Aratta - zaginiona cywilizacja bliskiego wschodu?

Пікірлер: 89

  • @dHempfler
    @dHempfler4 ай бұрын

    Na początku lat 2000 przeczytanie książki Kramera "Historia zaczyna się w Sumerze" sprawiło, że zakochałem się w starożytnej mezopotamii. Dzięki ci mordo, że podtrzymujesz tą fascynację!

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    4 ай бұрын

    Mi wystarczył pierwszy rozdział podręcznika do historii (zawsze zaczynają się od Mezopotamii), ale faktycznie Kramer mial niezwykły talent. Aż szkoda że z aktualnym stanem wiedzy niczego już nie napisze.

  • @zmechaconysweterek

    @zmechaconysweterek

    4 ай бұрын

    Historia zaczęła się dużo wcześniej, tylko że dopiero w Sumerze zaczęli ją spisywać.

  • @fideasu3690

    @fideasu3690

    4 ай бұрын

    ​@@zmechaconysweterek mnie uczyli, że historia zaczyna się od wynalezienia pisma, a wszystko przedtem to prehistoria 🤔 ale nie wiem czy to ogólnie przyjęta definicja

  • @sinuhe0171

    @sinuhe0171

    Ай бұрын

    ❤ Ja w 1979 gdy miałem 10 lat, przeczytałem "Dzieje i kultura ludów Azji Centralnej" Bobodżana Gafurova - radzieckiego archeologa, dostępną wówczas w PRLu w tłumaczeniu z rosyjskiego. EPOPEJA BLISKIEGO WSCHODU to nie historia, to POMNIK LUDZKOŚCI. B. dziękuję Panu za ten kanał, słucham go i słucham.

  • @arturhashmi6281

    @arturhashmi6281

    Ай бұрын

    Pamiętam, że gdy w dzieciństwie czytałem jakąś książkę popularno-naukową z przełomu 19 i 20 wieku, ze zdziwieniem dowiedziałem się, że wielu ekspertów z tamtego czasu wciąż wątpiło w istnienie cywilizacji sumeryjskiej, a sam kultura zostało odkryta przypadkowo przez archeologów zajmujących się Assyrią i Babilonem. Gdy w latach 90tych odkryto Göbekli tepe w Turcji też mało kto chciał wierzyć, że 10.000 lat temu mogło powstać coś takiego. Fascynujące jest również to, że wciąż nie wiemy skąd Sumerowie się wzięli i do jakiej znanej nam grupy etnicznej (o ile do jakiejkolwiek) się zaliczają, żaden lingwista nie poparł też wystarczająco żadnej hipotezy na pochodzenie ich języka.

  • @Skryptorium
    @Skryptorium4 ай бұрын

    Żadnej sensacji tutaj nie ma, po prostu zwabiłem Was tutaj, żeby zaznajomić Was z literaturą Sumeru. Nie szukajcie na YT filmów o Aratcie. Dla własnego bezpieczeństwa :)

  • @Ktonsens

    @Ktonsens

    4 ай бұрын

    Przekonałeś mnie idę szukać filmików o Aratcie

  • @fideasu3690

    @fideasu3690

    4 ай бұрын

    Nie będę szukał, ale założę się, że lokalizacje w Ameryce są już "odhaczone"? 😁

  • @faara663
    @faara6634 ай бұрын

    Ten człowiek lepiej uczy o kulturze mezopotamii niż jakikolwiek historyk w szkole, protect this man at all cost!

  • @UnderTheBanner

    @UnderTheBanner

    4 ай бұрын

    a czego nie wie to domysli

  • @araevik
    @araevik4 ай бұрын

    Ostatnie zdanie jest wspaniałe 🤣 "Nie szukajcie, proszę" 🤣🤣🤣🤣🤣❤️

  • @IzaNiunia-gx2lf
    @IzaNiunia-gx2lf4 ай бұрын

    Nie ma to jak zacząć niedzielę od ciekawej opowieści! Dziękuje!😊

  • @maciejmonet4846

    @maciejmonet4846

    21 күн бұрын

    zamknij morde

  • @Irmarinen
    @Irmarinen4 ай бұрын

    Jako stały widz tego kanału mam jedną rzecz do zakomunikowania: Ea-nāṣir sprzedaje miedź słabej jakości. Dziękuje za uwagę.

  • @mariahanczewska8109

    @mariahanczewska8109

    4 ай бұрын

    Ludzie pragną być zapamiętani przez potomnych ale nie wiem, czy chodziło mu o bycie zapamiętanym jako sprzedawca słabej miedzi. XD

  • @ksaveriusz
    @ksaveriusz4 ай бұрын

    Fascynująca historia!

  • @Sarumanolsz
    @Sarumanolsz4 ай бұрын

    Woo, pierwsze slysze o tym mieście, ile jeszcze to zagadek odkrywanych dzieki Skryptorium przed nami !❤

  • @pralkowcypl3646
    @pralkowcypl36464 ай бұрын

    Ten kanał to złoto!

  • @KAW0111

    @KAW0111

    4 ай бұрын

    To nie złoto... ... to lapis lazuli

  • @pralkowcypl3646

    @pralkowcypl3646

    4 ай бұрын

    @@KAW0111 Racja - złoto jest dla pospólstwa i niewolników !;)

  • @machal9024

    @machal9024

    4 ай бұрын

    To nie złoto. To miedź, które Ea-Nasir miał dostarczyć a nie dostarczył

  • @jorand4660
    @jorand46604 ай бұрын

    Dzięki za takie wiadomości bo większość ludzi jest zaciekawiona poznawaniem, z drugiej strony powstaje coraz więcej takich nowych programów, większość ciekawych takich przekazów nie morze temu zaprzeczyć ani potwierdzić...

  • @MrsMagdalenaKamila
    @MrsMagdalenaKamila4 ай бұрын

    Bardzo ciekawe

  • @maciejadamczyk8033
    @maciejadamczyk80334 ай бұрын

    Ten film oficjalnie przekonał mnie do zostania patronem

  • @jelec4200
    @jelec42004 ай бұрын

    Arrata może to błędna lub inna wymowa miasta Harrapa z doliny Indusu czas rozwoju się zgadza a z tego co wiem to miasto później spłynęło wraz z rzeką którą wylała bardziej niż zazwyczaj

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    4 ай бұрын

    No własnie. I tu jest problem. W taki sposób można sobie lepić dowolne hipotezy. I każda będzie oparta na rozumowaniu indukcyjnym. Spalone miasto, które figuruje jako aratta dzisiaj najczęściej w tych hipotezach jest wskazywane dlatego, że klimat był tam najsuchszy w epoce brązu (więc logiczne że to oni musieli zażądać zboża, bo na pewno im brakowało xD). A jedyna informacja jaka mamy, to 'handlowali cennymi minerałami, leżeli za 7 górami poza Anszanem w dolinie'. Dopóki miasto nie pojawi się na jakimś innym niż literackie dokumencie, to mozemy je traktować jako mrzonkę i konstrukt fantastyczny.

  • @JanekR-nt4fb

    @JanekR-nt4fb

    4 ай бұрын

    ​@@Skryptorium Zgadzam się z Tobą, powinniśmy zachować dystans. W wielu kulturach istniały takie opowieści które od zawsze pobudzają wyobraźnię ludzi choć często to pojedyncze jedynie wzmianki. Potem dowiadujemy się o możliwych lokalizacjach Atlantydy, wyspy Thule czy El Dorado a niektórzy twierdzą nawet że wszystkie wymienione to jedno miejsce.

  • @longinzaczek5857

    @longinzaczek5857

    4 ай бұрын

    Czas rozwoju się nie zgadza niestety - cywilizacja Harappańska jest późniejsza niż wczesny Sumer bardziej jest współczesna czasom gdy spisywano eposy. Ponadto Harappa to nazwa współczesna tego miejsca w którym odkryto miasto. W czasach cywilizacji Harappy miasto zapewne nazywało się zupełnie inaczej.

  • @marekd6763
    @marekd67634 ай бұрын

    No to czekam na film z żółtymi napisami 😀

  • @ratzslava
    @ratzslava4 ай бұрын

    Dziękuję za ciekawą historię na niedzielny poranek

  • @irminabogdanska2806
    @irminabogdanska28064 ай бұрын

    Dziękuję za odcinek 👍👍👍, chciałbym usłyszeć coś o Awescie i Ramajanie, pozdrawiam wszystkich

  • @GokuRoman008
    @GokuRoman0084 ай бұрын

    Siemka, w kolejnym nietypowym i ciekawym odcinku na tym kanale 👍👍Zastanawiam się skąd Ty bierzesz te nieznane informacje 🤔😉

  • @Marmur1987
    @Marmur19874 ай бұрын

    Przecież to oczywiste gdzie leży, na północ od Atlantydy i na wschód od Wielkiej Lechii... ;)

  • @yoiu13

    @yoiu13

    4 ай бұрын

    Mogła też zostać zniszczona w fińsko-koreańskiej hiperwojnie... ;P

  • @Tobik.T
    @Tobik.T4 ай бұрын

    Super film! Planujesz może nagrać jakiś odcinek o Zaratusztrianizmie?

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    4 ай бұрын

    Siedzi gdzieś od roku rozpoczęty tekst na ten temat w archiwum. Może faktycznie pora się tym zająć?

  • @arturhashmi6281

    @arturhashmi6281

    Ай бұрын

    @@Skryptorium to byłoby świetne, ludzie z zachodu nie zdają sobie sprawy jak wielki wpływ perski dualizm wywarł na: Chrześcijaństwo Islam oraz post-świątynny Judaizm, ale też na grecką filozofię wcześniej.

  • @bloomthejew738
    @bloomthejew7383 ай бұрын

    Ooo, Enmerkar, tak nazwałem swojego barba w Diablo IV, jest też Wasaszatta (czarodzieja), Ibbisin (druid) i Szamsziadad (też barb). Ta śpiewność i tajemnica w sumeryjskich imionach , i w ogóle starożytnych, uwielbiam...

  • @Saint_Shep4rd
    @Saint_Shep4rd4 ай бұрын

    Za wstawki z Twierdzy od razu leci like :D

  • @MrVilgefortz
    @MrVilgefortz4 ай бұрын

    super ciekawe

  • @qpisz8199
    @qpisz81994 ай бұрын

    Skrybo, czy jest szansa, byśmy usłyszeli o rozwoju piwowarstwa u Sumerów i późniejszych cywilizacji?

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    4 ай бұрын

    Jest :D

  • @longinzaczek5857
    @longinzaczek58574 ай бұрын

    Chyba Dawid Rohl w książce "Legenda o powstaniu cywilizacji" przedstawia hipotezę lokalizującą Arattę gdzieś na pograniczu Iranu i Armenii na podstawie analizy wspomnianego poematu. Problem polega na tym, ze wskazówki w poemacie są mętne, a Aratta może oznaczać po prostu kraj górzysty, więc mogła być gdziekolwiek od Kabulu po Tibilisi.

  • @jerzyblinowski5177
    @jerzyblinowski51774 ай бұрын

    Nie znam się na starożytnościach, ale w miejscowości Harappa w dolinie Indusu znaleziono ruiny starożytnego miasta. Harappa - Aratta nazwy podobne. Nie wiem jak dawna jest nazwa Harappa. Niewątpliwie starożytna Harappa jest bliżej Badakszanu gdzie wydobywa się lapis lazuli niż starożytne Uruk i nie wątpliwie droga lądowa Uruku do Harappy prowadziła przez starożytny Elam i przez liczne góry w tym przez pasma Hindukuszu drugiego co do wysokości łańcucha górskiego Ziemi.

  • @TheApokalipsa88
    @TheApokalipsa884 ай бұрын

    Ciekawe jak zawsze.

  • @arkadiuszjagodzinski2983
    @arkadiuszjagodzinski29834 ай бұрын

    Nie spodziewałem się HOMM IV na tym kanale.

  • @waldek0808
    @waldek08084 ай бұрын

    Szczerze mówiąc to można zawęzić poszukiwania na podstawie występowania złóż lapis lazuli, ale to i tak nie zmienia faktu że nadal zostaje masa hektarów terenu poszukiwań :/

  • @uefvhiudfbscdoij
    @uefvhiudfbscdoij4 ай бұрын

    pierwszy legancko tego super odcinek nowy :))))))))))))

  • @uefvhiudfbscdoij

    @uefvhiudfbscdoij

    4 ай бұрын

    jeszcze nigdy nie bylem tak wczesnie xD

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    4 ай бұрын

    Otrzymujesz order uśmiechu.

  • @3kcozadurnylol
    @3kcozadurnylol4 ай бұрын

    Aratta brzmi też nieco podobnie jak Agarhta, więc może trzeba jej szukać pod ziemią? :D

  • @bloomthejew738

    @bloomthejew738

    3 ай бұрын

    Raczej do Arrarat (góry)

  • @Ktonsens
    @Ktonsens4 ай бұрын

    A sie zastanaiwalam co ogaldac do śniadania a tu taka niespodzianka

  • @l0tr050
    @l0tr0504 ай бұрын

    Potrzebujemy filmu z żółtymi napisami a ukraińskiej arattcie, nie można tego tak zostawic

  • @panpunkt5185
    @panpunkt51854 ай бұрын

    Tak se paczam na tabliczki gliniane i myślę czy po naszej cywilizacji przetrwają zapisy w chmurze Majkroszitu? Ile to wyczymie?

  • @lia3133

    @lia3133

    4 ай бұрын

    To prawda,o nas prawie nic nie będą mogli wywnioskować,bo zostaną tylko stare dzieła pisane,a elektronika .. pewnie będą się zastanawiać,co za dziwne przedmioty kultu mieliśmy,bo użytkowo to zupełnie nieporęczne 😂

  • @machal9024

    @machal9024

    4 ай бұрын

    Nośniki elektroniczne, bez konserwacji, degradują dane w ciągu max kilkunastu lat. Dlatego za kilka wieków mogą uznać nasz okres na kolejne "mroczne wieki"

  • @UnderTheBanner
    @UnderTheBanner4 ай бұрын

    Nie wiedziałem że Międzyrzecz miał wlasne koronowane głowy😂

  • @ciemnylas3022
    @ciemnylas30224 ай бұрын

    👍

  • @JackRibb877
    @JackRibb8774 ай бұрын

    👍🏻👍🏻👍🏻

  • @grzegorz1525
    @grzegorz15254 ай бұрын

    Ale ja to lubię

  • @wojciechaugustyn4691
    @wojciechaugustyn46914 ай бұрын

    Może ma rację @jelec4200, że Aratta to Harrapa. Ale starożytni Grecy mogli znać podanie o tym kraju - mieście i zmienili nazwę na Atlantyda. Przy czym zmienili w swoim podaniu też lokalizację. Atlantyda tak samo bogata jak Aratta.

  • @machal9024

    @machal9024

    4 ай бұрын

    Różnica w tym, że Atlantyda to głównie historia "ludzkość zawsze upadnie jak utraci zaufanie bogów, nieważne jak będzie się bogatym czy zdolnym". W historii o Araccie brakuje wątku moralizatorskiego

  • @kamilskinderowicz9685
    @kamilskinderowicz96854 ай бұрын

    Mógłbyś polecić jakieś książkidla początkujących odnośnie starożytnej Mezopotamii i pokrewnych?

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    4 ай бұрын

    Podaje bibliografię w opisie każdego filmu. Zapraszam do lektury

  • @panzerwaffel3261
    @panzerwaffel32614 ай бұрын

    Po pierwsze. Władca ma szansę na naukę dyplomacji 3/10. Więc ciężko mu było. Po drugie, ucząc się nie ma możliwości na eksperta, powinna być podstawowa. ;)

  • @salem9749
    @salem97494 ай бұрын

    Kiedy epos o Gilgameszu

  • @TheMKBOxide
    @TheMKBOxide4 ай бұрын

    Proste Aratta leży tam gdzie Mu.

  • @mariahanczewska8109
    @mariahanczewska81094 ай бұрын

    Ten jeden skryba, który miał za zadanie napisać, gdzie jest Aratta ale mu się zapomniało: "Nic to, każdy wie gdzie to jest, nic się nie stało!".

  • @haxal86
    @haxal864 ай бұрын

    Zawsze liczę że się zrobi przerobka i będzie za mało subskrybcji mój panie

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    4 ай бұрын

    Nie pomyślałem o tym. A chyba trzeba :D

  • @Bzhydack
    @Bzhydack4 ай бұрын

    Skoro już wspomniałeś Urartu, to rozwiniesz może temat?

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    4 ай бұрын

    Szukałem ostatnio, ale żadnej ciekawej historii z Urartu nie znalazłem jeszcze. Może ruszę ich wierzenia. Ale jeszcze nie wiem. Daj odpocząć po tej publikacji :D

  • @old_x
    @old_x4 ай бұрын

  • @jacekmalczewski6272
    @jacekmalczewski62724 ай бұрын

    Jakoś wszyscy pomijają Irbil- Arbellę- która jest jednym z najstarszych istniejących ciągle miast . Blisko gór obfitujących w minerały, na szlakach handlowych. Miasto ma ok 8 tyś. lat. Czy to, że jest stolicą autonomii kurdyjskiej ma wykluczać je z historii i wszelkich rozważań?

  • @longinzaczek5857

    @longinzaczek5857

    4 ай бұрын

    Wyklucza ją opis z eposu który opisuje drogę przez góry (7 gór = 7 pasm górskich). do Irbilu można by się było dostać rzeką (Tygrysem).

  • @jacekmalczewski6272

    @jacekmalczewski6272

    4 ай бұрын

    @@longinzaczek5857 niby tak... - masz rację. Ale ja bym mimo wszystko rozważał taką opcję. Czy lepiej rzeką pod prąd, czy drogą. Co prawda gór z prawdziwego zdarzenia tam rzeczywiście brak, ale są wzgórza. A Irbil do dnia dzisiejszego jest pięknym, przebogatym miastem. Na bogactwo wpłynęły minerały i ropa. Świetnie widać historyczne miasto z okien samolotu. W tej chwili sztucznie niegdyś stworzony płaskowyż otaczają mury wybudowane kilka tysiącleci po założeniu miasta. Polecam, bo to perełka.

  • @longinzaczek5857

    @longinzaczek5857

    4 ай бұрын

    Tak prawdę powiedziawszy północną Mezopotamię z tego okresu znamy tylko ze znalezisk archeologicznych - nie kojarzę tam śladów, które mogłyby wskazywać na powiazanie Irbilu z Arattą - w Polsce została wydana na ten temat całkiem niezła praca - Dorota Ławecka - Północna Mezopotamia w czasach Sumerów. @@jacekmalczewski6272

  • @Anonimowy625
    @Anonimowy6254 ай бұрын

    Potrzeba drewna.

  • @RacherW
    @RacherWАй бұрын

    Skąd bierzesz filmy i grafiki?

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    Ай бұрын

    Filmy - głównie canva/youtube Grafiki/zdjecia - duzo z wikimedia a takze archiwow muzealnych - np. kolekcja MET museum jest zdigitalizowana w bardzo dobrej jakosci.

  • @RacherW

    @RacherW

    Ай бұрын

    @@Skryptorium Super, bardzo ci dziękuję za odpowiedź! Bo naprawdę jakość filmów masz bardzo dobrą 😁

  • @fazawarsaw9969
    @fazawarsaw99694 ай бұрын

    Skrybo, czy uważasz, że kosmiczne opowieści powinny być z żółtymi napisami?

  • @Skryptorium

    @Skryptorium

    4 ай бұрын

    Niee, Ale ta muzyczka charakterystyczna jest zdecydowanie jak wyjęta z takiego właśnie filmu.

  • @ddd32169
    @ddd321694 ай бұрын

    Od zarania dziejów ******** *** tym ludziom o miastach pełnych złota.!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

  • @wojciechaugustyn4691
    @wojciechaugustyn46914 ай бұрын

    Morały to banały. Ktoś tu szuka O Tempora O Mores. Sumer jest nazwą przed Sumerami następcami.

  • @jakubmiejski6241
    @jakubmiejski62413 ай бұрын

    A zrobisz kiedyś Panie odcinek o Arce Noego (Wraku)....zrobisz Pan....przyjdz Pan i zrób