Paul van Liempt in gesprek met Jaap Versfelt, initiatiefnemer en leider van stichting leerKRACHT, over de cultuuromslag die nodig is binnen het Nederlands onderwijs.
-- Word lid van Beter Onderwijs Nederland! Sluit je aan op: www.beteronderwijsnederland.n...
-- Lees het hele artikel op: voordeommekeer.nl/onderwijs/ja...
In 2012 gaf Jaap Versfelt zijn goed betaalde baan bij McKinsey voorgoed op om zich als initiatiefnemer van stichting leerKRACHT volledig te storten op de verbetering van het Nederlandse onderwijssysteem. Wat heeft hem hiertoe gezet? Wat is het verhaal achter deze stichting? Hoe valt het succes te verklaren? Paul van Liempt gaat hierover met hem in gesprek.
“In eerste instantie werd ik geraakt door mijn kinderen,” zegt Versfelt, “omdat zij vaak thuis kwamen met verhalen over het slechte onderwijs.” Op basis daarvan besloot hij toen om een klein onderzoek uit te voeren en de resultaten voor te leggen aan de schooldirecteur. Wat er toen gebeurde bleek zijn echte wake-up call te zijn. Versfelt: “Naast de schooldirecteur was er ook een advocaat aanwezig tijdens het gesprek.” Dat was het moment waarop hij besefte dat er iets goed mis is met het onderwijssysteem.
Eigenlijk is het woord systeem niet geheel juist: het is Versfelt vooral te doen om een cultuurverandering. “Ik geloof dat zowel de schoolleiding als de leraren goede intenties hebben, echter is er de afgelopen tientallen jaren een verkeerde cultuur ontstaan in veel scholen: van bestuurders die scholen als bedrijven zien tot leraren die mopperen over de uitholling van hun beroep.”
Een symptoom van die uitholling zie je terug in de bureaucratische druk. “Het beroep is de afgelopen tientallen jaren steeds minder attractief geworden. Dit komt met name door bureaucratisering. Er is geen land ter wereld waar leraren zoveel tijd kwijt zijn aan administratie als Nederland. Vaak draagt die administratie ook helemaal niet bij aan het onderwijs maar dient het vooral om aan te kunnen tonen dat men zich aan de regels heeft gehouden.”
Een ander voorbeeld is de intimidatie van leraren door ouders. Versfelt: “Je staat heel zwak als je in je eentje lesgeeft en niet gewend bent om gesprekken te hebben met andere leraren over onderwijs. Je staat al veel sterker als je als professional kan acteren, doordat je gewend bent inhoudelijk te discussiëren over onderwijsmethoden en prioriteiten.”
Om de grip op het beroep weer terug te krijgen is het daarom belangrijk dat overheid er op toeziet dat scholen het lerarenteam de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het onderwijs geeft. “Uiteindelijk weten de leraren zelf het beste welk onderwijs nodig is voor de leerlingen. De overheid kan leraren helpen door schoolbesturen er op te wijzen de benodigde cultuurverandering door te voeren. Ook doet de overheid er goed aan de kerndoelen van het onderwijs beter te specificeren. Deze zijn in vergelijking met andere landen nu te summier, maar zijn wel belangrijke leidraad voor leraren om hun onderwijs aan te toetsen.”
Gespreksonderwerpen
00:35 Wat doet stichting LeerKRACHT?
05:06 Moet de rol van de schoolbestuurder veranderen?
10:02 Waarom heb je je baan bij McKinsey opgegeven om vrijwilligerswerk te gaan doen?
14:50 In 2022 willen we naar 20% van de scholen toe
17:18 Het beroep leraar is minder attractief geworden door bureaucratische controles.
19:20 Leraren hebben geen rebelse houding
23:22 Verschillen tussen kwaliteit scholen in Nederland is enorm.
28:20 Doordat scholen niet actief over onderwijs praten staan leraren ze zwakker
32:50 Zijn opleidingen voor docenten verbeterd?
37:35 Leraren moeten beter betaald worden, met name in het basisonderwijs
42:12 Is een algemene lerarenopleiding wenselijk?
----
Voor de Ommekeer TV is een initiatief van journalist Paul van Liempt, filosoof Ad Verbrugge en David van Overbeek. Het is onderdeel van platform Voor de Ommekeer, dat mensen uit verschillende disciplines bij elkaar brengt om na te denken over grote veranderingen die op komst zijn door een combinatie van snelle technologische ontwikkelingen en globalisering.
Voor de Ommekeer TV wordt gemaakt in samenwerking met de VU, centrum Ethos en FreedomLab.
Volg ons!
Website: www.voordeommekeer.nl
Twitter: / voordeommekeer
Facebook: / voordeommekeer