#etiennevermeersch #universiteit #geloof Prof. Hugo Van den Enden (UGent) behoorde samen met Prof. Etienne Vermeersch tot de grondleggers van de abortus- en euthanasiewetten in België. Van den Enden studeerde vanaf '59, samen met zijn goede vriend Vermeersch wijsbegeerte bij de prominente professoren Leo Apostel en Jaap Kruithof. Deze progressieve en actiegerichte intellectuelen speelden via hun colleges en talloze media-debatten een centrale rol in de secularisering van België, dat in de jaren '50 nog sterk Rooms-Katholiek was.
Naast Filosofie studeerde Hugo Van den Enden ook Germaanse filologie.
Zijn onderzoek, doceer- en publicistisch werk strekt zich uit over twee gebieden :
1. De problemen met de onderlinge verhoudingen tussen wijsbegeerte, menswetenschappen, ethiek en ideologieën.
2. Anderzijds de recente evoluties binnen de medische en bio-ethische praktische ethiek.
Zo publiceerde en doceerde hij over Moraalwetenschap, Medische Ethiek (Bio-ethiek), de Geschiedenis van de Moderne Hedendaagse Wijsbegeerte, Studie der Ideologieën, Sociaal psychologie, Ontwikkelingspsychologie, en Functies van levens- en wereldbeelden.
Prof. Van den Enden stond bekend om zijn glasheldere analyses en om zijn multi-disciplinaire benadering, zowel in zijn onderzoek als in zijn publicaties. Etienne Vermeersch, Wim Distelmans en andere professoren beschouwden Hugo Van den Enden als ronduit briljant, van student tot docent. Reeds in het secundair onderwijs had hij een grondige kennis van Wagner en Goethe.
Hij was een expert en aanhanger van de absurditeitsfilosofie van Albert Camus. Ook had hij een grondige kennis van onder meer Kant, Hegel, Marx, Feuerbach, Stirner, Ernst Bloch, Adorno, Karl Mannheim, F.G. Jünger, Von Uexküll, Nico Tinbergen, K. Lorenz, G.H. Mead, Fritz Heider (cfr. balanstheorieën), O. Apel, Karl Popper, en de Frankfurter Schule.
Als Germaans Filoloog, filosoof en kunstgids was hij vooral vertrouwd met grote delen van de literatuur- en kunstgeschiedenis, wetenschapsfilosofie, de verlichtingsdenkers, godsdiensten, religies, en bio-medische wetenschappen.
Hugo Van den Enden streefde naar een evenwicht tussen de hoogst haalbare breedte- en dieptekennis, waarbij hij als intellectueel afstand nam van de tendens aan de universiteiten en hun rectorale overheden om zoveel mogelijk A1-publicaties te verzamelen en academische hyperspecialisten (geleerden) op te leiden ter bevordering van de zogenaamde 'productiviteit'.
Voor eerder neurologische, genetische, medische, etc. disciplines vond hij opleidingen tot specialisatie en expertise niet meer dan logisch: die zijn immers maatschappelijk ook hoognodig en maken een belangrijk deel uit van het wetenschappelijk conglomeraat. Niettemin hekelde Van den Enden het feit 'dat (jonge) academici concurrentieel leeggezogen worden om vervolgens, in het beste geval na vier jaar, met of zonder doctoraat de straatstenen te worden opgegooid.'
Een intellectueel hoorde volgens Van den Enden, zoals alle academici, ook een maatschappelijke rol te vervullen, en vooral kritisch en actief met beide voeten in de wereld te staan, zoals deelnemen aan debatten en het brede publiek informeren via voordrachten i.p.v. studenten te stimuleren tot louter theoretische, wereldvreemde ivoren-torenfilosofen.
Een intellectueel diende ook de ethisch-politieke stand van zaken, alsook de lopende discussies in het parlement op te volgen.
Een ander interesseveld van Van den Enden was reizen en kunst. Hij begaf zich bijna elk weekend in een andere Europese stad, waar hij fungeerde als groepsgids binnen tal van vermaarde kunstmusea. Toen hij op latere leeftijd gezondheidsperikelen kreeg en moeilijker te been werd, maakte hij er de gewoonte van eerst buiten op een bankje te gaan zitten en dus op enige afstand alle relevante kunstwerken uit te leggen aan de aanwezige groep kunst-toeristen.
Na zijn uiteenzetting ging de groep, gewoonlijk zonder hem, het museum in kwestie binnen - een strategie die ook bleek te werken: als individueel kunstliefhebber kan men veel aandachtiger een kunstwerk be-leven, analyseren, in zich opnemen, zonder groepsdruk en eventueel met de notities erbij.
Fragment (vragenronde) uit Van den Enden zijn voorlaatste lezing, 2005.
Hij overleed in 2007.