Qarabağ xanlığı. Pənahəli xan. Bayat qalası. Muğan qurultayı. Şəki xanlığı. Qarabağ xanlığının yaranması. Pənahəli xanın hakimiyyəti. Dərbənd xanlığı. Bakı xanlığı. Lənkəran xanlığı. Şəki xanı Hacı Çələbi. Azərbaycan tarixi. Azərbaycan xanlıqları. Bəylərbəyliklər.
Əlavə materialları:
QARABAĞ XANLIĞI
Qarabağda Azərbaycan dövlətçilik ənənəsinin bərpası
Nadir şah Əfşar imperiyasının süqutundan sonra müstəqillik qazanmış Azərbaycan dövlətlərindən biri olan Qarabağ xanlığının banisi Azərbaycanın görkəmli dövlət xadimlərindən biri olan Pənahəli bəy Cavanşir idi. O, Qarabağın Sarıcalı kəndində anadan olmuşdur. Qarabağ xanlığının vəziri olmuş tarixçi Mirzə Camal yazır: "Mərhum Nadir şah Qarabağ, Gəncə, Tiflis və Şirvan vilayətlərini aldıqdan sonra, ellər və kəndlər arasında görüb tanıdığı hər bir şücaətli və işgüzar adamı yanına çağırıb, öz yaxın qulluqçuları sırasına alar və onu məvacib, ehtiram və mənsəb sahibi edərdi. O cümlədən ellər arasında Pənahəli bəy Sarıcalı Cavanşir adı ilə şöhrət tapmış, hər işdə fərqlənmiş, ad çıxarmış, müharibə və davada tay-tuşuna üstün gələn və xüsusilə mərhum Nadir Rum əhli qoşunları ilə etdiyi müharibələrdə (XVIII yüzilin 30-cu illərində Osmanlı imperiyasına qarşı müharibələr nəzərdə tutulur) şücaət göstərmiş Pənah xanı da öz yanına apardı". Lakin Muğan qurultayından sonra Nadir onun hakimiyyətini qəbul etmək istəməyən qarabağlılara divan tutmağa, bu diyarın türk-müsəlman əhalisini Əfqanıstan və Xorasana sürgün etməyə başlamışdı. Bu tədbirə etiraz etdiyinə görə Pənahəli bəyin qardaşı Fəzləli xan edam olunmuşdu. Bunu görən Pənahəli bəy şah Xorasanda olduğu zaman, fürsət tapıb bir neçə qohumu və yaxın adamı ilə 1737-1738-ci illərdə Qarabağ vilayətinə qaçdı. Şah onun qaçmasından xəbər tutan kimi onu yolda ələ keçirmək üçün ardınca çaparlar göndərdi. Lakin onu tutmaq mümkün olmadı. Nadir Azərbaycan sərdarına, Gəncə, Tiflis və Şirvan hakimlərinə qəti fərmanlar göndərdi ki, Pənah xanı harda tapsalar, tutub şahın hüzuruna göndərsinlər. Şahın əmri ilə Pənah xanın ailəsini və qohum-qardaşını çox incidib cərimə etdilərsə də fayda vermədi.
Beləliklə, hələ Nadirin sağlığında Pənahəli bəy ona tabe olmaqdan boyun qaçırıb Vətəni olan Qarabağı müstəqil surətdə idarə etməyə cəhd göstərmişdi. Nəticədə Nadir şahın ölümündən sonra Qarabağ torpaqlarında müstəqil Azərbaycan dövləti - Qarabağ xanlığı yarandı.
Qarabağ xanlığı müstəqil dövlət elan edildikdən sonra başlıca vəzifə onun möhkəmlənməsinə nail olmaq idi. Pənah xanın bu sahədə ilk tədbirlərindən biri Qarabağın Nadir şah tərəfindən sürgün olunmuş türk-müsəlman əhalisini geri - doğma torpağa qaytarmaq oldu. Köçkünlərin geri qaytarılması və dədə-baba torpaqlarında yerləşdirilməsi Qarabağ xanlığını gücləndirdi. Sürgündən ilk qayıdanlar içərisində Qarabağın gələcək xanı, 15 yaşlı İbrahimxəlil də var idi.
Tam məlumat:
@www.supremecourt.gov.az/static...
Teqlər.
Qarabağ xanlığı, Panahəli xan, Azərbaycan xanlıqları, Bayat qalası, Muğan qurultayı, Şəki xanlığı Azərbaycan tarixi, Bəylərbəyliklər, Bakı xanlığı, Lənkəran xanlığı, Panahəli xanın hakimiyyəti, Dərbənd xanlığı, Azərbaycan tarixi testlər, Qarabağ xanlığının yaranması, Qarabağ xanlığına hücumlar, Azərbaycan tarixi, azərbaycan xanlıqları, qarabağ xanlığı, Urmiya xanlığı, şəki xanlığı, cavanşir tayfası, panahəli xan, nadir şah, tayfalar, iyirmidördlər tayfası, otuzikilər tayfası, kəbirli tayfası, baharlı tayfası, kolanı tayfası, xristian albanları, qarabağ bəylərbəyləri, 1736-ci ildə, muğan qurultayı, müdafiə qalası, bayat qalası, kəbirli mahalı, şəki xanı hacı cələbi, bayat qalasına hücum, bayat savaşı, şahbulaq qalası, pənahabad qalası, qarabq xanlığının paytaxtı, şuşa qalası, xristian alban məlikləri, məmməd həsən xan qacar, mehri mahalları, urmiya xanı, fətəlixan əfşar, şiraz hakimi, kərimxan zənd, ibrahimxəlil xan,
Qarabag xanligi, Panaheli xan, Azerbaycan xanliqlari, Bayat qalasi, Mugan qurultayi, seki xanligi Azerbaycan tarixi, Beylerbeylikler, Baki xanligi, Lenkeran xanligi, Panaheli xanin hakimiyyeti, Derbend xanligi, Azerbaycan tarixi testler, Qarabag xanliginin yaranmasi, Qarabag xanligina hucumlar, Azerbaycan tarixi, azerbaycan xanliqlari, qarabag xanligi, Urmiya xanligi, seki xanligi, cavansir tayfasi, panaheli xan, nadir sah, tayfalar, iyirmidordler tayfasi, otuzikiler tayfasi, kebirli tayfasi, baharli tayfasi, kolani tayfasi, xristian albanlari, qarabag beylerbeyleri, 1736-ci ilde, mugan qurultayi, mudafie qalasi, bayat qalasi, kebirli mahali, seki xani haci celebi, bayat qalasina hucum, bayat savasi, sahbulaq qalasi, penahabad qalasi, qarabq xanliginin paytaxti, susa qalasi, xristian alban melikleri, memmed hesen xan qacar, mehri mahallari, urmiya xani, fetelixan efsar, siraz hakimi, kerimxan zend, ibrahimxelil xan,
Müəllif: Edumedia. Yayımın məqsədi daha çox insana çatdırmaqdır.