Examenstress? Nergens voor nodig! Check de havo examentraining: • Examentraining havo aa...
Check de designs in de shop! shop.spreadshirt.nl/aardrijks...
Volg ons op insta: aardrijkskunde.bijles
Tekst:
In dit Filmpje wordt El Niño uitgelegd, een afwijkend weerpatroon in het gebied rond de evenaar in de Pacifische Oceaan. De volledige naam van El Nino is ENSO: El Nino Southern Oscillation. Southern Oscillation betekent dat dit op het zuidelijk halfrond een afwijkend weerpatroon is dat El Nino wordt genoemd. Om El Nino te begrijpen, moeten we dus eerst het normale weerpatroon uitleggen.
In een normale situatie is er sprake van een hogedrukgebied in het zuidoostelijk deel van de Pacifische Oceaan. Hier draait de wind tegen de klok in en deze wind neemt koud zeewater uit het zuiden mee naar de evenaar. De passaatwinden uit het oosten nemen dit zeewater mee richting het westen. Dit zeewater warmt op en is op het moment dat het bij Indonesië arriveert opgewarmd. Hierdoor ontstaat er een lagedrukgebied, waardoor lucht opstijgt en uitregent en het gebied erg nat is.
Aan de westkust van Zuid-Amerika beweegt het zeewater aan het oppervlak dus richting het westen. Hierdoor komt koud zeewater uit de diepte richting het oppervlak. Dit koude zeewater zorgt voor koude, dalende lucht, dus een hogedrukgebied. Bovendien verdampt dit water niet snel, waardoor de westkust van Zuid-Amerika een erg droog gebied is.
Kortom; in het normale weerpatroon is de westkust van Zuid-Amerika droog, door het koude zeewater, en het oostelijk gebied van Indonesië erg nat, door het warme zeewater.
Wind, luchtdruk en de temperatuur van het zeewater versterken elkaar. Stel, dat de wind in sterkte afneemt. Hierdoor wordt minder warm zeewater richting het westen geblazen. Daardoor komt er ook minder koud oceaanwater omhoog in het oosten van de Pacifische Oceaan, waardoor het minder koud wordt. Het verschil in temperatuur tussen het westelijk deel en het oostelijk deel van de oceaan neemt daardoor af. Zoals al uitgelegd zorgt warm zeewater voor een lagedrukgebied en koud zeewater voor een hogedrukgebied. Doordat het verschil in temperatuur van het zeewater afneemt, neemt dus ook het verschil in luchtdruk af, waardoor ook de wind minder sterk wordt. Omdat de wind afneemt, wordt er weer minder water richting het westen verplaatst en neemt het temperatuurverschil tussen het oostelijk en westelijk deel van de Pacifische Oceaan verder af. Op die manier beïnvloeden de windsterkte, temperatuur van het zeewater en de luchtdruk elkaar dus. Hoewel niet bekend is bij welk onderdeel het exact begint, is wel duidelijk dat als of de sterkte van de wind, of de temperatuur van het zeewater, of de luchtdruk verandert, de andere twee ook beïnvloed worden en het weerpatroon verandert.
Erg onregelmatig, maar ongeveer elke 2 tot 7 jaar gebeurt dit. De sterkte van de passaatwinden neemt af, waardoor de wind richting het westen minder sterk wordt. Het oceaanwater blijft daardoor liggen vlak ten westen van Zuid-Amerika en warmt daar op, tot maximaal 6 graden meer dan de normale temperatuur! Daardoor ontstaat een lagedrukgebied en valt er neerslag in een normaal gesproken droog gebied. Omdat er in dit gebied nauwelijks vegetatie is, omdat er normaal gesproken geen neerslag valt, wordt het regenwater niet vastgehouden en kunnen er modderstromen ontstaan. Het warme oceaanwater bevat veel minder vis, waardoor ook de visvangst enorm afneemt. Zuid-Amerikaanse vissers merkten dat het zeewater het warmst is rond kerst. Zij noemden dit daarom El Nino, wat Spaans is voor “het jongetje”, een verwijzing naar de geboorte van Jezus in het kerstverhaal.
In het gebied rond Indonesië is het zeewater juist kouder dan normaal. Hierdoor wordt de luchtdruk minder laag en ook verdampt er minder water. Daardoor wordt het een stuk droger dan normaal. Landbouw en visserij worden in beide gebieden dus enorm beïnvloed.
Als deze situatie lange tijd aanhoudt, stroomt het warme zeewater in het oosten van de Pacifische Oceaan uiteindelijk richting het noorden en zuiden. Dieper zeewater, dat koeler is, kan nu weer naar boven komen. Hierdoor wordt de temperatuur aan het oppervlak weer kouder in het oosten van de Pacifische Oceaan en herstelt de situatie zich weer.
Soms koelt het zeewater echter bovengemiddeld af in dit gebied. Hierdoor ontstaat een extreem hogedrukgebied, waardoor de wind richting het westen sterker wordt, er meer zeewater richting het westen stroomt, er meer diep, koud zeewater naar het oppervlak kan stromen en het temperatuurverschil tussen het oosten en het westen van de Pacifische Oceaan groter dan normaal wordt. Hierdoor wordt het droger dan gemiddeld in het oosten van de Pacifische Oceaan en nog natter dan gemiddeld in het westen van de Pacifische Oceaan. Dit tegenovergestelde effect wordt La Nina genoemd. Dit is Spaans voor “meisje” en dus de tegenhanger van El Nino, het jongetje.