Mila esker Laura del Campo Morenori Maskarada 2016 grabatzeagatik eta gurekin partekatzeagatik.
Lamiako auzoaren izena herri kondaira batetik omen dator, padura inguru horretan lamiak edo lamiñak elkartzen baitziren. Hain zuzen ere, lamian bihurtu zen. Prudentzia izeneko emakume baten istorioa kontatzen da. Beraz, zenbait mende geroago, lamia zein beste pertsonaia mitologikoei bizia eman zien kondaira, Lamiako Maskaradak gogora ekartzen du urtero maiatzaren azken ostiralean.
Ospakizun bakarra da Euskal Herri osoan, Maskarada Inauterietatik desberdindu behar delako. Inauteriak garizumaren hasieran izaten dira eta elementu bat sutara botatzen da erruak ordaintzeko. Maskaradan, ordea, elementu hau ez da beharrezkoa eta edozein sasoiean ospa daiteke solstizioak, ekinozioak eta maiatzeko jaiak une egokiak direlako. Ohiturari kasu eginez, maiatzaren azken ostirala zeruari eskainita zegoen, baita ilargiarekin erlazionaturik ere. Maskarada Euskal Herriko mito garrantzitsuenak biltzen saiatzen da eta jai moduan aurkezten da, musika eta dantzarekin batera, herri eta pertsonaia mitologikoak elkartuz.