Antik Mısır tarihinin ilk ve tek kadın firavunu Hatşepsut adına yapılmış özel tapınak. Mısır Luksor kentinde Antik Mısır tarihini gezelim beraber.
Mısırlı hükümdarın görevleri arasında tanrıları onurlandırmak ve hükümdarlıklarının anısını sonsuza dek korumak için anıtsal yapı projeleri inşa etmek vardı. Hatşepsut Tapınağı bu yapılar içerisinde en etkileyici olanlardan biri olarak öne çıkıyor.
Basamaklı platformlar, sütunlu revaklar ve çöl zeminine yerleştirilmiş canlı rölyefler onu dünyanın en çarpıcı mimari şaheserlerinden biri haline getiriyor. Ancak belki de daha da dikkat çekici olanı onu yaptıran bir kadın olmasıydı.
Luksor'da Deir-Al Bahari Nekropolünde kendi adına yaptırdığı üç katlı tapınak Antik Mısır tarihinde bir ilk. Normalde tek katlı olan tapınakların yanında kraliçe hatşepsut farklı bir tapınak inşa ettirmiştir. Tapınakta da rampalı yollar ve farklı geçişler mevcut. 3 terasa da rampalı yollardan geçiliyor. Rampaların yanında sütunlu portikolar var. Buradan sonra yine kolonlu geçişlerden; hypostilli bir alana çıkılıyor.
Mezar odası kayaya oyulmuş kısımda yer alıyor. Bu tapınakta Hatshepsut ile birlikte Tanrı Amon başta olmak üzere Anubis, Hathor ve Ra’nın da kutsandığını öğreniyoruz. Bu Tanrılar için tapınakta kutsal odalar yapılmıştır. İlk portiko girişinde yarım sütun plaster veya yüksek kabartma diyebileceğimiz Osiris’ler yer alıyor.
Krallar Vadisi yakınında Nil Nehrinin batı kıyısındaki Deril El Bahri kayalıklarının altında bulunan Hatşepsut Tapınağı, Antik Mısr tarihinde en etkileyici yapılardan biri olarak öne çıkıyor. Tapınakda Hathor ve Anubis şapelleri de bulunmaktadır.
Hem mezar hem de tapınak olarak hizmet vereceği için tamamen yenilikçi bir konseptti. Kral aslında kompleksin içine değil, arkasındaki uçurumların kayalarına oyulmuş bir mezara gömülmüş olacaktı. Tüm yapı, çevredeki manzara ve yükselen kayalıklarla organik olarak harmanlanacak şekilde tasarlandı ve Yukarı Mısır’da yükselen en çarpıcı mezar kompleksiydi ve Eski Krallık’tan bu yana yaratılmış en ayrıntılı olanıydı.
Hatşepsut; Antik Mısır'da 18. Hanedan döneminde hüküm sürmüş kadın firavundur. Annesi Ahmose (Ahmos) babası I. Thutmose'dir (Tutmos). Mısırın güneyinde bulunan Punt topraklarının keşfedilmesi için emir vermiştir. Kraliçe olduktan sonra bir kral gibi giyinmiş ve takma sakal kullanmıştır. Çünkü çeşitli törenlerde takma sakal kullanmak firavunların geleneğidir.
Hatşepsut uzun yıllar, Mısır kraliyet üyelerinin yanında geleneksel destekleyici kadın rolünü oynamaktan memnundu. Bir firavunun, I. Thutmose’nin kızı bir diğer firavun, II. Thutmose’nin ise üvey kardeşi ve eşiydi. Eşi II. Thutmose MÖ 1479’da öldüğünde tahta üvey oğlu geçince, Hatşepsut da stratejik bir hamleyle genç firavun III. Thutmose’ye saltanat naibi olarak atandı.
Hathor Şapeli
Hathor, Deir el-Bahri bölgesinin koruyucusu olduğu için, Hatşepsut’un morg tapınağında kendisine adanmış bir şapel bulunmaktadır. Bu şapelin avlusunu dolduran sütunlarda, her biri aşk ve müzik tanrıçası ile ilişkili bir vurmalı çalgı olan sistrumu andıran Hathor sütunları vardır. Başkent, inek kulaklarının tepesinde bir taç bulunan, kıvrımlı kenarları spirallerle biten, belki de inek boynuzlarını andıran bir kadın başıdır. Tacın ona eş diskleri ile üstünden geçtiği bir türbedir.
Anubis Şapeli
Hatşepsut’un mezar tapınağının ikinci katının kuzey ucunda Anubis Şapeli yer alır. Anubis, mumyalama ve mezarlık tanrısıydı. Burada gösterildiği gibi sık sık bir adam vücudu ve çakal başı ile temsil edilmiştir. Anubis, küçük bir kaide üzerine oturan bir tahtta oturuyor. Kasanın altından üstüne sekiz seviyeye ulaşan bir yığın teklifle karşı karşıyadır. Rengin çoğu artık gitmiş olsa da, orijinal resmin canlılığı hayal edilebilir. Mısırlılar mineral pigmentler kullandılar; böylece renkler bitkisel pigmentlerin sahip olabileceği kadar solmamış.
Osiride Heykelleri
Bu Osiride heykeli, Hatshepsut’un morg tapınağının üçüncü katındaki sütunlardan birinin önünde duruyor. Osiris, Mısır’ın bereket, diriliş ve sonraki dünyanın tanrısıydı. Genellikle bir mumya gibi sarılmış, asa ve doğa üzerindeki kontrolünün sembolü olarak elinde bir sahtekar ve sallanan tasvir edilmişti. Dolandırıcı ile birlikte bir olduğu idi (hiyeroglif işareti anlamı “hakimiyeti”) asa. Harmanla birleştirildiğinde bir ankh (“hayat” anlamına gelen hiyeroglif işareti). Osiris’in bu heykeli, kadın firavun Hatshepsut’un hassas özelliklerini taşıyor. Mısır’ın Çifte Tacı ve kıvrık uçlu (ilahiliğin göstergesi) sahte bir sakal takıyor.
videolarımızı ekranlarınızda izleyerek sizleri de bizlerle gezmeye davet ediyoruz.
#luksor, #hatshepsut, #antikmısır, #mısır, #ancientegypt