БАЛУАНИЯЗ БАТЫР ("Қазақстан-Ақтау", 06.02.2017)
ҚАРАҒАН-БОСАҒА ҚЫРҒЫНЫ ҚҰРБАНДАРЫН ЕСКЕ АЛДЫ
2016 жылғы 17 қыркүйек күні Қараған-Босаға қырғыны мен Балуанияз батырдың өмірден озғанына 160 жыл өткенде ұрпақтары еске алу шарасын ұйымдастырды.
Екі ғасыр бұрын Ресей патшалығы мен Хиуа хандығының қыспағында қалған Маңғыстау халқы екі елдің отарлау, басқыншылық саясатына да батыл қарсылық танытып отырған. Сол тарихи оқиғалардың бірі - Қараған-Босаға қырғыны.
1856 жылы жазда Маңғыстау жеріне шабуыл жасаған Хиуаның үш жүз адамнан құралған әскеріне қарсы қазақтың халық батыры Балуанияз Мүсірепұлы Адайдың алпыс батырын бастап қарсы шығады. Қараған-Босаға деген жерде соғыс болып, екі тарап та көп шығынға ұшырап, қазақтардың жеңісімен аяқталады. Сол қанды шайқаста отыз сегіз жастағы бас батыр Балуанияз бен інісі Қорғанбек, серіктері Майлыбай, Ораз, т.б. батырлар шейіт болады. Бұл туралы жорық жыршысы Қалнияз жырау Шопықұлы «Балуанияз батыр» атты дастан шығарып, онда Тұрмамбет батыр, Балта палуан, ту ұстаушы Асар сұпылардың есімдері мен ерліктерін де жырға қосады.
Осы оқиғаның 160 жылдығында Қараған-Босаға жерінде, Балуанияз батыр бейітінің басында маңғыстаулықтар ас беріп, еске алу шарасын ұйымдастырды. Аста ел ақсақалы Озғанбай Жұбанұлы тарихтан сыр шертіп, осы соғысқа қатысқан батырлар туралы баяндады. Ақын Айт-Ман - Светқали Нұржан да өзі зерттеген деректеріне сүйеніп әңгіме айтса, қаламдасы Сәрсен Қадыр С.Нұржанның «Қараған-Босаға қырғыны» дастанын оқып берді.
Ас соңында имам Наурызбай қажы Құралбайұлы марқұмдардың рухына Құран Хатым оқыды.
Ұйымдастыру алқасының атынан ел ағасы Қылышбай Көшербайұлы асқа қатысушыларға алғысын білдіріп, мәртебелі меймандарға шапан жапты. Ол өз сөзінде:
- Жиырма төрт жыл бұрын осы жерде Балуанияз батырдың басына ескерткіш кесене тұрғызғанбыз. Зияраттаушыларға арнап бейіт басынан түнек үй де салдырдық. Биыл соны кеңейтіп, жөндеуден өткіздік. Ал, бүгін Қараған-Босаға қырғыны мен сол шайқаста қаза тапқан қаһарман ата-бабаларымыздың рухын еске алып, садақа беріп жатырмыз. Мұның бәрі - тарихқа тағзым, болашаққа үлгі-өнеге үшін жасалып жатқан жұмыстар, - деді.
Пікірлер: 93
Светқали ағамыз керемет жан Осындай білімді азаматтарымыз көп болсын!
Бас батыр Балуаниаз, ер Тұрманбет,Асан сұпы Адайдың алпыс батыры жау келгенде жасындай жарқылдаған ерлерғой. Жандары жəннəттің төрінде болсын батырлардың. Алла иман байлығын берсін
@user-yj5wd9qy5l
4 жыл бұрын
Адай емеспін.Арыстан жүрек Адайым.Ұран шықса Атқа мінбес қай ұлың?!
@user-il8xh9qz1t
3 жыл бұрын
kzread.info/dash/bejne/lWZh2siEl9acqbQ.html ДІНІМІЗ ИСЛАМ ТІЛІМІЗ ТҮРК АЛЛАХУ АКБАР.
Керемет!
Көз жабылып, көңілің ластанса, Сорлы жүрек береді шыдас қанша. Бүгін мені жібермей бірге алып қал, Балуанияз екенің рас болса!..
@almaskaz256
2 жыл бұрын
энхзэз
Я батыр Палуан Нияз т б Бабалардың ерлгін баяндайтын Кітәп окулықтар жазылса дұрыс болар еді !!!
Әруааааақ🐎🐎🐎🐎
Балта палуан беиіті байғанин ауданы Дияр ауылынан 40 ш жерде
Қайран ерлер-ай.
Тұрманбет келіп әй балуанияз көктен тілегенің жерден берді деген екен Құдайым Берген екен тұреке деп ті
Ер Турманбет батыр Бори батырдын канын ишкен сертим бар деп. Ер турманбет ешкимнен тизеси бугилми откен 97 жасында кайтыс болган оз ажалымен.
Қайран аталарым
Пах ширкин адай бериш бир туган
Он жыл болды ғой Қалпақтар Нөкіс ҚАЛАСЫНан көшіп барғандар жүректі алмас пен тіліп жүретіндер ағайындар
Шоханова Гульназ Орынбаевнаға Тиеберсін Ата-бабаларымыздың рухына Маңғыстау-5 тегі🕋🕋🕋Әумин
Балуанияз баба жастай кеткен екен гой 38
Кино түсіру керекқой
@user-me6vr3wd5b
5 жыл бұрын
Йя дұрыс айтасың түсіру керек
@user-nl6sq8xd1e
3 жыл бұрын
@@user-me6vr3wd5b темекі барма немесе сыра
@user-nl6sq8xd1e
3 жыл бұрын
@@user-me6vr3wd5b ертең өлем немесе дүйсенбі
Адайдын ниндзяларын жинаган гой...
@user-nl6sq8xd1e
3 жыл бұрын
@@user-rh4bf2de1t телеграм барма немесе Инстаграм
@user-nl6sq8xd1e
3 жыл бұрын
@@user-rh4bf2de1t Кейін өлем жить Надоело
айтпакшы әнеттин улы ер толеп батыр кайда
Даумишар мен Кудабайдын бейти Байганин жнринде
@mralihan6822
Жыл бұрын
Сол иманды болсын Дауымшар атамыздың қасында жатқан бейіт, Рақ батыр. Түгел Қырықмылтық менің бесінші атам иманды болсын жаны жәннатта болсын.
Ысық Ақпан батыр қай қорымға жерленген.
Дурысайтсайшы.агайын.билмесең.шалдардан.сур
Балата ата туралы айтқанына дурыс болмат сайқы деген кішкене ауыратын адамды айтат.
@user-gs8gg8wz1m
3 жыл бұрын
Олай емес сайкы мазак деп куакы күлдиргиш адамдарды кловын адамдарды айтады Сайкы деген Кожанасырлау ел аралап көңилди жүретин адамды айтады
@user-gs8gg8wz1m
Жыл бұрын
Сайкы мазак диди ол клоун адамды айтады ол Балта балуан сайқымазақ жатпайды серілер дегенигой айтушының тил байлыгы жетбей айтганыгой
Осы қазір көзіне жау көрсетсең Бердалының келмей тұр нестегісі деген жері бар екен өлеңде 3:40 кеткен жерінде Бердалының ұруы кім болғагын қалай білсек болады
@user-ut4lh4tq6u
5 жыл бұрын
Ескелді Бердалы
@user-yy6gp5dq9b
5 жыл бұрын
Ескелди Ен биринши өлген Адай Ен биринши жерден ген Мангыстау Мыкты елши болған сөзге шебер болган
@user-ot1bf4zw9s
5 жыл бұрын
Ескелди Бердалы Батыр ол кезде Кайтыс болган мынау 1856жылдарыгой ал Бердалы Адайдын Шотан Бастап келген алгашкы легинде Кайтыс болган деседи
@user-yy6gp5dq9b
5 жыл бұрын
@@user-ot1bf4zw9s Бердалы Елши Ер Бердалы дегенди естимемпин Бердалы ата Бердалы әуле
@user-um7lk7nw2w
4 жыл бұрын
Кандаи китапта екен осы өлең жолдары
Турикпеннин бори батырын олтирген Балуанияз батыр ма Турманбет батыр ма
@user-zj7nj4zl8i
4 жыл бұрын
Балуанияз
@user-gs8gg8wz1m
4 жыл бұрын
Екеуиде батыр және Курдас
@user-gs8gg8wz1m
4 жыл бұрын
ӨЛтирген Балуаняз ана жерин кесип айтганын орындаган Турманбет
@user-vl7si4lr2c
4 жыл бұрын
Кезинде турикпеннин бори батырынын канын ишкен сертим бар еди деп айткан го турманбет батыр сонда калай
@user-gs8gg8wz1m
4 жыл бұрын
Балвуаняз деп жазылганда жазылуы керек айтылганда Балваняз деп айтлаберви мүмкин ол сөзди одан кеимейди ең магналысы сөзди болган жагдайдың магналыгында Кула атдың көзин ойып алса ол есиниң басына келеалмайды және өзиндей адамды найзаның ушына көтеруи кыйын және Асан емес Асар Супы Адайдың Туын устаган Түркпениң батырын өлтирген Балуаняз батыр өлейиндеп жатганда анусын кесип жегизген Турмамбет батыр баягы айтганым есиңдема деген айтушылар естигенин айтабереди соның кайссы шындыкга жакын ойлап көр
Исатай мен Махамбет батыр бабалар
@user-lk9ci2km6x
3 жыл бұрын
Ол бериштин алыптарын осы шантрапага аралыстрмай-ак койшы!
@user-lt2ki9jp5v
3 жыл бұрын
Шантрапа деп жаман айттыңғо
@adai-munal_362
Жыл бұрын
Махамбеттің басын алған сатқын беріш.
Зюганов
@user-cb5sd6cl1y
5 жыл бұрын
Л
Кулбарак батыр бериш емеспе
@user-sd5tk7lp6r
5 жыл бұрын
Беріш емес деді ме біреу саған?
@selbiff8270
5 жыл бұрын
Кулбарак Табын руынан болган десе
@user-yy6gp5dq9b
5 жыл бұрын
КҰЛБАРАК ата РУЫ БЕРИШ Басын кесип хивага алып кеткен Казирде музейде сақтап отыр АСАУ - БАРАК ТАБЫН руынан ЕР КАРМЫС ЖЫРЫНДА АСАУ БАРАК Есимдери айтылады жорыкты ишинде ТАБЫН агайындарды болған көмектес кең (артынан қырқысып қалған шығар жау жоқ болгасын}
@user-vu9xi5mw3q
4 жыл бұрын
ҚАРАТОҚА БЕРІШ-ҚҰЛБАРАҚ БАТЫР ! ТИҒЕН ДЕҒЕН ЖЕРДЕ ЖАТЫР...
@user-vu9xi5mw3q
4 жыл бұрын
БАСЫ МУЗЕЙДЕ ЕМЕС...ҚОҢЫРАТТЫҢ БЕҒІ-МАХМУД ПАЛУАННЫҢ МОВЗОЛЕЙІНДЕ АРУЛАП,АҚ ЖАУЫП ЖЕРЛЕУЛІ ЖАТЫР !!!