К Е Р Е М Е Т !
БОЛҒАН ОҚИҒА...
ОҚЫСАҢЫЗ БАС АЛМАЙ,
КӨЗІҢІЗГЕ ЖАС АЛМАЙ
ОҚУ МҮМКІН ЕМЕС!
🙋🫂 АНАСЫН ІЗДЕГЕН ҰЛ
- Менің анамды көрдіңіз бе? Ол қорғансыз болатын. Одан әкем мені тартып алып, қаңғытып жіберіпті, Қазақстанда деп естіп іздеп келемін,- деді бозбала.
Олар Түркиядан ұшып келе жатты. Жанындағы әкесі бір кездегі қатігездігінен Құдайдың қаһарына ұшыраған ба, арбаға таңылыпты. Мүгедек демесең - тап-таза киінген, келбетті, сырбаздығы сыртына теуіп сызданады.
Қос дөңгелекті арба, ұшақтың бизнес-класс бөлімінің кең алаңқайында тұрды. Еркектің белінен төменгі жағы қара барқыт матамен оралған. Баласы жанындағы орындықта. Әкесіне анда-санда бірдеңе деп тіл қатып, әлденені түсіндірген болады. Ал, ол ұзақ жолда өздігінен бір тіл қатпады-ау, сабазың. Кейін білдім, тілі жоқ екен. Құлағы естиді. Газет қарап, кітап оқып келді.
Мен баланың оң жағында отырдым. Ұшақтағы бес сағаттық аспан жолында бұрыннан таныс адамдардай тіл табысып кеттік. Алдымен жөн сұрастық. Одан Қазақстан мен Түркия жайында пікір алмастық. Бозбаланың тілі қазақшаға жатық. Өзі кісі жатырқамайтын ашық, аңқылдаған ақкөңіл екен. Парижде Сорбонна университетінде оқиды. Француз, ағылшын, неміс, түрік, орыс тілдерінде еркін сөйлеймін. Ана тілімді сүйемін! деді. Есіме өз туған топырағында тұрып ана тілінде сөйлей алмайтындар түсті. Мына оғланға деген құрметім шексіз болды. Киім киісі еуропаша болғанымен, кескін-келбеті қазақ жігітінің сұлтаны екендігін көрсетеді. Ана отырған әкесінің жас кезіндегі көшірмесі. Сөйлегенде тілі майда, білімі терең. Менің ұлым болса ғой, шіркін!- деп әр қазақтың әйелі армандайтындай ұл. Айтуынша, анасынан туа сала тірідей айырылып, есі кіргенде өзі іздеп келеді. Алланың сорлы әйелге осындай саналы ұл бергеніне шүкір! Қазақстанның қай түпкірінде екен, алыста қалған ұлын аңсап жүрегі қарс айрылып жүр ме екен, өзі тірі ме екен,- деп ойлап қойдым.
- Апай, маған анамды табуға көмектесесіз бе?! Менің анам сізге ұқсайтын сияқты. Ес біліп, анамды іздей бастағаннан қазақтың әйелі дегендерге сағынышпен қараймын, анама бір ұқсастық іздеймін. Әлі күнге ешқайсысы дәл сіздей жақын әрі жылы көрінбеді. Сізді әуежайдағы шетелдік төлқұжат тексерген жерде байқадым. Көрдім де қалт тұрып қалдым. Жүрегім осы сенің анаң дегендей қатты-қатты соқты. Сіздің балаларыңызға қазақша сөйлеген дауысыңызды естіп жүрегім елжіреді. Мендегі анаға деген сағыныш, аңсау алқымыма тығылып, тас түйін болып қалды. Жанарыма ыстық жас келді...
Әкеме менің анама ұқсайма, жаныма жақын көрініп тұр дедім. «Иә, сенің анаң осы кісі қатарлы шығар. Мен көрмегелі де ширек ғасыр болды ғой. Аман болса, осындай қартаяр еді»,-дегендей сізге қарап таңырқап қалды. Айтуға тіл жоқ, жанарымен ұқтырды.
- Екеуміз ұзақ жылдар сақтап келе жатқан анамның жас кезіндегі жалғыз суретін алып қарадық,- деп маған төс қалтасынан өте бір қымбат затты ұсынғандай қара-ақ түсті ескіріп қалған кәртішкені шығарып ұсынды. Жапон әншісі Мирэй Матьеден басталған sessun шаш қою үлгісіндегі менің заманымның бойжеткені маған қарап тұрды. Ақ жағасының шеті шілтерленген. Киім үлгісі өткен ғасырдың сексенінші жылдарының аяғынан хабар береді. Аялы қоңыр көздері жуас, жаратылысы момын адам екендігін танытады. Тәмпіш мұрны да мінезінің тік, бірбеткей емес - жұмсақ жаратылыс иесі екендігін сездіреді. «Мынау бір момын байқұс қой, сонысынан ұлынан айырылып жүрген шығар. Мына кінәзсымақтың отырысы жаман, тартып алған шығар»,- деген ой келіп, мүгедек болса да жақтырмай қарадым.
«Ол қорғансыз болатын. Әкемнің туыстары қаңғытып жіберіпті. Қазақстанда деп естіп іздеп келемін. Құдайдың кездестіргені шығар, сізді бірден анама ұқсаттым. Біз жолға жиналғалы үш жыл болды. Бірақ сәті биыл, әрі осы жолы түсті. Әрі сіз де бірден анам сияқты көрініп кеттіңіз!»,- деп жан-дүниесімен ақтарылған жігітке менің шынымен көмектескім келді. «Құдай бізді тегін кездестірмеген шығар. Мына баланы анасымен табыстырып сауабын алайын. Байқұс әйелге ұлын таптырып алып қаңғытып жіберген ана мақұлықтың абыройын төгейік»,- деп бар ықыласыммен әйелді іздеуге араласайын деп шештім.
Әңгімені соңына дейн тыңдайық құрметті менім тыңдармандарым Арнама Тіркеліп қазақша каналдың дамуына үлес қоса отырыңыздар #аудиокітап әсерлі әңгімелер жинағы