Μακεδονία γη Ελληνική! Macedonia Hellenic land!
Η μάχη των Γιαννιτσών έχει χαρακτηριστεί ως μία από τις σπουδαιότερες και δυσκολότερες μάχες που κλήθηκε να δώσει ο Ελληνικός στρατός στον Α' Βαλκανικό Πόλεμο.
Η προέλαση του Ελληνικού Στρατού κατά των τουρκικών δυνάμεων άρχισε στις 19 Οκτωβρίου 1912 και η υπεροχή των Ελλήνων υπό τον Διάδοχο Κωνσταντίνο, είχε σαν αποτέλεσμα την κατάληψη της πόλης σε μικρό χρονικό διάστημα.
Τα Γιαννιτσά θεωρούνταν ιερή πόλη για τους Οθωμανούς (στην πόλη υπήρχε ο τάφος του Γαζή Εβρενός Μπέη, του πρώτου Τούρκου κατακτητή της Ευρώπης και των απογόνων του) και η απελευθέρωσή της θα κατάφερνε ένα ακόμα καίριο πλήγμα στο ήδη πληγωμένο από τη μάχη του Σαρανταπόρου γόητρο της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Η μάχη της 20ης Οκτωβρίου του 1912, αποτέλεσε την πιο φονική μάχη των βαλκανικών πολέμων και ίσως την πιο σημαντική. Σήμανε την απελευθέρωση της πόλης από τους Τούρκους και την ένταξη της στο Ελληνικό κράτος, ανοίγοντας το δρόμο για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Το «Μαύρο Άγαλμα» μαρτυρά τη θυσία των Γιαννιτσών. Ο επιτελικός αξιωματικός Μανουήλ Ρακτιβάν έγραψε για τη μάχη των Γιαννιτσών προς την Πηνελόπη Δέλτα:
"20η Οκτωβρίου. Γιαννιτσά. Είναι η μέρα που πήραμε την Θεσσαλονίκη".
Σήμερα, μέρα λευτεριάς, κλείνουμε ευλαβικά το γόνυ στους ανδριάντες και τα ηρώα, καταθέτουμε δάφνινο στεφάνι και η καρδιά μας πλημμυρίζει από Ελλάδα, από αιώνια ευγνωμοσύνη για σας, τους αγώνες και τις θυσίες σας, σταυραετοί του Μακεδονικού Αγώνα, γενναίοι μαχητές, Ελευθερωτές του 1912 - 1913!
Ζήτω τα Γιαννιτσά! Ζήτω η Μακεδονία! Ζήτω η ΕΛΛΑΔΑ !!!