Ở miền sơn cước quanh năm mây phủ tỉnh Cao Bằng, nghề làm “thầy Tào” còn được người ta gọi là nghề "tiễn đưa linh hồn người chết". Những năm gần đây, khi cuộc sống của bà con ngày càng cải thiện, nâng cao thì nghề “thầy Tào” lại càng có giá, đem lại thu nhập cao và cũng là nghề khá bận rộn.
Âm nhạc trong đám ma được các “thầy Tào” đánh với thái độ rất nghiêm túc, tỷ mỷ và công phu nhằm mục đích làm thủ tục để cả lễ tang đó được diễn ra suôn sẻ, không gặp phải những vấn đề gì về tâm linh !
Mỗi thầy sẽ đảm nhiệm 1 nhạc cụ:
- Bộ trống (tiếng Tày gọi là: "tống") chuẩn của “thầy Tào” có kích thước nhỏ gọn, mặt trống được làm bằng da con Hươu hoặc da con Linh Dương và được đánh bằng 2 cây dùi gỗ, có chức năng giữ nhịp cho cả dàn nhạc.
- Bộ chiêng nhỏ (tiếng Tày gọi là: "trám") là 1 cặp (gồm 2 chiếc trái & phải, làm bằng đồng), nguyên lý hoạt động: đánh 2 mặt vào nhau phát ra âm thanh, “trám” được đánh gần như đều tay, cho đến khi bộ “nào” dồn tiếng thì “trám” sẽ đánh nhanh 3 cái để lấp vào chỗ khuyết âm thanh của bộ “nào”.
- Bộ chiêng lớn (tiếng Tày gọi là: "nào" hoặc “nào pú”) cũng có hình dạng giống bộ chiêng nhỏ (2 chiếc trái & phải, làm bằng đồng), nhưng có kích thước lớn hơn, nặng hơn, cách đánh cũng khó hơn bộ chiêng nhỏ, “thầy Tào” sẽ phải sử dụng thêm các kỹ thuật như: vừa đánh, vừa xoa, vừa tung 2 mặt chiêng lên trên cao tạo ra âm thanh rất giòn và đặc trưng, thầy nào kỹ thuật càng điêu luyện, thì tiếng chiêng nghe càng hay và trông càng đẹp mắt, “nào” là bộ có kỹ thuật đánh khó nhất trong dàn nhạc cụ của thầy Tào.
Thỉnh thoảng xuất hiện 1 bộ trông gần giống “nào pú” nhưng cái bụng chiêng to hơn “nào pú” thì đó là bộ “nào me”, cách đánh “nào me” y chang bộ “trám”.
- Chiếc chiêng đồng lớn nhất (tiếng Tày gọi là: "mạ là") được đánh bằng 1 cây dùi gỗ to bọc vải, nhạc cụ này tạo ra âm thanh rất to, tròn và vang rất xa, vì chiêng đồng này khá nặng nên thường được buộc dây để treo lên rồi mới đánh được.
#nhacdamma​ #nhactestloa​ #dammanguoitay