندى بود: «بعد از این‌که به‏ دانشگاه تهران رفتم، کارهایم روى روال افتاد. تکلیف معلوم گشت که کجایى هستم‏ و چه کاره‏ام. بعد از پانزده سال وضع بلاتکلیف، اکنون استقرار یافته بودم.»
«نقد ادبی و سخن‌سنجی»، «ادبیات تطبیقی»، «فردوسی و شاهنامه»، «تاریخ تمدن و فرهنگ ایران»، «مکتب‌های ادبی جهان» و «شاهکارهای ادبیات جهان» از جمله واحدهای درسی بود که او در این دانشگاه درس می‌داد، اما وقوع انقلاب ۵۷ و سپس انقلاب فرهنگی در ایران که منجر به تعطیلی دانشگاه‌ها شد، به این دوره از زندگی این نویسنده و استاد دانشگاه پایان داد.
اسلامی ندوشن خود درباره انقلاب معتقد بود: «انقلابی بودن، اگر نتیجه ضدبشری به بار آورد، می‌شود "آشوبگری" و در این صورت ثمری که به بار می‌آورد، نکبت است نه نعمت. ادبیات و هنرِ ارزنده آن است که پیوند عمیق با رازها و نیازهای انسانی مردم داشته باشد، و این بر فراز انقلاب و ضدانقلاب هر دو حرکت می‌کند.»
در میان شاعران و بزرگان ادبیات فارسی، اسلامی ندوشن به دو شاعر بیش از دیگران توجه کرد و درباره‌شان نوشت؛ یکی فردوسی و دیگری حافظ: «فردوسی‌ و حافظ‌ حوزۀ‌ عمیق‌تر، وسیع‌تر و نهانی‌تری‌، یعنی‌ قعر زندگی‌ ایرانی‌ را گرفته‌اند. برای‌ همین‌ است‌ که‌ مقام‌ جداگانه‌ای‌ برای‌ خودشان‌ دارند. فردوسی‌ یک‌ دوران‌ "سرافرازی‌" و حافظ‌ یک‌ دوران‌ "پَرشکسته‌" را می‌سراید.»
«سرو سایه‌فکن: درب‍ارهٔ ف‍ردوس‍ی و ش‍اه‍ن‍ام‍ه»، «زندگی‌ و مرگ‌ پهلوانان‌ در شاهنامه»، «داستان داستان‌ها: رستم و اسفندیار در ش‍اه‍ن‍ام‍ه»، «ن‍امهٔ ن‍ام‍ور: گ‍زی‍ده ش‍اه‍ن‍ام‍ه ف‍ردوس‍ی»، «ایران‌ و جهان‌ از نگاه‌ شاهنامه» و «ماجرای‌ پایان‌ناپذیر حافظ» از جمله کتاب‌هایی هستند که اسلامی ندوشن درباره این دو شاعر نوشته است.
🔸 صد در صد منحصر به فرد، انتشار برای نخستین بار در وب
🔺شما جزو اولین فارسی زبانانی هستید که این صداها را خواهید شنید.
💎 از مجموعه پژوهشی - آموزشی چراغداران فکر و فرهنگ و دایرةالمعارف بزرگ صوتی ایران
♻️ گسترش دهیم | Share and Join Us Please
🔹 به مجموعه "چراغداران" بپیوندید:
به مجموعه "چراغداران" بپیوندید:
🔹 چراغداران: t.me/Chraghdaran
🔸گروه چراغداران: t.me/cheraghdaran
🔺سخن و سخنوران: t.me/SokhanoSokhanvaran
🏛 دوربین: t.me/DourbinTarikh