غم انگیز
اثر پرویز مشکاتیان
سنتور: مرتضا سعیدی راد
تمبک : حمید تقی پور
ضبط خانگی از تمرین 1381
توضیحاتی پیرامون این اجراها:
نگاه و زاویه ی دید افراد در دوره های مختلف زمانی و در گذر زمان دچار تغییرات متفاوتی می شود. یکی از دلایل اصلی و مهمِ ثبتِ تاریخِ زایشِ آثارگوناگون همین است.
نوازندگان نیز در طول مدت فعالیت هایشان این تغییرات را تجربه می کنند. به شکلی که در دوره های مختلف زمانی می توانند درک، دریافت و در نهایت تفسیری متفاوت از قطعه ی واحدی داشته باشند. ثبت آثار همراه با تاریخ بوجود آمدن آن رویداد می تواند این تفاوت ها را به روشنی بیان کند.
دلیل انتشار این اثر و آثار دیگری که من از مؤلفین مختلف از جمله ابوالحسن صبا، علینقی وزیری، روح الله خالقی، فرامرز پایور، پرویز مشکاتیان و... نواخته ام همین است. اکنون نگاه متفاوتی به این آثار دارم و احتمالاً اجرای امروز من از این قطعات، اختلاف زیادی با این اجراها خواهد داشت.
نکته ی دیگر این است که این اثر در شرایط تمرین و بطور غیر رسمی بوسیله ی یک ضبط صوت خانگی با یک میکروفون معمولی بر روی کاست ضبط شده است و بعدها به رایانه انتقال داده شده و اندک تغییراتی در جهت بهبود کیفیت صوت(پالایش صوتی) در آن بوجود آمده است.
نت قطعات نیز جهت راهنما برای عده ای از علاقه مندان درج شده است. نکته ای که در این مورد قابل ذکر است تفاوت هایی است که در اجرا نسبت به نت وجود دارند. وجود این تفاوت ها مانند کم و یا زیاد نواختن تکرار پایه ها در چهارمضراب ها و یا تغییر در نت های زینت در موسیقی ایرانی معمول است. در واقع متغیرهایی در موسیقی وجود دارند که تا حدودی باعث بوجود آمدن این تفاوت ها می شوند و با بررسی آثار نوازندگان حتی زمانی که قطعات ساخت خودشان را اجرا می کنند متوجه این تفاوت ها خواهید شد. با این وجود عده ای از نوازندگان نیز بر این باورند که باید در نواخته هایشان کاملا به نت وفادار بمانند و برای رسیدن به این هدف می کوشند. بحث پیرامون این موضوع بسیار به درازا خواهد کشید. امیدوارم در آینده فرصتی دست دهد تا مسائلی از این دست به روشنی بیان شود. برخی از تفاوت ها نیز خطای نوازندگی است. مانند برخورد مضراب با سیمی نا مربوط و ایجاد صدایی متفاوت از آنچه در نت دیده می شود. شنوندگان عزیزدرصورت برخورد با چنین خطاهایی بر من ببخشایند. با این که این اجراها رسمی نیست و در واقع تمرینی بوده برای آمادگی جهت ضبط رسمی اما خطا خطاست و در هیچ حالتی از جانب یک شنونده ی خاص پذیرفتنی نیست.
مرتضا سعیدی راد
تابستان 1399
تهران