ท่านที่ติดตามช่องนานาต่างๆ หรือทองปน คำพันธ์มาประจำ ก็คงจะรู้จักแม่หางทอง ซึ่งบางท่านก็จะเรียกแม่ขนายหางยาว แต่นานาต่างๆ เรียกนางว่า แม่หางทอง ให้ต่างออกไปเพราะนางมีขนหางสีดอกและเรียวยาว แต่ก็มีแม่พังหางยาวแบบนี้อยู่หลายตัว เป็นแม่พังมีขนาย ซึ่งก็มีขนายอยู่หลายตัว รวมทั้งแม่บุษบา แม่พังหูแหว่งในโขลงแม่หางสั้น และ ทั้งหมดที่กล่าวมา ก็ยังมีขนายสั้นกว่าแม่พังอีกนางในโขลงแม่ชบาแก้วที่ขนายยาวยังกับช้างพลาย
แม่หางทองมีบทบาทสำคัญเป็นที่รู้จักขี้นมาทันทีเพื่อนางรับหน้าที่เป็นแม่รับให้แม่ด้วน ผู้ท้องแก่เป็นหมอตำแยแห่งดงพญาเย็น อยู่อารักขาแม่ด้วนพร้อมน้องเวหา ลูกชายหล่าแม่ด้วนอยู่พักหนึ่งก่อนส่งต่อให้หนูหวิ่นสร้อยสุวรรณา เป็นพี่เลี้ยงน้องเวหาต่อไป
ในช่วงเวลานั้น แม่หางทองมีลูกพลายน้อย ที่นานาต่างๆ ทองปน คำพันธ์เรียกน้องว่า โอไร หรือเต็มๆว่าโอไรอ้อน ตามที่ช่างภาพท่านหนึ่งเรียกไว้ ในช่องอื่นๆ อาจเรียกต่างออกไปก็เป็นได้ พลายน้อยโอไรวัยใกล้จะหย่านม ในวันที่ 12 มิถุนายน 2566 พบพลายน้อยมากับแม่หางทองตามที่แม่ด้วนนัดไว้ที่โป่งใหม่ กม.35 ขณะนั้น แม่หางทองเองก็กำลังตั้งท้องราวๆ 11 เดือน
มักพบแม่หางทอง ท่องป่าลำพังสองแม่ลูก เหมือนแม่ดำจอมขวัญ มักพาน้องพลายต้นกล้า ท่องป่าลำพังสองแม่ลูกเช่นกัน
พลายน้อยโอไรอ้อน ดูขนาดตัวแล้วน่าจะราวๆ สองขวบนิดๆ ซึ่งโดยปกติ ช้างจะหย่านมช่วง 2.5 ถึง 3 ปี น้องโอไรเป็นลูกพลายติดแม่ เดินเกาะข้างแม่ไม่ห่าง
และแล้ววันที่ 5 พฤษภาคม 2567 เราพบแม่หางทองที่โป่งอาจารย์แมว พบว่าแม่หางทองนั้นให้กำเนิดลูกน้อย ซึ่งน่าจะเกิดได้สองสามวันก่อนหน้านี้ ตอนนี้แหละ พลายน้อยโอไรอ้อน ก็มีน้องน้อย ยังไม่แน่ใจว่าเป็นพลายหรือเป็นพัง รอพบกันอีกครั้ง คงได้รู้
เมื่อแม่มีน้องใหม่ จะเกิดอะไรขี้นกับ พลายน้อยโอไรอ้อน ก็กลายเป็นพลายหัวเน่า อยู่ดีๆ ก็กลายเป็นพลายน้อยขอบโป่ง เมื่อแม่หางทองมารวมกับแก๊งค์ผลไม้ หรือแก๊งค์ ตรอ นำทีมโดยหัวหน้าแก๊งค์ คือแม่พังขนมเปี๊ยะ แม่น้องโอริโอ้ และ แม่น้อยสโรชา แม่น้องโอมา โอมากาเสะ ซึ่ง แม่เปี๊ยะ น่าจะเป็นแม่รับให้แม่หางทอง แม่น้อย เป็นองครักษ์ ไม่ได้ป้องกันแค่ศัตรูอื่นๆ ยังกันพลายน้อยโอไรอ้อนไม่ให้เข้าใกล้น้องด้วย
นั่นเป็นเหตุให้แม่น้อย สโรชา วิ่งไล่หลานลงมาจากโป่ง จนพลายน้อยทิ้งโค้งเสียหลักล้มกลางถนน จนคนดูตกใจ ปนกับสงสารพ่อพลายน้อย
แม้แต่แม่หางทองเอง เมื่อพลายน้อยจะเข้าใกล้น้อง ก็ยังถูกแม่ผลักออกห่างๆ กลายเป็นพลายน้อยขอบโป่ง และอยู่ตรงข้ามกับแม่น้อย สโรชา เสมอ เพราะแม่น้อยนั้น หูกาง จ้องพลายน้อยไม่ละสายตา
โอไรอ้อนในวันนี้ จำต้องหย่านมจริงๆแล้ว ถึงเวลาต้องเรียนรู้ที่จะออกห่างจากโขลงทีละน้อย โดยเริ่มเป็นพลายน้อยขอบโป่งไปก่อน แม่หางทองคงไม่ใช่จะไม่รักลูกพลายแต่ ลูกน้อยเกิดใหม่ต้องได้รับการปกป้องก่อน
และโอไรอ้อนนั้นก็เป็นช้างพลาย บทเรียนที่ต้องถูกผักไสให้เริ่มออกห่างออกแม่ ก็ต้องเริ่มขี้น แต่ยังคงตามโขลง ตามแม่ไปอีกหลายปี ก็คงจะเริ่มออกเที่ยวลำพังเหมือนรุ่นพี่กุญเชียง
ช้างน้อยที่เพิ่งถูกธรรมชาติบังคับให้ต้องห่างแม่ทีละน้อย ไม่รู้พลายจะรู้สึกน้อยใจไหม แต่ธรรมชาติสร้างไว้ ช้างพลายต้องออกจากโขลงเมื่อโตเป็นหนุ่ม แค่พลายน้อยโอไรอ้อน ได้รับบทเรียนนี้เร็วไปหน่อย
ต่างจากภูผาที่อายุเป็นพี่น้องเวหาอยู่หลายปี ตอนแม่ด้วนหายไป ภูผายังร้องไห้ หาแม่ลั่นป่า แล้วน้องพลายโอไรเล่า จะรู้สึกหว้าเหว่แค่ไหน หากต้องออกจากโขลงไปก่อนวัยอันควร
เอาน่า พลายน้อย แม่ไมได้พลักไสให้รีบไป แต่อย่าเพิ่งเข้าใกล้น้องตอนนี้ เดี่ยวน้าน้อย สโรชา จะตีเอา เป็นพลายน้อยขอบโป่ง ดูน้องน้อยเติบโตสักน้อย แล้วจะเล่นกับน้องได้ ก่อนจะจากน้องและแม่ท่องไพรไปลำพังเมื่อโตเป็นช้างหนุ่มเต็มตัว สวัสดีครับ