Күзембай Іңкәр "Манашы" күй

Музыка

Біз естімеген ескі заманнан жеткен аңызда баяндағандай Тұяқбай деген жас жігіт түзде жүріп, әкесінің жаманат хабарын естиді. Ол дереу ат басын ауылына қарай бұрып, жетеді. Жаугершілік заман, ел күтпеген жағдайлар бола береді. Орманбет би жау қолынан қаза табады. Қолбасшылары қазақтың он бір биін шақыртады. Олар жолға шығып, өздерімен бірге Манашы батырды ерте кетеді. Келген соң енді үш күнде қайтып келуге өтірік уәде беріп, аманат кепілге Манашы батырды тастайды. Үш күн өтеді, билер келмейді. Билердің қылығына қарай жаулар Манашыны өлтіреді. Бас сауғалап кеткен он бір биді Тұяқбай тауып алып өлтіріп, әкесінің кегін қайтарыпты. Он бір бидің отыз ұлымен Тұяқбайдың арасы шиеленісті. Жағдай ушығып, соғысқа айналады. Ел ақсақалдарының араласуымен екі жақ бітімге келеді. Манашы өзені бүгінгі күнге дейін өзінің ерекше мінезімен назар аудартады: біресе арнасы толысады, біресе азаяды. Өзі аса үлкен қайнар көзі болмаса да, алуан түрге түсетін ағысы адам мінезін сипаттағандай. Жау қолына түскен Манашы батырдың күйзелген көңілі, ашу ызасы, шұғыл шешімі-арнасына су толып, тағдыр бұйрығын мойындап, өзекті жанға бір өлімді қарсы алғандағы ақылға келуі, суының азайып, тек әйтеуір жылжи аққаны - төзімінің таусылып, сабырының қашқанындай.... әсер қалдырады. Домбыра шанағы көңіл иірімдеріне дәл жеткізеді. Өзеннің Манашы аталуы аңыз оқиғасына сәйкес болғандай. Жағада отырып, күйге қосқан өнерпаздың қағыстары, ағыс мінезіне орайласқан домбыраның үні мен көне аңызға, оның мазмұнына жетелейді. Күйші ер жігіттің мінезі мен өзен ағысын қатарластыра сипаттайды. Күйшінің күй шығарғаны, ақынның өлең арнағаны, сазгердің ән шығаруы - бәрі де ата-бабаның кіндік қаны тамған туған жерге деген биік сезімінен болатын тебіреніс, жүрек жырлары. Осы өлкенің тумасы болғандықтан Іңкәрдің туындысы жарыққа шыққанда - жасар кезі.

Пікірлер: 1

  • @arginbekaqtailaq556
    @arginbekaqtailaq556Ай бұрын

    Ерекше күйші екен.

Келесі