No video

SoruYorum - Hormon Nedir? Davranışlarımızın Nedeni Midir, Sonucu Mudur?

"İnsan beyni onu anlayabileceğimiz kadar basit olsaydı, o zaman da biz onu yine anlayamayacak kadar aptal olurduk." demiş Sofi'nin Dünyası kitabının yazarı olan Jostein GAARDER. Bunu aklımızın bir köşesinde tutarak bu sorumuzun cevabını aradığımız bir sohbet gerçekleştirdik. İyi seyirler...
0:00 Giriş
0:53 Hormon Nedir?
2:17 Endokrin Sistem
3:18 Bir Benzetme Yaparsak...
4:32 Hormonlar Nasıl Çalışır?
6:15 Aynı Adrenalin, Başka Reseptör, Farklı Etki
7:24 Hormanların Kaynağı Neresi?
7:51 Beynin İşleyişi ve Hormanlar
8:21 Hipotalamusun Önemi
9:50 Temel İşleyiş Mantığı
10:02 Hipofiz Bezi
10:44 Hipotalamus ve Hipotez İlişkisi
11:23 Korktuğumuz Zaman Hormon Sistemi Nasıl Çalışır?
12:14 Trafikte Kalmak vs Aslandan Kaçmak
12:45 Amigdala Sahnede!
13:28 ACTH: Adrenokortikotropik hormon
14:16 Kortizol Hormonu
14:43 Tabiattaki Stres ve Gündelik Stres
15:47 Kaç Tane Hormonumuz Var?
16:20 Oksitosin Hormonu
17:27 İltabi Reaksiyonlar
17:54 Vücudun Reaksiyonu
18:07 Zihnimiz ve Hormonlar
19:02 Kendimizi, Düşüncelerimizi Anlamak
20:10 Yapılan Bir Çalışmadan Örnek
20:24 Asıl Konuya Gelirsek: Neden Mi? Sonuç Mu?
22:00 Bir Limonu Düşündüğümüzde...
22:55 Davranışlarımızın Nedenini Anlamak
23:33 Kapanış
YDS Academy "SoruYorum" programına destek olmaktadır: ydsacademy.com/
🧠 AçıkBeyin'e Katıl!:
/ @acikbeyin
SoruYorum - Hormon Nedir? Davranışlarımızın Nedeni Midir, Sonucu Mudur? gibi videolarımızdan haberdar olmak için kanalımıza abone olmayı unutmayın;
► bit.ly/AçıkBeyin
SoruYorum - Hormon Nedir? Davranışlarımızın Nedeni Midir, Sonucu Mudur? videomuzu beğendiyseniz Açık Beyin kanalının diğer videolarına göz atmayı unutmayın;
➡ SoruYorum - Evrim Nedir? Kötü Ünü Nereden Gelir?
• SoruYorum - Evrim Nedi...
➡ SoruYorum - Ruh Nedir? Bilmemek Caiz Midir?
• SoruYorum - Ruh Nedir?...
➡ SoruYorum - Vicdan Nedir? Sesini Ne Zaman Duyarız?
• SoruYorum - Vicdan Ned...
➡SoruYorum - Bir Kişinin Bir Huyu Değişirse Diğer Kaç Davranışı Daha Değişir?
• SoruYorum - Bir Kişini...
➡ SoruYorum - Hobi ve Akış Felsefesi
• SoruYorum - Hobi ve Ak...
Önce kendimizin sonra da toplumun olumlu ve faydalı yönde dönüşümüne katkı sağlamak için buradayız…
AçıkBeyin Eğitim ve Danışmanlık
''Kendine İyi Bak... Göreceksin!''
Daha fazla bilgi için:
0 (216) 356 49 69
AçıkBeyin: www.acikbeyin.com/
Facebook: / acikbeyin
Instagram: / acikbeyinegitim
Twitter: / acikbeyinegitim
Linkedin: / açıkbeyin

Пікірлер: 92

  • @missgranger.17
    @missgranger.172 жыл бұрын

    Sinan Hocam 11.sınıf öğrencisiyim endokrin sistemi işlemiştik zaten; birde sizden, sizin bakış açınızdan dinlemek inanılmaz zevkli oldu. Lütfen böyle lise biyolojisi müfredatında sizin alanınıza giren başka konular varsa onları da anlatsanız çok hoş olur

  • @sevilayuluduz252
    @sevilayuluduz2522 жыл бұрын

    59 yaşında ev kadını bir anneyim hocam halkın annelerin anlayabileceği dilden çok güzel örnekler verdiniz ağzınıza kalbinize ömrünüzde sağlık Allah razı olsun bu videoyu bu videoyu Fırsat buldukça seyredeceğim inşallah

  • @kaderozdemir9552
    @kaderozdemir95522 жыл бұрын

    Derste olsa sıkılarak dinlerim Sinan hoca anlatınca koşarak geliyorum 😁

  • @hazalhazal8918
    @hazalhazal89182 жыл бұрын

    Valla Sinan hoca anlatınca hiç bitmesin istiyorsunuz. Emeğinize sağlık hocam.

  • @gulayyildiz3734
    @gulayyildiz37342 жыл бұрын

    23:05 Her eylemimiz, her bir aksiyonumuz; saniyeler, dakikalar, saatler, günler, haftalar, aylar, yıllar, yüzyıllar... öncesinde birtakım sebeplere bağlı.

  • @zeynepdinc9080
    @zeynepdinc90802 жыл бұрын

    Hocam hazır hormonlara, mindfulness'a değinmişken duygu-düşünce-davranış ilişkisini de buna benzer metafor deryası bir soruyorum videosu ile ele alsanız? :))

  • @e.ahfat.5015
    @e.ahfat.5015 Жыл бұрын

    Çok teşekkür ediyorum hocam bu güzel kahve tadında bilgilendirmeler için.

  • @mudavim3240
    @mudavim32402 жыл бұрын

    16:18 Ben hormonları biraz olsun öğrenmeye başladığımda, özellikle de ADH hormonu çok hoşuma gidiyor, her işi onlara vermek yerine Allah'ın bunlar vesilesiyle beni anbean var ettiğine tanıklık edip hayret etmiştim ve hâlâ da ediyorum.

  • @SinanKorkmaz91
    @SinanKorkmaz912 жыл бұрын

    Çok eğlenceliydi, hiç dikkatim dağılmadan izledim. Gerçekten çok başarılı bir anlatımınız var efendim. Teşekkür ederim aydınlattığınız için.

  • @savasbakrc6697
    @savasbakrc66972 жыл бұрын

    Faiz kesinlikle nedendir de hormonu bilmem.

  • @savasbakrc6697

    @savasbakrc6697

    2 жыл бұрын

    Sazan avı.

  • @nilnazcan8523
    @nilnazcan85232 жыл бұрын

    Sinan hocam yine olağanüstü bir eğitim videosu olmuş, verdiğiniz emekler için teşekkürler...

  • @fernandoalonso3564
    @fernandoalonso35642 жыл бұрын

    21:07 / 21:56 Efsane bir misal olmuş, emeğinize / fikrinize sağlık

  • @ayhanakcan4660
    @ayhanakcan46602 жыл бұрын

    Ana akım hormonların birleşenlerinden de söz etseydiniz keşke . Hormonlar hazır halde mi bekliyor, kullanılmadan önce . Çok kafa açıcı bir konu . Teşekkürler Sinan hocam :)

  • @ykiymet
    @ykiymet2 жыл бұрын

    Sinan Hocam çok teşekkür ederiz, her gün bir video olsa keşke:)

  • @seymosli
    @seymosli2 жыл бұрын

    Keyifle izlediğim bir video daha 🤗

  • @MEZURA.
    @MEZURA.2 жыл бұрын

    Yine süper bir içerik 👏yeni bir soru; "Utanma,evrimsel bi olay mıdır hocam?"

  • @inceinceyasemince8900
    @inceinceyasemince89002 жыл бұрын

    Gerçekten çok iyi bir konuya değindiniz sayın hocam...

  • @selimamato7091
    @selimamato70912 жыл бұрын

    Bu kadar güzel anlatılabilirdi. Sağolasın.

  • @lllli3595
    @lllli35952 жыл бұрын

    Her defasinde izleyorum, cok tesekuler hocam 🤝🤝🤝🤝🤝

  • @gulfercoskun9715
    @gulfercoskun97152 жыл бұрын

    Sizi dinlemek çok güzel teşekkürler

  • @anarmemmedov9371
    @anarmemmedov93712 жыл бұрын

    Teşekkur ediyorum🇦🇿🇹🇷

  • @fdr.nazileguliyeva46
    @fdr.nazileguliyeva462 жыл бұрын

    Təşəkkür edirik ⭐👑

  • @brsnivgn2776
    @brsnivgn277611 ай бұрын

    Hocam muhteşem sin allah razı olsun allah ayrı ayrı duygular nasip eylemiş bir güzel düşün srk hayat bayram olurdu allah sağlıklı senelere nasip eylesin yüce allah hocam harikasın

  • @elifc.4245
    @elifc.42452 жыл бұрын

    Bayılıyorum size iyi ki varsınız 🫀

  • @emreduran5818
    @emreduran58182 жыл бұрын

    Emeğinize sağlık hocam.

  • @osmancapar8255
    @osmancapar82552 жыл бұрын

    Vücudun işleyişi ve anlatım tarzınız çok iyi, teşekkürler hocam. Tabi daha da önemlisi kendimize faydalı olan hormonları çalıştırmaya çalışmak olacaktır... Sonuçta düşünce ve davranışlarımız neden, hormon ise sonuçtur. Nasıl bakarsanız öyle görürsünüz...

  • @hia1703
    @hia17032 жыл бұрын

    Kısa kesiyorum; MÜKEMMEL!!!

  • @gulayyildiz3734
    @gulayyildiz37342 жыл бұрын

    YDS akademiye reklamını ilk başta verip, anlatımı bölmediği için çok çok teşekkürler.🌿

  • @fatihylmaz3822
    @fatihylmaz38222 жыл бұрын

    müthişsin hocam çoğu eğitimciden daha eğitimci

  • @selahaddineyyubi2296
    @selahaddineyyubi2296 Жыл бұрын

    Hocam hormonun faizi dediniz Allah kitabında Allah ve resulüne şavaş açmaktan bahşettiği tek yer faiz konusu Sizinle karşılaşmam hormonların İslami düşüncelere faydaşını araşdımak oldu. Sizin gibi bir hocanın İslam'a çok büyük faydaşı olacağı düşüncesindeyim inşallah

  • @m3ntals217
    @m3ntals2172 жыл бұрын

    süpersin!

  • @hzlat4820
    @hzlat48202 жыл бұрын

    Nöronlarınıza sağlık hocam.

  • @hirahacsalihoglu5907
    @hirahacsalihoglu59072 жыл бұрын

    Sinan hoca depomin salgilatarak video'ya başlamamızı sağlıyor. Bu da kanalın daha cok izlenmesini sağlıyor. (Tekrar yap) isteği. Zeki insanin hali başka oluyor. 😊

  • @hasimdura5032
    @hasimdura50322 жыл бұрын

    Hocam harikasınız🤗🤗🤗

  • @kaderciyavel8613
    @kaderciyavel86132 жыл бұрын

    Siz nasıl bi adamsiniz 🤙👊👊✌

  • @farukklc6303
    @farukklc63032 жыл бұрын

    İtina ile Aydınlık nirvanaya çıkarılır👍🏽

  • @maldivler4288
    @maldivler42882 жыл бұрын

    Yalnız sonu çok iyiydi👌🏻

  • @gullumutlu5329
    @gullumutlu53292 жыл бұрын

    Hocam merhaba, troid hormonu ile ilgili bilgi verebilir misiniz? Troid hastası olarak, bu şekilde ne yaşadığımı bilmem daha iyi hissettirecek... Bir de neden kadınlarda doğumdan sonra bozuk işleyiş olasılığı yükseliyor?

  • @alikursatyuksel2830
    @alikursatyuksel28302 жыл бұрын

    Hocam çizgi roman gibi anlatıyorsunuz dolayısıyla anlaşılır oluyor bu anlattıklarınızı çizgi roman kitabı yaparsanız bizim biyolojiyi zevkle öğrenmiş oluruz. İskender cem 12 yaş

  • @motovlogyucekaya7690
    @motovlogyucekaya76902 жыл бұрын

    Dolar canımıza okudu hocam,savaşalımmı,kaçalımmı,donalımmı ?😂😂🙏🐞🐞🐞

  • @huseyindogan910

    @huseyindogan910

    2 жыл бұрын

    Nörobiyolog prof dr Sinan Canan -"Önce soru ekini ayrı yazmayı öğrenelim."

  • @hakanozkanozkan1688
    @hakanozkanozkan16882 жыл бұрын

    Daha fazla hormonlari islermisin hocaamm

  • @Kocvar
    @Kocvar2 жыл бұрын

    Şiddetli beyin travmasında 13 günümü Acil’de gözlerim kapalı geçirdim. Yıl 1992, yer yazlık Silivri. Sonra aşırı çalışma dolayısıyla unuttuğum Kendim, kendi benliğim ve kendi varlığım ve o 5,5 aylık durmaksızın süren promosyonları destekleyen iş hayatım..yakalandığım hastalık Hipotiroid hastalığı! Göyya Genetik Mühendisliği ve Mikrobiyoloji okumuşluğum yok hani! Yakalandım işte! Kendimi ve özellikle Vücudumu ve Endokrin sistemimi daha iyi tanımaktan başka bir işe yaramadı neyse ki! Yani çok yeni bilgi öğrendim❤️Ve de reçetesiz ilaçlarla iyileştirdim kendimi ya, o da ayrı bir zevk ve güç getirdi;)💪💪Sonra bir düşme ve kafamı şiddetli çarpma sonrası gözlerimi tekrar o kaçındığım hastane ortamında bir Acil odasında açışım..Yıl 2021, yer Washington eyaleti. Bunları yazmamın tek sebebi bu videonun ne kadar yararlı ve MUTLAKA İZLENMELİ bir video olmasıdır👌Minnettarım🙏

  • @mehmetemreavci7524
    @mehmetemreavci75242 жыл бұрын

    Çok güzel anlatmışsınız hocam. Yanlız bu hormonlar kana karışıp mesajı gideceği yere ulaştırıncaya kadar bayağı zaman geçer gibi geliyor ama tepkilerimiz bu kadar uzun zamanda değil, aniden oluyor. Bu nasıl gerçekleşiyor acaba?

  • @efeyigit8728
    @efeyigit87282 жыл бұрын

    Sevgili Sinan Hocam, TEMAŞA Etmeye Çalıştığımız Dünyamızda ve Esrarengiz Bedenimizdeki Merak Ettiğim Sorulara Cevap Bulabilmemde Vesile Olabileceğinizi Hissederek; Yaklaşık 2 Yıl Önce Çok Güzel Bir Tevafukla Sizi Tanımak Şerefine Nail Olabildimm. Her ne kadar gecikmiş gibi hissetsem de Şükürler Olsun ki Öğrenme Arzusunu İçinde Taşıyan Herkes için Hiç bişey için Geç Olmadığını Sayenizde Öğrendim. Yine Çokk Merak Ettiğim bi konuda ; Belki Sayfalarca Kitabın, Ansiklopedinin Okunmasının Sonucunda Bile İdrak Etmekte Zorlanacağım Bi Konunun Özünü Herkesin Anlayabileceği Bi Dille Aktardığınız İçin Çokk Teşekkür Ederim. İyi ki Varsınız, Siz ve Sizin Gibi Gerçek Aydınlara Selamlar, Sevgiler, Saygılar…

  • @sultan6617
    @sultan66172 жыл бұрын

    Tamda bu konu hakkında bir makale yazmak istediğim zamanlarda çıktı karşıma bu video. Ama biraz terimler havada kalmış ya da ben artık o kadar araştırdım ki bana eksik geliyor. Şuan 11. Sınıf öğrencisiyim ve biyoloji alanında uzmanlaşmak istiyorum. İlk makalemin konusu bu olucak.

  • @bernabulut3089
    @bernabulut30892 жыл бұрын

    Hayatında hiç i limon tatmamış bir insan da limon kelimesine aynı tepkiyi verir mi? Öğrenme ne derece etkili?

  • @Zafersernikli
    @Zafersernikli2 жыл бұрын

    14:00 Lisede ACTH’un işlevini Oynama Şıkıdım Şıkıdım melodisi yardımıyla ezberlediğim karanlık dönem geldi aklıma. Sinan Hoca’nın “ismi önemli değil” dediği konularda yalnızca isim öğrenip asıl mekanizmaya hiç kafa patlatmamamız yüzünden aslolanı hiç anlayamamışız. Şu an bir yazılımcı olarak anlatılan mekanizmanın modern bir yazılım mimarisi ile ne kadar örtüştüğünü görüp ayrıca şaşırıyorum. Bundan 20 yıl öncesine kadar monolitik ve en tepeden her şeyi orkestra etmeye çalışan yazılım mimarileri kullanılırken şu an aynı anlatılan hormon mekanizması gibi birbiriyle olaylar üzerinden haberleşen bir mimari var. “Burada bir şey oldu” diye ortalığa mesaj bırakan parçalar ve kendilerini ilgilendiren mesajları dinleyerek alınması gereken hareketleri alan yapılar ile yazılım geliştiriyoruz.

  • @kenansezgin5773
    @kenansezgin57732 жыл бұрын

    Selam öğretmenim benim sorum olacaktı birtane ama bugünkü konu ile ilgili değil sorum söyle beyin olmuş birseyi olmamış gibi algiliyamaz mi mesela şöyle olsun bugün salı pazartesi olarak düşünemez mi??

  • @denizefekutlu1971
    @denizefekutlu19712 жыл бұрын

    Merhaba hocam. Bir şey diyeceğim. Korkunun oluştuğu durumda genelde daha çok hata yapıyoruz ve sonuç bizim için daha vahim oluyor. Öyleyse neden korku yaratıyoruz? Muhtemelen ilkel ortamda beynimiz konuşma gibi bir şeyi böyle bir durumda kısıtlıyordur, çünkü pek ihtiyaç yok, örneğin aslan kovalarken. Ama biz artık aslandan değil hocalarımızdan korkuyoruz örneğin. O zaman ilkel yapımız eski genlerden ötürü yanlış mı yönleniyor aslında? Çünkü artık dil çok daha önemli, el kol bacak hareketinden ziyade. :)

  • @oguzhanuzuner7879
    @oguzhanuzuner78792 жыл бұрын

    Hocam teşekkür ederim 🙏 kulaklıkla dinlerken bazı yükselişlerde sesler patlamış biraz üzdü.

  • @rahimeertugral4090
    @rahimeertugral40902 жыл бұрын

    Önce Can sonra Canan proğramlarını kaçırmamalıyım.

  • @sahinyakar35
    @sahinyakar352 жыл бұрын

    Hocam bence hormonlar vücudun baharatıdır. Vücudu işler yapar ona tad tuz verir.

  • @furkandemirci5453
    @furkandemirci54538 ай бұрын

    hocam bir kitap önerisi verir misiniz

  • @yasinaksoykng85
    @yasinaksoykng852 жыл бұрын

    Hormonları bildiğiniz gibi, kalpleride çalmayı iyi biliyorsunuz hocam :) Bknz: Girizgah.

  • @hakansanl531
    @hakansanl5312 жыл бұрын

    Medyanın, zihnin bilinçli olan kısma ve bilinçli olmayan kısma etkileri nelerdir hocam açıklarsanız çok sevinirim 🙏

  • @user-fj1se6re5i
    @user-fj1se6re5i6 ай бұрын

    hipofiz bezi bozulanların allah yardımcısı olsun. bende dahil

  • @adnanyel2355
    @adnanyel23552 жыл бұрын

    Eğitim böyle olur

  • @1234567889812
    @12345678898122 жыл бұрын

    hocam gülmek ile ilgili bir video gelir mi?. 1. gülmeyi bilerek mi doğuyoruz? 2. gülmenin " sizin deyiminizle" mekanizması nedir?

  • @selcenaydn9088
    @selcenaydn90882 жыл бұрын

    Sakin yaşa ✅ yaşam biten birşey :)

  • @1hmet
    @1hmet2 жыл бұрын

    3:54 Mehmedi şişlemişleeeeğeerrr

  • @aboutmeri8999
    @aboutmeri89992 жыл бұрын

    Hocam maslowun ihtiyaçlar hiyerarşisini göz önüne alırsak dolar kuru da az önemli değil gibi sanki 😉

  • @gulayyildiz3734
    @gulayyildiz37342 жыл бұрын

    20:10 "Stres düzeyini azaltmak isteyen buyursun..."

  • @arzunurkurtbas9875
    @arzunurkurtbas98752 жыл бұрын

    Aslan bizi yiyince stres bitiyo

  • @ahmetselcuk1400
    @ahmetselcuk14005 ай бұрын

    Herkese donsuz ix huzuru filerim

  • @fundakizgin8631
    @fundakizgin86312 жыл бұрын

    Sarkilar hormonlara etkisi varmi

  • @rahimeertugral4090
    @rahimeertugral40902 жыл бұрын

    👏👏👏👏👏🌹🌹🌹🌹

  • @Fatihderlerbana
    @Fatihderlerbana2 жыл бұрын

    Hormon nedendir davranış sonuç

  • @oguzhandogan5476
    @oguzhandogan54762 жыл бұрын

    Stres ve kaygı seviyesi yüksek insanların doğada hayatta kalma becerisi daha yüksek diyebilir miyiz?

  • @luthientinuviel5584
    @luthientinuviel55842 жыл бұрын

    Hormonla başlayıp dolar kuruyla bitti video :D İşte bu yüzden Sinan Canan.

  • @yasinkucuker7770
    @yasinkucuker77702 жыл бұрын

    Hormonların saç dökülmesi ile alakası nedir peki? Son yüzyılın en büyük psikolojik rahatsızlıkların sebebi olan erkeksi dökülme hk mesela...

  • @minekoc3243
    @minekoc32432 жыл бұрын

    Hocam çok kısa olmuş sanki 😅😅 iki saat dinlenir anlattıklarınız

  • @koraybiber652
    @koraybiber6522 жыл бұрын

    2 sayfa not. süper

  • @metincagataybudak4758
    @metincagataybudak47582 жыл бұрын

    Hormanları öğrenmekten keyif alsamda dolar kuru yine de deönemli. :)

  • @senidelirtecegim6597
    @senidelirtecegim65972 жыл бұрын

    Hocam hücreler nasıl oksijen veriyor bende vereyim 😤

  • @happycat3037
    @happycat30372 жыл бұрын

    ''beyin adam'' :D:D gerçekten öyle :D

  • @Haha-ke1hq
    @Haha-ke1hq2 жыл бұрын

    Bir çatalı tabak’a değdirdiğimizde birden gelen o garip,hatta mide kaldırıcı olan hissin nedeni nedir?

  • @IbosW
    @IbosW2 жыл бұрын

    Sanırım hem nedeni hemde sonucudur .

  • @xxb6
    @xxb62 жыл бұрын

    Kişiler neden yalnızlık duygularını telkin etmek için hayvan sahiplenmeyi de tercih ederler 🙄

  • @samilkaraburc9544
    @samilkaraburc95442 жыл бұрын

    abi daha fazla limon deme ağzım sel oldu yeter

  • @semenderfu
    @semenderfu2 жыл бұрын

    Sonlarda kırmızı asa kokusu mu aldım?

  • @emreonal1631
    @emreonal1631 Жыл бұрын

    Anksiyete nedenimi anlamama neden oldunuz..

  • @betulich
    @betulich2 жыл бұрын

    Çok merak ediyorum böyle insanlara bakarken organlarını, kemiklerini bunların o an ne yaptığını falan sezgiyle görebiliyor musunuz? Yani bir şeyi çok iyi bilince içini göremesen de bildiğin için görebiliyormuş gibi olursun ya öyle işte.

  • @zeynepdemir8296

    @zeynepdemir8296

    2 жыл бұрын

    Hocam çok güzel anlatiyorsunuz sade ve akıcı uzun zamandır dinliyorum sizi tesadüf kesvettim bide tiroit hormonunu anlatirsanuz sevinirim

  • @efeyigit8728
    @efeyigit87282 жыл бұрын

    “Dear Hilde, if the human brain was simple enough for us to understand, we would still be so stupid that we couldn't understand it. Love, Dad.” Jostein Gaarder

  • @shamkhalimanov272
    @shamkhalimanov2722 жыл бұрын

    Biz zaten beyiniz, bunu da yazan mən beyinəm.

  • @pradobjk9153
    @pradobjk91532 жыл бұрын

    SUBHANALLAH derim ancak

  • @OmerPasaBuner
    @OmerPasaBuner2 жыл бұрын

    Intervals - 5-Htp kzread.info/dash/bejne/mGh_paOze5u-YLQ.html

  • @sevgibayrak2561
    @sevgibayrak25612 жыл бұрын

    kafamı çok yoran bir konuydu çok güzel açıkladınız