Wspaniała inicjatywa! Gratulujemy i czekamy na więcej!

@podcasthistorykow

5 ай бұрын

Serdecznie dziękujemy! Więcej już wkrótce.

Dziękuję, dobra idea. ❤

Rewelacyjny materiał - zero zaskoczenia. Czekamy na więcej!

Bardzo ciekawe informacje. Czekam na więcej, a za ten materiał serdecznie dziękuję.

Bardzo się cieszę, że powstał ten kanał, będę wielkim fanem. Pozdrawiam

Super temat! Jest nisza na tego typu treści (vide prof. Majewski i liczba wyświetleń) i Panowie nie mogli wybrać sobie lepszego debiutu. Kibicuje i mam nadzieje na większa ilość podobnych tematów. Pozdrawiam

@bartoszprzenioso230

5 ай бұрын

Panowie, dopiero po napisaniu tego komentarza zauważyłem, ze ten film nie jest już jedynym na Waszym kanale co potwierdza właściwa ścieżkę która kanał wędruje 😅

@podcasthistorykow

5 ай бұрын

Serdecznie dziękujemy, za miłe słowa. Kolejny film już jest, a następne będą ukazywać sie regularnie. Zapraszamy do śledzenia kanału.

Super 😊

Dziękuję za podkłady fascynujące

Tak podobało się 🙂 fajnie że trafiłam na wasz kanał 👍

Świetny materiał!

@podcasthistorykow

5 ай бұрын

Dziekujemy i zapraszamy na kolejne już wkrótce!

No w końcu się doczekałem!!!! Brawo . Avanti !!

Bardzo dobre

Super odcinek. Co do tekstów z Ugarit tłumaczonych na polski, o których panowie wspominają - właśnie ostatnio zaczęłam czytać 😊

Bardzo się cieszę, że trafiłam na ten kanał. Dziękuję i Pozdrawiam.

Wow! Ale historia! 😮 Co będzie następne?

Ten temat juz Pan Majewski bardzo fajnie I dosc obszernie opowiedzial. Fajnie bylo wysluchac Panow. Subskrybcja zrobiona.

@podcasthistorykow

4 ай бұрын

Dziękujemy!

Wielkie brawa za arcyciekawy podcast 👏👏👏. Oglądałem chyba wszystkie podcasty profesora Łukasza Niesiołowskiego-Spanò i profesora Marcina Majewskiego. Dużo wcześniej czytałem przełomową książkę "The Bible Unearthed" Israela Finkelsteina i Neila Silbermana. Czekam niecierpliwie na kolejne odcinki. Jeśli dobrze rozumiem wnioski wynikające z tej lektury, to "Jahwizm" był początkowo religią politeistyczną, potem henoteistyczną i dopiero po niewoli babilońskiej stał się stricte monoteizmem a Pięcioksiąg został skompilowany dopiero po powrocie elit żydowskich z Babilonu. Nota bene byłem niedawno w Iraku i odwiedziłem ruiny Babilonu. Mój wniosek ogólny: Autorzy pięcioksięgu skompilowali tekst ze wcześniejszych źródeł naginając go swoich poglądów o rzekomo monoteistycznych źródłach jahwizmu podczas gdy ten był u zarania religią politeistyczną. Sorry za brzydkie porównanie: Tak jak Mahomet uczynił z Kaaby, arabskiego przybytku setek bogów i bogiń przybytek wybudowany przez Abrahama (Ibrahima).

@podcasthistorykow

5 ай бұрын

Bardzo dziękujemy! Tak, generalnie w ten sposób coraz częściej interpretuje się rozwój jahwizmu w monoteizm: od typowiej politeistycznej religii tego regionu, przez kult naczelnego bóstwa związany z patronatem nad monarchią, stymulowany przez prorocki "ruch jednego Jahwe" (jeśli można tak to określić) po zupełną redefinicję religii przez elity kapłańskie, wynikłą z doświadczenia zburzenia Świątyni (gdzie teraz ma zamieszkiwać bóstwo, które wcześniej w niej mieszkało - odtąd już tylko w niebiosach) i utraty niezależności (skoro Jahwe nas ukarał rękami obcych ludów, to znaczy, że panuje również nad nimi). Sądzimy, że analogia z formowaniem się wczesnego islamu jest jak najbardziej trafna. Ale trzeba zaznaczyć, że pewne tendencje do henoteizmu widać i wcześniej na Bliskim Wschodzie, nawet w III tys. p.n.e.: bóg dominującego ośrodka politycznego lub kultowego zaczynał regionalnie odgrywać rolę tego najważniejszego, który "wchłaniał" kompetencje i atrybuty bóstw pomniejszych. Takie procesy obserwujemy m.in. w przypadku Enlila z Nippur w okresie starobabilońskim, Adada/Haddu w Ebli oraz w amoryckim państwie Jamhadu ze stolicą w Halab (1 poł. II tys. p.n.e.), no i w końcu w przypadku Aszura i Marduka w okresach nowoasyryjskim i nowobabilońskim. Bardzo ciekawie pisze o tym np. Liverani, "Nie tylko Biblia", na s. 216-220, który cytuje m.in. hymn, w którym kolejne bóstwa utożsamiane są z funkcjami lub aspektami Marduka ("Ninurta jest Mardukiem kilofa, Nergal jest Mardukiem wojny (...) Enlil jest Mardukiem władzy" etc.). Dobrze tę kwestię nakreśla również M. Popko w artykule "Ku koncepcji boga uniwersalnego na starożytnym Wschodzie" (Collectanea Theologica 74.4/2004, s. 25-32). Podobną ewolucję postuluje się również w przypadku przejścia od religii plemiennych starożytnej Arabii do islamu, dostrzegając ją np. w hanifizmie, czyli prawdopodobnej refleksji monoteizującej rozwijającej się jeszcze przed Muhammadem (na ten temat jest także dobre studium: S. Kitab, "Rozwój koncepcji Boga w kulturze arabskiej przed islamem", Toruń 2002).

@dominikkurek1155

5 ай бұрын

Brzydkie? Właściwe porównanie

POZDROWIENIA Z LEGNICY.

@podcasthistorykow

12 күн бұрын

Pozdrawiamy Legnicę!

Z zabieraniem drzwi to trwa do tej pory :) Córka kupiła mieszkanie w którym wcześniej mieszkali Arabowie, a gdy przyszła po odbiorze, to nie było drzwi wejściowych-podobno taka tradycja, że drzwi zabierają ze sobą.

Zapowiada się super kanał, subik kciuk w górę oczywiście

@podcasthistorykow

5 ай бұрын

Dziekujemy za zaufanie!

Wydaje mi się że coś się wydarzyło jakiś katastrofa i dlatego zmienili kult bo czuli się odrzuceni😢😢😢

Kiedy rozum kona zmartwychwstaje głupota

W Księdze Powtórzonego Prawa 33,2 znajdujemy niejasny termin ESDAT zapisany pismem kwadratowym tak "אשדת ". Zapis ten przypomina to oto słowo "אשרה", a to słowo to ASZERA. Czy to podobieństwo to przypadek czy jednak nie.

@podcasthistorykow

3 ай бұрын

Tak, to może być wzmianka o Aszerze (dalet i resz oraz he i końcowe taw były niemal identyczne w zapisie i czasem rzeczywiście je mylono). Mając to na uwadze "’êšədāṯ" dałoby się równie dobrze przeczytać jako aszera. Dokładnie czytamy tam jeszcze o Jahwe "wə-āṯā mêriḇḇōṯ qōḏeš", czyli: "i przybył / wyszedł spośród świętych miriad [lub: miriad Kodesz]", co w miarę nieźle oddaje (o dziwo!) Przekład Nowego Świata, a już tysiąclatka czy brytyjka próbują "zracjonalizować" sens - wbrew gramatyce - sprowadzając go na siłę do topografii ("przybywa z Meriba koło Kadesz, w prawicy ogień płonący"). Co istotne, tu pewien trop zostawiła nam jeszcze grecka Septuaginta, która oddaje werset "syn myriasin Kadēs, ek deksiōn autou angeloi met autou" ("z mirdiadami Kadesz, po prawicy jego aniołowie wraz z nim"). Wychodziłoby na to, że mogła tu być w hebrajskim Aszera, a LXX mogła dodatkowo przechować pamięć o nazwie własnej "Kodesz" czyli Qudszu ("święta"), epitecie Aszery, oraz jakieś grupie towarzyszących istot boskich (w jej rozumieniu już "aniołów"). Ciekawą i przekonującą - przynajmniej mnie - dyskusję na ten temat przedstawił Meidnert Dijkstra ("El, the God of Israel - Israel the people of YHWH: On the Origins of Ancient Israelite Yahwism", w: Only One God? Monotheism in Ancient Israel and the Veneration of the Goddess Asherah, red. B. Becking, M. Dijkstra, M.C.A. Korpel, K.J. H. Vriezen, Sheffield 2001, s. 81-126 na s. 115-116 [można ściągnąć całą książkę serwisu z libgen]]), który uważa, że Pwt 33,2 to tekst hymniczny, który pierwotnie istotnie odnosił się, obok Jahwe, do Aszery/Qudszu i jej towarzyszy, czyli czegoś w rodzaju boskiego dworu królowej niebios. W myśl tej interpretacji całość należałoby tłumaczyć: "JHWH przybył z Synaju, zaświecił na nich z Seiru, zajaśniał z góry Paran. Wyszedł spośród miriad Kodesz, Aszera po jego prawicy".

@panpogo

3 ай бұрын

​@@podcasthistorykowBardzo dziękuję za odpowiedź.

Wychodzi na to, że pierwotnie Judaizm był podobny jak inne religie z tego okresu.

@podcasthistorykow

4 ай бұрын

Naszym zdaniem tak najlepiej do tego podchodzić. Swoją drogą, ostatnio pojawiła się świetna książka badacza izraelskiego, Yonatana Adlera, na ten temat, pt. "The Origins of Judaism. An Archaeological-Historical Reappraisal" (2022), w której analogiczne kryteria próbuje zastosować nawet do tzw. judaizmu rabinicznego, czyli późniejszej formy rozwojowej wobec wierzeń niż tematy, którymi się zajmujemy. Polecamy! I pewnie też poświęcimy jej nieco "czasu antenowego" na naszym kanale :)

Dziwne że Jahwe nie przedstawił swojej żony, mówił o Synu umiłowanym, a żony nie przedstawił? W najważniejszym przykazaniu, obok miłości mówi, nie będziesz miał bogów cudzych obok mnie. No to dylemat dla panów historyków, pominął swoją oblubienicę, a jednocześnie nie znosi konkurencji. Ale zaraz mówi o swojej oblubienicy a jest nią "zgromadzenie wiernych", czyli naród wybrany, ale jak to się ma do "mądrości"? Jednocześnie Jahwe zakazuje cudzołóstwa, a miałby żonę na boku, przy swojej oblubienicy (którą wymienia dla zainteresowanych)? Przypominam że w Biblii, obok "mądrości" jest wiele wyrazów rodz. żeńskiego, to oznacza jedno "wielożeństwo". Wyjaśniać judaizm w oparciu o naleciałości obcych religii, to jak wyjaśniać wyznanie świadków Jehowy w oparciu o Flying Spaghetti Monster. Ten podcast, to proces poszlakowy w stosunku do Boga Izraelitów, dopóki nie będziecie mieli panowie twardych dowodów, przykro mi ale wasze dowodzenia nie będzie można zakwalifikować jako "naukowe".

@podcasthistorykow

4 ай бұрын

Niestety, postulat tego, jak powinna była wyglądać "idealna" religia Hebrajczyków przed wygnaniem według autorów biblijnych, jak wskazuje archeologia, historia i epigrafika różniła się jednak od tego, jak wyglądała ona w praktyce, zwłaszcza w sferze tzw. "religijności popularnej". To nie kwestia jakiegoś konfliktu egzegezy biblijnej z badaniem historycznym (obie dziedziny się jakoś dopełniają), wręcz przeciwnie, to kwestia rozbieżności między promowaną np. przez proroków wizją kultu "jednego Jahwe" a tym, co tak naprawdę Judejczycy, włącznie z władcami czcili i w co wierzyli.

@andrzejzietek4606

4 ай бұрын

To że Hebrajczycy czcili inne bóstwa, to sprawa oczywista, sama Biblia o tym nadmienia wiele razy. Dlatego dostawali korektę od proroków. Jednak za twierdzenie że Jahwe miał żonę, mogli potraktować ukamienowaniem. Nigdzie nie ma o tym mowy w oficjalnych pismach. A jeśli taką tezę, próbowalibyśmy obronić w oparciu o kulty ościenne przenikające do judaizmu, no to równie dobrze możemy przeforsować tezę, że praktyki szeptuch to chrześcijaństwo, bo występuje w praktykach ludowych. Ba nawet w niektórych stronach jest popularne i powszechne. W starciu Eliasza z prorokami Baala kto miał racje? Proroków Baala było więcej więc demokratycznie i historycznie ich tezy powinny wygrać. I wrzucając ich do jednego gara idei teologicznych Eliasz powinien zniknąć jako margines.

@Melowmin

2 ай бұрын

Świadkowie Jehowy głoszą, że małżonką Jahwe jest jego organizacja.

@andrzejzietek4606

2 ай бұрын

@@Melowmin to bardzo dziwne, że Jahwe tak późno znalazł żonę (w 1870 Russell założył Świadkow), widocznie wcześniejsze mu się nie podobały, może były brzydkie.

@wandap9520

27 күн бұрын

@@andrzejzietek4606 W liście do Hebrajczyków apostoł Paweł wymienia cały zastęp świadków, począwszy od Abla ( Hebr 11-12:1). A w Objawieniu Jana (3:14) czytamy o Jezusie Chrystusie: „Świadek wierny i prawdomówny, początek stworzenia Bożego” (BP). Świadczących o JHWH nie możemy ograniczać tylko do grona nowożytnych/obecnych świadków Jehowy.

Stary Testament był spisany w dwóch językach. Oryginalnym językiem Mojżesza był język paleo-hebrajski (słowiański). ST przetłumaczono w roku 285 p.n.e. na język grecki a przekład nosi nazwę - Septuaginta LXX. Nie było potrzeby tłumaczenia ST na aramejski, ponieważ panowała... greka. Z tej przyczyny ST nigdy nie został przetłumaczony na aramejski. Przekład ten stosował sam Isus Chrystus i w ten sposób uwiarygodnił Septuagintę jako wartą zaufania. Problem rzekomego imienia Boga nie istniał aż do ukazania się masoreckiego fałszu Starego Testamentu, znanego jako Kodeks Leningradzki, który ukazał się dopiero w roku 1863. Wszelkie dokumenty z fragmentarycznym JHWH w Septuagincie czy innych tekstach biblijnych to nowoczesne dopiski i fałszerstwa. Najbardziej wiarygodnym dowodem jest ponad 15 tyś fragmentów Chrześcijańskich Pism Greckich, które nie posiadają ani 'imienia' Boga ani tetragramu. Cytowanie z Kodeksu Leningradzkiego jest źródłem niemal wszystkich problemów biblijnych a zdecydowana większość Biblii jest właśnie tłumaczona z tego wysoce podejrzanego źródła, sprzecznego w setkach miejsc z grecką Septuagintą LXX. JHWH oznacza Baal.

@BeataBookworm

25 күн бұрын

Język hebrajski jest językiem semickim, do tej grupy należą też wszystkie dawne odmiany tego języka, w tym tzw. biblijny hebrajski. Jakim sposobem zainstalowałaś w tym kontekście Słowian? Wielka Lechia global&always? BTW: dywagacje nt. języka, jakim posługiwał się Mojżesz, są czcze z definicji, bo to postać mityczna

@jolantareflinska9940

24 күн бұрын

@@BeataBookworm Skoro to postac mityczna ,to po co historycy sie wypowiadaja na temat starozytnosci> Po co ten blog historyczny/

Jhwh był starym kawalerem ? .

@BeataBookworm

25 күн бұрын

Ani starym, ani kawalerem 😁

Tu aż się prosi o zadanie pytania, czy Jahwe tak mocno szukał żony w Starym Testamencie, że przygruchał sobie Marysię na matkę swojego syna w Nowym? Bo biorąc pod uwagę choćby jakieś kulty Izydy, czy innej Inanny, czy może nawet jakiejś Wenus - możemy się doszukać, może nie w narracji biblijnej, ale z pewnością w późniejszym kulcie - wiele naleciałości z tych dawnych bogiń. Chociaż... tak z drugiej strony - to te nadbudówki kultowe matki syna boskiego, to robota wiernych, a nie samego Boga Ojca, więc... czy my mówimy o wyswataniu żony dla Jahwe?

@kxkxkx6377

12 күн бұрын

współczuję XD

@nihilistycznyateista

12 күн бұрын

@@kxkxkx6377 czego konkretnie i komu?

1:16 a niby ten syn to ten co niby dyndał zawieszony na drzewie? W nowym testamencie są cech charakterystyczne Ojca, np bezwarunkowa miłość, nie pamiętanie zła , ...podasz kiedy jhvh miałby kogoś miłować bezwarunkowo? Poza tym że jest zapisane że miłuje, poza tym że jest bogiem wszechmogącym dla plemienia wybranego i to jego wszechmoc ma liczne wyjątki. No i jednak Bóg to nie Stwórca .

W sumie to szkoda że JHWH został singlem. Byli by fajną parą z Aszerą 😁

Skoro Bóg jest tylko mężczyzną, to na czyj obraz i po co miałby stworzyć kobietę? Ktoś mi odpowie?

@podcasthistorykow

4 ай бұрын

Właśnie m.in. na to pytanie będziemy próbowali odpowiedzieć w najbliższym materiale.

@ZdzichaJedziesz

4 ай бұрын

No w sumie w genetycznego punktu widzenia to podstawa wersja człowieka jest kobieta. Mężczyzna to wariant B . Dlatego mężczyźni rodzą się z skutkami choć nigdy nie karmili dzieci mlekiem. Zgodnie z zasadami ewolucji sutki albo nie powinny powstać u mężczyzn albo powinny zaniknąc 😁

@jolantagenowefaukaszek6582

27 күн бұрын

Twierdził, że jest zazdrosny. Walczył z dominacją pierwotnego matriarchatu. W Egipcie wymazywano imiona niewygodnych władców. Nie mógł ożenić się z nieletnią Enlil, bo Zgromadzenie Bogów ukarało Go za gwałt wg. tabliczek glinianych.

@BeataBookworm

25 күн бұрын

Czego nie rozumiesz? Patriarchalne bóstwo mogło stworzyć kobietę w jednym tylko celu: by usługiwała mężczyźnie

Sz kurwa co 5 minut reklama polowa czasu filmu to reklamy

Totalne ateistyczne bzdury. Błagam, przeczytajcie Biblię od początku do końca. Ze zrozumieniem.

@monikakom2645

26 күн бұрын

Ale wiadomo, że to lepiej się kliknie😂

@BeataBookworm

25 күн бұрын

Przeczytać Biblię ze zrozumieniem?? To oksymoron (jak żywy trup)

@monikakom2645

25 күн бұрын

@@BeataBookworm najpierw to rozumnym trzeba być, a to jak wiemy nie jest atutem każdego. Chociaż szkoda.

@monikakom2645

25 күн бұрын

Panowie są z tych, co to " nie znam, to się wypowiem"

@BeataBookworm

25 күн бұрын

​@@monikakom2645Istotnie, ludzkość i świat cierpią z powodu niedostatku rozumu (tego w ujęciu kartezjańskim)

Co za totalne bzdury! Dwóch panów ateistów wzięło się za analizę Biblii. Przeczytałam całą Biblię z wszelkimi analizami. Właśnie prawie cały Stary Testament polega na tym, że Izraelici obrażali Jahwe, bo czcili inne bóstwa. A to, że gdzieś coś odnaleziono, to tak jakby za 700 lat ktoś odkopal zawartość naszego domu i stwierdził, że my czciliśmy jakieś bóstwo bo znaleziono w naszych rzeczach jakąś rzeźbę… Polecam przeczytać Biblię ze zrozumieniem, bo strasznie tu kręcicie…

@zenon2589

25 күн бұрын

Tych bredni żydowskich w postaci Biblii nie da się zrozumieć...

@BeataBookworm

25 күн бұрын

Tutaj rozmawiają naukowiec z popularyzatorem nauki, nie dwaj kapłani czy wierni, a rozmowa dotyczy Jahwe i judaizmu w czasach, gdy Biblii we współczesnym rozumieniu nie było (tzw. Pięcioksiąg, czyli najważniejsze 5 ksiąg Starego Testamentu Biblii Hebrajskiej spisano w 5 w. p.n.e.). Zaś "czytanie Biblii ze zrozumieniem" to oksymoron, czyli pojęcie wewnętrznie sprzeczne

@martawalkowiak773

25 күн бұрын

@@BeataBookworm to że rozmawia dwóch panów zajmujących się nauką nic nie znaczy. Nie muszą być księża. Wystarczy przeczytać Biblię a nie wysnuwać dziwne teorie - ale faktycznie, naukowiec powiedział to święte jest….🤦🏼‍♀️

@BeataBookworm

25 күн бұрын

​@@martawalkowiak773Czytuje pani Biblię, lecz zupełnie "nie czyta" pani kontekstu. Wymiana z panią poglądów to strata czasu - przypominałoby to próbę rozmowy w dwu różnych, kompletne obcych dla siebie językach

@martawalkowiak773

24 күн бұрын

@@BeataBookworm Ja przeczytałam całą Biblię od tzw. dechy do dechy. I zrozumiałam o co chodzi. Pani ewidentnie nie przeczytała Biblii od początku do końca. I to Pani nie rozumie. To jest jak czytać przepis na np. boeuf bourguignon od końca i się dziwić, jak to danie zrobić. Pani Beatko - proszę przeczytać Biblię od początku do końca - z przypisami tzw. footnotes - i sama Pani zrozumie ją i o co chodzi w niej. I wtedy Pani zrozumie jakie bzdury dwaj panowie tutaj opowiadają. Tylko o to mi chodzi.