Esselamüaleyküm ve rahmetullahi ve berakatühü! Malumunuz olduğu üzere namaza başlarken Fatiha suresini okumadan önce Euzu-Besmele çekeriz. Fakat namaza başlarken besmeleden bile önce Sübhaneke duası okuruz. İşte bu videomda besmelenin bile önüne geçen anahtar misali Sübhaneke duasının ilk okunmasının sebep ve hikmetlerinden biraz olsun bahsetmek istiyorum.
Sübhaneke kelime anlamı olarak tesbih demektir. Tesbih ise İslamiyette çeşitli anlamlara gelirken buradaki anlamı;
“Allah’ı kemal sıfatlarla tarif edip, noksan sıfatlardan uzak tutmak” demektir.
Öncelikle Sübhaneke Duasının Türkçe Manası Şudur:
"Allah’ım! Seni noksanlıklardan beri kılarım. Seni daima böyle tenzih eder ve överim. Senin adın mübarektir.
Varlığın her şeyden üstündür. Senden başka ilah yoktur.”
Allah Rasulü (s.a.v.) namazlara Sübhaneke duası ile başladığı için namazların başında Sübhaneke duası okumak sünnettir.
Her hayırlı işe nasıl besmele ile başlıyorsak, namazda okuduğumuz duaların ilki olan sübhaneke duası da namaza başlayınca tekbirden sonra okunan ilk duadır. Besmele okunmamasının nedeni ise Sübhaneke’nin bir dua olmasıdır. Yani Kurandan bir ayet olmadığı için Sübhanekeden önce besmele okunmasına gerek yoktur.
Dua etmek insanın doğasında vardır. Allah’a inanan herkes fıtri olarak ona dua etme ihtiyacı duyar. Yine insan olarak başa çıkamadığımız olaylar karşısında da Allah'a sığınmak ister ve dua ederiz.
Sübhaneke duası ile ilgili şöyle bir olay anlatılır; Allah meleklere arşı kaldırmalarını emrettiğinde melekler çok zorlanmış. Bu durum üzerine Allah-u Teâlâ meleklere Sübhaneke duasını okumalarını emretmiş ve duayı okuduktan sonra meleklerin yükü hafiflemiştir.
Bizler de namaza başlarken Sübhaneke'yi okuyarak aslında Allah'tan üzerimizdeki ölü toprağı kaldırmasını talep etmiş oluyoruz. "Ya Rab, arşı taşıyan meleklerinin, bu dua hürmetine üzerindeki yüklerini nasıl hafiflettiysen, bizim de üzerimizdeki yükleri öyle hafiflet. İbadetimizden feyiz almamızı kolaylaştır." diyerek Allah'tan yardım talep ediyoruz.
Sübhaneke duası namaz kılan kişiye kalkan olur. Onu nefis ve şeytanın vesveselerinden korur. Nefis ile şeytan namaz kılacak kişinin ibadetini engelleyemediğinde vesvese vererek namazı zorlaştırmaya ve fesad etmeye çalışır. Sübhaneke duası bu sırada devreye girer. Nefis ve şeytanın oyununu bozarak ibadetin feyzini korumuş olur. Bu yüzden âlimler, “Namazın başında Sübhaneke duası doğru ve ihlâslı okunduğunda namazın kalan kısımları da o denli şeytan ve nefisten korunaklı olur.” demişlerdir.
Sübhaneke duasını okuyarak aslında Allahü Teala'ya olan sevgimizi, saygımızı ve ona ne derece bağlı olduğumuzu da göstermiş oluyoruz. Sübhaneke duası Kur'an-ı Kerim'de başından sonuna kadar tam olarak geçen bir ayet değildir. Fakat Sübhaneke duasını oluşturan cümleler parça parça ayetler içinde zikredilir ve Hz. Adem'e aittir. Hatta Hz. Adem'e sübhaneke duasını bizzat öğreten Allah-u Tealâdır.
Bir rivayete göre denilir ki; Hz. Âdem ve Hz. Havva validemiz cennette Allah u Teâlâ’ya karşı yaptıkları hatadan dolayı affedilmek istemişler. Bu esnada Hz. Âdem ile Hz. Havva Allah-u Teâlâ’nın onlara öğrettiği Sübhaneke duası sayesinde arınmış ve kurtulmuşlardır. Böylece Sübhaneke duası yeryüzünde insanoğlunun ilk okuduğu dualardan biri haline gelmiştir. Bu yüzden namazda ilk önce okunan dua olmasının hikmet ve faziletlerinden birisi de budur.
Rabbim kıldığımız namazlarımızı bilinçli ve şuurlu bir şekilde eda edebilmeyi bizlere nasip eylesin.