Met de sloop van de Hunzecentrale komt er in 1998 een einde aan ruim honderd jaar elektriciteitsproductie in Groningen. In deze aflevering Beno’s Stad bezoekt Beno Hofman niet alleen de Hunzecentrale (op de plek van de latere Euroborg), maar ook de oude centrales aan de Bloemstraat en de Helpmancentrale.#BenosStad
► Beschrijving
Op 25 april van dit jaar gingen de vijf pijpen van de Hunzecentrale neer.
En op dit moment wordt hard gewerkt om ook de rest van de centrale te slopen.
Met de sloop van de Hunzecentrale komt er een eind aan ruim honderd jaar elektriciteitsproductie in de stad Groningen.
Laten we maar eens in de geschiedenis duiken.
Fabrikant Jan Evert Scholten was de eerste die Groningen aan elektriciteit hielp.
In 1895 richtte hij samen met twee anderen de Groninger Electrische Blokverlichting Maatschappij op.
Deze GEBM ging het huizenblok tussen de Vismarkt en de Zwanestraat van stroom voorzien.
De gemeenteraad vond elektriciteit in 1895 nog te duur maar vier jaar later dacht ze daar al anders over.
De raad besloot toen tot de bouw van een gemeentelijke centrale op het terrein van de gasfabriek.
Dit elektrisch centraal station aan de Bloemstraat draaide in 1902 voor het eerst.
De gemeentelijke elektriciteitscentrale was onderdeel van de gemeentelijke gasfabriek en dat gaf problemen.
Aan het hoofd stond de man van het gas, de heer Payens.
De hoogste man van de elektriciteit was Gritters Doublet maar die stond onder Payens.
In 1903 ging het mis tussen de twee.
Het ging om een partij van vijftigduizend kilo kolen, niet eens zo gek veel.
Payens beweerde dat Gritters Doublet ze verstookt had voor zijn elektriciteitsproductie terwijl hij ze zelf had gebruikt voor het maken van gas.
Gritters Doublet die precies had bijgehouden hoeveel hij had verstookt was woedend.
Hij voelde zich bedonderd door zijn baas en vroeg de gemeenteraad om een onderzoek.
Zelf was hij zo flauw van het werken onder Payens dat hij ontslag vroeg.
Het elektriciteitsbedrijf kreeg een nieuwe directeur en om problemen in de toekomst tussen het gas en de elektriciteit te vermijden besloot de gemeenteraad beide bedrijven te splitsen.
Met de splitsing van het gas- en elektriciteitsbedrijf waren de problemen tussen beiden niet opgelost.
De nieuwe directeur van het elektriciteitsbedrijf vond zijn bedrijf aan de Bloemstraat te klein.
Hij wilde uitbreiden maar kon dat volgens hem niet omdat het gasbedrijf te veel ruimte opslokte.
Het elektriciteitsbedrijf wilde de hele provincie van stroom voorzien maar de gemeenteraad zag dit niet zitten.
Het zou te veel gaan kosten.
De provincie wilde wel stroom hebben en richtte daarom maar een eigen elektriciteitsbedrijf op.
De centrale werd gebouwd in Helpman tussen het Winschoterdiep en de spoorlijn.
Door de bouw van de centrale Helpman waren er in 1914 twee elektriciteitscentrales vlakbij elkaar, één van het gemeentelijk elektriciteitsbedrijf en een van het provinciaal elektriciteitsbedrijf.
Al in 1914 leidde dat tot een vreemde situatie.
Het dorpje Helpman ging in dat jaar over van de gemeente Haren naar de gemeente Groningen.
Omdat Helpman vlakbij deze provinciale elektriciteitscentrale lag, bood de provincie aan om Helpman stroom te geven.
Maar Groningen vond dat niet goed.
Omdat Helpman nu bij Groningen hoorde, zou Helpman stroom krijgen van Groningen.
Dus niet uit de centrale hier maar van de centrale aan de Bloemstraat, drie kilometer verderop.
Doordat de stad steeds meer inwoners kreeg en de centrale aan de Bloemstraat niet voldoende stroom kon leveren, moest de gemeente stroom kopen van de provincie.
Na de Eerste Wereldoorlog werd dit steeds meer.
Een koppelstation op het Boterdiep koppelde het gemeentelijke en provinciale net in 1921 aan elkaar.
Op 1 december 1924 besloot de Groningse gemeenteraad maar helemaal met de elektriciteitsproductie te stoppen.
Vanaf dat moment kwam alle Groningse stroom van het provinciaal elektriciteitsbedrijf.
De centrale in Helpman werd uitgebreid en in de jaren dertig geheel vernieuwd.
Omdat hier op het terrein van de centrale Helpman op den duur geen ruimte meer was voor uitbreidingen werd begin jaren zestig besloten om iets verderop een nieuwe centrale te bouwen.
De centrale Helpman bleef na de komst van de Hunzecentrale nog een tijdje doordraaien maar werd daarna grotendeels gesloopt.
Dit is het enige wat er nog van rest.
Lees verder
www.oogtv.nl/uitzending-gemis...
► Wil je meer nieuws en verhalen over Groningen? Abonneer je (gratis) op ons kanaal!
kzread.info?s...
► Volg OOG ook op onze andere kanalen:
Website - www.oogtv.nl/
Instagram - / oogtv
Facebook - / oogrtv
Twitter - / oogtv
OOG Groningen
Elke dag het laatste nieuws, verhalen, foto’s, video’s en meer over en voor Groningen!
#OOGGroningen #Groningen