@4kvideos.w249
www.youtube.com/@4kvideos.w24...
www.youtube.com/@4kvideos.w25...
Wielkie organy oliwskie zaprojektował i zbudował w latach 1763-1788 o. Johann Wilhelm Wulff na zlecenie opata Jacka Józefa Rybińskiego. Gotowy instrument miał 83 głosy (5100 piszczałek), 3 manuały (Hauptwerk, Oberwerk, Kronwerk) i pedał, trakturę mechaniczną oraz 14 miechów klinowych. Wolnostojący stół gry umieszczony został na środku empory i był pierwszym tego typu w północno-wschodniej Europie. Prospekt ozdobiono rzeźbami w stylu rokokowym i wyposażono go w czynne do dzisiaj ruchome elementy (aniołowie z dzwonkami i trąbkami, gwiazdy, słońca, czyli tzw. orkiestra anielska). W tym czasie były to największe organy w Europie i prawdopodobnie na świecie.
Na polecenie nowego opata książęcego w latach 1790-1793 znany gdański organmistrz Friedrich Rudolf Dalitz przestawił kontuar w boczną część empory, co wiązało się z ingerencją w bardzo skomplikowaną, ze względu na rozmiary, trakturę instrumentu.
W latach 1863-1865 organy wielkie w duchu romantycznym przebudował Friedrich Kaltschmidt, organmistrz ze Szczecina. Zbudował nową trakturę mechaniczną, z organów Wulffa pozostawił 52 głosy (część z nich przerobił) oraz wszystkie piszczałki prospektowe, a 32 głosy wykonał na nowo. Zgodnie z panującymi wówczas tendencjami, trzeci manuał (Kronwerk) umieścił w szafie ekspresyjnej. Instrument po przebudowie posiadał 84 głosy rozdysponowane między 3 manuały i pedał.
The great organ in Oliwa was designed and built in the years 1763-1788 by Father Johann Wilhelm Wulff at the request of Abbot Jacek Józef Rybiński. The finished instrument had 83 voices (5,100 pipes), 3 manuals (Hauptwerk, Oberwerk, Kronwerk) and a pedal, mechanical tracker and 14 bellows. The free-standing gaming table was placed in the middle of the matroneum and was the first of its kind in north-eastern Europe. The front porch was decorated with Rococo style sculptures and equipped with moving elements (angels with bells and trumpets, stars, suns, i.e. the so-called angelic orchestra). At that time, it was the largest organ in Europe and probably in the world.
At the behest of the new princely abbot, in the years 1790-1793, the well-known Gdańsk organ builder, Friedrich Rudolf Dalitz, moved the counter to the side of the gallery, which involved interference in the instrument's very complicated, due to its size, structure.
In the years 1863-1865, the great organ was rebuilt in the Romantic spirit by Friedrich Kaltschmidt, an organ builder from Szczecin. He built a new mechanical tracker, left 52 voices of the Wulff organ (some of them he reworked) and all the prospect pipes, and performed 32 voices anew. In accordance with the trends prevailing at the time, he placed the third manual (Kronwerk) in the expressive cupboard. After the reconstruction, the instrument had 84 voices distributed between 3 manuals and a pedal.