De Keersop is qua eendagsvliegen heel rijk, omdat het een mooie, schone beek is. Eendagsvliegen zijn zo gevoelig en stellen zulke specifieke eisen, dat een soort je veel kan vertellen over wat er in dat gebied gaande is. Het zegt niet alleen iets over de waterkwaliteit, maar ook over de rivier, hoe die beek stroomt, en hoeveel water er doorheen stroomt.
Veel beken zijn gekanaliseerd en voeren het water te snel af. Ze meanderen niet, wat gevolgen heeft voor de fauna. De Keersop meandert wel heel vrij, en je ziet meteen dat dat de rijkste plek van het hele Dommeldal is. Er zijn zandbanken en ruige oevers, wat allemaal gunstig is. Snelle stroming is ook goed; het moet niet te langzaam zijn. De vorm van de beek is nog belangrijker. Dat kun je hier goed zien. Als het water te langzaam stroomt, dan is er minder zuurstof en dat vinden de larven niet fijn. Te langzaam kan zelfs funest zijn.
Daan Drukker van EIS: "De grap van eendagsvliegen is dat ze als larve langer in het water zitten, soms wel twee jaar, die zullen we daar ook zeker vinden. Ik vind de biologie van die beesten echt waanzinnig interessant. Sommigen zitten in zandbanken, andere soorten zitten alleen maar in waterplanten. De ene graast algen, de ander filtert kleine beestjes uit het water."
Uiteindelijk vliegen de meeste soorten maar een dag. Eerst vervellen ze aan het wateroppervlak. De larve zwemt naar boven en daar barst hij open. Als je geluk hebt, kun je dit met het blote oog zien gebeuren. Dan vliegen ze het water uit, gaan paren en daarna gaan ze dood. De meeste soorten vliegen aan het eind van de dag uit. Ze leven soms trouwens iets langer dan een dag, want ze paren soms pas de volgende dag en daarna gaan ze dood.
Ze zien er heel anders uit dan gewone vliegen. Ze hebben een lange staart met staartdraden en de vleugels zijn meer als een dagvlinder, boven het lichaam opgevouwen. De meeste zijn erg klein, maar we gaan een van de grotere soorten zoeken. Die valt op, hij is geel en zwart.
Als ze het water uitkomen, vliegen ze zo snel mogelijk naar een beschutte plek, een struik of onder blaadjes. Daar vervellen ze nog een keer, wat uniek is binnen alle insecten! We weten niet waarom ze twee keer vervellen, het is een groot mysterie. Als ze nog een keer verveld zijn, dan zijn ze klaar om te paren. De mannetjes gaan met z'n allen op en neer vliegen, en dat is dusdanig aantrekkelijk dat de vrouwtjes door de zwerm heen vliegen. Zo'n mannetje probeert dan zo'n vrouwtje te pakken terwijl ze aan het zwermen zijn.
Na de paring vliegt het vrouwtje stroomopwaarts om de eitjes te leggen. Ze wipt haar achterlijf in het water op meerdere plekken en zet elke keer wat eitjes af. Maar wel stroomopwaarts, zodat de eitjes met de stroming op de juiste plek uitkomen. Dat is de hoop. Als ze daarmee klaar is, gaat ze dood en blijven de eendagsvliegenlijkjes op het water drijven. De mannetjes gaan waarschijnlijk nog eerder dood, meteen na de paring.
Als ze vervellen van larve naar gevleugeld insect, dan vervellen de monddelen niet mee. Als vlieg hebben ze geen monddelen meer, dus ze kunnen niet eten. Op een gegeven moment is de energie gewoon op, en dan gaan ze dood. Sommige vlinders, zoals nachtvlinders, hebben ook geen monddelen. Het is een efficiënte techniek om je voort te planten.
Volg 'Vroege Vogels" via de website: www.bnnvara.nl/vroegevogels
Volg 'Vroege Vogels" op Facebook: / vroegevogels.bnnvara
Volg 'Vroege Vogels" op X(Twitter): / vroegevogels
Volg 'Vroege Vogels" op Instagram: / vroegevogels_bnnvara
Volg 'Vroege Vogels" op Tiktok: / vroegevogels_bnnvara
Kijkwijzer: alle leeftijden
#VroegeVogels #BNNVARA