Kars kazının yaşam öyküsü - 1. Bölüm
KAFKAS HABER AJANSI / BEDİR ALTUNOK
Kars’ta kış ve ramazan sofralarının vazgeçilmezi, lezzetiyle dünyaca ünlü kazları su ve kar banyosunu çok seviyor. Bakımı ve beslenmesi büyük emek isteyen kaz kesildikten sonra sandıklarda, direklerde veya evlerin balkonlarında kurutuluyor. Kesildikten sonra da tencerelerde, fırınlarda veya tandırlarda pişirildikten sonra tadına doyum olmayan lezzetiyle sofralardaki yerini alıyor.
Kendine has gezişi ve kanat çırpmasıyla da bilinen Kars kazları, buldukları küçük de olsa su birikintilerinin keyfini çıkarıyor. Kazlar su ile hem oynuyor hem de temizliğini yapıyor.
Kars mutfağının vazgeçilmezlerinden olan ve yıl boyunca bin bir eziyetle yetiştirilen kazlar, kasım ayında kar yere düştükten, kaz soğuğu gördükten ve kar yedikten sonra kesilir. Köylüler, yaz aylarında bakım ve beslenmelerini yaptıkları kazları kestikten sonra evlerinin çatı saçaklarının altlarına veya direklere asarak kurutmaya başlar. Kazların yüksek yerlere asılması, kümes hayvanlarının veya köpeklerin kaz etlerine zarar vermemesi, aynı zamanda da rüzgar alması ile soğuğun iyice işlemesini sağlamak için tercih ediliyor. Üzerleri bezlerle kapatılan kaz etleri, bazen açılarak havalandırılıyor.
Kars'ta ilkbaharda yumurtadan çıkan kaz yavruları sahipleri tarafından yaylalarda doğal ortamda besiye alınıyor. Kazlar Kasım ayında kar yere düşüp soğuğu hissedip karı yedikten sonra kesilir. Kesilen kazlar kurutulduktan sonra fırında, tandırda veya düdüklüde pişirildikten sonra sofralarda yerini alıyor.
Türkiye’de bir çok ilde kaz besiciliği yapıldığını ancak başka illerdeki kazların Kars kazının tadını vermediğini ifade eden Arpaçay ilçesine bağlı Karakale köyünde de 69 yaşındaki Gülyağı Deveci, “Kars’ın kazı başkadır. Kars’ta kaz çok değerlidir. Yazın büyütüp, kışın kestiğimiz kazlar çok lezzetli oluyor. Kazın en sevdiği ise suda yüzmek. Bu yüzden kazları sık sık suyun bulunduğu yerlere götürürüz. Suyu gören kazın sevinci renkli görüntülere sahip olur" dedi.