Skąd pochodzą Sumerowie? - 170 lat badań nad starożytnym ludem z Mezopotamii

Temat pochodzenia Sumerów jest tak stary jak... Sumerowie?
No może nie do końca. Minęło 170 lat od odkrycia i zrozumienia, że na terenie Mezopotamii żył kiedyś tajemniczy lud, posługujący się tajemniczym językiem. I choć po prawie dwóch stuleciach wiemy o nich nieco więcej, tak kwestia ich etnogenezy nadal pozostaje nierozwikłaną zagadką.
Rozdziały:
00:00 świat Sumerów
02:07 170 lat badań
08:08 Dlaczego tak mało wiemy?
14:47 Posłowie
► Zostań patronem: patronite.pl/Skryba
► Sprezentuj mi kawę (lub koktajl): suppi.pl/skryptorium
► Subskrybuj po więcej: / @skryptorium .
►Autorzy:
Robert Euvino
-Two Mandolins
-Under an old tree
Div Kid
-Empty moons of Jupiter
@SUNDRIEDTOMATOESBraydenOlson
Hurrian Hymn To Nikkal / No. 6 (1400 BCE)
Treści udostępniane przez Skryptorium nie są w żaden sposób powiązane z Firefly Studios
►Muzyka użyta w tym filmie jest oryginalna i wykorzystywana na podstawie licencji Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License: creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/ .
►Wykorzystane gry
Stronghold
►Źródła
Mc. Loud (2020) The Sumerian Hypothesis
Al-Zahery & Others (2011) In search of the genetic footprints of Sumerians: a survey of Y-chromosome and mtDNA variation in the Marsh Arabs of Iraq
Michalowski, P. (2006). The lives of the sumerian language.
Kramer, S. N. (1963). The sumerians: Their history, culture and character.
Whitaker, G. (2005) The Sumerian Question - Reviewing the Issues
Bottero, J. (2001) Everyday life in ancient mesopotamia
Rubio, G. (1999) On the Alleged "Pre-Sumerian Substratum"
Postgate. J (2015) Early Mesopotamia
Collins P (2021) The Sumerians
►Autorzy fotografii:
Anthony Huan, ALFGRN: creativecommons.org/licenses/...
tobeytravels Bjørn Christian Tørrissen, Fæ, Rama, Jolle: creativecommons.org/licenses/...
Osama Shukir Muhammed Amin: creativecommons.org/licenses/...
Ponadto użyto elementów wizualnych i dźwiękowych z gry Stronghold na podstawie:
fireflyworlds.com/youtube-policy/
#sumer #mezopotamia #starożytność

Пікірлер: 317

  • @marekluka6326
    @marekluka632625 күн бұрын

    Sumerowie to potomkowie Słowian a krótko mówiąc Polaków i tyle w temacie

  • @mareklakomski

    @mareklakomski

    25 күн бұрын

    spierdalaj ! jestes zerem i kretynem.

  • @Wadek-xd2mp

    @Wadek-xd2mp

    24 күн бұрын

    jestem twoim idolem

  • @mareklakomski

    @mareklakomski

    24 күн бұрын

    Kto i kiedy nasral ci do pustej glowy buraku ?

  • @mareklakomski

    @mareklakomski

    24 күн бұрын

    Kto i kiedy nasral ci do pustej glowy , buraku ?

  • @longinp8677

    @longinp8677

    21 күн бұрын

    co ty pleciesz!! sumerowie to czarnogłowi czego nie można powiedzieć o słowianach!!

  • @sirchristian1222
    @sirchristian1222Ай бұрын

    Prosimy o więcej filmów na temat Sumerów. Pochodzenie, życie. Co tylko się da!

  • @blackate24

    @blackate24

    Ай бұрын

    Podpinam się

  • @hannakonador9478

    @hannakonador9478

    29 күн бұрын

    ...ješli to Sumerowie pisali, że "czarnogłowi przybyli ze wschodu" - rozumiem, iż Sumerowie nimi nie byli ??? Dżyngis-Chan i jego poratymcy zdecydowanie czarno na głowach mieli...i obyczaje też z piekła rodem...

  • @wscbpl2702

    @wscbpl2702

    29 күн бұрын

    Tak samo kocham temat epoki brązu i późnego neolitu

  • @nordycja3377

    @nordycja3377

    29 күн бұрын

    ​@@hannakonador9478z tego co pamiętam to siebie samych tak nazywali

  • @miceliusbeverus6447

    @miceliusbeverus6447

    27 күн бұрын

    Niestety - nie żyją! Wiem, że nic nie wniosłem. 😅

  • @Khorinis2
    @Khorinis2Ай бұрын

    Ja proszę o więcej materiałów o sumerach i teoriach o ich pochodzeniu. Ten film jest bardzo ciekawy, pozdrawiam.

  • @machal9024

    @machal9024

    Ай бұрын

    To już chyba materiał na "Kosmiczne Opowieści"

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    29 күн бұрын

    Sumerowie mają stałe miejsce w skryptorium :)

  • @Khorinis2

    @Khorinis2

    29 күн бұрын

    @@machal9024o ile odróżniasz teorie od faktów to niekoniecznie 🙂

  • @akkaknight1130
    @akkaknight113029 күн бұрын

    Dajcie więcej sumerów. Skryba wytrzyma!

  • @mariaraciniewska2992
    @mariaraciniewska299214 күн бұрын

    Już dawno wielu fizyków mówiło, że wszechświat istniał zawsze, co normalnie dla człowieka jest nie do przyjęcia. Ale w matematyce jest tzw. nieskończoność. Tak naprawdę jest ona niezrozumiała dla nas obserwatorów i chyba nigdy nie będzie, ale to samo w sobie jest fascynujące.

  • @zmija6
    @zmija624 күн бұрын

    Robisz lepszą reklamę dla asyriologii niż nasze uczelnie, które powinny sie martwić żeby ten kierunek nie umarł. Cieszę się niezmiernie, że algorytm łaskawie podpowiedział mi twój kanał :D

  • @wulfilarast2895
    @wulfilarast289525 күн бұрын

    W czasach Sumeru klimat był o wiele wilgotniejszy i Bliski Wschód był zielony. Prawdopodobne jest, że przodkowie Sumeryjczyków, pochodzili z Zatoki Perskiej, która przed zalaniem, była rozległą żyzną kotliną...

  • @Kalashnikov_SR1

    @Kalashnikov_SR1

    3 күн бұрын

    to by tłumaczyło dlaczego sumeryjski przemysł (chociażby w mieście ur) opierał się głównie na rolnictwie

  • @LeszyBor
    @LeszyBorАй бұрын

    Podkład ten sam co w podkaście Mroczne Wieki. Jeden i drugi kanał pierwsza klasa.

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    29 күн бұрын

    Tak, tak mi się ten track spodobał, że sam go używam, gdy akurat soundtrack z twierdzy mi nie leży.

  • @niniel73

    @niniel73

    29 күн бұрын

    Dwa najlepsze kanały na polskim YT

  • @ksaveriusz
    @ksaveriuszАй бұрын

    Z Piątnicy, no bo skąd!?

  • @Sarumanolsz
    @Sarumanolsz29 күн бұрын

    Super odcinek!!! W końcu coś o wczesnych cywilizacjach. Tak sobie pomyślałem, że pierwsze ludy osadnicze, z przed 8 tyś lat miały względnie sielankowe życie. Wioski powoli się rozrastały, każdy był równy, jedzenia raczej nie brakło, czuć było więzi i wspólnotę, nie było wojen, bo i terenów dużo. To mógł być złoty czas dla każdego człowieka.

  • @cezaryczech3817
    @cezaryczech381727 күн бұрын

    A mnie imponuje to, że w połowie IVw.pne. czyli w czasach wczesnego Sumeru, na terenie środkowej Europy w tymobecnej Polski też była nieźle rozwinięta cywilizacja. Mówię o tzw. kulturze pucharów lejkowatych. Zaprzegi wolu, wozy kolowe, zrębowe domy pietrowe, regiony produkcji narzędzi i broni, megalityczne grobowce, duża gęstość zaludnienia. Niestety cywilizacja z drewna, nie z kamienia, więc pozostalo niewiele śladów.

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    27 күн бұрын

    To prawda. Chyba zasługują, żeby coś o nich więcej powiedzieć :)

  • @ZygmuntKiliszewski

    @ZygmuntKiliszewski

    12 күн бұрын

    Panie Cezary, bardzo mocno proponuję dokonać analiz książki Pana Janusza Bieszka pt. "Starożytne Królestwo Lehii II. Zapomniane Dowody", Wydawnictwo Bellona. Zgodnie z badaniami genetycznymi Ariowie - Sławianie są zdefiniowani haplogrupą ojcowską - Y R1a1. Pierwszym Władcą był Sarmata (XXI wiek przed naszą erą)! Natomiast ostatni to Kazimierz III Wielki. Autor prezentuje także brakteaty i medale (!). Genetyka jest największą miarą oceny pokrewieństwa. Wynika, że jesteśmy jedną z najstarszych kutur na Ziemi. Analizy jezykoznawców także potwierdzają tę tezę. Bardzo proszę nie nabierać się na tzw. określenie "turbosłowian" mające za cel obniżenie rangi Naszej Kultury (!). Pamiętajmy, że SLAVIA Empire (Leh Empire) jest przedstawiana na licznych mapach przez Rzymian i Greków. Należy podkreślić, że Pan Prof. Henryk Samsonowicz zaakceptował badania Pana Janusza, za co Autor podziękował w przedstawionej książce (!). Życzę udanej lektury oraz jej rozpowszechnienie (!). Serdecznie pozdrawiam i gratuluję celnych uwag w Komentarzu 💖👋.

  • @WikusOwO
    @WikusOwOАй бұрын

    Nie ma to jak nowy materiał wideo od mojego ulubionego skryby!

  • @gregory3108

    @gregory3108

    Ай бұрын

    Programy i prelekcje naszego Skryby są super interesujące, łatwe do słuchania no i nic na niby☝️

  • @ArhidrasPL
    @ArhidrasPL28 күн бұрын

    Rozpieszczasz nas Panie!!! potrzebujemy wincyj

  • @vae_victis-historical_warfare
    @vae_victis-historical_warfareАй бұрын

    Koniecznie kontynuuj ten temat! Ja od siebie dorzucę tradycyjne teorie: przybycie z Bahrajnu (raczej będącego przystankiem na drodze Sumerów do Międzyrzecza niż ich matecznikiem), przybycie z rejonu Kaukazu/Azji Przedniej, Doliny Indusu, a nawet współczesnego Wietnamu. Nie można także pominąć teorii autochtonicznej (choć jest ona chyba najmniej prawdopodobna). Pozdro!

  • @JanekR-nt4fb

    @JanekR-nt4fb

    Ай бұрын

    Mnie się w sumie najbardziej podoba ten Wietnam

  • @vae_victis-historical_warfare

    @vae_victis-historical_warfare

    Ай бұрын

    @@JanekR-nt4fb faktycznie, jest to intrygująca teoria, choć osobiście nie za bardzo w nią wierzę :(

  • @JanekR-nt4fb

    @JanekR-nt4fb

    29 күн бұрын

    @@vae_victis-historical_warfare Ja też 😉

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    29 күн бұрын

    Mnie szczerze mówiąc najbardziej intryguje praojczyzna na Kaukazie, ale najbardziej prawdopodobna wg mnie to zejście z gór i wyparcie tych z doliny (czyli coś co się zdarzało w Mezopotamii wielokrotnie)

  • @vae_victis-historical_warfare

    @vae_victis-historical_warfare

    29 күн бұрын

    @@Skryptorium no właśnie - praojczyzny Sumerów przez półtora wieku szukano daleko, a pewnie prawda jak zwykle okaże bardziej prozaiczna ;)

  • @gregory3108
    @gregory3108Ай бұрын

    ☝️ wielkie dzięki naszemu Skrybie, historia w pigułce nie tylko cieszy ale jest łatwa do zapamiętania 👍

  • @kaboolchuck
    @kaboolchuckАй бұрын

    Bardzo dziękuje, super film jak zwykle. Proszę o więcej filmów o pochodzeniiu sumerow

  • @tymion2470
    @tymion247028 күн бұрын

    Tak, poproszę materiał o hipotezach oraz teoriach o pochodzeniu Sumerów!

  • @noxnivis7402
    @noxnivis740228 күн бұрын

    Muszę przyznać, że robisz kawał dobrej roboty ❤ niezwykle przyjemnie się to słucha, pozdrawiam cieplutko ❤

  • @longinzaczek5857
    @longinzaczek5857Ай бұрын

    Dość dużo materiałów na temat Sumeru i bardzo dobrej jakości jest na kanale "Historyczny Top" - ale w tym przypadku warto posłuchać i tego i tamtego kanału. Temat pokazany jest z dwu różnych perspektyw.

  • @averagepolishguy
    @averagepolishguy22 күн бұрын

    Oj, teraz to czekam na odcinek o turbo-magiaryźmie

  • @marekd6763
    @marekd6763Ай бұрын

    Chętnie bym usłyszał inne teorie 🙂

  • @maciejadamczyk8033
    @maciejadamczyk803329 күн бұрын

    Ja bym bardzo chętnie posłuchał o teoriach i hipotezach dotyczących Sumerów. I wiem, że nie tylko ja :D

  • @Arturo-xg6rb
    @Arturo-xg6rb25 күн бұрын

    Świetnie się Ciebie słucha. Dzięki

  • @bonus8818
    @bonus8818Ай бұрын

    Już jakiś czas temu słyszałem tą teorię że Sumerowie mogli przybyć z Tybetu. Za argument za tą teorią (oprócz podobieństw w języku) podawano sposób budowania świątyń który to miał przypominać tarasy pod uprawy w tamtym rejonie świata.

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    29 күн бұрын

    Taak, dokładnie, też to gdzieś słyszałem ale nie wiem gdzie :D

  • @mareklakomski

    @mareklakomski

    24 күн бұрын

    @@Skryptorium w dupie !

  • @thefutureisnow8767

    @thefutureisnow8767

    17 күн бұрын

    @@Skryptorium : W książce "Sumerowie" (seria "ceramowska").

  • @evagiovannasayduda4509
    @evagiovannasayduda450923 күн бұрын

    A słyszeliście o kulturze Annunaki ??? Oni przybyli na Ziemię około 450.000 lat temu w poszukiwaniu złota, srebra, uranu i innych minerałów. Zmodyfikowali uwczesnego człowieka , który żył w jaskiniach, zmieniając im DNA, aby był mądrzejszy i nadawał się do ciężkich prac w kopalniach. Ci Annunaki nie byli okrutnymi istotami, wręcz przeciwnie, długo uczyli poszczególne plemiona ludzi na całej ziemi jak budować domy, jak zbierać owoce , jak uprawiać jarzyny, jak oswajać zwierzęta, w tym krowy, kozy , kury, itd. W czasie 450.000 lat kiedy tu mieszkała ich mała grupa też mieli swoje siedziby, swoje jedzenie i ludzie cały ten długi czas spędzali z nimi, pracowali dla nich, ale też się uczyli od nich. Oni byli podobni do ludzi, ale o wiele wyżsi, to tak , jakby teraz spotkać mężczyznę o wysokości 2- ch m. Podobno wielu z nich rozmnażało się z ludzkimi kobietami, a im tak było dobrze na ziemi że już wielu zostało. Lecz oni żyli bardzo długo, ich przewodnik Anki aż 200 lat, inni 150 lat. Około 10.000 lat temu większość z nich odleciała statkami kosmicznymi. Wtedy ludzie musieli radzić sobie sami i stworzyli kulturę znaną jako Sumerowie. Obszary rzek Eufrat i Tygrys, były wtedy bardzo urodzajne, z czasem dopiero zrobiła się tam pustynia. Sumerowie też wędrowali na inne tereny, umieli konstruować wielkie łodzie i płynęli do obecnej Italii, na Sardynię i przenosili się w różne miejsca. Tak powstały różne plemiona, Egipcjanie, Babilończycy, Hebrajczycy i te wymienione w Starym Testamencie. Dodam jeszcze, ze piramidy wybudowali Annunaki , a nie Egipcjanie.

  • @mariaraciniewska2992

    @mariaraciniewska2992

    14 күн бұрын

    Bardzo prawdopodobne. Wiele na to wskazuje.

  • @-Maciej

    @-Maciej

    13 күн бұрын

    Sitchina się dobrze słucha do poduszki, ale jego hipotezy mają raczej niewielką wartość.

  • @chlejepan1735

    @chlejepan1735

    5 күн бұрын

    Generalnie zgoda tylko z tymi piramidami to pojechałeś

  • @GokuRoman008
    @GokuRoman00829 күн бұрын

    Siemka, Tygrys i Eufrat to jedne z najciekawszych rzek świata 😉😊

  • @JanekR-nt4fb
    @JanekR-nt4fbАй бұрын

    O ciekawy temat poruszyłeś.

  • @Zwanek
    @ZwanekАй бұрын

    Co prqwda jeszcze się na taką nie natknąłem, ale idę o zakład że istnieje teoria wywodząca Sumerów od Lechitów

  • @JanekR-nt4fb

    @JanekR-nt4fb

    Ай бұрын

    Pewnie Artur Lalak się tym zajął 😂

  • @grzegorzlagut8917

    @grzegorzlagut8917

    Ай бұрын

    😂😂😂😂😂😂

  • @longinzaczek5857

    @longinzaczek5857

    Ай бұрын

    Istnieje - jeśli trafisz na ruskiego trolla "marekegirski" to jego podpytaj. Otrzymasz bardziej ruski bełkot niż teorię, ale można się trochę pośmiać

  • @grzegorzlagut8917

    @grzegorzlagut8917

    29 күн бұрын

    @@longinzaczek5857 Wiem o kogo chodzi - on podpisuje się mark egirski, a nie marek, a przecież to jest po angielsku czyli germańsku, a to turbosłowianin, więc powinien cenić słowiańskie nazwy i imiona!

  • @longinzaczek5857

    @longinzaczek5857

    29 күн бұрын

    @@grzegorzlagut8917 To jest ruski troll zaczerpnął to nazwisko z jakichś książek z czasów PRL, które dają im do czytania, żeby się uczyli polskiego. Czasem w nich były takie trochę fikcyjne nazwiska.- chociaż bywają też nazwiska prawdziwe, jak np. Jery Edigey (bodajże nazwisko z Węgier), który pisał kryminały osadzone w starożytności - polecam, bo to jednak kawał wiedzy historycznej mimo zabawowej fabuły.

  • @M1cler
    @M1clerАй бұрын

    Oni zdecydowanie wygladaja na twardzieli :D, haha super material dziekujemy

  • @bozydartegospust
    @bozydartegospustАй бұрын

    Ciekawy byłby taki materiał przedstawiający teorie o Sumerach i ich pochodzeniu, najlepiej pogrupowane w kolejności od najbardziej prawdopodobnej/-ych aż po te szurskie; krótki zarys, przedstawienie za i przeciw. Choć wyobrażam sobie, że taki materiał wymagałby sporo pracy

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    29 күн бұрын

    Sam to zaproponowałem :) teraz tylko zrealizować i nie pominąć co ważniejszych hipotez.

  • @Rafa-ls7uw

    @Rafa-ls7uw

    29 күн бұрын

    @@Skryptorium ksiega-urantii/przekaz-80-rozprzestrzenianie-sie-anditow-na-zachodzie - polecam zapoznać się z tym, jak i innymi przyległymi rozdziałami

  • @Ganto94
    @Ganto94Ай бұрын

    Skryba zawsze na poziomie

  • @karolkp5015
    @karolkp501527 күн бұрын

    Czy przypadkiem w czasach Sumerów klimat nie był dużo łagodniejszy w tamtym rejonie swiata?

  • @antysynteza777
    @antysynteza77725 күн бұрын

    No elo, co do Madziarów - Sumerowie przybyli ze wschodu, a Madziarzy też, może częściowo z bliskiego, bo mówi się przecież, że Węgrzy nie stanowią też jedności etnicznej, tylko są jakimś stowarzyszeniem o różnorakim pochodzeniu. Czekam na materiał o turboMadziarach.

  • @PominReklamy
    @PominReklamyАй бұрын

    Skoro do dzisiaj nie umiemy ustalić skąd pochodzą języki baskijski czy etruski to można założyc, że sumeryjski to jakiś język przedpotopowy

  • @JanekR-nt4fb

    @JanekR-nt4fb

    29 күн бұрын

    Wszystko można, tylko wciąż będzie to jedna z wielu teorii i oficjalnie równoważna z pozostałymi.

  • @dawidciacho7590

    @dawidciacho7590

    29 күн бұрын

    XD

  • @jakubhusak1624

    @jakubhusak1624

    22 күн бұрын

    Akurat my umiemy :) Etruski czyta się po prostu litera po literze, wystarczy znajomość alfabetu i południowych słowiańskich narzeczy. Polski też dużo pomaga. Ireneusz Ćwirko przeczytał słynne złote tabliczki z Pyrgi - jest to poradnik medyczny na różne przypadłości.

  • @PominReklamy

    @PominReklamy

    22 күн бұрын

    @@jakubhusak1624Wielka Lechia ?

  • @jakubhusak1624

    @jakubhusak1624

    22 күн бұрын

    @@PominReklamy Raczej wielka wspólnota językowa, o której wszyscy piszą, że była, ale nikt nie wie jaka, bo nie szukają wśród języków słowiańskich, nie rozumiejąc ich.

  • @lukastrojak
    @lukastrojak28 күн бұрын

    Film na jakikolwiek temat w Twoim wykonaniu będzie super!

  • @kosmoWRC
    @kosmoWRC29 күн бұрын

    Wielkie dzięki i oczywiście zgadzam się na więcej z tej tematyki

  • @inajaszzacharjasz1644
    @inajaszzacharjasz164429 күн бұрын

    Najlepszy kanał, pozdrawiam i dużo żywności Ser

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    29 күн бұрын

    Moj panie!

  • @ka302
    @ka30229 күн бұрын

    Naprawdę dobry materiał stary. Jestem zajarany tą epoką historii/prehistorii i naprawde dobry materiał merytorycznie zrobiłeś

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    29 күн бұрын

    Yike. Dzięki za dobre słowo!

  • @senator967
    @senator96726 күн бұрын

    super! dziękuję

  • @zen-hf8bl
    @zen-hf8blАй бұрын

    Świetny materiał jak zawsze 😀 ja poprosze o materiał z teoriami pochodzenia Sumerów, nigdy o żadnej nie słyszałem więc chętnie się dowiem co tam wymyślono w tej kwestii

  • @JanekR-nt4fb

    @JanekR-nt4fb

    Ай бұрын

    Zetknąłem się kiedyś z tą że pochodzili z Indii, a niedawno że sobie zeszli z pobliskich gór Zagros.

  • @niestworzonoscrzeczy
    @niestworzonoscrzeczy24 күн бұрын

    odpowiadam: z Sumeru, pozdrawiam. A tak serio, fajny materiał

  • @sawekgowacki8348
    @sawekgowacki8348Ай бұрын

    Super 👍👍👍👍👍👍👍👍👍✌️✌️✌️✌️✌️✌️✌️✌️✌️✌️🫡

  • @Comebacktotheback
    @Comebacktotheback29 күн бұрын

    Jeśli chodzi odkrycia to myślę , że lud z Gobekil Tepe mógł wytworzyć o wiele starszą cywilizację

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    29 күн бұрын

    Tu wracamy do dyskusji na temat tego co uznajemy za cywilizację i jak wielkie odchylenie od standardowej definicji jesteśmy w stanie zaakceptowac

  • @kn364
    @kn36429 күн бұрын

    Jesteś przekotem, słucham już od paru dobrych miesięcy, i za każdym razem odcinek lece od deski do deski. Niektóre pare razy. No i ten głos - poprostu iidealnie pasuje. Nie myślałeś o wstawianu odcinków w wersji podcastów na ytmusic i spotify? Bo szczerze zawsze używam odcinków jako słuchowisk i myśle że zbierze to audiencję na innych platformach. Keep up the good work! mega

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    29 күн бұрын

    Na YT music jestem, bo prawie każdy odcinek wchodzi do jednej z dwóch playlist. Tak samo Spotify. Tym drugim się jednak szczególnie nie chwalę (jest w banerze kanału), bo też i na Spotify wrzucam zupełnie pro-bono. YT płaci za reklamy, Spotify nie. Miło, że Ci podchodzi mój głos. Potrzebowałem takich słów :D. Ja im dłużej siebie słucham to coraz bardziej krytycznie do siebie podchodzę. No ale nie każdy mieć barwę jak Tomasz Knapik.

  • @piotrkaminski9153
    @piotrkaminski9153Ай бұрын

    Tak tak tak chce

  • @janrudnicki6111
    @janrudnicki6111Ай бұрын

    Wencej takich filmów

  • @Lajon78
    @Lajon7825 күн бұрын

    Moze coś o wierzeniach Sumerów kogo nazywali bogami. Na tabliczkach sumeryjskich o tym jest napisane

  • @saladyn1000
    @saladyn100029 күн бұрын

    Jak zawsze git materiał

  • @polishedstacker
    @polishedstacker23 күн бұрын

    Wiecej na temat sumerów i pre- sumerow

  • @1991jerzy
    @1991jerzy29 күн бұрын

    No i teraz już wiem skąd pochodzą Sumerowie! Dzięki serdeczne!

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    29 күн бұрын

    Panie Jurku, niech się pan podzieli wiedzą :D

  • @1991jerzy

    @1991jerzy

    29 күн бұрын

    @@Skryptorium Ironia

  • @longinzaczek5857
    @longinzaczek5857Ай бұрын

    Osobiście obstawiałbym taki scenariusz - w południowej Mezopotamii do IV tysiąclecia pne była ludność miejscowa, która osiągnęła zaawansowany poziom rozwoju w czasach przedsumeryjskich. Do Mezopotoamii w IV tysiącleciu pne migrowali Sumerowie, górale z Iranu - najpierw pewnie za chlebem jako migracja zarobkowa lub jako niewolnicy, a potem w momencie kryzysu tej przedsumeryjskiej cywilizacji Sumerowie mogli dokonać najazdu i zdominować etnicznie Sumer w III tysiącleciu pne (chronologię dokładniejszą można sobie zobaczyć na kanale Historyczny Top). Potem następuje rozkwit Sumeru w III tysiącleciu pne, a następnie w II tysiącleciu pne obszar Iranu najeżdżają ludy Indo-Irańskie (Indoeuropejskie) wymazując pierwotny język sumeryjski z gór Iranu. Dodatkowo na przelomie IV i III tysiaclecia mogła się zdarzyć jakaś katastrowa naturalna której ślad znajdujemy w micie o Potopie, która ułatwiła Sumerom przejęcie resztek wcześniejszej przedsumeryjskiej kultury. Ale to tylko gdybanie jak każde inne. Na pewno warto zestawić różne hipotezy w osobnym skryptorium

  • @JanekR-nt4fb

    @JanekR-nt4fb

    29 күн бұрын

    W sumie logiczne, podobnie jak później na Mezopotamię następowały najazdy Gutejczyków a następnie semickich Amorytów- i tak mamy motywy sumeryjskie w całym żyznym półksiężycu. Hipoteza górali pasuje też do praktyki budowy Zigguratów, wcześniej kontakt z bogami był powiedzmy "ułatwiony" bo wystarczyło się wdrapac na pobliską górę, na wybrzeżu zatoki i w międzyrzeczu gdzie gór nie ma trzeba było sobie ją usypać sztucznie. A od kopca do budowli z cegły już niedaleka droga. Tylko nie bardzo mamy na czym się oprzeć by znaleźć tę cywilizację przedsumeryjską.

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    29 күн бұрын

    To co mówisz jest bardzo bliskie moim osobistym przekonaniom. Scenariusz z plemionami atakującymi z gór a potem adaptujacymi kulturę w Mezopotamii powtarzał się tam wielokrotnie. Może tym razem po prostu kultura najeźdźców była silniejsza?

  • @longinzaczek5857

    @longinzaczek5857

    29 күн бұрын

    @@Skryptorium Próbuję sobie te puzzle od dawna poukładać, w tym szukając po archeologii sąsiednich regionów, ale prawda jest taka, że prawie nic nie wiemy. To co na pisałem to raczej bazuje na wiedzy o tym jakie przemieszczenia ludności barbarzyńskiej z peryferiów powoduje cykl koniunkturalny w tzw. krajach cywilizowanych, czy jak to mówią ekonomiści w gospodarczym centrum. Ale to też wiele nie daje poza może świadomością, ze jeśli Sumerowie byli ludnością napływową (jak podają ich legendy), to trzeba ich szukać blisko południowej Mezopotamii. Migracja ze zbyt daleka przed upowszechnieniem się koni oraz wozu/rydwanu nie była możliwa, bo etnos dokonujący inwazji musiał być w zasięgu handlu upadającego pre-sumeryjskiego centrum. Czyli dość blisko. Dopiero w następnym tysiącleciu pojawia się dalekie migracje Indoeuropejsczyków na wozach i rydwanach.

  • @JanekR-nt4fb

    @JanekR-nt4fb

    29 күн бұрын

    @@longinzaczek5857 Do hipotezy górali pasowałoby wznoszenie Zigguratów, ludzie przyzwyczajeni do miejsc kultu wysoko w górach gdy znaleźli się na terenach równinnych zaczęli wznosić sobie substytuty gór by znaleźć się bliżej bogów, usypując czy z czasem wznosząc specjalne budowle.

  • @droniarz1590

    @droniarz1590

    26 күн бұрын

    @@longinzaczek5857 polecam poczytać w takim razie Księgę Urantii, część III

  • @tomasz363
    @tomasz36329 күн бұрын

    Zajebiste są twoje filmy!

  • @martaw5502
    @martaw550227 күн бұрын

    Świetny film

  • @rafalg1578
    @rafalg157827 күн бұрын

    Fajnie ale krótko. Cieszę się że podjąłeś te temat bo mimo że jest to jedna z najciekawszych kultur mało jest informacji na temat starożytnego Sumeru. a co jest ciekawe: Tak naprawdę skąd pochodzą i jak to możliwe że od razu ta cywilizacja była tak rozwinięta? Która była pierwsza: Sumeryjska czy Egipska? Może coś o tym że Bibilia pełnymi garściami czerpała "literatury" z Sumeru i takie opowieści jak potop, czy stworzenie świata mają swój pierwowzór (zaskakująco podobny jeśli nie identyczny) właśnie w Sumerze. Mimo wszystko mało wiemy o Sumerach więc każda informacja jest ciekawa. Jeszcze raz dziękuję za Twój film :-)

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    27 күн бұрын

    Ja się po prostu lepiej czuje w krótkich formach. Temat będzie kontynuowany pewnie. Natomiast o korelacji mitów babilońskich i Biblii to myślę że prof. Majewski zrobił filmy. Serdecznie polecam jego kanał. Tworzy też dłuższe filmy więc myślę, że Ci będzie odpowiadać. Pozdrawiam!

  • @rafalg1578

    @rafalg1578

    27 күн бұрын

    @@Skryptorium tak prof. Majewski jest super. Bardzo go lubię i cenie. :-)

  • @slogo4186
    @slogo418625 күн бұрын

    Fajne rozkminy

  • @szurnietymedrzec2796
    @szurnietymedrzec279627 күн бұрын

    Czytałem artykuł o nie wiem badanu, o zauważalnym zwiększeniu się roślinności w Andach, pod artykułem ktoś skomentował, że klimat na ziemi dla danego regionu nie jest stały, że cywilizacja Azteków? Majów? (nie jestem pewny, musiałbym go znaleźć) upadła, ponieważ w rejonie And zmienił się klimat, tak samo jak wtedy w Europie. Teraz mamy na ziemi żyny pas uprawny rozciągający się od US\Kanady po Syberię i ten klimat się zmienia, są też przeprowadzane prace mające na celu go utrzymać choćby zasiewanie chmur (Patrzcie na Dubaj xd) Nie ma dziwnych teorii, są fakty i argumenty będące za i przeciw (oraz fantastyka ale niech rzuci kamieniem ten, kto nie lubi sobie jej poczytać), każdy zasługuje na wysłuchanie bez oceniania

  • @takinerd2892
    @takinerd2892Ай бұрын

    To ja bym poprosiła o jakiś potężny materiał który mógłby pogromić wIElkO leChITóW, zwłaszcza to jak mieli pokonać Aleksandra Wielkiego, czy też założyć lud Sumerów (nie żartuje, niektórzy serio w to wierzą). Taki filmik jest serio potrzebny bo z roku na rok tych foliarzy jest coraz więcej

  • @longinzaczek5857

    @longinzaczek5857

    Ай бұрын

    W księgarniach jest książka "Fantazmat Wielkiej Lechii" - na YT jest chyba taki materiał na kanale Historyczny Top i drugi na kanale "Mroczne wieki"

  • @djakmalinakot8568

    @djakmalinakot8568

    29 күн бұрын

    Ja proponuje żeby turbosłowianie bili się z turboturanistami. Widziałem takiego jednego który pisał o tym, że Bałtowie to potomkowie Kimmerów którzu byli oczywiście turkami. I miał na to argumenty pokroju tego, że Kimmerowie po najeździe Scytów uciekli. Więc na pewno wyemigrowali na Litwie, bo to, że znaleziono ślady Kimmerów w Pannonii to kłamstwo itp. Do tego jakieś chore teorie językowe i bredzenie o Bałtosłowiańskim matriarchacie i kulturze kurhanów zachodniobałtyjskich.

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    29 күн бұрын

    Czekałem aż ktoś poprosi. faktycznie jakaś rozprawe że Słowianami trzeba będzie zrobić :D. Sami się proszą

  • @pawmal1988

    @pawmal1988

    29 күн бұрын

    Wystartowali w wyborach w Warszawie XD

  • @JanekR-nt4fb

    @JanekR-nt4fb

    29 күн бұрын

    @@Skryptorium To po prostu pączkuje, widziałem już skrajne mutacje 😀 W innych krajach regionu czy na Bałkanach jest podobnie. Inna sprawa że ludzie lgną do tego z powodu miksu nieudolności naszego systemu edukacji i olewactwa badań przez czynniki decyzyjne, czyli w szkole kolejne roczniki otrzymują informacje rodem z podręczników z lat 60, podane pewnie jeszcze wg. pruskiego modelu nazwisko data, fakt. Tyle że w historii naszych ziem przed rokiem 966, dat nie ma a i z imionami jest problem. A na badania, jak na wszystko funduszy mało, i tak tkwimy w zawieszeniu starcia poglądów rodem z lat 30 i 80 XXw. Plus do tego jeszcze lata wciskania ludziom w naszym kraju że jesteśmy jacyś gorsi i naszej historii powinniśmy się wstydzić a nie być z niej dumni. A potem dziwimy się że są ludzie entuzjastycznie podchodzący do twórczości gdzie wyciągana jest mityczna kronika Prokosza lub w całości na serio brany Kadłubek, wszelkie możliwe ludy przerabiane na Słowian itd.

  • @kafarkajtek1431
    @kafarkajtek143129 күн бұрын

    Uwielbiam takie filmiki moze cos nagrasz o mahomecie?

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    29 күн бұрын

    O Religii w sumie dawno nie było :), ale nie obiecuję!

  • @dejankujundzic2386
    @dejankujundzic238629 күн бұрын

    Dobry temat. Świetnie ci idzie z tymi materiałami.

  • @joannanachya9129
    @joannanachya912926 күн бұрын

    Proszę o teorie pochodzenia sumerów. Batdzo fajny odcinek ❤

  • @zbychu5464
    @zbychu546429 күн бұрын

    Moim skromnym zdaniem Sumerowie wiedzieli skąd pochodzą. Jak pisali że ze wschodu to tak było. Tylko wschód to duży obszar. Ale z drugiej strony cały naród raczej przez pół Azji nie wędrował. Więc raczej nie było to zbyt daleko.

  • @mo55yoak
    @mo55yoak29 күн бұрын

    super byłby odcinek o samym piśmie sumerów i akkadów. Polecam serdecznie książkę "tajemnice glinianych tabliczek" autorstwa Antoniego Mierzejewskiego (iskry, 1981)

  • @waldiolsztyn
    @waldiolsztyn22 күн бұрын

    OPisz te teorie, o kosmitach też możesz jakąś dorzucić :)

  • @bremus8740
    @bremus874029 күн бұрын

    jak chcesz, to zrob material. chetnie obejrzalbym taki material

  • @user-rx9bq9ih7o
    @user-rx9bq9ih7o23 күн бұрын

    Bardzo dobra robota

  • @bostwosplendoru8640
    @bostwosplendoru8640Ай бұрын

    Zostałem zmuszony z pistoletem do mojej skroni by polubić filmik i dać komentarz ❤

  • @romannacht
    @romannacht27 күн бұрын

    Przed kilkoma laty przeczytałem gdzieś, że zespół etnologów badał języki kilku plemion Brazylii )nad Amazonką?). Napotkali na plemię, którego język był nieznany dla sąsiadów, ale jeden z badaczy zdziwił się, że cos niecoś rozumie; jego matka była Węgierką...

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    27 күн бұрын

    To prawda, jeśli pojechać na Syberię. Tamtejsze ludy (dziś już niestety w regresji i na wymarciu ze względu na dominację rosyjskiego) rzeczywiście przedstawiają jeszcze jakieś podobieństwo z węgierskim. Węgrzy podróżujący na Ruś w xiii wieku twierdzili, że znajdowali tam ludy mówiące po węgiersku. Tamci 'wegrzy' zniknęli jednak po wielokrotnych najazdach mongołow.

  • @ZygmuntKiliszewski
    @ZygmuntKiliszewski12 күн бұрын

    Proponuję, aby Skryptorium dokonał rzeczowej analizy książki Pana Janusza Bieszka pt. "Starożytne Królestwo Lehii II. Zapomniane Dowody", Wydawnictwo Bellona. Gratuluję i serdecznie pozdrawiam każdego Badacza minionych wieków 💖👋😀.

  • @marcello6592
    @marcello659229 күн бұрын

    Czekamy na film o Turbomadziarach 😉

  • @sirax94
    @sirax9427 күн бұрын

    a moze cos o zwiazku potopu (ktory mial miejsce w legendach plemion i cywilizacji na calym swiecie) a pojawieniem sie sumerow? Wedlug tych historii ludzie przezyli chroniac sie na statkach lub na szczytach wysokich gor, co mogloby sie pokrywac z tym ze ludnosc summeru przybyla z tybetu od razu po potopie

  • @user-up9nb9ix5q
    @user-up9nb9ix5q5 күн бұрын

    Znane są szczątki kostne Sumerów, choćby z grobów królewskich z Ur. Wydają się więc możliwe badania DNA i na tej podstawie porównanie z innymi ludami.

  • @miceliusbeverus6447
    @miceliusbeverus644727 күн бұрын

    8:43 - nareszcie! Zaginiony dowód na istnienie Muminków! 😀

  • @fideasu3690
    @fideasu369029 күн бұрын

    Odnośnie myśli z początku filmu: czy można zaryzykować hipotezę, że tak gwałtowny rozwój cywilizacji nastąpił akurat tam, nie pomimo, ale wręcz dlatego, że życie tam było relatywnie trudne? W końcu nic tak nie stymuluje rozwoju, jak ograbiczenia, które trzeba przezwyciężyć. Jak choćby cięższe warunki dla rolnictwa - trteba było opracować nawadnianie, wykopać kanały, do tego pewnie też jakieś zapory i zbiorniki. Dużo nowych rzeczy do wymyślenia, a w trakcie wpadnięto pewnie przy okazji na masę innych, mniej lub bardziej powiązanych z głównym przedsięwzięciem 🤔

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    29 күн бұрын

    Ciekawe podejście muszę przyznać :D

  • @MrVilgefortz
    @MrVilgefortz29 күн бұрын

    aaa, Jaszczuroczłek z Herosów!

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    29 күн бұрын

    Człowiek kultury :')

  • @maci1797
    @maci179721 күн бұрын

    W Holocenie istnieje cykl okresów ciepłych i zimnych. Okresy ciepłe występują co ok. 1000 lat. Teraz mamy okres ciepły, tysiąc lat temu średniowieczne optimum klimatyczne, dwa tysiące lat temu rzymski okres ciepły. 5 tysięcy lat temu był też okres ciepły, dużo cieplejszy niż obecnie. To oznacza że było dużo wilgotniej (zieloni komuniści nie znają praw fizyki) i istniała bujna wegetacja.

  • @faara663
    @faara66329 күн бұрын

    11:28 wyszukałam te figurki i powiem, że ludzie z kultury Halaf to ludzie kultury 😎

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    29 күн бұрын

    Bimbaliones :DDDDD

  • @danutakruppik-exler1973
    @danutakruppik-exler197325 күн бұрын

    Dziekuje za filmik. Duzo ciekawych informacji. Szkoda tylko ze dokladany jest bardzo bledny tekst IT

  • @jerzygutowski3170
    @jerzygutowski317025 күн бұрын

    Z zakopanego

  • @slawomirslyk
    @slawomirslyk28 күн бұрын

    Skoro czarnogłowi ze wschodu to może mieli coś wspólnego z Indiami? Tam też powstały bardzo wczesne cywilizacje a i fenotyp temu nie zaprzecza.

  • @rmgsk6214
    @rmgsk621422 күн бұрын

    Nie wszyscy wiedzą, ze Sumerowie wymyślili lato

  • @machal9024
    @machal9024Ай бұрын

    Z tego co wiem to pochodzenie Sumerów jest jasne. To Enki ich stworzył z gliny

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    29 күн бұрын

    I fajrant. Zagadka rozwiązana :D

  • @PLkamil1982
    @PLkamil198229 күн бұрын

    Tak, wyrażam taka chec :)

  • @arturpapiernik700
    @arturpapiernik70022 күн бұрын

    Czarnogłowi pochodzą z kroplówki. Chaldejczcy zrobili ich by im służyli. A skąd pochodzą Chaldejczcy przybyli z gwiazd na Vimanach. Pozdrawiam serdecznie 🙂

  • @KamiJ-xx6qm
    @KamiJ-xx6qm29 күн бұрын

    Myślę że mogli przywędrować z jakiegoś kawałka ziemi, który został stopniowo zatopiony po epoce lodowcowej, coś jak doggerland, tylko bliżej Sumeru. Poproszę więcej Sumeru :)

  • @E-rrorA
    @E-rrorAАй бұрын

    No ciekawe czy sama ziemia w dawnym numerze wyglądał tak jak mniej więcej teraz, samą Sahara 10 000 lat temu była lasem

  • @djakmalinakot8568

    @djakmalinakot8568

    29 күн бұрын

    Między 10 000 a 6000 są 4000 lat różnicy

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    29 күн бұрын

    Tak wprowadza 'nieco literacko' w starożytna Mezopotamię Kramer. Jeśli zobaczymy choćby na mapki z zasięgiem zatoki perskiej w 5-3k pne to faktycznie klimat był nieco łagodniejszy :)

  • @Marcadam-ismynick
    @Marcadam-ismynick20 күн бұрын

    "Sar mat" znaczy "król" po akadyjsku (jak podaje Autor w 7:01) to może stąd pojęcie Sarmata.

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    20 күн бұрын

    Šar oznacza 'władający, panujący` natomiast mat to ziemia. Podobieństwo pomiędzy polskim jest uderzające jednak jest przypadkowe. Podobieństwo wygląda mniej atrakcyjne w starciu z greckim saramatai czy pierwotnym sanksryckim terminem sairima. Porównywanie współczesnego terminu z jakimś starożytnym kierując się wyłącznie przeżuwaniem pokrewieństwa wyrazów to atrakcja paronimiczna, czyli bardzo zeufemizowane określenie etymologii naiwnej

  • @barihong5629
    @barihong562927 күн бұрын

    Istniało pare hipotez pokrewieństwa języka sumeryjskiego - np: że spokrewniony z językami japonicznymi, kaukaskimi, itd. Sumeryjski był wkładany do wielu nadrodzin

  • @mikoajmiscicki3774
    @mikoajmiscicki377424 күн бұрын

    Czy ktoś już rozmawiał w tej sprawie z Donną Summer? Może ona coś wie? A mówiąc poważnie- doskonały materiał, brawo!

  • @MEDIASYSTEMSTUDIO
    @MEDIASYSTEMSTUDIO29 күн бұрын

    Taki temat to jak świeże bułeczki... Pozdro

  • @faara663
    @faara66329 күн бұрын

    Kiedy coś o Inkach? 😎

  • @JanKowalski-dj8qb
    @JanKowalski-dj8qb23 күн бұрын

    Słowo Sumer pochodzi od łacińskiego słowa SUMA a oznacza wiele cywilizacji archeologicznych zbitych w jedno.

  • @szatanserduszko2137
    @szatanserduszko2137Ай бұрын

    A moze coś o teorii rasy dynastycznej we wczesnym Egipcie? No wiesz ze niby sumerowie zalozyli egipt itp

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    29 күн бұрын

    Moze kiedyś :) historyczny top już spoko film zrobił na ten temat

  • @tymoteuszbar5450
    @tymoteuszbar5450Ай бұрын

    A może sumerowie pochodzą z podlasia

  • @ChudyCube

    @ChudyCube

    Ай бұрын

    😂🤦

  • @grzegorzlagut8917

    @grzegorzlagut8917

    Ай бұрын

    A może z Krakowa?

  • @olowrohek9540
    @olowrohek954029 күн бұрын

    Dzieki za material 👌 A co wiemy o Kulturze Pucharow Lejkowatych? Na naszych ziemiach juz 6000 lat temu budowano liczne megality I znano kolo. Malo sie o tym mowi ciekawe dlaczego?

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    29 күн бұрын

    Jest w kolejce :--)

  • @olowrohek9540

    @olowrohek9540

    29 күн бұрын

    @@Skryptorium to dzieki wielkie

  • @not2pun
    @not2pun24 күн бұрын

    Sumerowie pochodzą z Sumeru :) sprawa rozwiązana. Pewnie zaczynali jak wszyscy małe osady ludzkie powoli sie rozrastały i łączyły, handlowaly i tak powstała ich cywilizacja. Każdy zaczynał tak samo od haosu przechodząc przez porządek, az do zniknięcia, życie lubi być powtarzalne podobnie jak los nie jednej cywilizacji czy mocarstwa.

  • @miceliusbeverus6447
    @miceliusbeverus644727 күн бұрын

    Dzisiejsza "nauka" to dopiero jest kontrowersyjna! Do tego stopnia, że wątpliwe, czy zasługuje na miano nauki - oczywiście mowa o naukach humanistycznych, społecznych itp. Sam program natomiast świetny!!!

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    27 күн бұрын

    Potwierdzam, kończyłem językoznawstwo :--)

  • @karol9205
    @karol920529 күн бұрын

    Można prosić o genezę Semitów?

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    27 күн бұрын

    Prosić można :D. Dopisze do listy tematów!

  • @karol9205

    @karol9205

    27 күн бұрын

    @@Skryptorium super! Bardzo mało się mówi o początkach Semitów, wspominając co najwyżej o Akkadzie przy Sumerach. Fajnie będzie coś więcej o nich usłyszeć

  • @Crovaify
    @Crovaify29 күн бұрын

    Znalazłem bład. Mylnie zakładasz, że tysiace lat temu w Mezopotamii był klimat podobny do dzisiejszego. 4500 lat temu w Mezopotamii i Egipcie klimat był znacznie wilgotniejszy niż dziś. Wystepowała tam wtedy pora deszczowa, która mocno podnosiła wydajność prymitywnego rolnictwa.

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    29 күн бұрын

    Wstęp to nieco literacko rysowana wizja przez Kramera, tho mogłem poprawić. Soruwa :/

  • @arkadiojeziorowski5381

    @arkadiojeziorowski5381

    24 күн бұрын

    Też tak uważam, w tamtym czasie Antarktyda nie była całkiem pokryta lodem

  • @krzysztofkowalski4949
    @krzysztofkowalski494929 күн бұрын

    To, że do stosunkowo niedawna nie znano w ogóle Sumeru i nie traktowano poważnie ludzi twierdzących, że Szinear ze ST to nie bajka wyśmiewano, powinno być lekcją pokory dla wszystkich wyśmiewających postulujących obecnie o istnieniu starszych cywilizacji.

  • @Marmur1987
    @Marmur198728 күн бұрын

    Turbomadziarzy mają nawet nurt, który doszukuje się wspólnych cech między węgierskim a japońskim, więc temat dość ciekawy...

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    28 күн бұрын

    Wiele się od Słowian nie różnią w tym względzie. W końcu Ajnowie to podobno nasi bracia :D